Hà Nội 19 °C
TP Hồ Chí Minh 27 °C
Hải Phòng 21 °C
Đà Nẵng 24 °C
Yên Bái 17 °C
  • Hà Nội Hà Nội 19°C
  • TP Hồ Chí Minh Hà Nội 27°C
  • Hải Phòng Hà Nội 21°C
  • Đà Nẵng Hà Nội 24°C
  • Yên Bái Hà Nội 17°C

Cơ sở pháp lý quốc tế thiết lập trật tự pháp lý trên biển, thúc đẩy phát triển và hợp tác biển

Hình sự & tố tụng hình sự
20/08/2019 16:10
TS. Lê Thị Tuyết Mai
aa
Năm 2019 đánh dấu 25 năm ngày UNCLOS chính thức có hiệu lực, đồng thời đánh dấu 25 năm việt nam phê chuẩn công ước. Việc việt nam tích cực tham gia và thực hiện uncloS thể hiện thiện chí, sự coi trọng và kỳ vọng của việt nam vào một trật tự pháp lý công bằng về biển.


Điểm 2 Nghị quyết của Quốc hội về việc phê chuẩn UNCLOS nêu rõ: “Bằng việc phê chuẩn Công ước của Liên hợp quốc về Luật Biển 1982, nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam biểu thị quyết tâm cùng cộng đồng quốc tế xây dựng một trật tự pháp lý công bằng, khuyến khích sự phát triển và hợp tác trên biển”.

adadad

Sơ đồ về quy định pháp luật quốc tế các vùng biển.

Khuôn khổ pháp lý toàn diện về biển và đại dương

UNCLOS được các quốc gia và cộng đồng quốc tế coi là văn kiện pháp lý quốc tế toàn cầu quan trọng thứ hai sau Hiến chương LHQ. Nghị quyết tổng hợp thường niên của Đại hội đồng LHQ về Đại dương và Luật biển khẳng định “UNCLOS là khuôn khổ pháp lý điều chỉnh mọi hoạt động trên biển và đại dương và là cơ sở pháp lý cho mọi hành động và hợp tác ở cấp độ quốc gia, khu vực và toàn cầu; do có tầm quan trọng chiến lược, tính thống nhất, toàn vẹn của UNCLOS cần tiếp tục được duy trì” .

Nhằm mục tiêu “giải quyết mọi vấn đề liên quan đến luật biển” và “thiết lập một trật tự pháp lý trên biển”, UNCLOS, với 320 Điều và 9 Phụ lục, quy định một cách rõ ràng và toàn diện về quy chế pháp lý của các vùng biển thuộc phạm vi và ngoài phạm vi tài phán quốc gia, cũng như các quyền và nghĩa vụ của các quốc gia dù có biển, quốc gia không có biển hoặc bất lợi về mặt địa lý trong việc sử dụng, khai thác và quản lý biển và đại dương, các quy định về hàng hải và hàng không; việc sử dụng và quản lý tài nguyên biển bao gồm tài nguyên sinh vật và phi sinh vật; vấn đề bảo vệ môi trường biển, nghiên cứu khoa học biển, an ninh trật tự trên biển; việc giải quyết tranh chấp và hợp tác quốc tế về biển.

Vai trò của UNCLOS là khuôn khổ pháp lý toàn cầu cao nhất cũng được khẳng định qua quan hệ giữa UNCLOS và các Công ước và hiệp định quốc tế khác, và quan hệ với các nguồn khác của luật quốc tế trong đó có luật tập quán quốc tế.

Các quốc gia đã khẳng định tại UNCLOS rằng, các điều ước quốc tế giữa hai hay nhiều quốc gia thành viên UNCLOS về bất kỳ vấn đề nào đã được quy định trong Công ước thì phải bảo đảm phù hợp với Công ước (Điều 311.2); hiệp định/ thỏa thuận (agreement) nhằm thay đổi hoặc dừng áp dụng một số quy định của Công ước giữa hai hoặc nhiều quốc gia thành viên chỉ có thể được ký kết với điều kiện thỏa thuận đó không ảnh hưởng đến “việc thực hiện hiệu quả mục tiêu và mục đích của Công ước này”, “việc áp dụng các nguyên tắc của Công ước”, và “việc thụ hưởng các quyền và thực thi nghĩa vụ theo Công ước” (Điều 311.3).

Về quan hệ giữa UNCLOS với các nguồn khác của luật quốc tế, trong đó có luật tập quán quốc tế, chỉ có các quyền và nghĩa vụ hình thành từ các quy tắc của pháp luật quốc tế không trái với UNCLOS là được công nhận và áp dụng bởi toà án hay toà trọng tài có thẩm quyền theo Phần XV của Công ước (Điều 293.1). Đoạn 8 Lời nói đầu UNCLOS nêu “các vấn đề không được điều chỉnh bởi Công ước sẽ tiếp tục được điều chỉnh bởi luật quốc tế chung” cần phải được hiểu, giải thích phù hợp với mục tiêu và quy định nêu trên của UNCLOS.

Theo đó, Đoạn này là để giải quyết quan hệ giữa UNCLOS với tư cách là luật chuyên ngành (lex specialis) chứa đựng các quy phạm cụ thể về biển với luật quốc tế chung (general international law hay còn gọi là lex generalis) bao gồm các nguyên tắc và quy phạm chung áp dụng cho tất cả các ngành của luật pháp quốc tế như nguyên tắc thiện chí thực thi các điều ước quốc tế đã ký kết (pacta sunt servanda) hay giải quyết một cách hòa bình các tranh chấp quốc tế, các quy định về giải thích điều ước quốc tế được pháp điển hoá trong Công ước Viên năm 1969 về luật điều ước. Hơn nữa, bản thân Lời nói đầu UNCLOS đã khẳng định Công ước “giải quyết mọi vấn đề liên quan đến biển”.

Do đó, việc giải thích Đoạn 8 này theo hướng UNCLOS không phải là khuôn khổ pháp lý duy nhất và tồn tại các khuôn khổ khác như luật tập quán quốc tế hình thành trước Công ước điều chỉnh các vấn đề về biển là đi ngược lại với mục tiêu của UNCLOS, nhằm hạ thấp giá trị của Công ước.

Thực tiễn án lệ gần đây, Tòa trọng tài được thành lập theo Phụ lục VII UNCLOS đã xem xét mối quan hệ giữa UNCLOS và các nguồn khác của luật quốc tế, đặc biệt là giá trị của các quyền hình thành trước khi Công ước ra đời và kết luận: (i) Đối với các quyền và nghĩa vụ được hình thành độc lập với UNCLOS và không trái với UNCLOS, việc áp dụng các quyền này không bị Công ước làm thay đổi; (ii) Đối với các quyền và nghĩa vụ hình thành một cách độc lập trước khi UNCLOS có hiệu lực và không phù hợp với UNCLOS thì các quyền và nghĩa vụ này sẽ bị loại bỏ.

Tòa trọng tài này cũng khẳng định, không có quy định nào của UNCLOS cho phép các quyền lịch sử đối với tài nguyên được tiếp tục tồn tại tại các vùng đặc quyền kinh tế và Công ước cũng không cho phép các quyền này được được tồn tại tại thềm lục địa, biển cả và Vùng đáy biển quốc tế. UNCLOS không có quy định nào về việc duy trì và bảo vệ cho các quyền lịch sử không phù hợp với UNCLOS.

Xác định rõ quy chế pháp lý

Trên cơ sở tập quán quốc tế, các quốc gia đã ghi nhận tại UNCLOS quy chế pháp lý của tất cả các vùng biển, trong đó xác định rõ phạm vi các vùng biển thuộc chủ quyền, quyền chủ quyền và quyền tài phán quốc gia (gồm nội thuỷ, lãnh hải, vùng tiếp giáp, vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa); các vùng biển ngoài phạm vi tài phán quốc gia (gồm biển cả hay còn gọi là biển quốc tế, Vùng đáy biển quốc tế và tài nguyên khoáng sản ở đó là di sản chung của nhân loại).

UNCLOS cũng quy định cụ thể quyền và nghĩa vụ của các quốc gia. Các chế định vùng biển quan trọng nhất của UNCLOS phải kể đến là vùng đặc quyền kinh tế, thềm lục địa, đảo và hợp tác nhằm bảo vệ môi trường biển, bảo tồn và quản lý các nguồn lợi sinh vật biển.

Chiểu theo các chế định của UNCLOS về vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa, mọi hoạt động liên quan đến thăm dò, khai thác tài nguyên thiên nhiên tại vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của quốc gia ven biển phải được phép của quốc gia đó; mọi hoạt động không được cấp phép đều là bất hợp pháp, vi phạm một cách rõ ràng các quy định của Công ước.

bài liên quan
Những tướng cướp khét tiếng nhất lịch sử - (Kỳ 1): Nữ chúa hải tặc biển Ireland là ai?

Những tướng cướp khét tiếng nhất lịch sử - (Kỳ 1): Nữ chúa hải tặc biển Ireland là ai?

Trong tâm trí những người đi biển và lịch sử hàng hải, luôn có một nỗi sợ hãi thường trực về cướp biển. Trong lịch sử, có nhiều tên cướp biển khét tiếng, gây bao nỗi sợ hãi, đau khổ và mất mát cho các thương nhân và các quốc gia có cướp biển lộng hành.
Thứ trưởng Nguyễn Khánh Ngọc tiếp xã giao nguyên Chủ tịch Toà án quốc tế về Luật Biển

Thứ trưởng Nguyễn Khánh Ngọc tiếp xã giao nguyên Chủ tịch Toà án quốc tế về Luật Biển

Sáng 1/7, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Khánh Ngọc đã tiếp xã giao GS. Rüdiger Wolfrum, nguyên Chủ tịch Tòa án Quốc tế về Luật Biển, Thành viên Viện hàn lâm khoa học tự nhiên Đức, giám đốc danh dự viện Max Planck về Luật Công so sánh và Luật Quốc tế.
Bảo tồn và quản lý đàn cá lưỡng cư và di cư xa

Bảo tồn và quản lý đàn cá lưỡng cư và di cư xa

Thay mặt Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Lê Văn Thành đã ký Quyết định 1507/QĐ-TTg ngày 13/9/2021 phê duyệt Kế hoạch thực hiện Hiệp định thực thi các quy định Công ước của LHQ về Luật Biển ngày 10/12/1982 về bảo tồn và quản lý đàn cá lưỡng cư và di cư xa đến năm 2025.
Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh đề cập sự cố nghiêm trọng đang diễn ra ở Biển Đông tại ARF-26

Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh đề cập sự cố nghiêm trọng đang diễn ra ở Biển Đông tại ARF-26

Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh cho rằng vẫn còn những quan ngại sâu sắc về những diễn biến trên thực địa, bao gồm các hành động đơn phương và sự cố nghiêm trọng đang diễn ra ở Biển Đông, đặc biệt là những hành động vi phạm nghiêm trọng quyền chủ quyền và quyền tài phán của các quốc gia ven biển.
Đảm bảo chất lượng tàu cá: Nên “siết” đăng kiểm và “nới lỏng” điều kiện đóng tàu

Đảm bảo chất lượng tàu cá: Nên “siết” đăng kiểm và “nới lỏng” điều kiện đóng tàu

Để đảm bảo chất lượng tàu cá, cần nâng cao năng lực các cơ sở đăng kiểm chứ không phải là siết điều kiện kinh doanh của các cơ sở đóng mới.
Quyết định dẫn độ 8 đối tượng cướp biển người Indonesia sang Malaysia

Quyết định dẫn độ 8 đối tượng cướp biển người Indonesia sang Malaysia

Hôm qua (12/9), TAND TP Hà Nội đã mở phiên họp và Quyết định chấp nhận yêu cầu của Bộ trưởng Bộ Nội vụ Malaysia về việc dẫn độ 8 tên cướp biển quốc tịch Indonesia sang Malaysia để xét xử.
Mới nhất
Đọc nhiều
An Giang khởi tố, bắt tạm giam đối tượng có hành vi Tổ chức cho người khác xuất cảnh trái phép

An Giang khởi tố, bắt tạm giam đối tượng có hành vi Tổ chức cho người khác xuất cảnh trái phép

Công an tỉnh An Giang cho biết đã tống đạt Quyết định tạm giam đối với Nguyễn Thanh Duy để điều tra về hành vi “Tổ chức cho người khác xuất cảnh trái phép”.
Ninh Bình sẽ xử lý nghiêm cá nhân, tổ chức để dịch bệnh Tả lợn Châu Phi lây lan, phức tạp

Ninh Bình sẽ xử lý nghiêm cá nhân, tổ chức để dịch bệnh Tả lợn Châu Phi lây lan, phức tạp

Chiều 05/12, tại điểm cầu Trụ sở UBND tỉnh, ông Trần Anh Dũng, Ủy viên BTV Tỉnh uỷ, Phó Chủ tịch UBND tỉnh, Trưởng Ban Chỉ đạo phòng, chống dịch bệnh động vật tỉnh chủ trì phiên họp trực tuyến về công tác phòng, chống bệnh Dịch Tả lợn Châu Phi trên địa bà
Cơ quan, tổ chức, cá nhân không được yêu cầu cá nhân cung cấp phiếu lý lịch tư pháp số 2

Cơ quan, tổ chức, cá nhân không được yêu cầu cá nhân cung cấp phiếu lý lịch tư pháp số 2

Cơ quan, tổ chức, cá nhân không được yêu cầu cá nhân cung cấp Phiếu lý lịch tư pháp số 2.
Tin bài khác
An Giang khởi tố, bắt tạm giam đối tượng có hành vi Tổ chức cho người khác xuất cảnh trái phép

An Giang khởi tố, bắt tạm giam đối tượng có hành vi Tổ chức cho người khác xuất cảnh trái phép

Ngày 04/12/2025, Cơ quan An ninh điều tra Công an tỉnh An Giang cho biết đã tống đạt Quyết định tạm giam đối với Nguyễn Thanh Duy để điều tra về hành vi “Tổ chức cho người khác xuất cảnh trái phép”.
Xuất hiện tình tiết mới trong vụ đổ xăng đốt quán cà phê khiến 11 người tử vong ở Hà Nội

Xuất hiện tình tiết mới trong vụ đổ xăng đốt quán cà phê khiến 11 người tử vong ở Hà Nội

Tại phiên xét xử Cao Văn Hùng - kẻ đổ xăng đốt quán cà phê khiến 11 người tử vong xuất hiện thêm tình tiết mới nên Hội đồng xét xử quyết định hoãn phiên tòa, trả hồ sơ điều tra bổ sung.
Mẫu thuẫn trong mua bán đất, dùng ô tô truy sát anh họ

Mẫu thuẫn trong mua bán đất, dùng ô tô truy sát anh họ

Khi A. đứng dậy và kêu cứu thì Trọng lấy dao áp sát chém 02 nhát trúng vào người nạn nhân.
Triệt xóa ổ nhóm đánh bạc trong rừng với nhiều đối tượng có tiền án

Triệt xóa ổ nhóm đánh bạc trong rừng với nhiều đối tượng có tiền án

Ổ nhóm đánh bạc bằng hình thức xóc đĩa trong khu vực rừng thuộc huyện Quế Phong (cũ), hoạt động lưu động, phương thức, thủ đoạn rất tinh vi, chuyên nghiệp với nhiều đối tượng có tiền án, tiền sự tham gia.
Triệt phá đường dây lừa đảo xuyên quốc gia, chiếm đoạt gần 140 tỷ đồng

Triệt phá đường dây lừa đảo xuyên quốc gia, chiếm đoạt gần 140 tỷ đồng

Cục Cảnh sát hình sự, Bộ Công an vừa bắt giữ nhóm đối tượng hoạt động ở Campuchia dưới vỏ bọc là Công ty Đông Phương, thực hiện hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên không gian mạng.
Khởi tố Tổng Giám đốc Công ty CP Tập đoàn Phúc Hoàng Nguyên

Khởi tố Tổng Giám đốc Công ty CP Tập đoàn Phúc Hoàng Nguyên

Công an Lạng Sơn khởi tố, bắt tạm giam Nguyễn Đình Nam – Tổng giám đốc Phúc Hoàng Nguyên – do nghi lừa bán nhà tại dự án chưa hoàn thiện pháp lý.
Triệt phá nhóm trẻ vị thành niên gây 10 vụ trộm xe vì nghiện game

Triệt phá nhóm trẻ vị thành niên gây 10 vụ trộm xe vì nghiện game

Mới đây Công an Hà Nội đã triệt phá một ổ nhóm trộm cắp tài sản gồm nhiều thiếu niên tuổi đời còn rất nhỏ. Hành vi phạm tội bắt nguồn từ nhu cầu để có tiền chơi game và sự ảnh hưởng lệch chuẩn từ các video dạy phá khóa lan tràn trên mạng. Sự việc này đã gióng lên hồi chuông báo động, cho thấy mức độ trẻ hóa tội phạm và những lỗ hổng trong quản lý, định hướng trẻ vị thành niên.
Ngày mai xét xử kẻ đốt quán cà phê khiến 11 người tử vong ở Hà Nội

Ngày mai xét xử kẻ đốt quán cà phê khiến 11 người tử vong ở Hà Nội

Theo dự kiến ngày mai, TAND Hà Nội xét xử Cao Văn Hùng - kẻ đổ xăng, đốt quán cà phê ở đường Phạm Văn Đồng khiến 11 người tử vong và nhiều người khác bị thương.
Giả mạo thanh tra Bộ Công an, con cháu cán bộ để chiếm đoạt hơn 4 tỷ đồng

Giả mạo thanh tra Bộ Công an, con cháu cán bộ để chiếm đoạt hơn 4 tỷ đồng

Hồ Thị Linh đã tự giới thiệu bản thân đang công tác tại Thanh tra – Bộ Công an, là con gái một lãnh đạo Công an tỉnh Khánh Hòa và là cháu của một thứ trưởng Bộ Công an.
Lừa đảo bằng thủ đoạn mạo danh cơ quan quân sự

Lừa đảo bằng thủ đoạn mạo danh cơ quan quân sự

Công an xã Thiên Cầm (Hà Tĩnh) đã nhanh chóng xác minh, làm rõ và kịp thời ngăn chặn một vụ lừa đảo chiếm đoạt tài sản với thủ đoạn mạo danh Ban Chỉ huy Quân sự xã để yêu cầu chuyển khoản thanh toán số tiền lớn.
tong bi thu to lam lam viec voi 2 tinh an giang kien giang

Tổng Bí thư Tô Lâm làm việc với 2 tỉnh An Giang, Kiên Giang

Ngày 4/6, Tổng Bí thư Tô Lâm và Đoàn công tác Trung ương đã có buổi làm việc với Ban Thường vụ Tỉnh ủy Kiên Giang và Thường trực Tỉnh ủy An Giang về tình hình triển khai các nghị quyết, kết luận của Trung ương; công tác tổ chức bộ máy; quốc phòng, an ninh
tien giang dieu tra vu chu doanh nghiep gao nghi bi lua hon 420 ty dong

Tiền Giang: Điều tra vụ chủ doanh nghiệp gạo nghi bị lừa hơn 420 tỷ đồng

Công an tỉnh Tiền Giang đang tiến hành điều tra, làm rõ vụ một chủ doanh nghiệp kinh doanh lúa gạo nghi bị lừa đảo trên không gian mạng với số tiền trên 420 tỷ đồng.
quang ninh can canh xe tai cho dat chay ram rap suot ngay dem dan lo hong duong o nhiem

Quảng Ninh: Cận cảnh xe tải chở đất chạy rầm rập suốt ngày đêm, dân lo hỏng đường, ô nhiễm

Gần 1 tháng nay trên tuyến tỉnh lộ 337 và Quốc lộ 279 đoạn từ xã Thống Nhất đến cảng Làng Khánh (TP Hạ Long), thường xuyên xuất hiện hàng chục xe tải lớn chở đất chạy rầm rập suốt ngày đêm, cuốn theo bụi mù mịt.
trao quyet dinh bo nhiem thu truong bo tu phap nguyen thanh tu

Trao quyết định bổ nhiệm Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tú

Chiều 17/3, Bộ Tư pháp tổ chức Hội nghị công bố quyết định của Thủ tướng Chính phủ về việc bổ nhiệm đồng chí Nguyễn Thanh Tú, Vụ trưởng Vụ Pháp luật Dân sự - Kinh tế giữ chức Thứ trưởng Bộ Tư pháp.
cong nhan tp phu quoc la do thi loai i truc thuoc tinh kien giang

Công nhận TP Phú Quốc là đô thị loại I trực thuộc tỉnh Kiên Giang

Ngày 21/1, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà vừa ký quyết định về việc công nhận TP Phú Quốc là đô thị loại I trực thuộc tỉnh Kiên Giang.