Thái Bình: Vụ kiện người chồng bị bệnh tâm thần tự ý bán ruộng trong thời gian vợ đi xuất khẩu lao động

Theo bà Nguyễn Thị Thanh (trú tại thôn Kinh Hào, xã Đông Kinh, huyện Đông Hưng, tỉnh Thái Bình) trình bày, tháng 2/2010, vợ chồng bà mua một thửa ruộng số 206, diện tích 373m², của một hộ dân thuộc thôn Kinh Hào, xã Đông Kinh.

Tháng 4/2018, vợ chồng bà Thanh tiếp tục mua thêm thửa ruộng số 205, rộng 282m², liền kề với thửa số 206.

Sau khi mua 2 thửa đất trên, vợ chồng bà Thanh canh tác, trồng cây nông nghiệp.

Năm 2019, bà Thanh đi xuất khẩu lao động ở Đài Loan (Trung Quốc). Thời gian này, chồng bà ở nhà bị bệnh tâm thần, phải uống thuốc điều trị hàng tháng theo phác đồ của Bệnh viện tâm thần tỉnh Thái Bình.

Sổ điều trị tâm thần của chồng bà Thanh

Tháng 3/2020, chồng bà Thanh viết tay, không thông qua chính quyền, chuyển nhượng toàn bộ 2 thửa đất trên cho ông Bùi Công Thường, trú cùng thôn Kinh Hào.

Đầu năm 2023, bà Thanh về thăm nhà thì phát hiện 2 thửa đất đã bị chồng bán. Người mua đất đang san lấp ruộng, xây nhà kiên cố.

Do chồng bị bệnh tâm thần không làm chủ được hành vi, chuyển nhượng đất khi chưa có sự đồng ý của vợ, bà Thanh đã làm đơn gửi lên UBND xã Đông Kinh và UBND huyện Đông Hưng phản ánh vụ việc, nhờ chính quyền giải quyết.

Ủy ban xã Đông Kinh xử phạt hành chính ông Bùi Công Thường

Ngày 14/6/2023, UBND xã Đông Kinh lập biên bản vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai với ông Bùi Công Thường do có hành vi tự ý xây dựng nhà trái phép trên đất nông nghiệp. Diện tích vi phạm khoảng 70m² (Cao 1m, rộng 7m, sâu 10m). Cùng ngày, UBND xã Đông Kinh ban hành Quyết định xử phạt vi phạm hành chính 5 triệu đồng đối với ông Thường. Buộc ông Thường phải tự tháo dỡ công trình vi phạm trong thời hạn 5 ngày, kể từ ngày nhận được quyết định.

“Ông Bùi Công Thường phải nghiêm chính chấp hành quyết định xử phạt này. Nếu quá thời hạn mà ông Thường không chấp hành thì sẽ bị cưỡng chế thi hành theo quy định của pháp luật”, quyết định xử phạt nêu.

Ông Bùi Công Thường xây dựng nhà kiên cố trên đất nông nghiệp

Tuy nhiên, sau khi ban hành quyết định xử phạt hành chính, UBND xã Đông Kinh lại thiếu sát sao trong việc quản lý vi phạm trật tự xây dựng, để cho ông Thường tiếp tục xây nhà kiên cố và các công trình phụ trợ trên đất nông nghiệp.

Lý giải về việc “lơ là” trên, ông Phạm Văn Đảo - Chủ tịch UBND xã Đông Kinh cho biết, do ông Thường xây dựng ban đêm nên xã khó phát hiện. “Chị Thanh đã khởi kiện vụ án ra tòa thì chờ tòa giải quyết”, ông Đảo cho hay.

Theo Luật sư Nguyễn Tiến Dũng - Công ty luật Gia Bách (Hà Nội) phân tích, căn cứ điểm a khoản 3 Điều 167 Luật Đất đai 2013 quy định: Hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất phải được công chứng hoặc chứng thực. Nếu không công chứng hoặc chứng thực theo quy định của pháp luật thì việc chuyển nhượng đó không có hiệu lực (trừ khoản 2 Điều 129 Bộ luật Dân sự 2015).

Khoản 1 Điều 22 Bộ luật Dân sự 2015 quy định: Khi một người do bị bệnh tâm thần hoặc mắc bệnh khác mà không thể nhận thức, làm chủ được hành vi thì theo yêu cầu của người có quyền, lợi ích liên quan hoặc của cơ quan, tổ chức hữu quan, Tòa án ra quyết định tuyên bố người này là người mất năng lực hành vi dân sự, trên cơ sở kết luận giám định pháp y tâm thần.

Điều 125 Bộ luật Dân sự 2015 quy định: Giao dịch dân sự vô hiệu do người mất năng lực hành vi dân sự, người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi, người bị hạn chế năng lực hành vi dân sự xác lập, thực hiện.

Tại điều 10 Luật Đất đai 2013 quy định: Đất nông nghiệp là loại đất được sử dụng cho các mục đích nông nghiệp như trồng trọt, chăn nuôi, các hoạt động sản xuất liên quan đến nông nghiệp.

Căn cứ tại khoản 1 Điều 6 Luật Đất đai 2013 quy định người sử dụng đất phải sử dụng đúng quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất và đúng mục đích sử dụng đất.

Như vậy, theo quy định trên thì người sử dụng đất phải sử dụng đúng mục đích. Việc xây dựng nhà ở trên đất nông nghiệp là hành vi xây dựng trái phép.

“Hiện tại bà Thanh đã khởi kiện ông Thường lên Tòa án để giải quyết tranh chấp thì hai bên hãy chờ một phán quyết công tâm, công bằng từ phía cơ quan tiến hành tố tụng”, Luật sư Nguyễn Tiến Dũng nêu quan điểm.