Kết quả khảo sát hệ thống cơ sở dữ liệu các lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ Tư pháp cho thấy, dữ liệu từ cơ quan TAND có liên quan đến một số lĩnh vực chuyên ngành do Bộ quản lý như thi hành án dân sự (THADS), hộ tịch, trợ giúp pháp lý và phổ biến, giáo dục pháp luật.
Tuy nhiên, việc kết nối, chia sẻ dữ liệu giữa Bộ Tư pháp và TAND Tối cao vẫn chưa đạt được kết quả và tiến độ như mong đợi.
Cụ thể, trong lĩnh vực hộ tịch, việc thực hiện Kế hoạch số 329/KH-BCA-BTP-TANDTC về cao điểm 90 ngày đêm làm sạch dữ liệu hôn nhân và triển khai cắt giảm thủ tục xác nhận tình trạng hôn nhân hiện vẫn chưa hoàn thành khối lượng dữ liệu lịch sử, với khoảng 2,5 triệu hồ sơ ly hôn từ năm 2010 đến nay còn tồn đọng.
Đối với dữ liệu phát sinh mới, trên cơ sở thống nhất giữa TAND Tối cao, Bộ Công an và Bộ Tư pháp, các bên đã xây dựng cơ chế kết nối, trao đổi dữ liệu bản án, quyết định ly hôn của Tòa án với Cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử, dự kiến chính thức vận hành từ ngày 15/8.
Trong lĩnh vực THADS, hai cơ quan đang nghiên cứu xây dựng phương án kết nối, chia sẻ dữ liệu bản án, quyết định của Tòa án trên phần mềm quản lý án với nền tảng số trong lĩnh vực THADS, thời hạn hoàn thành trước ngày 30/11/2025.
Ngoài ra, từ năm 2024, Bộ Tư pháp và TAND Tối cao đã kết nối dữ liệu thu - nộp tạm ứng án phí qua Cổng dịch vụ công quốc gia, với 48.061 lượt thông báo, tương ứng tổng số tiền hơn 401 tỷ đồng.
Phát biểu tại buổi làm việc, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tịnh nhấn mạnh: Chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ thông tin là nhiệm vụ quan trọng, cấp thiết đối với tất cả các bộ, ngành.
Trong đó, việc làm sạch và số hóa dữ liệu, đặc biệt là dữ liệu hộ tịch, không chỉ có ý nghĩa đối với ngành Tư pháp mà còn mang lại lợi ích thiết thực cho người dân trong các giao dịch pháp lý, dân sự thường ngày như mua bán nhà đất, xe cộ...
 |
| Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tịnh phát biểu tại buổi làm việc. |
Liên quan đến Kế hoạch 90 ngày đêm làm sạch dữ liệu hộ tịch, tính đến ngày 5/8, TAND Tối cao đã hoàn thành khoảng 95% khối lượng công việc và chuyển dữ liệu sang Bộ Công an (C06) để đối soát. Đây được xem là một tín hiệu tích cực.
Tuy nhiên, các đại biểu tham dự buổi làm việc cũng nhận định, trở ngại lớn nhất trong quá trình số hóa là việc dữ liệu cũ không có trường thông tin về số định danh cá nhân, gây khó khăn trong gán định danh và xác thực thông tin.
Vì vậy, ngoài dữ liệu ly hôn, cần bổ sung và làm sạch các trường thông tin khác liên quan đến tình trạng hôn nhân như hủy kết hôn trái pháp luật, không công nhận vợ chồng, công nhận người mất tích… để bảo đảm độ chính xác và toàn diện.
Thứ trưởng Nguyễn Thanh Tịnh đề nghị các đơn vị liên quan xây dựng kế hoạch phối hợp trong thời gian ngắn hơn (15 - 30 ngày) để xử lý dứt điểm 5% dữ liệu còn lại. Về lâu dài, cần xây dựng kế hoạch phối hợp tổng thể, dài hạn về chuyển đổi số giữa Bộ Tư pháp và TAND Tối cao, trong đó Cục Công nghệ thông tin của Bộ Tư pháp sẽ là đầu mối điều phối nhằm bảo đảm sự đồng bộ, an toàn và an ninh thông tin.
Bên cạnh dữ liệu hộ tịch, Thứ trưởng cũng yêu cầu đẩy mạnh chuyển đổi số trong lĩnh vực THADS – một trong những lĩnh vực then chốt, có tính chất “đầu vào” cho hoạt động tư pháp; lĩnh vực trợ giúp pháp lý – nhằm rút ngắn thời gian chỉ định trợ giúp tại tòa; và lĩnh vực phổ biến, giáo dục pháp luật – bằng cách tận dụng dữ liệu và các công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo để xây dựng hệ thống tình huống, án lệ trực quan và hiệu quả phục vụ công tác phổ biến pháp luật.