độc đáo Nghề dệt thổ cẩm bằng khung cửi của người Thái

Theo thời gian, nghề dệt thổ cẩm bằng khung cửi dần mai một, song ở một số bản làng vùng Tây Bắc nghề dệt truyền thống này vẫn còn được lưu giữ, bảo tồn qua đôi bàn tay khéo léo của những người phụ nữ Thái.

Đối với người Thái xưa kia, khung cửi dệt vải được coi là một trong những dụng cụ không thể thiếu để tạo ra những sải vải dài, thuận lợi cho việc thêu thùa, làm ra những sản phẩm thổ cẩm chất lượng. Khung cửi thường do những người đàn ông làm ra bằng những loại gỗ tốt nhất, có độ bền cao.

Một chiếc khung cửi tốt nhất định phải chắc chắn không xiêu vẹo, các bộ phận chuyển động phải mượt mà mới cho được những tấm vải đẹp. Còn để có những thước vải thổ cẩm rực rỡ, trang nhã là phần việc của những người phụ nữ Thái. Họ rất cần mẫn, dày công, kiên trì thực hiện nhiều công đoạn từ trồng bông, kéo sợi, nhuộm màu và dệt.

Đối với người Thái, nghề dệt thổ cẩm giữ một vai trò rất quan trọng trong đời sống văn hóa tinh thần, luôn song hành cùng sự phát triển chung của cộng đồng dân tộc. Để làm ra những tấm vải đẹp bằng khung cửi không phải ai cũng biết, người làm phải có đôi tay khéo léo, đôi chân uyển chuyển nhịp nhàng.

Qua thời gian với sự phát triển của nền kinh tế thị trường, sự phong phú của các sản phẩm may mặc, chỉ cần ra cửa hàng hay chợ là có thể mua ngay được một tấm vải, chiếc khăn, cái áo bằng thổ cẩm giá rẻ, họa tiết hoa văn bắt mắt không thua kém đồ dệt bằng thủ công, chính vì vậy đã làm cho nghề dệt thổ cẩm truyền thống dần bị mai một.

Trước nguy cơ đó, để khôi phục và phát triển nghề dệt truyền thống nhiều người phụ nữ Thái vẫn tìm cách để giữ gìn và phát huy bản sắc của dân tộc mình. Trong cuộc sống hiện tại, người Thái vẫn coi những sản phẩm thổ cẩm là một phần trong đời sống vật chất và tinh thần của mình.

Từ xưa tới nay, sự khéo léo, đảm đang của người con gái Thái được thể hiện bằng thêu thùa, dệt vải. Nhất là con gái lớn đến tuổi lấy chồng phải tặng bố mẹ chồng những bộ chăn đệm hoặc đồ thổ cẩm tự tay mình dệt để tỏ lòng kính trọng.

Ngày nay, những sản phẩm thổ cẩm dệt bằng khung cửi đã và đang được phát triển mở rộng, trở thành nơi lưu giữ nét văn hóa độc đáo gắn liền với những giá trị văn hóa của đồng bào dân tộc Thái, góp phần làm cho đời sống văn hóa tinh thần của dân tộc ngày càng phong phú, đa dạng.

Bài: Huyền My

Ảnh, Đồ họa: Hà Linh