Khoảng 12h trưa 24/5, Tổng thống Mỹ Barack Obama sẽ có bài phát biểu trước hơn 2.000 trí thức, sinh viên, doanh nhân trẻ... về quan hệ giữa Việt Nam và Mỹ tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia, Hà Nội.
Hôm nay 24/5, theo lịch trình, Tổng thống Obama sẽ có buổi gặp gỡ với thành viên của các tổ chức dân sự, sau đó có bài phát biểu về quan hệ Việt - Mỹ tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia.
Mở đầu sự kiện, nghi thức chào cờ diễn ra trang nghiêm. Ca sĩ Mỹ Linh hát Quốc ca trước Tổng thống Obama. Quốc ca Mỹ do một ca sĩ người Mỹ gốc Việt thể hiện.
 |
| Lễ chào cờ bắt đầu sớm hơn dự kiến. (Ảnh: Dân trí) |
 |
| Ca sĩ Mỹ Linh hát quốc ca Việt Nam. (Ảnh:Dân trí) |
 |
| Ca sĩ Mỹ gốc Việt hát quốc ca Mỹ. (Ảnh: Dân trí) |
 |
| Nhiều bạn trẻ háo hức chờ đón nghe bài phát biểu của Tổng thống Mỹ. (Ảnh: Dân trí) |
Ngay sau lễ chào cờ, cử hành quốc ca Việt - Mỹ, chương trình tiếp tục với một video ngắn nói về chuyến đi xe đạp đường dài của Đại sứ Mỹ tại Việt Nam Ted Osius từ Hà Nội vào Huế trong tháng 1/2016 vừa qua.
 |
| Ông Vũ Xuân Hồng, Chủ tịch Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam phát biểu. |
Phát biểu khai mạc sự kiện Việt - Mỹ, Chủ tịch Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam (VUFO) Vũ Xuân Hồng nhấn mạnh cuộc gặp gỡ này là sự kiện quan trọng trong chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Mỹ.
 |
| Cũng trong sáng nay, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh và Ngoại trưởng Mỹ John Kerry đã hội đàm ở Nhà khách Chính phủ 12 Ngô Quyền, Hà Nội. Hai bộ trưởng đã chứng kiến Lễ ký thỏa thuận cho phép đội Hòa Bình - chuyên dạy tiếng Anh của Mỹ - hoạt động tại Việt Nam. (Ảnh: Reuters) |
Vào khoảng 12h10, Tổng thống Obama bước vào, và nói lời chào bằng tiếng Việt. "Chúng tôi xin cám ơn sự chào đón nồng nhiệt mà các vụ đã dành cho chúng tôi. Xin cám ơn sự có mặt của các bạn ở đây.
 |
| Tổng thống Obama phát biểu trước 2.000 người Việt. |
Nội dung bài phát biểu của Tổng thống Obama
"Xin chào Việt Nam, rất cảm ơn các bạn. Trước Chính phủ và nhân dân Việt Nam, chúng tôi xin gửi lời cảm ơn vì đã được chào đón nồng nhiệt. Tôi rất vui vì có mặt tại đây hôm nay. Trong chuyến thăm này, chúng tôi cảm nhận được sự thân thiện. Sự thân thiện đã chạm tới trái tim của tôi. Nhiều người vẫy tay chào thân thiện và tôi rất vui về điều đó. Hôm qua tôi tới thăm phố cổ và ăn một số món ăn, như bún chả. Tôi đã uống bia Hà Nội. Tôi chưa bao giờ thấy nhiều xe máy như vậy và khi quay lại chắc tôi sẽ biết cách đi đường như thế nào" - ông Obama hài hước nói.
"Tôi lớn lên ở Hawai, không biết tới cuộc chiến ở Việt Nam. Khi đó, nhiều người Việt Nam cũng như 2 con gái của tôi, không biết được thế nào là chiến tranh. Tôi trân trọng quá khứ lịch sử hào hùng của Việt Nam với văn minh lúa nước, những cánh đồng hàng ngàn năm tuổi, với văn minh trống đồng. Hà Nội cũng đã tồn tại bên dòng sông Hồng hàng nghìn năm" - Ông Obama nhắc lại lời "sấm truyền" trong bài thơ Nam quốc sơn hà của Lý Thường Kiệt về việc chủ quyền của Việt Nam với mảnh đất này: “Rành rành định mệnh tại sách trời”.
Từ đó, Tổng thống Mỹ nói tới Bản Tuyên ngôn độc lập của Bác Hồ đã đề cập tới những nguyên lý cơ bản trong tuyên ngôn nhân quyền của Mỹ.Tổng thống Mỹ nói đến những năm tháng chiến tranh với con số 3 triệu người lính Việt Nam đã hi sinh cũng như hàng trăm ngàn binh lính Mỹ đã tử vong trên mảnh đất này. "Chúng ta cần phải ghi nhận những người đã ngã xuống” - ông Obama nhấn mạnh.
"Việt Nam thời gian qua đã thu được nhiều thành công to lớn và thế giới đã ghi nhận. Việt Nam cũng đang tham gia những hiệp định toàn cầu. Chúng ta đã nhìn thấy nhiều cao ốc ở Hà Nội, TPHCM, những khu đô thị mới thịnh vượng. Hàng chục triệu người Việt Nam đã kết hợp với nhau trên Facebook, instagram mà không chỉ là những bức ảnh sefile” – Tổng thống Mỹ cười tươi nói đến việc nhiều người dân đã đề nghị chụp ảnh cùng ông hôm qua.
Nhắc đến những mục tiêu thiên niên kỷ Việt Nam đã đạt được trong xóa đói giảm nghèo, chăm sóc trẻ em, tiếp cận nước sạch, Tổng thống Obama tiếp tục đề cập những hậu quả chiến tranh đang để lại trên mảnh đất này.
“Chúng ta không thể tiếp tục nhìn những trẻ em bị thương tật, cụt chân, mất tay vì bom mìn để lại. Chúng tôi sẽ tiếp tục hỗ trợ việc xử lý dioxin ở Đà Nẵng, ở Biên Hòa” - Tổng thống nhắc lại những nỗ lực của Đại tướng Võ Nguyên Giáp, của cựu binh John Terry đã giúp mối quan hệ của Việt Nam với Mỹ từ thế cựu thù trở thành bạn, thành đối tác hợp tác toàn diện. Rất nhiều người Mỹ đã đến thăm Việt Nam, dạo chơi phố cổ Hà Nội, Hội An…
"Bài học của chúng ta trong chiến tranh, trong quá khứ cũng là bài học của cả nhân loại. Những chân giá trị của hòa bình đã được chỉ ra. Chúng ta cũng thấy một điều có tính nguyên lý là độc lập, không một quốc gia nào có thể áp đặt ý chí lên Việt Nam và số phận của Việt Nam là do người dân Việt Nam quyết định. Tôi không còn nhiều thời gian trong nhiệm kỳ của mình và tôi sẽ nỗ lực dành những thời gian còn lại thúc đẩy mối quan hệ Việt – Mỹ", ông Obama cam kết.
Ông vạch ra nhiều hướng hợp tác, trong đó có hợp tác kinh tế, đặc biệt là giáo dục. Nói tới môi trường giáo dục, ông Obama khẳng định, đó là ưu thế nổi bật của Mỹ mà như ông nói hôm qua, Đội Hòa bình sẽ tới Việt Nam để dạy tiếng Anh và như thế nghĩa là những người trước đây mang chiến tranh tới giờ sẽ trở lại với tri thức và giáo dục.
Ông vui mừng thông báo trong mùa thu năm nay, đại học Fullbright sẽ mở tại TPHCM – một đại học phi lợi nhuận chất lượng cao hướng đến hỗ trợ đào tạo nguồn nhân lực cho Việt Nam, kể cả lĩnh vực nghiên cứu toán học như giáo sư Ngô Bảo Châu tới văn học truyền thống Việt Nam.
Chuyển sang nội dung về TPP, ông Obama nhấn mạnh về những yêu cầu cao hơn đối với người lao động, môi trường làm việc. TPP sẽ giúp thúc đẩy hợp tác vùng, giải quyết bất bình đẳng kinh tế, khiến người lao động có lương cao hơn, tổ chức được nghiệp đoàn, thúc đẩy chống tham nhũng hơn bất kỳ hiệp định nào khác. Đây là cơ hội cho Việt Nam cũng như các nước thành viên khác, tất cả phải tuân thủ quy định đã thỏa thuận. Theo ông Obama đây là một cơ hội cho tương lai.
Về hợp tác quốc phòng, phía Mỹ sẽ hỗ trợ nâng cao năng lực của Hải quân Việt Nam. Việc dỡ bỏ lệnh cấm vận vũ khí công bố hôm qua cũng là cách để Việt Nam nâng cao năng lực quốc phòng, xóa bỏ hoàn toàn mọi rào cản giữa quan hệ giữa hai nước.
“Chúng ta là 2 nước độc lập và dù lớn hay nhỏ cũng đều có chủ quyền của mình, phải được tôn trọng tuyệt đối. Nước lớn không thể “ăn hiếp” nước nhỏ” – ông Obama nhấn mạnh. Biển Đông không phải là nơi Mỹ có tranh chấp nhưng vấn đề này rõ ràng là cần giải quyết trong hòa bình. Mỹ sẽ tiếp tục cử máy bay, tàu biển tới nơi mà luật pháp quốc tế cho phép.
Về giải quyết khác biệt giữa 2 Chính phủ, nhất là về nhân quyền, ông Obama chia sẻ, quá trình trải qua việc này với nước Mỹ cũng khó khăn, ngày nào bản thân ông cũng nhận được những lời phê bình khi thực hiện chưa trọn vẹn việc này.
Tổng thống Mỹ khẳng định Mỹ không muốn và không có quan điểm áp đặt lên bất cứ nước nào. Giá trị Mỹ thể hiện ở chỗ hướng tới những giá trị nhân quyền cao nhất, quyền tự do, quyền lập hội và đây cũng là những nội dung đã được khẳng định trong Hiến pháp Việt Nam.
Tổng thống Mỹ một lần nữa khẳng định, chính bản thân người Việt Nam là người quyết định vận mệnh và tương lai, con đường của mình. Ông Obama đề nghị chia sẻ các ý tưởng, tiếp cận gần nhau, nhất là qua internet. Facebook đã thành công từ ý tưởng như vậy. Ý tưởng cần được đưa ra thảo luận và chia sẻ.
Từ đó, người đứng đầu nước Mỹ đề cập, tự do báo chí, ngôn luận cần được đảm bảo để hệ thống được hoạt động. Từ đó người dân sẽ lựa chọn được người đại diện, lãnh đạo xứng đáng nhất với niềm tin gửi gắm.
Ông Obama đề cập, quyền bình đẳng sẽ mang lại nền tảng cho sự thịnh vượng cho người dân. Việc nâng cao hơn nữa những quyền tự do của người dân là thực hiện khẩu hiệu xây dựng một nhà nước của dân, do dân, vì dân.
“Tôi sắp rời nhiệm sở. Trong suốt 8 năm qua, tôi đã suy nghĩ rất nhiều về bộ máy chính quyền Mỹ và chúng tôi cũng đang tìm mọi cách để cải thiện hệ thống chính trị của mình” - ông Obama nói.Tổng thống Mỹ kết thúc bài phát biểu cũng bằng câu nói tiếng Việt: “Cảm ơn các bạn. Thank you very much. Thank you Vietnam” - ông Obama vẫy tay chào khi kết thúc bài phát biểu của mình và lui về bên cánh gà cạnh bục phát biểu.
