Bộ GD&ĐT hướng dẫn tháo gỡ vưỡng mắc khi thực hiện chính quyền địa phương hai cấp

Xem xét, thành lập theo thẩm quyền Hội đồng tư vấn giáo dục cấp xã

Trong thời gian chờ Chính phủ ban hành Nghị định thay thế Nghị định số 62/2020/NĐ-CP ngày 01/6/2020 về vị trí việc làm và biên chế công chức, Bộ GD&ĐT đề nghị UBND cấp tỉnh, trong phạm vi, thẩm quyền được giao, chủ động chỉ đạo, hướng dẫn các địa phương tùy điều kiện thực tế, có thể xem xét, thực hiện một hoặc một số giải pháp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc.

Trong đó, UBND cấp tỉnh xem xét, phân bổ hợp lý biên chế công chức ở cấp tỉnh, cấp xã bảo đảm đảm bảo đủ số lượng, chất lượng; chỉ đạo UBND cấp xã rà soát đội ngũ công chức cấp xã hiện đang công tác tại Phòng Văn hoá - Xã hội bảo đảm bố trí đúng người đáp ứng các tiêu chuẩn theo hướng dẫn tại Công văn số 11/CV-BCĐ ngày 4/6/2025 của Ban Chỉ đạo sắp xếp đơn vị hành chính các cấp và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương hai cấp của Chính phủ hướng dẫn tiêu chuẩn chức danh công chức cấp xã mới.

Có giải pháp phù hợp huy động các công chức đã từng công tác tại Phòng GD&ĐT trước đây hoặc tiếp nhận, biệt phái cán bộ quản lý giáo dục, giáo viên các cấp có chuyên môn, kinh nghiệm phù hợp để bố trí vào vị trí việc làm phụ trách lĩnh vực giáo dục và đào tạo tại cấp xã nếu đủ điều kiện theo quy định.

Bộ GD&ĐT xem xét, thành lập theo thẩm quyền Hội đồng tư vấn giáo dục cấp xã. (Ảnh minh họa: Bộ GD&ĐT)

Xem xét, thành lập theo thẩm quyền Hội đồng tư vấn giáo dục cấp xã; các tổ/nhóm cán bộ quản lý cơ sở giáo dục cốt cán để tư vấn, hỗ trợ triển khai các hoạt động giáo dục và đào tạo tại cấp xã. Thành phần tham gia là cán bộ quản lý giáo dục, nhà giáo đang công tác hoặc đã nghỉ hưu; đảm bảo không phát sinh về đơn vị, tổ chức hành chính.

Bộ GD&ĐT cũng đề nghị UBND cấp tỉnh xem xét, giao sở GD&ĐT chủ trì, phối hợp với các sở, ngành liên quan chủ động nắm bắt các khó khăn, vướng mắc trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo khi thực hiện chính quyền hai cấp, kịp thời có giải pháp tháo gỡ hoặc báo cáo cấp có thẩm quyền tháo gỡ; tổ chức tập huấn, bồi dưỡng cho đội ngũ công chức cấp xã phụ trách lĩnh vực giáo dục và đào tạo đảm bảo không bỏ trống nội dung quản lý, không chồng chéo nội dung quản lý và rõ nội dung quản lý, rõ phương pháp quản lý.

Đổi mới phương pháp quản lý giáo dục từ quản lý hành chính sang kiến tạo, thúc đẩy (từ mô hình mệnh lệnh, kiểm soát sang mô hình đặt mục tiêu, trao quyền, hỗ trợ phát triển; chuyển từ tiền kiểm sang hậu kiểm một cách phù hợp,…); đẩy mạnh chuyển đổi số và trang bị cho đội ngũ công chức cấp xã kỹ năng công nghệ thông tin, ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong giải quyết công việc.

Đề nghị giao sở GDĐT chủ trì tuyển dụng, tiếp nhận, điều động, biệt phái, thuyên chuyển giáo viên

Trong văn bản, Bộ GD&ĐT cũng đề nghị UBND cấp tỉnh, Chủ tịch UBND cấp tỉnh xem xét, quyết định việc phân cấp, ủy quyền, giao sở GD&ĐT chủ trì thực hiện việc tuyển dụng, tiếp nhận, điều động, biệt phái, thuyên chuyển giáo viên, nhân viên trong các cơ sở giáo dục trên địa bàn tỉnh.

Văn bản nêu rõ: tại khoản 10 Điều 23 Luật Tổ chức chính quyền địa phương quy định nhiệm vụ, quyền hạn của Chủ tịch UBND xã "Chỉ đạo và tổ chức thực hiện công tác tuyển dụng, sử dụng, quản lý công chức, viên chức trên địa bàn theo quy định của pháp luật và phân cấp của cơ quan nhà nước cấp trên". Như vậy, Chủ tịch UBND cấp xã chỉ thực hiện công tác tuyển dụng, sử dụng viên chức nếu được phân cấp.

Trong bối cảnh đội ngũ công chức cấp xã phụ trách lĩnh vực giáo dục và đào tạo hiện nay đang thiếu về số lượng, nhiều người chưa có kinh nghiệm trong công tác quản lý nhà nước về giáo dục, việc phân cấp cho sở GDĐT chủ trì thực hiện việc tuyển dụng, tiếp nhận, điều động, biệt phái, thuyên chuyển giáo viên, nhân viên trong các cơ sở giáo dục trên địa bàn tỉnh là phù hợp với điều kiện, năng lực hiện có của sở GD&ĐT.

Bên cạnh đó, việc giao sở GD&ĐT chủ trì thực hiện tuyển dụng, tiếp nhận, điều động, biệt phái, thuyên chuyển giáo viên, nhân viên đảm bảo thực hiện chủ trương giảm đầu mối trung gian, đồng bộ về chất lượng tuyển dụng (dự tuyển một lần có thể được đăng kí xét tuyển vào nhiều trường theo kết quả thi/xét), tiết kiệm chi phí, tăng cơ hội cho người tham gia tuyển dụng. Đồng thời, góp phần khắc phục tình trạng thừa/thiếu cục bộ giáo viên, nhân viên cũng như đảm bảo cơ cấu đội ngũ theo cấp học, môn học, hoạt động giáo dục.

Đối với các nhiệm vụ khác thuộc lĩnh vực giáo dục và đào tạo, đề nghị UBND cấp tỉnh xem xét, giao sở GD&ĐT chủ trì tham mưu UBND cấp tỉnh và Chủ tịch UBND cấp tỉnh quy định cụ thể việc phân cấp, ủy quyền phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương, đảm bảo sở GD&ĐT phát huy vai trò là cơ quan chuyên môn về lĩnh vực giáo dục tham mưu, giúp việc cho Ủy ban nhân dân cấp tỉnh thực hiện chức năng quản lý nhà nước về giáo dục tại địa phương.

Giữ ổn định, đảm bảo đội ngũ trong các cơ sở giáo dục để chuẩn bị cho năm học 2025-2026

Để bảo đảm bố trí đủ số lượng giáo viên, nhân viên, người lao động trong các cơ sở giáo dục công lập cho năm học 2025-2026, Bộ GD&ĐT đề nghị UBND cấp tỉnh quan tâm giữ ổn định, đảm bảo đội ngũ giáo viên, nhân viên, người lao động trong các cơ sở giáo dục để chuẩn bị cho năm học 2025-2026.

Tiếp tục chỉ đạo thực hiện tuyển dụng giáo viên và các giải pháp bảo đảm biên chế, đội ngũ giáo viên mầm non, phổ thông theo tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Công điện số 61/CĐ-TTg ngày 10/5/2025 của Thủ tướng Chính phủ về tổ chức Kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông, bảo đảm biên chế giáo viên mầm non, phổ thông và nghỉ hè cho trẻ em, học sinh năm 2025.

Trường hợp chưa thực hiện tuyển dụng, đề nghị UBND cấp tỉnh xem xét, bố trí kinh phí và thực hiện ký hợp đồng lao động hoặc điều động, biệt phái, bố trí liên trường, liên cấp để đảm bảo đủ đội ngũ cho năm học mới.

UBND cấp tỉnh quan tâm, chỉ đạo việc kịp thời thực hiện hợp đồng thay thế những trường hợp nghỉ ốm đau, thai sản, nghỉ hưu, thôi việc hoặc hợp đồng trong chỉ tiêu biên chế, chỉ tiêu hợp đồng lao động chưa sử dụng để đảm bảo bổ sung giáo viên, nhân viên, người lao động còn thiếu cho các cơ sở giáo dục.

Ngoài các chính sách theo chế độ làm việc và chế độ trả lương dạy thêm giờ đối với giáo viên, nhân viên theo quy định, UBND quan tâm tạo điều kiện bố trí cơ sở vật chất, rà soát, cải tạo nhà công vụ và các chính sách hỗ trợ theo điều kiện thực tế của địa phương cho đội ngũ giáo viên, nhân viên đảm bảo điều kiện sinh hoạt và làm việc cho đội ngũ khi thực hiện điều động, biệt phái, bố trí liên trường, liên cấp.

Lưu ý về sử dụng các văn bản, chứng nhận của đội ngũ được cấp trước ngày 01/7/2025

Theo Bộ GDĐT, việc sử dụng các văn bản, chứng nhận của giáo viên, nhân viên, người lao động đã được cơ quan, người có thẩm quyền ban hành trước ngày 01/7/2025 thực hiện theo quy định tại Khoản 2 Điều 43 Nghị định số 142/2025/NĐ-CP.

Đối với việc điều chỉnh/thay đổi quyết định bổ nhiệm cán bộ quản lý cơ sở giáo dục do có sự điều chỉnh về địa giới hành chính và thay đổi cơ quan quản lý của cơ sở giáo dục, đề nghị áp dụng quy định về bổ nhiệm trong trường hợp khác được hướng dẫn tại khoản 26 Điều 1 Nghị định số 85/2023/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 115/2020/NĐ-CP ngày 25 tháng 9 năm 2020 của Chính phủ về tuyển dụng, sử dụng và quản lý viên chức.

Tiếp tục áp dụng cách tính định mức giáo viên theo vùng như trước khi sắp xếp cho đến khi có hướng dẫn mới

Đối với việc thực hiện chia vùng để tính định mức giáo viên theo quy định tại khoản 1 Điều 3 Thông tư số 20/2023/TT-BGDĐT sau khi thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã, Bộ GDĐT lưu ý: các cơ sở giáo dục trên địa bàn các xã, phường sau sáp nhập tiếp tục áp dụng cách tính định mức giáo viên theo vùng như trước khi sắp xếp cho đến khi có hướng dẫn mới.

Việc thực hiện định mức học sinh/lớp trong các trường tiểu học, trung học cơ sở đối với những trường hợp đặc biệt mà phải bố trí số lượng học sinh/lớp thấp hơn hoặc cao hơn so với mức bình quân theo vùng quy định tại khoản 2 Điều 3 Thông tư số 20 thì UBND cấp tỉnh quyết định định mức số lượng học sinh/lớp phù hợp với thực tế (Khoản 4 Điều 3 Thông tư số 20).

Bộ GD&ĐT hướng dẫn giải quyết một số khó khăn trong lĩnh vực giáo dục khi thực hiện chính quyền địa phương hai cấp. (Ảnh minh họa: Bộ GD&ĐT)

Về quy trình thực hiện, căn cứ tình hình các điều kiện đảm bảo hiện có (điều kiện cơ sở vật chất, đội ngũ…), hiệu trưởng các cơ sở giáo dục tính toán, đề xuất với UBND cấp xã về định mức học sinh/lớp; UBND cấp xã xem xét, báo cáo sở GDĐT để sở GDĐT trình Chủ tịch UBND cấp tỉnh quy định cụ thể sĩ số thấp hơn hoặc phải vượt quá mức trần tối đa quy định phù hợp với tình hình thực tế của từng cơ sở giáo dục trên địa bàn nhằm giải quyết những tình huống đặc biệt, phát sinh trong quá trình triển khai thực hiện Thông tư số 20.

Trong bối cảnh chính quyền địa phương hai cấp đã đi vào vận hành được hơn một tháng, trước thềm năm học mới 2025-2026, văn bản hướng dẫn của Bộ GDĐT sẽ giúp các địa phương tháo gỡ khó khăn, vướng mắc và kịp thời có phương án chuẩn bị đội ngũ cho năm học mới.