Nghị quyết số 71-NQ/TW về đột phá phát triển GD-ĐT: “Cột mốc chiến lược” cho Giáo dục Việt Nam vươn cao - (Bài cuối): Quyết liệt đưa Nghị quyết 71 vào cuộc sống, hiện thực hoá khát vọng hùng cường

Nhận thức thông suốt, hành động quyết liệt

Việc nhanh chóng đưa Nghị quyết 71-NQ/TW đi vào cuộc sống là yêu cầu hết sức cấp bách, quan trọng, thể hiện quyết tâm chính trị, quan điểm xuyên suốt “Giáo dục là sự nghiệp của Đảng, Nhà nước và của toàn dân”. Nội dung này đã được Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định trong bài phát biểu tại Lễ khai giảng toàn quốc năm học mới diễn ra sáng 5/9.

Tổng Bí thư Tô Lâm phát biểu tại Lễ kỷ niệm 80 năm truyền thống ngành Giáo dục và Khai giảng năm học 2025 – 2026 sáng ngày 5/9. (ảnh: VGP). Tại Lễ Khai giảng toàn quốc năm học 2025-2026 được truyền hình trực tiếp sáng 5/9, Tổng Bí thư Tô Lâm cũng nhấn mạnh tầm quan trọng đặc biệt của Nghị quyết 71 và cho biết trong tháng này, Ban Bí thư sẽ tổ chức Hội nghị toàn quốc để quán triệt và triển khai nghị quyết này. Đây là một nghị quyết có ý nghĩa hết sức quan trọng, mang tầm nhìn chiến lược, với những mục tiêu lớn, cụ thể, những nhiệm vụ, giải pháp đột phá mạnh mẽ, đưa giáo dục và đào tạo Việt Nam vào dòng chảy của giáo dục thế giới. Để nhanh chóng đưa nghị quyết vào cuộc sống, Tổng Bí thư đề nghị: Toàn Đảng phải đổi mới mạnh mẽ tư duy lãnh đạo đối với giáo dục, không áp đặt những chuẩn mực cũ cho một nền giáo dục hiện đại, mà cần chỉ đạo sát sao, thực chất, tổ chức thực hiện quyết liệt, hiệu quả, nhất quán coi giáo dục là quốc sách hàng đầu. Quốc hội cần tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật, tạo hành lang pháp lý thông suốt, ổn định và tiên tiến cho sự nghiệp đổi mới giáo dục và đào tạo. Chính phủ tăng cường đầu tư, bảo đảm nguồn lực tài chính, cơ sở vật chất, đội ngũ; đồng thời kiên quyết tháo gỡ điểm nghẽn về cơ chế, chính sách để khơi thông và huy động tối đa mọi nguồn lực xã hội cho giáo dục. Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể, các tổ chức xã hội cần phát huy sức mạnh đại đoàn kết, khuyến khích và lan tỏa phong trào toàn dân chăm lo cho sự nghiệp trồng người. Ngành Giáo dục cần tiên phong trong đổi mới tư duy, phương pháp, quản trị; xây dựng đội ngũ nhà giáo vừa có tri thức, vừa có đạo đức và khát vọng cống hiến. Các thầy cô giáo phải là tấm gương sáng, là nguồn cảm hứng cho học trò. Các cháu học sinh, sinh viên phải nuôi dưỡng chí lớn, khát vọng lớn, học tập và rèn luyện để trở thành công dân toàn cầu, từng bước hội nhập chuẩn mực quốc tế nhưng luôn giữ vững bản sắc và tâm hồn Việt Nam.”

TS Lê Đức Thuận, Chuyên gia Giáo dục cho rằng, để một nghị quyết mang tính đột phá như Nghị quyết 71-NQ/TW đi vào cuộc sống và tạo ra kết quả thực chất, chúng ta cần hội tụ cả điều kiện cần và điều kiện đủ.

Trong đó, điều kiện cần là sự nhất quán và quyết liệt trong tổ chức thực hiện. Nghị quyết 71 đã phân công nhiệm vụ rất rõ cho từng cơ quan, từ Đảng ủy Quốc hội, Chính phủ đến các cấp ủy địa phương. Vì thế, điều kiện tiên quyết là tất cả các cấp, các ngành phải quán triệt sâu sắc và hành động một cách đồng bộ, quyết liệt.

Điều kiện đủ là thay đổi tư duy. Nghị quyết nhấn mạnh đột phá phải "bắt đầu từ đổi mới tư duy, nhận thức". Phải có một cuộc cách mạng thực sự trong tư duy của các nhà quản lý, từ bỏ cách làm hành chính, quan liêu, sang tư duy phục vụ, kiến tạo. Đội ngũ nhà giáo cũng cần thay đổi, chuyển từ truyền thụ kiến thức sang tổ chức, dẫn dắt quá trình học tập của học sinh.

Cần xây dựng một cơ chế giám sát thực thi Nghị quyết một cách chặt chẽ, độc lập và khách quan, có sự tham gia của xã hội, của các chuyên gia. Kết quả thực hiện phải được đo lường bằng những chỉ số cụ thể, gắn với trách nhiệm của người đứng đầu, tránh tình trạng báo cáo thành tích hình thức.

Chỉ khi hội tụ đủ các yếu tố trên, chúng ta mới có thể biến những mục tiêu, quyết sách đột phá trong Nghị quyết số 71-NQ/TW thành hiện thực, tạo ra một nền giáo dục phát triển, hiện đại, cộng hưởng với Nghị quyết 57 về khoa học, công nghệ và Nghị quyết 59 về Hội nhập quốc tế, sẽ góp phần đưa dân tộc Việt Nam rạng rỡ sánh vai các cường quốc năm châu như nguyện ước của Chủ tịch Hồ Chí Minh; và trở thành quốc gia phát triển vào năm 2045 như mục tiêu Nghị quyết đặt ra.

Các mục tiêu cụ thể đang từng bước hiện thực hoá

Theo các chuyên gia, tinh thần Nghị quyết 71-NQ/TW từ đổi mới nhận thức đến cải cách thể chế, từ hỗ trợ nguồn lực đến thúc đẩy công nghệ - mọi điều kiện cần thiết đã hội tụ đầy đủ để tạo nên xung lực phát triển mới cho GD-ĐT. Nếu triển khai quyết liệt những cam kết này, mục tiêu đưa GD-ĐT thực sự trở thành động lực then chốt cho sự phát triển bứt phá của đất nước sẽ sớm hiện thực hoá.

Đoàn sinh viên Đại học Luật Hà Nội chụp ảnh lưu niệm tham gia Khoá học hè Quốc tế tại Hungary tháng 6/2025 (ảnh: HLU).

Như phần đầu của Nghị quyết 71/NQ-TW đã thẳng thắn chỉ rõ: Do chưa nhận thức và thực hiện đầy đủ, quyết liệt quan điểm về GD-ĐT là "quốc sách hàng đầu", là "sự nghiệp của Đảng, Nhà nước và của toàn dân"; tư duy về quản lý và phát triển giáo dục chậm đổi mới, quan niệm về tự chủ và xã hội hoá giáo dục chưa phù hợp; nguồn lực đầu tư cho giáo dục còn thấp, chính sách phân bổ và sử dụng nguồn lực chưa hiệu quả, cơ chế tài chính thiếu bền vững; chế độ, chính sách đối với nhà giáo còn bất cập; tâm lý trọng danh vị trong xã hội còn nặng nề, chính sách sử dụng cán bộ còn coi trọng bằng cấp hơn thực lực, những tiêu cực trong xã hội ảnh hưởng nhiều đến hoạt động giáo dục trong và ngoài nhà trường.

Nhìn trực diện vào những tồn tại hạn chế trên, Nghị quyết 71-NQ/TW đã đưa ra các giải pháp mang tính chiến lược và đặt ra các mục tiêu cụ thể đến năm 2030, đến năm 2035. Đặc biệt, Nghị quyết đặt mục tiêu tầm nhìn đến năm 2045, Việt Nam có hệ thống giáo dục quốc dân hiện đại, công bằng và chất lượng, đứng vào nhóm 20 quốc gia hàng đầu thế giới.

Niềm vui của các em học sinh trường Nguyễn Siêu (Hà Nội) khi tham dự chương trình "Tổ quốc trong tim" do Nhà trường tổ chức. (ảnh: NSS).

Cô giáo Nguyễn Thị Thu Lê (Giáo viên trường THPT Lê Quý Đôn, tỉnh Ninh Bình) chia sẻ: Đội ngũ giáo viên chúng tôi vô cùng phấn khởi và kỳ vọng vào các mục tiêu, các quyết sách mà Nghị quyết 71-NQ/TW đặt ra; nhất là thực tế cho thấy khi các mục tiêu đó đã và đang từng bước được hiện thực hoá.

Cô giáo Thu Lê chia sẻ niềm vui qua những thông tin đã được Tổng Bí thư Tô Lâm phát biểu tại Lễ khai giảng toàn quốc năm học mới 2025-2026 truyền hình trực tiếp sáng 5/9 vừa qua: “Năm học này chúng ta đã thực hiện miễn học phí cho toàn bộ học sinh từ mầm non tới hết trung học phổ thông; một số địa phương đã hỗ trợ cung cấp bữa ăn trưa miễn phí cho các cháu học 2 buổi. Bộ Chính trị cũng đã có kết luận về chủ trương đầu tư xây dựng các trường phổ thông nội trú liên cấp tại 248 xã biên giới đất liền. Trước mắt, thí điểm đầu tư hoàn thành xây mới hoặc cải tạo 100 trường trong năm 2025, hoàn thành chậm nhất là đến thời điểm khai giảng năm học sau.”

Trong dịp 2-9 vừa qua, nhiều công trình trường học ở nhiều địa phương cũng được xây mới, khánh thành mang đến niềm hân hoan cho cả xã hội. Tôi cảm nhận khoảng cách chênh lệch giữa đồng bằng thành thị với vùng sâu vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn đang từng bước được rút ngắn - cô Thu Lê cho biết.

Tựu trung lại, những đột phá phát triển GD-ĐT trong Nghị quyết 71 cũng như trong chính sách điều chỉnh lĩnh vực GD-ĐT của Đảng, Nhà nước cũng là nhằm hướng tới mục đích xây dựng nền giáo dục hiện đại, công bằng, vì con người. Bởi xét cho cùng, sự nghiệp Giáo dục là sự nghiệp trồng người - những con người Việt Nam thời đại mới với hệ giá trị chuẩn mực của những công dân toàn cầu: có tri thức, đạo đức, có văn hoá, có trách nhiệm xã hội, phụng sự Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa./.