Trong thông báo kết luận Thanh tra chuyên đề công tác quản lý nhà nước về giáo dục và đào tạo ngày 12/1, Thanh tra Chính phủ đã chỉ ra nhiều hạn chế, thiếu sót, khuyết điểm của Bộ GD&ĐT và kiến nghị với Thủ tướng.
Thanh tra Chính phủ vừa có kết luận Thanh tra chuyên đề về công tác quản lý nhà nước về giáo dục và đào tạo tại Bộ GD&ĐT, Bộ Công thương và một số Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc TƯ.
Bộ GD&ĐT để xảy ra nhiều bất cập trong quản lý
Theo đó, đối với Bộ GD&ĐT, Thanh tra Chính phủ đã nhận định mặt được của giai đoạn năm 2013 - 2016, công tác quản lý nhà nước về giáo dục và đào tạo với nội dung về đội ngũ nhà giáo, hệ thống các cơ sở đào tạo, bồi dưỡng nhà giáo, biên chế sự nghiệp thuộc lĩnh vực giáo dục và đào tạo thực hiện công khai được Bộ GD&ĐT triển khai thực hiện đồng bộ trên cơ sở bám sát văn bản quy phạm pháp luật. Sự nghiệp giáo dục và đào tạo đã đạt được một số kết quả quan trọng như công tác thi cử, chương trình giáo dục, xây dựng đội ngũ nhà giáo...
Tuy nhiên, Thanh tra Chính phủ đã chỉ ra nhiều hạn chế, thiếu sót, khuyết điểm của Bộ GD&ĐT trong giai đoạn này. Cụ thể, công tác xây dựng và rà soát, điều chỉnh các tiêu chuẩn, quy chuẩn, định mức kinh tế - kỹ thuật trong giáo dục, đào tạo còn chậm, chưa đáp ứng được yêu cầu đổi mới giáo dục.
Đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục còn nhiều bất cập, cơ cấu không hợp lý, trình độ không đồng đều, chưa đáp ứng được yêu cầu nâng cao chất lượng hiệu quả giáo dục; Chưa hoàn thành việc quy hoạch mạng lưới các trường cao đẳng, đại học, trong đó có mạng lưới các trường sư phạm; việc tham mưu cho Chính phủ và ban hành bổ sung chính sách về lương, chế độ phụ cấp thâm niên và phụ cấp khác theo tính chất, kết quả và chất lượng công việc, phù hợp với vùng miền; chế độ ưu đãi đối với giáo viên, giảng viên, nhà giáo làm công tác quản lý giáo dục còn chậm.
Công tác quy hoạch mạng lưới cơ sở giáo dục chưa có sự phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành, địa phương; chưa bám sát thực tế phát triển kinh tế xã hội, sự phát triển dân số tự nhiên dẫn đến mạng lưới cơ sở giáo dục tuy có tăng nhưng chưa đáp ứng yêu cầu đặt ra, vẫn còn thiếu, chưa đủ tiêu chuẩn.
Về biên chế sự nghiệp thuộc lĩnh vực giáo dục và đào tạo tại các địa phương tồn tại việc giao chỉ tiêu biên chế chưa đúng với quy định hiện hành của Bộ GD&ĐT và Bộ Nội vụ, không đúng và đủ theo quy định về định mức số lượng người làm việc đối với từng cấp học.
Bộ GD&ĐT chưa thực hiện đầy đủ, thường xuyên công tác thanh, kiểm tra việc giao biên chế sự nghiệp giáo dục để kịp thời chấn chỉnh, yêu cầu các địa phương thực hiện đúng và đủ quy định pháp luật.
Về thực hiện chế độ chính sách đối với nhà giáo, Thanh tra Chính phủ cho rằng, từ khi triển khai thực hiện các quy định của Luật viên chức và Nghị định số 29/2012/NĐ- CP về tuyển dụng và quản lý viên chức đến thời điểm kiểm tra là 5 năm, Bộ GD&ĐT chưa ban hành văn bản quy định điều kiện, tiêu chuẩn, nội dung, hình thức thi, xét thăng hạng chức danh nghề nghiệp và quy chế xét thăng hạng chức danh nghề nghiệp cho viên chức ngành giáo dục.
Việc không tổ chức thi, xét thăng hạng chức danh nghề nghiệp viên chức ngành giáo dục trong thời gian dài gây tâm tư, tâm lý không yên tâm công tác trong bộ phận không nhỏ viên chức ngành giáo dục.
Chưa ban hành quy định tiêu chuẩn các chức danh giảng viên làm căn cứ để tuyển dụng thực hiện chế độ làm việc, đào tạo bồi dưỡng nâng cao trình độ và các chế độ chính sách khác theo quy định của pháp luật, theo quy định tại khoản 2, điều 44, Quyết định số 70/2014/QĐ-TTg ngày 10/12/2014 của Thủ tướng Chính phủ ban hành Điều lệ trường đại học.
Việc thực hiện chế độ lương, phụ cấp đối với nhà giáo còn tồn tại nhiều bất cập, ảnh hưởng trực tiếp tới đời sống, tâm lý, chất lượng công tác của bộ phận không nhỏ viên chức giáo dục. Việc kiến nghị, đề xuất về chế độ, chính sách đối với nhà giáo chưa được Bộ GD&ĐT quan tâm đúng mức và kịp thời.
Thanh tra Chính phủ cho rằng, trách nhiệm để xảy ra những hạn chế, thiếu sót, khuyết điểm nêu trên thuộc về lãnh đạo Bộ GD&ĐT và các cơ quan đơn vị trực thuộc có liên quan.
Cần sửa đổi nhiều văn bản liên quan đến chế độ phụ cấp, biên chế giáo viên
Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ GD&ĐT phối hợp với Bộ Nội vụ, Bộ Tài Chính tham mưu, đề xuất với Thủ tướng Chính phủ ban hành bổ sung chính sách về tiền lương theo vị trí việc làm trình độ đào tạo, chế độ phụ cấp thâm niên và phụ cấp khác theo tính chất, kết quả và chất lượng công việc, phù hợp với vùng, miền; chế độ ưu đãi với giáo viên, giảng viên, nhà giáo làm công tác quản lý giáo dục.
Bộ GD& ĐT nghiên cứu sửa đổi văn bản liên quan đến định mức biên chế đối với cơ sở GD&ĐT công lập như (vấn đề định mức giáo viên/lớp, cấp phó cơ sở giáo dục) nhằm phù hợp với yêu cầu thực tiễn.
Ban hành các văn bản quy định điều kiện, tiêu chuẩn, nội dung, hình thức thi, xét thăng hạng chức danh nghề nghiệp và quy chế xét thăng hạng chức danh nghề nghiệp cho viên chức ngành giáo dục.
Ban hành quy định các tiêu chuẩn chức danh giảng viên làm căn cứ tuyển dụng, thực hiện chế độ làm việc, đào tạo bồi dưỡng nâng cao trình độ và các chế độ chính sách khác theo quy định của pháp luật...
Thanh tra Chính phủ kiến nghị sửa đổi quy định tại khoản 1, điều 16 Thông tư số 12/2011/TT-BGDĐT ngày 28/3/2011 ban hành Điều lệ trường THCS, THPT và trường phổ thông có nhiều cấp học vì thực hiện quy định này sẽ khó khăn trong sinh hoạt tổ hàng tháng và công tác quản lý của lãnh đạo đơn vị. Thực tế, viên chức làm công tác thư viện, thiết bị giáo dục, cán bộ công tác tư vấn cho học sinh làm những nhiệm vụ không liên quan đến tổ chuyên môn hoặc không có chuyên môn liên quan do mỗi người được đào tạo chuyên ngành khác nhau.
Tham mưu Thủ tướng Chính phủ cho phép tiếp tục tuyển viên chức chuyên trách làm công tác y tế, tài chính kế toán tại các cơ sở giáo dục mầm non, phổ thông công lập, do danh mục khung vị trí việc làm y tế, kế toán đã được cụ thể tại Thông tư liên tịch số 06 của liên Bộ GD&ĐT và Bộ Nội Vụ.
Thanh tra Chính phủ cũng đề nghị tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra việc thực hiện quy định pháp luật về giao chỉ tiêu biên chế ngành giáo dục đối với các địa phương, nhằm kịp thời chấn chỉnh sai phạm, quy định không phù hợp.
Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra đối với các cơ sở giáo dục trực thuộc nhằm kịp thời chấn chỉnh những sai phạm trong công tác cán bộ và những sai phạm trong việc thực hiện công khai.
Đề xuất Chính phủ xây dựng quy chế phối hợp giữa các bộ ngành, địa phương trong việc xây dựng quy hoạch mạng lưới cơ sở giáo dục.
Đặc biệt, Thanh tra Chính phủ yêu cầu cá nhân, tổ chức trực thuộc Bộ GD&ĐT nghiêm túc kiểm điểm, xem xét, xử lý trách nhiệm trong việc để xảy ra những hạn chế, thiếu sót, khuyết điểm đã nêu trong phần kết luận; giải quyết khiếu nạn theo thẩm quyền, có biện pháp xử lý dứt điểm việc khiếu nại, tố cáo tại một số cơ sở giáo dục trực thuộc trong đó có trường CĐ Sư phạm TƯ.
Chấn chỉnh công tác quản lý, khắc phục ngay những hạn chế, thiếu sót, khuyết điểm đã được chỉ ra sau thanh tra.
Trong kết luận thông báo Thanh tra này, Phó Thủ tướng Trương Hòa Bình đã chỉ đạo, yêu cầu Bộ GD&ĐT kịp thời có biện pháp chấn chỉnh, khắc phục những hạn chế, vi phạm, khuyết điểm nêu trong kết luận Thanh tra để nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về GD&ĐT.
Phó Thủ tướng cũng yêu cầu Thanh tra Chính phủ kiểm tra, giám sát, đôn đốc thực hiện kết luận Thanh tra của các đơn vị, tổng hợp kết quả xử lý sau thanh tra, báo cáo Thủ tướng Chỉnh phủ trước ngày 1/4/2018.
Đồng thời, có kế hoạch thanh tra diện rộng công tác quản lý nhà nước về giáo dục và đào tạo tại các Bộ, UBND các tỉnh, thành phố chưa được thanh tra theo quy định của pháp luật.
