Tết xưa

Tết Nguyên Đán là lễ hội đầu tiên của năm và là lễ hội lớn nhất trong truyền thống của người Việt. Đó là thời điểm chuyển giao giữa năm cũ và năm mới, thời điểm “tống cựu nghinh tân”, rũ bỏ quá khứ và chào đón tương lai.

Với nền văn minh lúa nước thì Tết là sự kết thúc cũng là sự khởi đầu của vòng quay thời gian Xuân - Hạ - Thu - Đông rồi lại Xuân. Con người hồ hởi đón nhận nó bằng sự khởi phát tâm hồn, nồng nàn đón năm mới.

Trong phòng chờ của chuyến bay bị hoãn gần một tiếng đồng hồ sau đợt nghỉ Tết, tôi nghe hai ông khách ngồi gần tranh luận sôi nổi chuyện Tết ngày càng khác xưa, 'hồi trước thế này thế kia, nay thì nhạt như nước ốc…'.

Trong phòng chờ của chuyến bay bị hoãn gần một tiếng đồng hồ sau đợt nghỉ Tết, tôi nghe hai ông khách ngồi gần tranh luận sôi nổi chuyện Tết ngày càng khác xưa, 'hồi trước thế này thế kia, nay thì nhạt như nước ốc…'.

Bắt đầu từ 20 tháng Chạp dường như Tết đã ở rất gần: “20 làm tốt, 21 xỏ tai, 22 đeo bông, 23 đưa về”. Với tục cúng ông Táo, Tết Nguyên đán bắt đầu với nhiều sự chuẩn bị trong gia đình cho đến giao thừa và ngày mồng Một Tết, con cháu sum vầy đông đủ, chúc thọ, mừng tuổi, trao quà...

Hà Nội xưa và nay vẫn luôn ẩn hiện giữa cổ xưa và hiện đại. Dù qua bao thăng trầm, người Hà Nội vẫn nức tiếng về những món ăn tinh tế mang đậm hương vị xứ Bắc, nhưng vô cùng tao nhã của đất Kẻ Chợ chốn kinh kỳ…

Những bức ảnh chụp Tết ở Hà Nội cách đây 100 năm, tức từ đầu thế kỷ 20 như một cuốn phim quay chậm trở về quá khứ, một “nhân chứng” trung thực nhất của dòng thời gian.

Thấm thoắt tám ống đo tháng đã tròn phận sự, Phù run run bỏ viên sỏi mang vân trăng vân sao thứ nhất vào ống thứ chín, tức đã bắt đầu ngày hai mươi bốn tháng Chạp năm Đinh Mão. Nụ cười, mồ hôi, nước mắt chồng nhau làm nên ngày nên tháng, thoắt cái anh đã ở rừng được hai trăm bốn mươi mốt ngày.

Làng xã cổ truyền vùng đồng bằng Bắc Bộ với đặc điểm tự trị, tự quản từng được đánh giá “như một nước cộng hòa thu nhỏ”, khiêm nhường mà bền vững… Bên cạnh những lề thói lạc hậu, sau mỗi lũy tre làng còn ẩn chứa những di sản quý báu của cha ông. Ngày Tết, xin kể vài câu chuyện về làng xưa.

Biết đâu vào một ngày trong Tết, đèn điện vì lý do nào đó mà không tỏ…