Hà Nội 26 °C
TP Hồ Chí Minh 33 °C
Hải Phòng 28 °C
Đà Nẵng 28 °C
Yên Bái 23 °C
  • Hà Nội Hà Nội 26°C
  • TP Hồ Chí Minh Hà Nội 33°C
  • Hải Phòng Hà Nội 28°C
  • Đà Nẵng Hà Nội 28°C
  • Yên Bái Hà Nội 23°C

Từ trâu nước đến trâu robot

Văn hóa
12/02/2021 10:05
GS.Nguyễn Lân Dũng
aa
Từ những con trâu được thuần dưỡng ở vùng sông Ấn và vùng Lưỡng Hà giữa thiên niên kỷ thứ ba trước công nguyên, loài người đã lần lượt chứng kiến sự ra đời của những chiếc máy cày tay được ví như những con trâu cơ khí, tiếp đó là những con trâu robot gắn cảm biến định vị, cày bừa không biết “mệt”.


Anh172.

GS. Nguyễn Lân Dũng

Cùng với 4 cuộc cách mạng trong công nghiệp, trên thế giới cũng đồng thời có 4 cuộc cách mạng trong nông nghiệp. Cách mạng trong nông nghiệp được xác nhận khi sản lượng nông nghiệp gia tăng mạnh mẽ do có những tiến bộ trong tổ chức và kĩ thuật trồng trọt, chăn nuôi.

Cuộc cách mạng trong nông nghiệp lần thứ nhất hay còn gọi là Nông nghiệp 1.0 xuất hiện mạnh vào khoảng năm 1910. Giai đoạn này chủ yếu dựa vào sức lao động và phụ thuộc thiên nhiên do đó năng suất lao động thấp, quy mô sản xuất nhỏ lẻ, quá trình trao đổi thương mại chưa sôi động, chủ yếu tự cung, tự cấp nông sản giữa các quốc gia.

Con trâu nước ở nước ta xuất hiện trước cả thời kỳ Nông nghiệp 1.0. Ở châu Á, trâu được thuần dưỡng ở vùng sông Ấn và vùng Lưỡng Hà từ giữa thiên niên kỷ thứ ba trước công nguyên. Trâu nhà được nuôi ở Trung Quốc từ 2000 năm trước công nguyên và có lẽ được đưa từ phương Nam tới. Người Việt cổ đã sớm thuần hóa trâu, bắt đầu từ hậu thời kỳ đồ đá mới cách đây khoảng 4 - 4,5 ngàn năm để giúp nghề trồng lúa nước. Người Trung Quốc gọi con trâu nước là Thủy ngưu, khác với bò là Hoàng ngưu. Châu Á là bản địa của loài trâu với 95% tổng số trâu trên thế giới. Tính đến năm 1992, Á châu có 141 triệu con trâu. Trâu nước châu Á có tên khoa học là Bubalos bubalis carabanesis.Ở nước ta, con trâu là đầu cơ nghiệp. Đúng vậy, tục ngữ có câu Tậu trâu, lấy vợ, làm nhà coi như ba việc quan trọng nhất của người con trai. Người nông dân dùng con trâu để cày, bừa, kéo xe chở lúa, kéo gỗ, và cũng có giá trị dùng để làm thịt, lấy da. Trâu 3 tuổi có thể đẻ lứa đầu. Trâu đẻ có mùa vụ. Một đời trâu cái thường đẻ 5 - 6 nghé. Đôi răng cửa giữa cố định bắt đầu mọc lúc 3 tuổi và trâu kết thúc sinh trưởng khi hết 6 tuổi (có 8 răng cửa). Trâu nhóm theo đàn, thường có một con trâu đực to lớn nhất làm đầu đàn, các con khác nghe theo.

Con trâu nước theo nông dân ta suốt nhiều thế kỷ và cho đến tận bây giờ. Hầu như gia đình nông dân nào cũng nuôi trâu hoặc từng nuôi trâu. Có những gia đình chuyên nuôi trâu vỗ béo lấy thịt. Thịt trâu ngày càng được đánh giá cao trên thị trường thế giới và được nhiều người ưa chuộng, kể cả một số nước châu Âu và Mỹ, vì thịt trâu nhiều nạc, ít mỡ, lượng cholesterol ít hơn thịt bò tới 41%.

Nông nghiệp 3.0 diễn ra vào khoảng năm 1990 và đã tạo bước đột phá về công nghệ nhờ áp dụng các thành tựu khoa học về công nghệ sinh học, công nghệ vật liệu mới, thiết bị định vị toàn cầu (GPS), từ đó đã góp phần nâng cao năng suất, chất lượng nông sản. Căn cứ vào lợi thế so sánh các quốc gia đã chủ động tham gia chuỗi nông sản toàn cầu. Thập kỷ 1990 là thập kỷ đánh dấu một thời kỳ phát triển ổn định của nền kinh tế nói chung, của nông nghiệp nói riêng ở nước ta.

Chúng ta luôn tìm mọi biện pháp để thúc đẩy nền nông nghiệp phát triển theo hướng hiện đại, tăng con số đóng góp cho nền kinh tế. Từ giai đoạn này Việt Nam xuất hiện ngày càng nhiều máy cày trên đồng ruộng. Nông dân phổ biến ưa sử dụng loại máy cày cầm tay giá rẻ. Kích thước nhỏ gọn, hiệu suất làm đất tốt, máy cày tay tỏ ra phù hợp với những mảnh đất nhỏ của mỗi gia đình. Máy cày tay có tốc độ xới, phay, cày đất hiệu quả cao, giúp đất tơi xốp đạt đúng yêu cầu để trồng cây, hoa màu…

Máy cày tay còn dùng để làm cỏ, băm gốc rạ tận gốc để biến những thực vật gây cản trở cây cối phát triển trở thành phân hữu cơ. Nhiều dòng máy cày tay còn có thêm chức năng hỗ trợ phun thuốc trừ sâu, đặc biệt phù hợp với canh tác các cây công nghiệp, cây ăn quả. Máy cày lớn có giá cao nhưng rất thích hợp cho các cánh đồng mẫu lớn, phổ biến ở ĐBSCL và vài tỉnh ở Bắc Bộ. Loại “trâu cơ khí” này thay thế rất hiệu quả cho con trâu nước truyền thống của nhà nông nước ta.Bước sang Nông nghiệp 2.0, còn gọi là cuộc Cách mạng xanh, bắt đầu vào những năm 1950, mà điển hình là Ấn Độ do sử dụng các giống lúa mì lùn cải tiến.

Đây là giai đoạn mà canh tác kết hợp sử dụng hóa học trong phân bón và thuốc bảo vệ thực vật; cơ khí phục vụ nông nghiệp phát triển, máy cày làm đất và máy móc phục vụ công nghệ sau thu hoạch, quá trình trao đổi nông sản toàn cầu diễn ra mạnh mẽ, từng bước hình thành rõ phân vùng nông nghiệp thế giới. Năm 1953, nhóm chuyên gia lúa mì do Tiến sĩ Norman Borlaug (đoạt giải Nobel Hòa Bình năm 1970) lãnh đạo Viện nghiên cứu Ngô và Lúa mì CIMMYT ở Mexico đã dùng gen lúa mì lùn của Vogel để tạo ra các giống lúa mì cao năng kháng đổ ngã.

Công lao tạo giống lúa thấp cây IR8 là do tổng hợp hoạt động nghiên cứu của nhiều chuyên gia lỗi lạc IRRI lúc bấy giờ. Viêt Nam từ năm 1968 đã ứng dụng thành công việc đưa giống lúa IR8 vào sản xuất lớn và nâng cao rõ rệt năng suất lúa. Giai đoạn này là lúc tại nhiều nước ở Châu Á, người ta đã từng bước thay con trâu nước bằng máy cày - được coi như trâu cơ khí. Tuy nhiên, ở Việt Nam trong giai đoạn Cách mạng xanh, máy cày rất hiếm xuất hiện.

Nông nghiệp 4.0 là giai đoạn ứng dụng mạnh mẽ các thiết bị cảm biến kết nối internet (IoT), công nghệ đèn LED, các thiết bị bay không người lái, robot nông nghiệp và quản trị tài chính trang trại thông minh... Thuật ngữ Nông nghiệp 4.0 được phân tích và sử dụng đầu tiên tại Đức vào năm 2011. Ứng dụng công nghệ 4.0 vào trong sản xuất nông nghiệp đã trở thành xu hướng và được nhiều Chính phủ quan tâm. Thái Lan đã ban hành chính sách đổi mới công nghệ định hướng nông nghiệp và thực phẩm theo ứng dụng cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0.

Chính phủ nước này đã xây dựng chương trình hành động cho phát triển từng vùng với các sản phẩm cụ thể. Tại Israel, tất cả trang trại, nhà lưới đều được trang bị hệ thống điều khiển kỹ thuật số với cảm biến và điều khiển tự động. Ở Đài Loan (Trung Quốc) đã xây dựng và triển khai chương trình nông nghiệp 4.0 với quy định 10 nhóm ngành, lĩnh vực được ưu tiên lựa chọn để ứng dụng công nghệ 4.0.

Đặc biệt, giai đoạn Nông nghiệp 4.0 trên thế giới bắt đầu xuất hiện một loại trâu mới - trâu robot. Đó là loại máy cày có lắp thêm các cảm biến định vị để có thể cày bừa không cần người điều khiển. Loại trâu robot này khác hẳn các máy cày thông thường ở chỗ có thể tự động cày suốt ngày đêm mà không cần chiếu đèn. Cũng trong giai đoạn này nông nghiệp thế giới xuất hiện nhiều kỷ lục rất thú vị. Chẳng hạn, đó là những cánh đồng theo chiều thẳng đứng.

Đó là hệ thống trồng rau thủy canh trên nhiêu tầng để tranh thủ ánh sáng mặt trời. Nhờ đó trên 1ha có thể đạt tới sản lượng kỷ lục là tới 2,7 tấn rau xanh mỗi ngày. Đã xuất hiện các trang trại nổi trên biển (sản xuất rau, hoa quả phục vụ các đô thị nổi), cùng với việc canh tác biển (để nuôi trồng tảo và các động vật thủy sinh). Với công nghệ số hóa, trí tuệ nhân tạo, vạn vật kết nối, dữ liệu lớn…các trang trại nông nghiệp ở Israel, Mỹ, Đức, Hà Lan, Nhật… có thể thu được tới 150.000 USD/ha mỗi năm do sản xuất sản phẩm nông nghiệp hàng hóa.

Đến năm 2016, Việt Nam có 53% dân số tiếp cận được internet, công nghệ số, nhất là công nghệ internet vạn vật được phát triển khá nhanh, tạo điều kiện và mở ra các cơ hội khởi nghiệp và ra đời các sản phẩm mới và dịch vụ mới. Chính phủ và các địa phương thể hiện quyết tâm chính trị cao thực hiện tái cơ cấu nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới. Nhờ vậy, trong một số ngành và lĩnh vực đã bước đầu ứng dụng có hiệu quả công nghệ của nông nghiệp 4.0. SmartChick là sản phẩm phục vụ nuôi gà thông minh ở nước ta. Hiện nay Vinamilk đã chiếm lĩnh phần lớn thị phần sữa trong nước.

Toàn bộ hệ thống trang trại được xây dựng khép kín, tự động hóa theo tiêu chuẩn GlobalGAP với giống bò được tuyển chọn kĩ lưỡng đem đến năng suất sữa cao nhất… Các ứng dụng của công nghệ số sẽ hỗ trợ lập kế hoạch, tính toán chi phí, doanh thu theo mùa vụ, thu thập, phân tích thông tin môi trường, điều khiển các thiết bị để giữ cho môi trường tuân theo đúng quy trình chuẩn. Đồng thời, hỗ trợ hệ thống cảnh báo tự động, hỗ trợ phân tích, đánh giá chất lượng, năng suất và đề xuất các giải pháp tối ưu cho nhà nông; thiết lập hệ sinh thái cho nhà nông, chuyên gia, nhà phân phối và đơn vị thu mua trao đổi thông tin, tư vấn, chia sẻ kinh nghiệm.

bài liên quan
Thủ tướng chỉ đạo đẩy mạnh khôi phục sản xuất nông nghiệp sau bão số 3

Thủ tướng chỉ đạo đẩy mạnh khôi phục sản xuất nông nghiệp sau bão số 3

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính yêu cầu các bộ ngành, địa phương khẩn trương hỗ trợ người dân, cơ sở sản xuất kinh doanh nhanh chóng khôi phục hoạt động sản xuất nông, lâm, thủy sản bị thiệt hại sau bão, lũ.
Thái Nguyên: Tạm giữ gần 1.600 đơn vị sản phẩm  linh kiện máy giặt hàng hóa không rõ nguồn gốc, xuất xứ

Thái Nguyên: Tạm giữ gần 1.600 đơn vị sản phẩm linh kiện máy giặt hàng hóa không rõ nguồn gốc, xuất xứ

Lực lượng chức năng tỉnh Thái Nguyên vừa phát hiện tạm giữ gần 1.600 đơn vị sản phẩm linh kiện máy giặt hàng hóa không rõ nguồn gốc, xuất xứ.
Diễn đàn nông dân quốc gia lần thứ 9 năm 2024 - “Lắng nghe nông dân nói"

Diễn đàn nông dân quốc gia lần thứ 9 năm 2024 - “Lắng nghe nông dân nói"

Tại Diễn đàn nông dân quốc gia lần thứ 9 với chủ đề “Lắng nghe nông dân nói”, Bộ trưởng Bộ NN-PTNN sẽ trực tiếp đối thoại, tiếp thu ý kiến, nguyện vọng của nông dân để có những chính sách phù hợp cho phát triển kinh tế nông nghiệp, nông thôn.
Đề xuất người không có năng lực hành vi dân sự không được chuyển đổi giới tính.

Đề xuất người không có năng lực hành vi dân sự không được chuyển đổi giới tính.

Tại Dự thảo Luật Chuyển đổi giới tính, cơ quan soạn thảo đã đề xuất quy định người không có năng lực hành vi dân sự không được chuyển đổi giới tính.
Ngăn chặn kịp thời người phụ nữ định chuyển 200 triệu đồng cho kẻ lừa đảo

Ngăn chặn kịp thời người phụ nữ định chuyển 200 triệu đồng cho kẻ lừa đảo

Một người phụ nữ có ý định chuyển số tiền 200 triệu đồng cho đối tượng giả danh công an lừa đảo đã được lực lượng chức năng công an địa phương ngăn chặn kịp thời.
Mới nhất
Đọc nhiều
Tập đoàn Hà Đô bị phạt gần 4,5 tỷ đồng do vi phạm về thuế

Tập đoàn Hà Đô bị phạt gần 4,5 tỷ đồng do vi phạm về thuế

Do những vi phạm liên quan đến lĩnh vực thuế, Tập đoàn Hà Đô bị Tổng cục Thuế ra quyết định xử phạt 4,49 tỷ đồng đồng.
Kế hoạch thực hiện Quy hoạch tỉnh Đắk Lắk thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050

Kế hoạch thực hiện Quy hoạch tỉnh Đắk Lắk thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà ký Quyết định số 1212/QĐ-TTg ngày 18/10/2024 ban hành Kế hoạch thực hiện Quy hoạch tỉnh Đắk Lắk thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050.
Giấy phép lái xe bị trừ hết điểm, bao nhiêu lâu được thi phục hồi?

Giấy phép lái xe bị trừ hết điểm, bao nhiêu lâu được thi phục hồi?

Bộ Công an đã đề xuất thời hạn đăng ký kiểm tra kiến thức pháp luật về trật tự, an toàn giao thông đường bộ đối với trường hợp giấy phép lái xe bị trừ hết điểm.
Tin bài khác
Bộ GD&ĐT đề nghị làm rõ vụ việc vi phạm đạo đức trong trường học ở Tuyên Quang

Bộ GD&ĐT đề nghị làm rõ vụ việc vi phạm đạo đức trong trường học ở Tuyên Quang

Liên quan đến nữ giáo viên tại Tuyên Quang bị một nhóm học sinh có hành vi thiếu chuẩn mực, Bộ GD&ĐT yêu cầu xử lý nghiêm khắc theo đúng mức độ vi phạm đối với các cá nhân và tập thể có liên quan.
Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo tập trung xử lý vi phạm nồng độ cồn dịp Tết, Lễ hội xuân 2024

Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo tập trung xử lý vi phạm nồng độ cồn dịp Tết, Lễ hội xuân 2024

Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang vừa ký Công điện số 1300/CĐ-TTg ngày 5/12/2023 của Thủ tướng Chính phủ về bảo đảm trật tự, an toàn giao thông dịp Tết Dương lịch, Tết Nguyên đán Giáp Thìn và Lễ hội xuân 2024.
Lãnh đạo UBND tỉnh Đồng Nai đối thoại với thanh niên về chuyển đổi số

Lãnh đạo UBND tỉnh Đồng Nai đối thoại với thanh niên về chuyển đổi số

Chiều 5/12, quyền Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai Võ Tấn Đức chủ trì buổi đối thoại với thanh niên năm 2023 bằng cả hai hình thức trực tiếp và trực tuyến.
Giải ngân vốn đầu tư công tỉnh Lạng Sơn đạt tỷ lệ thấp

Giải ngân vốn đầu tư công tỉnh Lạng Sơn đạt tỷ lệ thấp

Ngoài những huyện có tỷ lệ giải ngân thấp, có một số chủ đầu tư có tỷ lệ giải ngân cao như huyện Văn Lãng, huyện Cao Lộc, huyện Bắc Sơn.
An sinh, an dân

An sinh, an dân

Bảo đảm an sinh xã hội (ASXH), chuyển từ hỗ trợ nhân đạo sang bảo đảm quyền an sinh của công dân là một trong những điểm nhấn được Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nêu ra tại Hội nghị quán triệt Nghị quyết 42-NQ/TW của TW8, khóa XIII. Đó là một trong những thành tựu sau 10 năm thực hiện Nghị quyết 15-NQ/TW của TW15, khóa XI.
Tìm giải pháp căn cơ giảm ùn tắc giao thông tại Hà Nội

Tìm giải pháp căn cơ giảm ùn tắc giao thông tại Hà Nội

Hôm qua (5/12), Kỳ họp thứ 14 HĐND TP Hà Nội khóa 16 khai mạc, dự kiến diễn ra trong 4 ngày.
Khai mạc hội nghị lần thứ 14 Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Kon Tum khóa XVI

Khai mạc hội nghị lần thứ 14 Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Kon Tum khóa XVI

Sáng 5/12, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Kon Tum khóa XVI (mở rộng) khai mạc Hội nghị lần thứ 14.
Tăng giá trần vé máy bay nội địa lên 4 triệu đồng

Tăng giá trần vé máy bay nội địa lên 4 triệu đồng

Bộ Giao thông vận tải, vừa ban hành Thông tư số 34/2023/TT-BGTVT điều chỉnh khung giá dịch vụ vận chuyển hành khách trên các đường bay nội địa. Thông tư này có hiệu lực kể từ ngày 01 tháng 03 năm 2024.
Sáng nay 5/12, HĐND Thành phố Hà Nội khai mạc Kỳ họp cuối năm

Sáng nay 5/12, HĐND Thành phố Hà Nội khai mạc Kỳ họp cuối năm

Sáng nay, ngày 5/12, Kỳ họp thường lệ cuối năm (Kỳ họp thứ 14) HĐND TP Hà Nội khoá XVI, nhiệm kỳ 2021-2026 chính thức khai mạc. Theo dự kiến, kỳ họp diễn ra từ ngày 5 đến 8/12 để xem xét, thông qua 67 nội dung gồm 25 báo cáo và 42 nội dung ban hành nghị quyết.
Tổng tài sản thị trường bảo hiểm ước đạt hơn 913 nghìn tỷ đồng

Tổng tài sản thị trường bảo hiểm ước đạt hơn 913 nghìn tỷ đồng

Theo Bộ Tài chính, tính đến hết tháng 11/2023, thị trường bảo hiểm ghi nhận tổng tài sản ước đạt 913.336 tỷ đồng.
tong bi thu nguyen phu trong trong cong cuoc bao ve chu quyen bien dao cua to quoc

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng trong công cuộc bảo vệ chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc

(PLM) - Trong suốt cuộc đời hoạt động cách mạng vẻ vang của mình, nhất là trên cương vị Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Quân ủy Trung ương, đồng chí Nguyễn Phú Trọng đã dành tình cảm đặc biệt đối với cán bộ, chiến sĩ Hải quân. Tổng Bí thư luôn kịp thời quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo và đánh giá cao sự nỗ lực, quyết tâm của cán bộ, chiến sĩ Hải quân nhân dân Việt Nam trong khắc phục khó khăn, bảo vệ vững chắc chủ quyền biển, đảo, thềm lục địa của Tổ quốc; xây dựng Hải quân nhân dân Việt Nam cách mạng, chính quy, tinh nhuệ và hiện đại.
ha noi nhieu noi treo co ru truoc ngay quoc tang tong bi thu nguyen phu trong

Hà Nội: Nhiều nơi treo cờ rủ trước ngày Quốc tang Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng

(PLM) - Dù còn 3 ngày nữa mới diễn ra Quốc tang, nhưng tại một số địa điểm tại Hà Nội cũng như trên cả nước đã treo cờ rủ để tưởng nhớ cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng.
tong bi thu nguyen phu trong nha lanh dao ly luan xuat sac

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng – Nhà lãnh đạo, lý luận xuất sắc

(PLM) - Trải qua nhiều cương vị quan trọng do Đảng, Nhà nước và Nhân dân giao phó, như: Uỷ viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng từ khoá VII đến khóa XIII; Uỷ viên Bộ Chính trị từ khoá VIII đến khóa XIII; Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản; Bí thư Thành uỷ Hà Nội; Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương; Chủ tịch Quốc hội; Chủ tịch nước; Tổng Bí thư từ khoá XI đến khóa XIII, đồng chí Nguyễn Phú Trọng đã có nhiều cống hiến to lớn, quan trọng cho sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc ta, nhất là trong công cuộc đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
tinh cam dac biet cua nhan dan voi tong bi thu nguyen phu trong

Tình cảm đặc biệt của nhân dân với Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng

(PLM) - Hơn nửa thế kỷ hoạt động cách mạng không ngừng nghỉ, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã cống hiến hết mình, trọn một đời đóng góp cho Đảng, cho nhân dân. Hình ảnh vị lãnh đạo kiên trung, trí tuệ và mẫu mực, tận trung với Đảng, hết lòng vì dân sẽ luôn sống trong trái tim của mỗi người dân Việt Nam.
bo tu phap dung dau cac bo nganh ve chi so cai cach hanh chinh nam 2023

Bộ Tư pháp đứng đầu các bộ, ngành về Chỉ số Cải cách hành chính năm 2023

(PLM) - Sáng ngày 18/7/2024, Tại Hội trường Đa năng - Bộ Tư Pháp đã diễn ra Tọa đàm đánh giá, rút kinh nghiệm về Chỉ số cải cách hành chính năm 2023 và đánh giá việc thực hiện Đề án 06 trong 06 tháng đầu năm, nhiệm vụ, giải pháp từ nay đến cuối năm 2024 của Bộ tư Pháp.