Đây là sự không đồng tình của một nhà giáo hơn 20 năm đứng lớp môn Lịch sử và khẩn cầu Bộ Giáo dục cần thẳng thắn nhìn nhận những bất cập.
Thầy Trần Trung Hiếu (giáo viên môn Lịch sử, trường THPT chuyên Phan Bội Châu, Nghệ An) đã có những chia sẻ sâu sắc với Phapluatplus xoay quanh điểm tích hợp môn Lịch sử thành một phân môn trong Dự thảo Chương trình Giáo dục tổng thể (GDTT) đang gây xôn sao dư luận thời gian qua.
Một môn học “tổng hợp” chưa từng có tiền lệ!
Dưới góc độ là 1 giáo viên, thầy có quan điểm như thế nào về việc tích hợp môn Lịch sử trở thành một phân môn trong dự thảo của Bộ Giáo dục và đào tạo?
Với góc độ là một giáo viên đang giảng dạy môn Lịch Sử, tôi không đồng tình vấn đề môn Sử “bị” tích hợp vào môn “Công dân với Tổ quốc” trong Dự thảo này.
Thực chất, dù Bộ Giáo dục vẫn rất "bảo thủ", vẫn nói đi nói lại trên báo chí nhiều lần rằng “Chúng tôi không bỏ môn Sử”, nhưng môn Sử đã bị “khai tử” khỏi Dự thảo này với tư cách là một môn học độc lập.
Xét về cơ sở khoa học, có thể thấy ba môn gồm: Lịch sử, Giáo dục công dân và giáo dục Quốc phòng - An ninh có đối tượng, mục tiêu, nội dung, phương pháp giảng dạy khác nhau.
Lịch sử là một môn khoa học cơ bản, một môn học bản lề trong hệ thống giáo dục phổ thông. Mục tiêu quan trọng là giúp cho học sinh thông hiểu những tri thức lịch sử cốt lõi có hệ thống về toàn bộ quá trình phát triển của lịch sử nhân loại, lịch sử dân tộc, xây dựng cho học sinh kỹ năng tư duy lịch sử. Đối tượng của môn Lịch Sử bao gồm toàn bộ tiến trình phát triển của nhân loại, của khu vực, của dân tộc trải qua các thời đại lịch sử trên các phương diện kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội.
Nếu so sánh mục tiêu môn Giáo dục công dân và môn Giáo dục Quốc phòng - An ninh sẽ thấy điểm khác biệt.
Mục tiêu của môn Giáo dục công dân là “chủ yếu giáo dục giá trị đạo đức truyền thống và đạo đức cách mạng, ý thức tuân thủ pháp luật, trách nhiệm nghĩa vụ của công dân và một số kỹ năng sống cần thiết chuẩn bị cho học sinh gia nhập xã hội, hội nhập quốc tế với tư cách công dân”.
Mục tiêu của môn Giáo dục Quốc phòng - An ninh là “Đảm bảo cho học sinh có những hiểu biết ban đầu về nền quốc phòng toàn dân, an ninh nhân dân; về truyền thống chống ngoại xâm của dân tộc, của lực lượng vũ trang và nghệ thuật quân sự Việt Nam”.
 |
| "Tôi và rất nhiều đồng nghiệp phản đối quyết liệt vấn đề “tích hợp” môn Sử trong Dự thảo này bởi sự bất cập, bất ổn của nó". Ảnh: Nhân vật cung cấp. |
Như vậy, các môn Lịch sử, Giáo dục công dân và Giáo dục Quốc phòng - an ninh có định hướng khoa học khác nhau. Việc biến môn sử thành một phân môn sẽ phá vỡ môn Lịch sử, ở chỗ, học sinh sẽ không nhận thức được hệ thống, tính liên tục của dòng chảy lịch sử, đặc biệt là lịch sử dân tộc.
Nếu lắp ghép một cách cơ học môn Lịch sử vào môn Giáo dục công dân chỉ là sự lắp ghép những kiến thức rời rạc “những mảnh vỡ của lịch sử” vào một môn học “tổng hợp” chưa từng có tiền lệ!
Lẽ nào, nền giáo dục Việt Nam lại tiên tiến hơn cả thế giới?
Nếu Dự thảo áp dụng vào thực tế, việc tích hợp môn Lịch sử thành một phân môn có gây nên bất cập trong công tác giảng dạy ra sao?
Nếu áp dụng vào thực tế thì vấn đề đặt ra là: ai sẽ là người dạy môn “Công dân với Tổ quốc”? Trong khi các trường đại học sư phạm hiện nay ở nước ta và trên thế giới không đào tạo giáo viên dạy những môn học lắp ghép (tích hợp) những kiến thức “tổng hợp” kiểu như thế. Lẽ nào, nền giáo dục Việt Nam lại tiên tiến hơn nhiều nền giáo dục của các nước phát triển sao?
 |
| Học sinh Đà Nẵng xem triển lãm trưng bày chuyên đề Hà Nội xưa tại Bảo tàng Đà Nẵng. (Ảnh internet) |
Mặt khác, việc biên soạn sách giáo khoa, tài liệu giảng dạy, học tập cho môn học “lẩu” “Công dân với Tổ quốc” hoàn toàn không thể thực hiện được.
Bởi lẽ, rất khó để có thể tổng hợp 3 môn học có mục tiêu, định hướng khoa học, nội dung khác nhau để xây dựng kết cấu một môn học mới. Cách lắp ghép 3 môn này thành một môn học chỉ đạt được mục tiêu là giảm bớt số lượng môn học mà học sinh phải học để thi nhưng sẽ không thể đáp ứng mục tiêu giáo dục phổ thông về phát triển toàn diện nhân cách con người.
Vì vạy, tôi cho rằng việc “tích hợp” môn Lịch sử như một phân môn trong môn “Công dân với Tổ quốc” là một việc “vô tiền khoáng hậu”. Việc xé nát kiến thức lịch sử để đưa vào môn “Công dân với Tổ quốc” chỉ có ở Việt Nam (!)
Hiện nay có nhiều học sinh quay lưng với môn Sử, thầy có thể chia sẻ phương pháp dạy của thầy đã khơi gợi sự yêu thích, đam mê môn Sử ở mỗi học sinh?
Quan điểm của tôi sau hơn 20 năm đi dạy là tôi không dạy những cái gì mình có mà dạy những gì học sinh cần, né tránh những gì mà học sinh không muốn nghe. Đặc thù của nội dung kiến thức môn Sử là chứa đầy những sự kiện và số liệu.
Không nên dạy Sử một cách áp đặt, buộc học sinh phải nhớ một cách máy móc những kiến thức vụn vặt mà xác định những kiến thức cơ bản, trọng tâm của từng bài, từng chương để học sinh được rèn luyện kỹ năng tư duy, nhận xét, đánh giá các sự kiện.
Sẽ làm “tai họa” cho học trò khi đến những tiết học Sử, giáo viên Sử luôn tuân thủ và “thủy chung” với phương thức “đọc - chép”.
Tại sao đến giờ Sử của thầy này, học sinh lại rất thích học nhưng đến tiết Sử của thầy khác, học sinh lại chán học Sử? Nói tóm lại, tư tưởng chỉ đạo việc dạy Sử của tôi là dạy Sử để làm gì, dạy cái gì và sau đó là dạy như thế nào ?
“Bộ Giáo dục phải lắng nghe và cầu thị với sự tham vấn rộng rãi”
Mong muốn của một người giáo viên dạy Sử như thầy đối với Dự thảo này là gì?
Thứ nhất, Bộ Giáo dục cần thẳng thắn nhìn nhận những gì đang bất cập và bất ổn của Dự thảo này và biết lắng nghe và cầu thị với sự tham vấn rộng rãi để từ đó phải sửa lại, thậm chí có thể vứt bỏ khi vấp phải quá nhiều ý kiến phản biện, phản đối.
Thứ hai, tôi và rất nhiều đồng nghiệp phản đối quyết liệt vấn đề “tích hợp” môn Sử trong Dự thảo này bởi sự bất cập, bất ổn của nó.
Thứ ba, Lịch Sử cần phải được đặt đúng vị trí của nó là môn học cơ bản, bắt buộc ở cấp THPT.
Nếu Bộ Giáo dục vẫn kiên định sự bảo thủ của mình, vẫn “tích hợp” môn Sử vào môn học “Công dân với Tổ quốc” thì đây là một sai lầm lớn nhất của Bộ.
Trân trọng cảm ơn ông!
