Cả thế giới chỉ có Việt Nam sản xuất dép lốp
Trong ngôi nhà nhỏ ở đường Nguyễn Biểu (quận Ba Đình, Hà Nội), ông Xuân vừa cặm cụi một mình tạo tác đôi dép cao su thô sơ huyền thoại, mà dân gian hay gọi “đôi dép Bác Hồ”, "dép lốp".
“Nghề làm dép cao su của nhà tôi đã gần 100 năm, tôi vẫn nối tiếp việc của ông cụ tôi vì nó là cái nghiệp gia đình. Hơn nữa, nhu cầu đi dép cao su vẫn còn, nhất là người trẻ, họ thích đi dép cao su như là “mốt”, ngoài ra dép còn bán được cho khách du lịch”, ông Xuân bộc bạch.
Ông Xuân cho biết, một ngày ông làm được vài đôi dép, thu nhập đủ cho sinh hoạt vợ chồng, tiền ông uống cà phê, ăn sáng, đọc báo…
Ông nhớ lại, năm 18 tuổi, ông bắt đầu làm dép lốp tại Xí nghiệp dép lốp Trường Sơn số 45 Hàng Bồ.
Ngày đó Xí nghiệp làm dép theo dây chuyền. Tức là ai phá lốp thì cả ngày chỉ phá lốp, ai quay tay thì cứ quay tay, khoanh đế thì cứ khoanh đế, xâu quai thì cứ xâu quai.
Ông luôn quan sát rất kỹ những người thợ giỏi đang làm rồi âm thầm tập luyện ngày đêm. Chính vì vậy mà ông là người duy nhất có thể làm hoàn hảo tất cả các công đoạn của một đôi dép.
Nhìn thấy ai làm chưa tốt ông hay góp ý nên nhiều người ghét, ông kêu gọi đóng quai dép thật khít tránh tuột quai. Đang xung phong trên chiến trận mà tuột quai là chết. Góp ý xong là ông làm luôn cho xem nên mọi người dù ẫm ức nhưng tất cả đều phục.
“Độ bền trung bình mỗi đôi dép khoảng 10 năm đối với đế và ba năm với quai, vì hai nguyên liệu này được làm từ lốp xe siêu trường, siêu trọng chuyên chở than ở vùng mỏ Quảng Ninh thải ra”, ông Xuân chia sẻ.
Bản đồ Việt Nam với quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa được khắc trên đôi dép lốp huyền thoại
Năm 1970 cán bộ Bảo tàng Hồ Chí Minh đến Xí nghiệp đặt 10 đôi dép Bác Hồ để trưng bày tại các bảo tàng trên toàn quốc. Ông vinh dự là 1 trong 5 người được chọn. Hiện những đôi dép này vẫn được trưng bày tại Di tích Phủ Chủ tịch và Bảo tàng Hồ Chí Minh. Nó được coi là bảo vật.
Khi được giao nhiệm vụ tái tạo đôi dép đã gắn liền với cuộc đời cách mạng của vị lãnh tụ muôn vàn kính yêu, ông thấy vô cùng vinh dự và tự hào.
Theo ông Phạm Quang Xuân, cái khó nhất là nguyên liệu và phương thức chế tác đôi dép nguyên mẫu đã không còn được sử dụng tại thời điểm ông được giao nhiệm vụ chế tạo, bởi vậy, nên để “phỏng theo thì dễ, chứ làm thật giống thì khó”. Khi đôi dép làm xong được đánh giá giống với đôi dép nguyên bản đến 95%.
Một trong những lần đáng nhớ nhất là khi ông được giao nhiệm vụ làm dép cho những cán bộ vào miền Nam công tác, chiến đấu đầu những năm 1970. Ngày ấy ông làm ở công ty Bách Hóa 45 Hàng Bồ, Hà Nội. “Lúc ấy dép cao su hiếm lắm. Chúng tôi có khi 6 tháng mới được mua một đôi. Được đo chân cho từng cán bộ trước khi lên đường, tôi cảm động lắm”, ông kể.
Đôi dép này thịnh hành đến năm 1985 thì suy giảm do không còn được ưa chuộng và không cạnh tranh được với các mẫu dép mới của Miền Nam, đơn vị ông làm giải thể.
Bỏ nghề dép ông mưu sinh bằng đủ các nghề như: Thợ cơ khí, khâu bóng, sửa đồng hồ, trang trí nội thất. Bất kỳ ngành gì ông đều được đánh giá là tâm huyết và có tay nghề giỏi.
Kinh qua nhiều nghề khác nhau đã giúp ông có cái nhìn toàn diện về cái đẹp. Nghề sửa đồng hồ đòi hỏi phải rất tỉ mỉ, phải biết mài dụng cụ. Nghề cơ khí giúp ông nghĩ ra nhiều dụng cụ tinh xảo, nghề trang trí giúp ông quan sát về cái đẹp.
Tuy nhiên, ông vẫn dành thời gian làm dép tặng con cháu, bạn bè. Thỉnh thoảng những người hoài cổ đến đặt dép ông làm, các đoàn làm phim đặt dép để diễn viên đóng vai Bác Hồ, bộ đội… Có thể nói thời gian này đôi dép của ông đạt đỉnh cao nhất về chất lượng, bởi ngoài kinh nghiệm, nó còn là sản phẩm của sự tổng hợp kỹ xảo các nghề trên.
Dụng cụ để sản xuất một đôi dép cao su
Năm 2010 nghe nói nhiều về Biển Đông, ông nảy ý định khắc bản đồ Việt Nam cùng 2 quần đảo thiêng liêng của Tổ quốc - Hoàng Sa và Trường Sa lên dép.
Bóng dáng chủ quyền dân tộc in đậm lên một đôi dép đi qua chiến tranh khiến nó có sức hút kỳ lạ. Đôi dép lốp đã bùng trở lại, không chỉ khách trong nước mà Việt kiều, du khách từ hơn 60 nước trên thế giới đặt mua qua đường xách tay.
Ông chia sẻ, cuộc sống của ông bây giờ là sáng sớm đi bơi ở sông Hồng, ăn sáng, dành thời gian đọc báo… và tiếp tục công việc cho ra đời nhiều dép lốp mới. Một công việc như thói quen, đơn giản, nhưng sản phẩm ra đời nó mang cả dặm dài câu chuyện của đất nước, từ thời chinh chiến cho đến hòa bình. Trong đó có bóng dáng kinh yêu của Cụ Hồ.
Đôi dép lốp với huyền thoại về nó đến với khách hàng như một thông điệp sống động về lịch sử
Bà Phạm Thu Hương, Phó Giám đốc Bảo tàng Hồ Chí Minh chia sẻ trong một buổi trình diễn làm dép lốp tại bảo tàng: “Từ rất lâu rồi, trong mỗi cuộc kháng chiến bảo vệ Tổ quốc, những đôi dép cao su đã là vật hết sức quen thuộc đối với bộ đội Việt Nam, người dân. Đặc biệt, đôi dép cao su là một trong những biểu tượng về cuộc đời Cách mạng của Chủ tịch Hồ Chí Minh, được gọi với tên gọi thân thương là Đôi dép Bác Hồ. Chúng tôi cho rằng, chương trình sẽ giúp khách tham quan nhận thức, hiểu rõ hơn về ý nghĩa của đôi dép cao su, về quy trình thực hiện, thông tin lịch sử quanh đôi dép cao su đã gắn với cuộc đời chủ tịch Hồ Chí Minh”.
Tối ngày 20/12/2025, tại Quảng trường Đông Kinh Nghĩa Thục (khu vực Bờ Hồ Hoàn Kiếm), Công an thành phố Hà Nội phối hợp với các đơn vị chức năng long trọng tổ chức chương trình giao lưu nghệ thuật đặc biệt.
Ngày 20/12, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình ký quyết định phê chuẩn kết quả bầu chức vụ Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An nhiệm kỳ 2021-2026.
Từ ngày 19 đến ngày 21/12, tại Khu Chứng tích chiến tranh Rừng Tràm Bang Biện Phú, xã Vĩnh Phong (tỉnh An Giang) đã rộn ràng diễn ra Ngày hội Văn hóa – Thể thao – Ẩm thực lần thứ I.
Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy Công an tỉnh Quảng Trị chủ trì, phối hợp với Công an xã Lệ Thủy phát hiện, bắt giữ nhóm đối tượng sử dụng trái phép chất ma túy, thu giữ hơn 400 viên hồng phiến.
Mang theo hung khí, 15 đối tượng hẹn nhau hỗn chiến lúc rạng sáng tại khu vực trung tâm Lạng Sơn, gây náo loạn trật tự công cộng và bị khởi tố, tạm giam.
Ngày 21/12, nguồn tin từ Công an tỉnh Thanh Hóa cho biết cơ quan này vừa đấu tranh làm rõ một vụ án "Gian lận trong kinh doanh bảo hiểm” khi một người phụ nữ được xác định đã chết 5 năm trước bỗng nhiên trở về xin xoá khai tử.
Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy Công an tỉnh Quảng Trị chủ trì, phối hợp với Công an xã Lệ Thủy phát hiện, bắt giữ nhóm đối tượng sử dụng trái phép chất ma túy, thu giữ hơn 400 viên hồng phiến.
Ngày 22/12, TAND Tối cao tại Hà Nội tuyên án phúc thẩm vụ Phúc Sơn, trong đó nhiều cựu lãnh đạo tỉnh được Viện kiểm sát đề nghị giảm án, cho hưởng án treo.
Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Thanh Hóa đã khởi tố vụ án, khởi tố 7 bị can là lãnh đạo, chuyên viên Cảng vụ hàng hải Thanh Hóa để điều tra hành vi nhận hối lộ nhằm “bôi trơn” thủ tục cho tàu thuyền rời cảng. Vụ việc một lần nữa gióng lên hồi chuông cảnh báo về tình trạng tiêu cực trong hoạt động quản lý, cấp phép chuyên ngành.
Công an tỉnh Tuyên Quang vừa khởi tố, bắt tạm giam để điều tra đối tượng có hành vi sản xuất hơn 25.000 chai nước giải khát giả tiêu thụ chủ yếu ở vùng cao.
Sau một thời gian kiên trì vận động, thuyết phục, ngày 20/12/2025, Phan Đình Cảnh từ Thái Lan về Việt Nam và đến Văn phòng Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Thanh Hóa đầu thú.
Ngày 4/6, Tổng Bí thư Tô Lâm và Đoàn công tác Trung ương đã có buổi làm việc với Ban Thường vụ Tỉnh ủy Kiên Giang và Thường trực Tỉnh ủy An Giang về tình hình triển khai các nghị quyết, kết luận của Trung ương; công tác tổ chức bộ máy; quốc phòng, an ninh
Công an tỉnh Tiền Giang đang tiến hành điều tra, làm rõ vụ một chủ doanh nghiệp kinh doanh lúa gạo nghi bị lừa đảo trên không gian mạng với số tiền trên 420 tỷ đồng.
Gần 1 tháng nay trên tuyến tỉnh lộ 337 và Quốc lộ 279 đoạn từ xã Thống Nhất đến cảng Làng Khánh (TP Hạ Long), thường xuyên xuất hiện hàng chục xe tải lớn chở đất chạy rầm rập suốt ngày đêm, cuốn theo bụi mù mịt.
Chiều 17/3, Bộ Tư pháp tổ chức Hội nghị công bố quyết định của Thủ tướng Chính phủ về việc bổ nhiệm đồng chí Nguyễn Thanh Tú, Vụ trưởng Vụ Pháp luật Dân sự - Kinh tế giữ chức Thứ trưởng Bộ Tư pháp.
