Hà Nội 21 °C
TP Hồ Chí Minh 27 °C
Hải Phòng 21 °C
Đà Nẵng 23 °C
Yên Bái 19 °C
  • Hà Nội Hà Nội 21°C
  • TP Hồ Chí Minh Hà Nội 27°C
  • Hải Phòng Hà Nội 21°C
  • Đà Nẵng Hà Nội 23°C
  • Yên Bái Hà Nội 19°C

Sổ hộ khẩu và 'rào cản'

Hoạt động tư pháp
12/08/2020 12:15
Ngô Đức Hành
aa
“Cầm vàng còn sợ vàng rơi/ Hộ khẩu Hà Nội đời đời ấm no”, câu ca dao này một thời nằm lòng, tiêu biểu cho “tư duy” hộ khẩu.


Anh232.

Ảnh minh họa.

Hệ thống hộ khẩu ở Việt Nam được thiết lập từ năm 1964 như là một công cụ để quản lý nhà nước về kinh tế và bảo đảm an ninh trật tự. Mỗi công dân đều phải đăng ký thường trú tại một và chỉ một hộ gia đình tại địa điểm thường trú và việc di chuyển chỉ có thể được thực hiện với sự cho phép của chính quyền. Các khái niệm KT1, KT2, KT3 không còn lạ.

Việc gắn hộ khẩu với phân phối tiêu dùng, tiếp cận dịch vụ công và việc làm đã biến cuốn sổ hộ khẩu trở thành một công cụ hữu hiệu để kiểm soát di cư và cư trú. Trước Đổi mới, có rất ít người di chuyển nơi cư trú mà không có sự cho phép của các cơ quan có thẩm quyền và người dân phải rất vất vả để có thể sống khi không có hộ khẩu thường trú ở địa phương. Thậm chí, đổi mới rồi nhưng chuyện “bĩ cực”: Có hộ khẩu mới được mua nhà mâu thuẫn với việc có nhà mới được đăng ký hộ khẩu Hà Nội kéo dài tận mãi sau này.

Gần đây, một loạt những cải cách trong cư trú đã làm giảm tầm ảnh hưởng của hệ thống hộ khẩu khi thủ tục đăng ký tạm trú đã dễ dàng hơn.Tuy nhiên, hệ thống hộ khẩu là một trong các nguyên nhân gây ra bất bình đẳng về cơ hội. Những người đăng ký tạm trú vẫn đối mặt với những thách thức khi nhập học cho con em vào các trường công lập, đặc biệt ở bậc học mẫu giáo.

Một số người đăng ký tạm trú phải trả những khoản phí chăm sóc sức khỏe nhiều hơn. Câu chuyện “đúng tuyến”, “trái tuyến” trong việc cho con em đi học không chỉ gây nhiều hệ lụy mà còn là “mảnh đất” của tham nhũng vặt.

Không phải đến hiện nay, tại các cuộc thảo luận về dự thảo Luật Cư trú năm 2013, nhiều đại biểu Quốc hội đã phát biểu cần loại bỏ hệ thống sổ hộ khẩu. Ngay Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cũng đặt câu hỏi: “Trên thế giới bây giờ có bao nhiêu quốc gia còn hộ khẩu? Nước Lào cạnh chúng ta còn không? Chắc chỉ có Việt Nam còn tồn tại loại hình sổ hộ khẩu. Thế giới giờ đã có một thẻ căn cước công dân, chỉ quét là ra hết thông tin cá nhân”.

Theo dự án Luật Cư trú sửa đổi, dự kiến từ năm 2021 sẽ áp dụng số định danh cá nhân trong cơ sở dữ liệu dân cư để thay cho một số loại giấy tờ, trong đó có sổ hộ khẩu giấy. Cần phải hiểu đề xuất này không phải bỏ quản lý nhà nước về dân cư mà thay thế phương thức quản lý.

Thay thế “tư duy hộ khẩu” bằng “tư duy tích hợp” không chỉ giảm nhẹ rất nhiều thủ tục cho người dân và các công đoạn quản lý nhà nước mà còn góp phần thực thi quyền con người theo Hiến định. Để làm được cần vượt qua rào cản tư duy.

bài liên quan
Báo Pháp luật Việt Nam tiếp tục mang mái ấm đến với người dân Phú Thọ

Báo Pháp luật Việt Nam tiếp tục mang mái ấm đến với người dân Phú Thọ

Ngày 8/11, Tổng biên tập Báo Pháp luật Việt Nam, cùng các cán bộ, phóng viên, nhà tài trợ, tiếp tục đến với xã Liên Minh - Phú Thọ, để trao tặng hai căn nhà cho hộ dân còn gặp nhiều khó khăn trong cuộc sống.
Thượng tôn pháp luật – Động lực của đổi mới và phát triển

Thượng tôn pháp luật – Động lực của đổi mới và phát triển

Trong kỷ nguyên hội nhập sâu rộng, thượng tôn pháp luật không chỉ là nền tảng của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, mà còn là động lực thúc đẩy đổi mới, kiến tạo phát triển bền vững.
LỜI TRI ÂN NHÂN KỶ NIỆM 10 NĂM RA MẮT CHUYÊN TRANG TRUYỀN THÔNG PHÁP LUẬT PLUS

LỜI TRI ÂN NHÂN KỶ NIỆM 10 NĂM RA MẮT CHUYÊN TRANG TRUYỀN THÔNG PHÁP LUẬT PLUS

Tối qua ngày 5/11/2025, Lễ kỷ niệm 10 năm ra mắt Chuyên trang truyền thông Pháp luật + (Pháp luật Plus) – Báo Pháp luật Việt Nam đã diễn ra tại Trung tâm Hội nghị Quốc tế, Ba Đình (Hà Nội) trong không khí trang trọng, ấm áp và đầy cảm xúc.
TP Đà Nẵng: Gần 1000 người xuyên đêm cứu kè An Lương xã Duy Nghĩa bị sạt lở nghiêm trọng

TP Đà Nẵng: Gần 1000 người xuyên đêm cứu kè An Lương xã Duy Nghĩa bị sạt lở nghiêm trọng

Khi phát hiện bờ kè An Lương bị sạt lở, gần 1.000 người được huy động làm việc xuyên đêm để ứng cứu, đắp bao tạm để bảo vệ kè, khu dân cư và nơi neo đậu tàu thuyền, buôn bán hải sản của ngư dân trong vùng.
Ca sĩ Phương Nhung trở lại với đêm nhạc kỷ niệm 20 năm - “Mắt Nhung” không chỉ là tên gọi

Ca sĩ Phương Nhung trở lại với đêm nhạc kỷ niệm 20 năm - “Mắt Nhung” không chỉ là tên gọi

Ca sĩ Phương Nhung đánh dấu cột mốc 20 năm hoạt động nghệ thuật bằng đêm nhạc mang tên “Mắt Nhung” - nơi đôi mắt như lời tự tình chứa đựng những cung bậc của cảm xúc, dấu ấn và tâm sự của một hành trình dài bền bỉ với âm nhạc.
Mới nhất
Đọc nhiều
"Phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc để phát triển đất nước"

"Phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc để phát triển đất nước"

Báo Pháp luật Việt Nam trân trọng giới thiệu bài viết của Tổng Bí thư Tô Lâm với tiêu đề: "Phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc để phát triển đất nước".
Ông Phạm Quang Ngọc được bầu giữ chức Chủ tịch UBND tỉnh Hưng Yên nhiệm kỳ 2021-2026

Ông Phạm Quang Ngọc được bầu giữ chức Chủ tịch UBND tỉnh Hưng Yên nhiệm kỳ 2021-2026

Ông Phạm Quang Ngọc, Phó Bí thư Tỉnh ủy Hưng Yên nhiệm kỳ 2025-2030 được bầu giữ chức danh Chủ tịch UBND tỉnh nhiệm kỳ 2021-2026.
Ngành Hải quan tăng cường kiểm soát hàng giả, hàng lậu trong đợt cao điểm Tết Bính Ngọ 2026

Ngành Hải quan tăng cường kiểm soát hàng giả, hàng lậu trong đợt cao điểm Tết Bính Ngọ 2026

Lực lượng Hải quan tích cực phối hợp kiện toàn Ban Chỉ đạo 389 quốc gia, đồng thời triển khai Kế hoạch cao điểm chống buôn lậu, gian lận thương mại.
Tin bài khác
Báo Pháp luật Việt Nam trao gần 300 triệu đồng hỗ trợ người dân vùng lũ TP Huế

Báo Pháp luật Việt Nam trao gần 300 triệu đồng hỗ trợ người dân vùng lũ TP Huế

Trong hai ngày 10 và 11/11, đoàn công tác của Báo Pháp luật Việt Nam (PLVN) do nhà báo Trần Ngọc Hà – Phó Tổng Biên tập - dẫn đầu cùng các cán bộ, phóng viên đã trực tiếp đến thăm hỏi, động viên và trao quà cứu trợ cho các hộ dân bị thiệt hại nặng trong trận lũ lịch sử tại TP Huế.
Phòng Đăng ký doanh nghiệp nói gì về việc cấp giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp lần thứ 6 tại Công ty CP bến xe Cẩm Phả?

Phòng Đăng ký doanh nghiệp nói gì về việc cấp giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp lần thứ 6 tại Công ty CP bến xe Cẩm Phả?

Phó phòng đăng ký doanh nghiệp thuộc Sở Tài chính tỉnh Quảng Ninh khẳng định: Việc thay đổi đăng ký doanh nghiệp căn cứ trên hồ sơ, doanh nghiệp tự khai tự chịu trách nhiệm, phòng đăng ký kinh doanh không được quyền điều tra hay thẩm định…”.
Vụ bệnh nhân tử vong do sốc phản vệ sau tiêm kháng sinh tại BV Đa khoa Đức Giang: Gia đình tiếp tục gửi đơn kiến nghị làm rõ

Vụ bệnh nhân tử vong do sốc phản vệ sau tiêm kháng sinh tại BV Đa khoa Đức Giang: Gia đình tiếp tục gửi đơn kiến nghị làm rõ

Bệnh nhân nam (64 tuổi) bị sốc phản vệ sau tiêm kháng sinh tại BVĐK Đức Giang (Hà Nội) dẫn đến rối loạn đông máu, suy gan, suy thận, phổi tổn thương nặng, nhiễm trùng máu, hoàn toàn mất ý thức, hôn mê kéo dài và đã tử vong sau đó một tháng; dù thời điểm nhập viện ông vẫn tỉnh táo khoẻ khoắn, mọi sinh hoạt bình thường.
Tuổi trẻ Công an Cà Mau tiên phong trong học tập, tìm hiểu pháp luật qua các cuộc thi trực tuyến

Tuổi trẻ Công an Cà Mau tiên phong trong học tập, tìm hiểu pháp luật qua các cuộc thi trực tuyến

Với tinh thần xung kích, sáng tạo, tuổi trẻ Công an tỉnh Cà Mau đã tích cực tham gia các cuộc thi trực tuyến tìm hiểu pháp luật do các bộ, ngành, địa phương tổ chức. Thông qua hoạt động này, lực lượng đoàn viên, thanh niên Công an đã khẳng định vai trò tiên phong, nêu gương trong học tập, bồi dưỡng kiến thức pháp luật và ứng dụng chuyển đổi số, góp phần xây dựng đội ngũ “vừa hồng, vừa chuyên” đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.
Tập huấn nghiệp vụ về công tác cải cách tư pháp tại Hưng Yên

Tập huấn nghiệp vụ về công tác cải cách tư pháp tại Hưng Yên

Ngày 11/11, Ban Chỉ đạo phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực tỉnh Hưng Yên tổ chức hội nghị tập huấn nghiệp vụ cho gần 160 đại biểu là cán bộ, lãnh đạo văn phòng đảng ủy, công an, ủy ban kiểm tra các xã, phường trong tỉnh về công tác nội chính, phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực và cải cách tư pháp.
Tiếp tục phối hợp tổ chức hiệu quả "Phiên toà giả định" tuyên truyền chống khai thác IUU

Tiếp tục phối hợp tổ chức hiệu quả "Phiên toà giả định" tuyên truyền chống khai thác IUU

Ngày 08 và 09/11, Bộ Tư lệnh (BTL) Vùng Cảnh sát biển 4 đã phối hợp tổ chức chuỗi hoạt động tuyên truyền chống khai thác IUU bằng hình thức “Phiên tòa giả định”.
Nâng cao cảnh giác, tăng cường phòng ngừa tội phạm lừa đảo trên không gian mạng

Nâng cao cảnh giác, tăng cường phòng ngừa tội phạm lừa đảo trên không gian mạng

Ngày 7/11, Sở Tư pháp tỉnh An Giang đã tổ chức Tọa đàm chuyên đề “Tăng cường phòng ngừa, đấu tranh với tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên không gian mạng”
Đặc khu Phú Quốc mở cao điểm xử lý tàu cá “3 không”, quyết tâm chống khai thác IUU

Đặc khu Phú Quốc mở cao điểm xử lý tàu cá “3 không”, quyết tâm chống khai thác IUU

chính quyền đặc khu Phú Quốc (AnGiang) đang mở đợt cao điểm 3 ngày nhằm lập biên bản, định vị và quản lý dứt điểm các tàu cá vi phạm.
An Giang: Bắt giữ gã đàn ông đồi bại xâm hại 2 bé gái hàng xóm

An Giang: Bắt giữ gã đàn ông đồi bại xâm hại 2 bé gái hàng xóm

Sáng ngày 8/11/2025, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh An Giang cho biết, đơn vị đang tạm giữ hình sự đối tượng Nguyễn Văn Phúc điều tra về hành vi “Hiếp dâm người dưới 16 tuổi”
UBND xã Thanh Trì cần xử lý việc sử dụng sai mục đích tại 2 ô đất ký hiệu CX1 và NT

UBND xã Thanh Trì cần xử lý việc sử dụng sai mục đích tại 2 ô đất ký hiệu CX1 và NT

UBND xã Thanh Trì cùng các cơ quan liên quan cần vào cuộc xác minh làm rõ phản ánh của người dân tại 2 ô đất ký hiệu CX1 và NT khu đất đấu giá Tứ Hiệp và trả lời báo chí theo quy định.
tong bi thu to lam lam viec voi 2 tinh an giang kien giang

Tổng Bí thư Tô Lâm làm việc với 2 tỉnh An Giang, Kiên Giang

Ngày 4/6, Tổng Bí thư Tô Lâm và Đoàn công tác Trung ương đã có buổi làm việc với Ban Thường vụ Tỉnh ủy Kiên Giang và Thường trực Tỉnh ủy An Giang về tình hình triển khai các nghị quyết, kết luận của Trung ương; công tác tổ chức bộ máy; quốc phòng, an ninh
tien giang dieu tra vu chu doanh nghiep gao nghi bi lua hon 420 ty dong

Tiền Giang: Điều tra vụ chủ doanh nghiệp gạo nghi bị lừa hơn 420 tỷ đồng

Công an tỉnh Tiền Giang đang tiến hành điều tra, làm rõ vụ một chủ doanh nghiệp kinh doanh lúa gạo nghi bị lừa đảo trên không gian mạng với số tiền trên 420 tỷ đồng.
quang ninh can canh xe tai cho dat chay ram rap suot ngay dem dan lo hong duong o nhiem

Quảng Ninh: Cận cảnh xe tải chở đất chạy rầm rập suốt ngày đêm, dân lo hỏng đường, ô nhiễm

Gần 1 tháng nay trên tuyến tỉnh lộ 337 và Quốc lộ 279 đoạn từ xã Thống Nhất đến cảng Làng Khánh (TP Hạ Long), thường xuyên xuất hiện hàng chục xe tải lớn chở đất chạy rầm rập suốt ngày đêm, cuốn theo bụi mù mịt.
trao quyet dinh bo nhiem thu truong bo tu phap nguyen thanh tu

Trao quyết định bổ nhiệm Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tú

Chiều 17/3, Bộ Tư pháp tổ chức Hội nghị công bố quyết định của Thủ tướng Chính phủ về việc bổ nhiệm đồng chí Nguyễn Thanh Tú, Vụ trưởng Vụ Pháp luật Dân sự - Kinh tế giữ chức Thứ trưởng Bộ Tư pháp.
cong nhan tp phu quoc la do thi loai i truc thuoc tinh kien giang

Công nhận TP Phú Quốc là đô thị loại I trực thuộc tỉnh Kiên Giang

Ngày 21/1, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà vừa ký quyết định về việc công nhận TP Phú Quốc là đô thị loại I trực thuộc tỉnh Kiên Giang.