Vụ đề nghị xác minh lại nguồn gốc đất ở Hải Phòng: Người dân có đơn xin tự tháo dỡ, quận Kiến An vẫn tiến hành cưỡng chế!

Người dân muốn tự nguyện tháo dỡ, di dời phải chấp hành "điều kiện" của Quận?

Trước đó, ngày 8/4, Báo Pháp luật Việt Nam đã đăng tải bài viết: Hải Phòng: Thông báo cưỡng chế đất để thực hiện dự án, người dân đề nghị xác minh lại nguồn gốc đất phản ánh về việc nhiều hộ dân trong diện bị thu hồi đất để thực hiện dự án Vườn hoa hồ Hạnh Phúc kiến nghị cơ quan quản lý Nhà nước cần tạm dừng việc cưỡng chế để xác minh lại nguồn gốc đất và có phương án bồi thường hỗ trợ hợp lý cho người dân.

Và một loạt các dấu hiệu bất thường về nguồn gốc đất như quá trình thu hồi đã có dấu hiệu ghi nhận sai nguồn gốc đất từ đất sở hữu riêng biến thành đất thuộc quyền sở hữu của nhà nước do Công ty TNHH MTV quản lý và khai thác nhà Hải Phòng quản lý để không đền bù cũng như không bố trí tái định cư theo quy định mà chỉ được hỗ trợ bằng 60% giá trị đất và 60% giá trị nhà.

Đại diện các hộ dân cho rằng, việc xác định nguồn gốc đất từ năm 1975 đến năm 1999 chưa được UBND quận Kiến An làm rõ nên không đồng thuận việc bồi thường hỗ trợ.

Hay trong các hợp đồng thuê nhà được UBND quận Kiến An lấy làm cơ sở để xác định nguồn gốc đất và lập phương án bồi thường hỗ trợ, thì xuất hiện một vài hợp đồng thuê nhà có dấu hiệu bị làm giả chữ ký của người dân cũng chưa được xác minh làm rõ.

Trước đó, ngày 31/12/2024, UBND quận Kiến An đã ban hành Quyết định số 3401 về việc thu hồi đất để thực hiện dự án vườn hoa hồ Hạnh Phúc, phường Trần Thành Ngọ, TP Hải Phòng để thu hồi 1339,3m2 đất của Công ty TNHH một thành viên quản lý kinh doanh nhà Hải Phòng (25 hộ gia đình thuê đang sử dụng) thuộc các thửa đất số 12-01; số 12-04 và số 12-08 thuộc tờ bản đồ số 301590-6-0 tại phường Trần Thành Ngọ để thực hiện dự án vườn hoa hồ Hạnh Phúc, quận Kiến An.

Mặc dù có hồ sơ chứng minh tài sản sở hữu riêng và đã nộp cho UBND quận Kiến An, nhưng bản thân chị Hằng con gái bà Nhỉnh cũng như các hộ dân vẫn bị UBND quận Kiến An ra quyết định và ấn định thời gian cưỡng chế.

Tiếp đến ngày 3/4/2025, UBND quận Kiến An đã ban hành hàng loạt quyết định cưỡng chế về việc áp dụng biện pháp cưỡng thu hồi đất đối với Công ty TNHH một thành viên quản lý và kinh doanh nhà Hải Phòng, đồng thời gửi cho các hộ dân đang quản lý sử dụng sẽ thực hiện vào ngày 10/4.

Liên quan đến vấn đề thu hồi đất, các hộ dân đã có đơn tự nguyện chấp hành cưỡng chế gửi UBND quận Kiến An và Ban Cưỡng chế lập Biên bản ghi nhận sự chấp hành; đồng thời chấp nhận cho người dân đến hạn cuối vào lúc 08h ngày 05/05/2025 sẽ tự nguyện di dời toàn bộ tài sản và các nhân khẩu ra khỏi Khu tập thể bờ hồ Hạnh Phúc để bàn giao mặt bằng.

Đáng chú ý, thay vì tạo điều kiện để người dân tự nguyện di dời, UBND huyện Kiến An lại đưa ra những “điều kiện” đi kèm có dấu hiệu vi phạm Luật Đất đai.

Biên bản làm việc giữa luật sư Dương Đức Trang người đại diện cho 16 hộ dân và bà Bùi Thị Tuyết Mai, Chủ tịch UBND quận Kiến An.

Theo Biên bản làm việc ngày 9/4/2025 giữa đại diện pháp lý của các hộ dân và UBND quận Kiến An về các nội dung liên quan đến đơn xin tự nguyện chấp hành cưỡng chế thu hồi đất, UBND quận Kiến An có ý kiến sau:

“UBND quận Kiến An tiếp nhận đơn tự nguyện chấp hành của các hộ dân bàn giao mặt bằng và đề nghị người đại diện các hộ dân ký vào biên bản ghi nhận sự chấp hành do Ban Cưỡng chế thu hồi đất thiết lập nhất trí với nguồn gốc diễn biến quá trình sử dụng đất, phương án bồi thường hỗ trợ, phương án di chuyển và cam kết không có ý kiến gì khác. Nếu đại diện các hộ dân ký vào biên bản nêu trên, UBND quận Kiến An sẽ đồng ý các hộ dân bàn giao mặt bằng vào ngày 10/4/2025. Nếu không đồng ý UBND quận sẽ tiến hành cưỡng chế theo thông báo”.

Trao đổi với phóng viên, ông Nguyễn Mạnh Hùng, trú tại Tổ 9, phường Trần Thành Ngọ cho biết: “Tôi và một số hộ gia đình có nhà ở tại Khu tập thể bờ hồ Hạnh Phúc đã cùng ký vào đơn tự nguyện chấp hành việc cưỡng chế thu hồi đất và đề nghị UBND huyện Kiến An lập Biên bản ghi nhận sự chấp hành của gia đình và cho chúng tôi thời hạn đến ngày 05/05/2025 sẽ bàn giao mặt bằng sau khi đã di dời xong tài sản và tìm kiếm được chỗ ở mới.

Tuy nhiên, sau đó UBND quận Kiến An đã tiến hành cưỡng chế thu hồi đất mà không lập Biên bản ghi nhận sự chấp hành. Bên cạnh đó, tại thời điểm cưỡng chế, tất cả các thành viên gia đình tôi đều bị đưa ra khỏi khu vực bị cưỡng chế, không cho cùng tham gia kiểm đếm tài sản”, ông Hùng cho biết.

UBND quận Kiến An vẫn tiến hành cưỡng chế vào sáng ngày 10/4 bấp chấp người dân có đơn xin tự tháo dỡ.

Cũng theo ông Hùng, trong quá trình thực hiện cưỡng chế thu hồi đất, UBND quận Kiến An đã để xảy ra những bất cập khiến tài sản của gia đình ông Hùng bị mất, thất lạc, hư hỏng, giảm công năng sử dụng, giảm giá trị tài sản.

“Buổi sáng ngày 10/04/2025, gia đình tôi tiếp tục có Đơn đề nghị tạo điều kiện giúp đỡ tháo dỡ tài sản khi cưỡng chế thu hồi đất và không yêu cầu bảo quản, niêm phong, lưu giữ tài sản bị tháo dỡ tại khu vực công nhưng không được UBND quận Kiến An và Ban Cưỡng chế chấp thuận giải quyết theo quy định. Hiện tại, rất nhiều tài sản của tôi bị thất lạc và hư hỏng không thể sử dụng được gây tổn thất nặng nề về kinh tế nhưng vẫn chưa được cơ quan quản lý Nhà nước trả lời một cách thấu đáo”, ông Hùng cho biết.

Bồi thường tái định cư có dấu hiệu thiên lệch, không công bằng

Theo Thông báo thu hồi đất số 84 (ngày 17/3/2025) và Thông báo số 96 (ngày 19/03/2025) của UBND quận Kiến An xác định, nguồn gốc nhà đất khu tập thể Bờ Hồ được thể hiện: “Theo hồ sơ quản lý đất các hộ đang sử dụng thuộc thửa đất 12, tờ bản đồ 301590-6-(4) ghi trong hồ sơ quản lý đất đai là Tập thể Bưu điện, mục đích sử dụng là “T” đất ở.

Niên độ 1977-1999, trong hồ sơ quản lý quy chủ Tập thể Bưu Điện, mục đích sử dụng đất trong bản đồ ghi “CD” đất chuyên dùng, trong sổ mục kê “T” đất ở.

Quá trình thẩm tra, xác minh, thu thập tài liệu, toàn bộ diện tích đất này trước đó do Công ty Thị Chính Kiến An (nay là Công ty Cổ phần Công cộng và Xây dựng Hải Phòng) quản lý, sau đó bàn giao lại cho Xí Nghiệp quản lý nhà Kiến An quản lý (nay là Công ty TNHH MTV quản lý và kinh doanh nhà Hải Phòng) thực hiên việc quản lý”. Công ty TNHH MTV quản lý và kinh doanh nhà Hải Phòng vẫn thu tiền thuê nhà của các hộ theo nội dung hợp đồng đã ký kết…”.

Thông báo số 96 ngày 19/03/2025 của UBND quận Kiến An

Sau khi nhận được kết quả xác minh nguồn gốc đất tại Thông báo số 84 và 96, người dân cho rằng, kết quả xác minh nguồn gốc đất đang làm ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của họ nên đã làm đơn gửi UBND quận Kiến An đề nghị xác minh lại nguồn gốc đất từ năm 1975 đến năm 1999 và công bố công khai các hồ sơ về quyền sở hữu, quyền định đoạt tài sản để chứng minh dãy căn hộ tập thể Bờ Hồ trên đường Phan Đăng Lưu thuộc quyền sở hữu của Nhà nước được giao cho Công ty TNHH MTV quản lý và kinh doanh nhà Hải Phòng quản lý và cho người dân thuê.

Đáng lưu ý, nhiều hộ dân phản ánh, mặc dù trong quá trình kiểm đếm, xác minh nguồn gốc đất của các hộ dân, nguồn gốc căn nhà của hộ bà V.T.H được xây dựng sau thời điểm các hộ dân đang trong diện thu hồi nhưng vẫn được UBND huyện Kiến An đưa vào diện được đền bù theo phương án bố trí tái định cư đối với hộ dân đủ điều kiện bồi thường về đất.

Ông Bùi Văn Muôn khẳng định ông không ký vào hợp đồng thuê nhà năm 1990 cũng như phiếu giao nhận hồ sơ được lập năm 2011.

“Hộ bà V.T.H về khai hoang và xây dựng nhà ở sau các hộ dân chúng tôi, đáng nói, căn nhà bà H. đang ở lại là con ngõ của các hộ dân nơi đây, đồng nghĩa với việc là đất lấn chiếm. Nhưng không hiểu lý do gì mà UBND huyện Kiến An lại đưa hộ bà H. vào diện được đền bù và bốc nhà tái định cư”, một hộ dân phản ánh.

Được biết, hiện nay hộ gia đình bà V.T.H đã được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất với diện tích 49,5m2 tại thửa đất số 270, tờ bản đồ số 7 tại Lô đất số 15LK8, Khu tái định cư Phương Khê, phường Đồng Hoà, quận Kiến An.

Lãnh đạo phường xác nhận chưa xác minh tìm hiểu triệt để vấn đề nguồn gốc đất

Trụ sở UBND quận Kiến An, Hải Phòng. Ảnh: ITN

Liên quan đến những bất cập trong công tác thu hồi, bồi thường đất đai của các hộ dân sinh sống tại Dự án Vườn hoa hồ Hạnh Phúc, phóng viên Báo Pháp luật Việt Nam đã đến trụ sở UBND quận Kiến An đặt lịch nội dung làm việc và được ông Vũ Hữu Đương, Chánh Văn phòng UBND quận Kiến An cho biết: “Tôi đã báo cáo lãnh đạo UBND quận nhưng đến nay lãnh đạo vẫn chưa sắp xếp được lịch làm việc, khi nào sắp xếp được tôi sẽ thông tin lại sau…”.

Tuy nhiên, đến nay hơn 1 tháng trôi qua Báo Pháp luật Việt Nam vẫn không nhận được sự hồi âm từ phía UBND quận Kiến An để làm rõ những nội dung kiến nghị của người dân kiên quan đến quá trình thu hồi đất tại dự án này.

Trước đó, làm việc với phóng viên Báo Pháp luật Việt Nam ông Vũ Vân Long, Phó Chủ tịch UBND phường Trần Thành Ngọ cho biết, do việc quản lý hồ sơ của địa chính các phường quản lý không chặt đối với các trường hợp nhà của Nhà nước giao cho tổ chức quản lý thì cán bộ địa chính không để ý mấy, đến khi thu hồi thì lại đi xác minh lại từ đầu.

“Quá trình họp với người dân tôi được chủ trì thay đồng chí Chủ tịch UBND phường một buổi cùng với Công ty TNHH MTV quản lý và kinh doanh nhà Hải Phòng và 21 hộ dân. Người dân đặt câu hỏi về nguồn gốc đất, tôi đề nghị đại diện công ty quản lý nhà trả lời, nhưng phía công ty chỉ tiếp thu và cho rằng, quản lý theo bàn giao của xí nghiệp quản lý nhà thị xã Kiến An cũ. Công ty không trả lời được nguồn gốc đất cho bà con. Nghĩa là câu hỏi liên quan đến nguồn gốc từ lúc công ty nhận bàn giao trở về trước chưa có câu trả lời rõ ràng.

Điểm này đang được người dân thắc mắc rất nhiều trong khi cán bộ ở đây theo tôi là chưa xác minh tìm hiểu triệt để vấn đề nguồn gốc đất… ", Phó Chủ tịch UBND phường Trần Thành Ngọ nói.

Phóng viên tiếp tục đặt câu hỏi về một số điểm bất thường trong hợp đồng thuê nhà mà người dân cho rằng bị giả mạo chữ ký, Phó Chủ tịch UBND phường Trần Thành Ngọ cho biết: “Đây là tình tiết mới, tôi chụp lại tư liệu báo cáo đồng chí Chủ tịch và Bí thư phường để có hướng giải quyết hoặc báo cáo lên quận xin ý kiến…”.

Nhìn nhận sự việc dưới góc độ pháp lý, luật sư Dương Đức Trang, Công ty TNHH Luật New world người đại diện cho 16 hộ dân đã có buổi làm việc với bà Bùi Thị Tuyế Mai, Chủ tịch UBND quận Kiến An vào ngày 09/4/2025, ngay trước lịch cưỡng chế diễn ra ngày 10/04/2025 để giải quyết đơn xin tự nguyện chấp hành cưỡng chế của các hộ dân nhưng không được phía người đứng đầu chính quyền quận Kiến An chấp thuận.

Từ đó, luật sư Trang đưa ra quan điểm: “Việc UBND quận Kiến An đưa ra các điều kiện, điều khoản buộc các hộ dân không được khiếu nại, khiếu kiện về nguồn gốc đất cũng như quá trình bồi thường hỗ trợ mới chấp thuận đơn tự nguyện tháo dỡ là không phù hợp với quy định pháp luật về cưỡng chế thu hồi đất tại điểm b, khoản 4, Điều 89 Luật đất đai 2024.

Đơn xin tự nguyện tháo dỡ của người dân được gửi đến UBND quận Kiến An nhưng không được chấp thuận.

Bởi lẽ các hộ dân là các chủ sở hữu tài sản và là đối tượng bị cưỡng chế theo quy định pháp luật, trong trường hợp này UBND quận Kiến An cần có trách nhiệm hướng dẫn cho công dân việc lập biên bản tự nguyện chấp hành và tuân thủ đúng quy định tại điểm b, khoản 4, Điều 89 để không đưa ra bất kỳ điều kiện nào kèm theo.

Vì vậy, khi 16 hộ dân đã có đơn tự nguyện thì UBND quận Kiến An cần ghi nhận lại bằng biên bản và thỏa thuận hoặc thông báo thời gian bàn giao trong 30 ngày từ ngày lập biên bản theo đúng quy định, nhưng thực tế UBND quận Kiến An đã tiến hành cưỡng chế khiến nhiều người dân nằm trong diện bị thu hồi vô cùng bức xúc bởi nhiều tài sản còn công năng giá trị sử dụng không thể sử dụng được nữa gây tổn hại về kinh tế của các hộ dân cũng như việc tổ chức cưỡng chế gây tốn kém cho ngân sách nhà nước…”, luật sư Trang cho hay.

Báo Pháp luật Việt Nam sẽ tiếp tục thông tin.