Khoan, vít cốt thép lên tháp cổ, xây cầu hiện đại giữa lòng di sản, sơn móng tay cho tượng hay trùng tu di tích cổ theo phong cách thời thượng... là vài trong rất nhiều câu chuyện cười ra nước mắt về gìn giữ di sản. Và cội nguồn của những sai lầm này phải kể đến tư duy của những người quản lý văn hóa.
Pano được gỡ khỏi tháp cổ sau phản ứng của người dân. (Ảnh từ trang Thông tin Bình Định).
Sáng tạo hay... “tối tạo”?
Mấy ngày gần đây, sự việc cơ quan quản lý văn hóa tỉnh Bình Định đã cho phép khoan lắp pano quảng cáo vào cụm tháp Chăm cổ đã khiến những người yêu mến kiến trúc tháp Chăm bức xúc lên tiếng.
Hai ngọn tháp bị khoan cắt và lắp trụ sắt treo pano lên là tháp Bánh ít và tháp Đôi. Tháp Bánh ít hay còn gọi là tháp Bạc gồm 4 cụm tháp, trong đó ngọn tháp bị khoan gắn pano là ngọn tháp to nhất trong cụm tương tự, Tháp đôi gồm 2 ngọn tháp: Tháp Nam và tháp Bắc. Ngọn tháp được chọn lắp trụ sắt làm pano quảng cáo cũng là ngọn tháp có quy mô lớn hơn.
Ngay từ khi những hình ảnh các ngọn tháp cổ xuất hiện trên mạng với tấm “áo mới” kệch cỡm, kì quặc, những người quan tâm đến kiến trúc tháp Chăm nói riêng và các di sản văn hóa nói chung đã có sự lên án mạnh mẽ.
Theo những chuyên gia lẫn người dân có hiểu biết về tình trạng của các tháp cổ này, thì những ngọn tháp hàng ngàn tuổi nói trên đã có sự xuống cấp về nền, móng. Các tháp này đã trải qua sự trùng tu và đáng lý ra những người quản lý văn hóa phải rất nâng niu, tìm mọi cách để bảo vệ các ngọn tháp đang trong tình trạng rất “mong manh” này.
Thế nhưng, thay vào đó họ lại khoan, cắt và gắn lên chính diện tháp cổ rêu phong những tấm pano quảng cáo du lịch làm bằng chất liệu hết sức hiện đại: khung sắt sơn đủ màu! Nếu nói về mặt thẩm mỹ, việc đặt các vật liệu hiện đại với màu sắc phô trương lên ngôi tháp gạch cổ là một sự phản cảm thị giác. Nói về bảo vệ di sản, đây là hành vi phá hoại di sản do thiếu kiến thức lẫn nhận thức.
Trước phản ứng của dư luận, ngay sau đó lãnh đạo tỉnh Bình Định đã chỉ đạo tháo gỡ ngay những tấm bảng quảng cáo nói trên khỏi các tháp.
Một sự việc khác gây ồn ào không kém cũng xuất phát từ một si sản văn hóa phi vật thể ở Huế: Áo dài nón lá. Vào dịp lễ hội áo dài tại Huế vừa qua, người ta thấy các cô gái Huế bên cạnh áo dài tím và nón lá mộc mạc, trên đỉnh nón lá còn xuất hiện đèn led lấp lánh, to đùng với dòng chữ “Huế”.
Mặc dù nhà thiết kế đã giải thích gắn đèn led để tạo hiệu ứng ánh sáng lung linh, nhưng đa phần người dân vẫn phản ứng mạnh trước hình ảnh này. Nhiều người cho rằng, tà áo dài tím và chiếc nón lá đơn thuần đã làm nên vẻ đẹp mộc mạc rất Huế. Việc đưa đèn led lên nón thiếu tính thẩm mỹ, phá hủy hình tượng áo dài truyền thống, thậm chí có thể gọi là “thảm họa thời trang”, là “tối tạo” thay vì sáng tạo.
Những vết thương khó lành
Có không ít di sản vật thể và phi vật thể trong nước đã bị chính những người mang danh quản lý văn hóa đối xử như thế. Từ Bưu điện TP HCM bị sơn lên màu vàng chóe, sau đó lại phải sơn lại, đến Nhà hát Lớn Hà Nội cũng bị trùng tu với màu sắc tương tự, hay các tượng la hán ở chùa Đậu (Hà Nội) bị sơn lại móng tay móng chân đỏ chói.
Không chỉ thế, thi thoảng người ta còn thấy các công trình giả cổ “bỗng dưng” mọc ra trái phép giữa lòng các di sản cổ như cây cầu “sống ảo” xuyên núi rừng Tràng An, hay một ngôi pháp đường xây không phép trong lòng quần thể di tích chùa Hương...
Những hành vi trùng tu một cách phá hoại các di sản không còn là hiện tượng nhỏ lẻ mang tính địa phương nữa, mà nó nói lên cái tâm của những người quản lý di sản văn hóa nói chung. Trước hết, đó là sự thiếu hiểu biết về kiến trúc cổ.
Là những người quản lý di sản, nhưng họ thiếu tìm tòi, nghiên cứu lịch sử hình thành lẫn hình dáng ban đầu của chính di sản đó. Và tiếp theo là tấm lòng đối với di sản, là không có. Nếu có lòng với các di sản văn hóa, có lẽ người ta sẽ cân nhắc kĩ lưỡng lắm, nương nhẹ nâng niu lắm, chứ không thẳng tay lấy sơn mới sơn lên tượng cổ, khoan thẳng vào tường tháp cổ ngàn năm hay gắn đèn led lên nón lá cổ truyền Huế...
Những tấm pano hoành tráng đã được dời đi khỏi các cụm tháp cổ Quy Nhơn. Nhưng nhưng lỗ thủng từ mũi khoan trên thân tháp, dù thời gian bao lâu vẫn sẽ cứ trơ trơ ra đó. Nó như một vết thương nhắc nhở về sự tàn nhẫn của con người đối với di sản ngàn năm...
Chương trình “Các hành trình du lịch di sản trong thành phố Hà Nội” sẽ giới thiệu 4 hành trình khám phá di sản độc đáo của Hà Nội, mang đến sự trải nghiệm toàn diện cho người dân và du khách khi đến khám phá Thủ đô.
Tối 10/10, tại Trung tâm Bảo tồn Di sản Thăng Long - Hà Nội (Khu di tích Trung tâm Hoàng thành Thăng Long), Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính dự khai mạc Lễ hội Văn hoá thế giới tại Hà Nội lần thứ nhất.
Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch (VHTT&DL) ban hành Quyết định số 3510/QĐ-BVHTTDL phê duyệt Dự án Xây dựng mô hình di sản kết nối gắn với các hành trình du lịch để phát triển cộng đồng các dân tộc thiểu số có di sản tương đồng.
Đó là 1 trong 9 mục tiêu quan trọng Việt Nam phấn đấu đến năm 2030, thể hiện trong Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển văn hóa giai đoạn 2025 - 2035, giai đoạn I (2025 - 2030) vừa được Bộ VHTT&DL phê duyệt.
Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã ban hành Thông tư 09/2025/TT-BVHTTDL quy định về phân cấp, phân định thẩm quyền của chính quyền địa phương 02 cấp trong lĩnh vực văn hóa, thể thao và du lịch.
Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch vừa công bố thêm 11 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia thuộc lĩnh vực tri thức dân gian, lễ hội truyền thống, nghề thủ công, tập quán xã hội, tín ngưỡng...
Một người đàn ông vừa bị lừa mất số tiền 600 triệu đồng khi tiến hành đăng ký xuất khẩu lao động trên mạng. Sự việc ngay sau đó đã được người này trình báo Công an.
Ủy ban Quốc gia Phòng, Chống Ma túy Campuchia và Viện Nghiên cứu & Ứng dụng Phòng chống Ma túy PSD vừa ký kết Biên bản ghi nhớ hợp tác giai đoạn 2026–2028, tập trung vào nâng cao nhận thức cộng đồng, đào tạo, truyền thông phòng ngừa và chuyển giao phương
Chính phủ vừa ban hành Nghị quyết số 397/NQ-CP Kế hoạch hành động của Chính phủ về đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ đến năm 2030.
Phó Thủ tướng Mai Văn Chính ký Quyết định số 2640/QĐ-TTg ban hành Kế hoạch triển khai thực hiện Kết luận số 84-KL/TW ngày 21/6/2024 của Bộ Chính trị tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 23-NQ/TW ngày 16/6/2008 của Bộ Chính trị (khóa X) về “tiếp tục xây dựng v
Công an tỉnh An Giang cho biết đã tống đạt Quyết định tạm giam đối với Nguyễn Thanh Duy để điều tra về hành vi “Tổ chức cho người khác xuất cảnh trái phép”.
An Giang đã hưởng ứng mạnh mẽ Phong trào thi đua “Chung tay xóa nhà tạm, nhà dột nát trên phạm vi cả nước trong năm 2025” với tinh thần trách nhiệm và quyết tâm cao độ.
Bộ Tài chính đã trình Chính phủ dự thảo Luật Thuế Thu nhập cá nhân (TNCN) sửa đổi, với hai đề xuất quan trọng: tăng ngưỡng doanh thu miễn thuế cho hộ kinh doanh lên 500 triệu đồng/năm và điều chỉnh biểu thuế tiền lương, tiền công từ 7 bậc xuống còn 5 bậc.
Ngày 04/12, tại UBND xã Đông Anh, TP Hà Nội, Chi bộ Khối Nội dung, Đảng bộ Báo Pháp luật Việt Nam đã long trọng tổ chức Lễ tổng kết Chi bộ và Lễ kết nạp Đảng viên.
Hướng đến mục tiêu nâng cao nhận thức cộng đồng về tác hại ma túy và nguy cơ lây nhiễm HIV/AIDS, Cơ sở cai nghiện ma túy số 1 Công an tỉnh Cà Mau đã tổ chức cuộc thi tìm hiểu pháp luật cho học viên đang cai nghiện. Hoạt động không chỉ tạo sân chơi bổ ích mà còn góp phần trang bị kiến thức, kỹ năng phòng ngừa, giúp học viên xây dựng lối sống an toàn, lành mạnh khi tái hòa nhập cộng đồng.
Hơn 200 cán bộ cơ sở tại hai xã Năm Căn và Tam Giang được tập huấn nâng cao năng lực triển khai tiêu chí “xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật” gắn với xây dựng nông thôn mới (NTM) và nông thôn mới nâng cao, góp phần bảo đảm thực hiện tiêu chí này đúng tiến độ, hiệu quả, phù hợp với thực tiễn địa phương.
Chiều ngày 1/12, tại trụ sở Chính phủ, đồng chí Phạm Minh Chính, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Đảng ủy Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chủ trì Hội nghị của Đảng ủy Chính phủ về tổng kết công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực nhiệm kỳ Đại hội XIII của Đảng.
Ngày 29/11, tại Quảng Ninh, Bộ Tư pháp phối hợp với EU và UNDP tổ chức Diễn đàn pháp luật năm 2025 với chủ đề “Đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới”.
Ngày 29/11, Đoàn Thanh tra Chính phủ đã đến làm việc tại BTL Vùng Cảnh sát biển 4 để đánh giá kết quả phối hợp theo dõi, xử lý vi phạm về IUU đối với tàu cá tỉnh An Giang
Ý kiến của Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình đề cập tới chủ trương không cho phép các trường ĐH không chuyên đào tạo một số lĩnh vực. Ví dụ, chỉ trường y mới được đào tạo bác sĩ; chỉ trường luật mới đào tạo cử nhân luật đang thu hút sự quan tâm của đội ngũ chuyên gia và dư luận...
Công an xã Vĩnh Lợi (tỉnh Cà Mau) tổ chức Diễn đàn “Công an lắng nghe ý kiến Nhân dân” năm 2025, nhằm tiếp thu góp ý trực tiếp từ Nhân dân, kịp thời chấn chỉnh tác phong, nâng cao tinh thần trách nhiệm, hướng đến xây dựng lực lượng Công an cơ sở gần dân, vì dân phục vụ.
Ngày 4/6, Tổng Bí thư Tô Lâm và Đoàn công tác Trung ương đã có buổi làm việc với Ban Thường vụ Tỉnh ủy Kiên Giang và Thường trực Tỉnh ủy An Giang về tình hình triển khai các nghị quyết, kết luận của Trung ương; công tác tổ chức bộ máy; quốc phòng, an ninh
Công an tỉnh Tiền Giang đang tiến hành điều tra, làm rõ vụ một chủ doanh nghiệp kinh doanh lúa gạo nghi bị lừa đảo trên không gian mạng với số tiền trên 420 tỷ đồng.
Gần 1 tháng nay trên tuyến tỉnh lộ 337 và Quốc lộ 279 đoạn từ xã Thống Nhất đến cảng Làng Khánh (TP Hạ Long), thường xuyên xuất hiện hàng chục xe tải lớn chở đất chạy rầm rập suốt ngày đêm, cuốn theo bụi mù mịt.
Chiều 17/3, Bộ Tư pháp tổ chức Hội nghị công bố quyết định của Thủ tướng Chính phủ về việc bổ nhiệm đồng chí Nguyễn Thanh Tú, Vụ trưởng Vụ Pháp luật Dân sự - Kinh tế giữ chức Thứ trưởng Bộ Tư pháp.
