Hà Nội 18 °C
TP Hồ Chí Minh 24 °C
Hải Phòng 19 °C
Đà Nẵng 22 °C
Yên Bái 17 °C
  • Hà Nội Hà Nội 18°C
  • TP Hồ Chí Minh Hà Nội 24°C
  • Hải Phòng Hà Nội 19°C
  • Đà Nẵng Hà Nội 22°C
  • Yên Bái Hà Nội 17°C

Sổ hộ khẩu và 'rào cản'

Hoạt động tư pháp
12/08/2020 12:15
Ngô Đức Hành
aa
“Cầm vàng còn sợ vàng rơi/ Hộ khẩu Hà Nội đời đời ấm no”, câu ca dao này một thời nằm lòng, tiêu biểu cho “tư duy” hộ khẩu.


Anh232.

Ảnh minh họa.

Hệ thống hộ khẩu ở Việt Nam được thiết lập từ năm 1964 như là một công cụ để quản lý nhà nước về kinh tế và bảo đảm an ninh trật tự. Mỗi công dân đều phải đăng ký thường trú tại một và chỉ một hộ gia đình tại địa điểm thường trú và việc di chuyển chỉ có thể được thực hiện với sự cho phép của chính quyền. Các khái niệm KT1, KT2, KT3 không còn lạ.

Việc gắn hộ khẩu với phân phối tiêu dùng, tiếp cận dịch vụ công và việc làm đã biến cuốn sổ hộ khẩu trở thành một công cụ hữu hiệu để kiểm soát di cư và cư trú. Trước Đổi mới, có rất ít người di chuyển nơi cư trú mà không có sự cho phép của các cơ quan có thẩm quyền và người dân phải rất vất vả để có thể sống khi không có hộ khẩu thường trú ở địa phương. Thậm chí, đổi mới rồi nhưng chuyện “bĩ cực”: Có hộ khẩu mới được mua nhà mâu thuẫn với việc có nhà mới được đăng ký hộ khẩu Hà Nội kéo dài tận mãi sau này.

Gần đây, một loạt những cải cách trong cư trú đã làm giảm tầm ảnh hưởng của hệ thống hộ khẩu khi thủ tục đăng ký tạm trú đã dễ dàng hơn.Tuy nhiên, hệ thống hộ khẩu là một trong các nguyên nhân gây ra bất bình đẳng về cơ hội. Những người đăng ký tạm trú vẫn đối mặt với những thách thức khi nhập học cho con em vào các trường công lập, đặc biệt ở bậc học mẫu giáo.

Một số người đăng ký tạm trú phải trả những khoản phí chăm sóc sức khỏe nhiều hơn. Câu chuyện “đúng tuyến”, “trái tuyến” trong việc cho con em đi học không chỉ gây nhiều hệ lụy mà còn là “mảnh đất” của tham nhũng vặt.

Không phải đến hiện nay, tại các cuộc thảo luận về dự thảo Luật Cư trú năm 2013, nhiều đại biểu Quốc hội đã phát biểu cần loại bỏ hệ thống sổ hộ khẩu. Ngay Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cũng đặt câu hỏi: “Trên thế giới bây giờ có bao nhiêu quốc gia còn hộ khẩu? Nước Lào cạnh chúng ta còn không? Chắc chỉ có Việt Nam còn tồn tại loại hình sổ hộ khẩu. Thế giới giờ đã có một thẻ căn cước công dân, chỉ quét là ra hết thông tin cá nhân”.

Theo dự án Luật Cư trú sửa đổi, dự kiến từ năm 2021 sẽ áp dụng số định danh cá nhân trong cơ sở dữ liệu dân cư để thay cho một số loại giấy tờ, trong đó có sổ hộ khẩu giấy. Cần phải hiểu đề xuất này không phải bỏ quản lý nhà nước về dân cư mà thay thế phương thức quản lý.

Thay thế “tư duy hộ khẩu” bằng “tư duy tích hợp” không chỉ giảm nhẹ rất nhiều thủ tục cho người dân và các công đoạn quản lý nhà nước mà còn góp phần thực thi quyền con người theo Hiến định. Để làm được cần vượt qua rào cản tư duy.

bài liên quan
Sở Y tế TP HCM: Hoàn thành đợt chi viện khám chữa bệnh cho người dân của 5 xã bị lũ lụt tỉnh Đắk Lắk

Sở Y tế TP HCM: Hoàn thành đợt chi viện khám chữa bệnh cho người dân của 5 xã bị lũ lụt tỉnh Đắk Lắk

5 tổ công tác của các bệnh viện theo sự phân công của Sở Y tế TP HCM đã hoàn thành đợt chi viện khám, chữa bệnh và chăm sóc sức khỏe cho người dân tại 5 xã bị ảnh hưởng nặng nề bởi lũ lụt của tỉnh Đắk Lắk.
Không để gián đoạn cấp cứu, điều trị cho người dân vùng ảnh hưởng bão số 15

Không để gián đoạn cấp cứu, điều trị cho người dân vùng ảnh hưởng bão số 15

Bộ Y tế vừa gửi công văn tới Sở Y tế các tỉnh, thành phố: Đà Nẵng, Quảng Ngãi, Gia Lai, Đắk Lắk, Khánh Hòa, Lâm Đồng; Các đơn vị trực thuộc Bộ Y tế khu vực miền Trung về việc chủ động triển khai công tác y tế ứng phó bão số 15.
Báo Pháp luật Việt Nam tiếp tục mang mái ấm đến với người dân Phú Thọ

Báo Pháp luật Việt Nam tiếp tục mang mái ấm đến với người dân Phú Thọ

Ngày 8/11, Tổng biên tập Báo Pháp luật Việt Nam, cùng các cán bộ, phóng viên, nhà tài trợ, tiếp tục đến với xã Liên Minh - Phú Thọ, để trao tặng hai căn nhà cho hộ dân còn gặp nhiều khó khăn trong cuộc sống.
Thượng tôn pháp luật – Động lực của đổi mới và phát triển

Thượng tôn pháp luật – Động lực của đổi mới và phát triển

Trong kỷ nguyên hội nhập sâu rộng, thượng tôn pháp luật không chỉ là nền tảng của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, mà còn là động lực thúc đẩy đổi mới, kiến tạo phát triển bền vững.
LỜI TRI ÂN NHÂN KỶ NIỆM 10 NĂM RA MẮT CHUYÊN TRANG TRUYỀN THÔNG PHÁP LUẬT PLUS

LỜI TRI ÂN NHÂN KỶ NIỆM 10 NĂM RA MẮT CHUYÊN TRANG TRUYỀN THÔNG PHÁP LUẬT PLUS

Tối qua ngày 5/11/2025, Lễ kỷ niệm 10 năm ra mắt Chuyên trang truyền thông Pháp luật + (Pháp luật Plus) – Báo Pháp luật Việt Nam đã diễn ra tại Trung tâm Hội nghị Quốc tế, Ba Đình (Hà Nội) trong không khí trang trọng, ấm áp và đầy cảm xúc.
TP Đà Nẵng: Gần 1000 người xuyên đêm cứu kè An Lương xã Duy Nghĩa bị sạt lở nghiêm trọng

TP Đà Nẵng: Gần 1000 người xuyên đêm cứu kè An Lương xã Duy Nghĩa bị sạt lở nghiêm trọng

Khi phát hiện bờ kè An Lương bị sạt lở, gần 1.000 người được huy động làm việc xuyên đêm để ứng cứu, đắp bao tạm để bảo vệ kè, khu dân cư và nơi neo đậu tàu thuyền, buôn bán hải sản của ngư dân trong vùng.
Mới nhất
Đọc nhiều
Cơ quan, tổ chức, cá nhân không được yêu cầu cá nhân cung cấp phiếu lý lịch tư pháp số 2

Cơ quan, tổ chức, cá nhân không được yêu cầu cá nhân cung cấp phiếu lý lịch tư pháp số 2

Cơ quan, tổ chức, cá nhân không được yêu cầu cá nhân cung cấp Phiếu lý lịch tư pháp số 2.
Chính thức mở đăng ký thi Đánh giá Tư duy (TSA) đợt 1

Chính thức mở đăng ký thi Đánh giá Tư duy (TSA) đợt 1

Sáng nay (5/12), Đại học Bách khoa Hà Nội chính thức mở đăng ký kỳ thi Đánh giá Tư duy (TSA) đợt 1 năm 2026 với dự kiến hơn 25.000 thí sinh.
Thủ tướng: Chống sạt lở, ngập úng, hạn hán, xâm nhập mặn ở ĐBSCL cần có giải pháp "thuận thiên"

Thủ tướng: Chống sạt lở, ngập úng, hạn hán, xâm nhập mặn ở ĐBSCL cần có giải pháp "thuận thiên"

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính yêu cầu, để chống sạt lở, ngập úng, hạn hán, xâm nhập mặn ở ĐBSCL cần có giải pháp "thuận thiên".
Tin bài khác
Chi bộ Khối Nội dung, Đảng bộ Báo Pháp luật Việt Nam kết nạp Đảng viên mới

Chi bộ Khối Nội dung, Đảng bộ Báo Pháp luật Việt Nam kết nạp Đảng viên mới

Ngày 04/12, tại UBND xã Đông Anh, TP Hà Nội, Chi bộ Khối Nội dung, Đảng bộ Báo Pháp luật Việt Nam đã long trọng tổ chức Lễ tổng kết Chi bộ và Lễ kết nạp Đảng viên.
Công ty TNHH Thương mại và Xây dựng Hoàng Linh bị đối tác

Công ty TNHH Thương mại và Xây dựng Hoàng Linh bị đối tác 'tố' chây ì công nợ nhiều năm

Công ty TNHH Thương mại và Xây dựng Hoàng Linh bị một doanh nghiệp “tố” chây ì, không thanh toán đầy đủ các khoản tiền theo các hợp đồng đã ký kết.
Bổ ích cuộc thi tìm hiểu pháp luật cho học viên cai nghiện tại Cà Mau

Bổ ích cuộc thi tìm hiểu pháp luật cho học viên cai nghiện tại Cà Mau

Hướng đến mục tiêu nâng cao nhận thức cộng đồng về tác hại ma túy và nguy cơ lây nhiễm HIV/AIDS, Cơ sở cai nghiện ma túy số 1 Công an tỉnh Cà Mau đã tổ chức cuộc thi tìm hiểu pháp luật cho học viên đang cai nghiện. Hoạt động không chỉ tạo sân chơi bổ ích mà còn góp phần trang bị kiến thức, kỹ năng phòng ngừa, giúp học viên xây dựng lối sống an toàn, lành mạnh khi tái hòa nhập cộng đồng.
Cà Mau: Hỗ trợ chuẩn tiếp cận pháp luật gắn với xây dựng Nông thôn mới

Cà Mau: Hỗ trợ chuẩn tiếp cận pháp luật gắn với xây dựng Nông thôn mới

Hơn 200 cán bộ cơ sở tại hai xã Năm Căn và Tam Giang được tập huấn nâng cao năng lực triển khai tiêu chí “xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật” gắn với xây dựng nông thôn mới (NTM) và nông thôn mới nâng cao, góp phần bảo đảm thực hiện tiêu chí này đúng tiến độ, hiệu quả, phù hợp với thực tiễn địa phương.
Thủ tướng: Phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực là nhiệm vụ trọng tâm, cấp bách, thường xuyên, liên tục, sống còn

Thủ tướng: Phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực là nhiệm vụ trọng tâm, cấp bách, thường xuyên, liên tục, sống còn

Chiều ngày 1/12, tại trụ sở Chính phủ, đồng chí Phạm Minh Chính, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Đảng ủy Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chủ trì Hội nghị của Đảng ủy Chính phủ về tổng kết công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực nhiệm kỳ Đại hội XIII của Đảng.
Diễn đàn pháp luật năm 2025 “Đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới”

Diễn đàn pháp luật năm 2025 “Đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới”

Ngày 29/11, tại Quảng Ninh, Bộ Tư pháp phối hợp với EU và UNDP tổ chức Diễn đàn pháp luật năm 2025 với chủ đề “Đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới”.
Thanh tra Chính phủ làm việc với BTL Vùng Cảnh sát biển 4 về công tác phối hợp chống IUU

Thanh tra Chính phủ làm việc với BTL Vùng Cảnh sát biển 4 về công tác phối hợp chống IUU

Ngày 29/11, Đoàn Thanh tra Chính phủ đã đến làm việc tại BTL Vùng Cảnh sát biển 4 để đánh giá kết quả phối hợp theo dõi, xử lý vi phạm về IUU đối với tàu cá tỉnh An Giang
"Chỉ trường Y được đào tạo bác sĩ": Đóng cửa tri thức hay tự trói mình trong kỷ nguyên nhân lực khan hiếm?

"Chỉ trường Y được đào tạo bác sĩ": Đóng cửa tri thức hay tự trói mình trong kỷ nguyên nhân lực khan hiếm?

Ý kiến của Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình đề cập tới chủ trương không cho phép các trường ĐH không chuyên đào tạo một số lĩnh vực. Ví dụ, chỉ trường y mới được đào tạo bác sĩ; chỉ trường luật mới đào tạo cử nhân luật đang thu hút sự quan tâm của đội ngũ chuyên gia và dư luận...
Cà Mau: Diễn đàn lắng nghe ý kiến Nhân dân của Công an xã Vĩnh Lợi

Cà Mau: Diễn đàn lắng nghe ý kiến Nhân dân của Công an xã Vĩnh Lợi

Công an xã Vĩnh Lợi (tỉnh Cà Mau) tổ chức Diễn đàn “Công an lắng nghe ý kiến Nhân dân” năm 2025, nhằm tiếp thu góp ý trực tiếp từ Nhân dân, kịp thời chấn chỉnh tác phong, nâng cao tinh thần trách nhiệm, hướng đến xây dựng lực lượng Công an cơ sở gần dân, vì dân phục vụ.
Ông Trần Ngô Minh Tuấn giữ chức Chánh Thanh tra tỉnh Đồng Tháp

Ông Trần Ngô Minh Tuấn giữ chức Chánh Thanh tra tỉnh Đồng Tháp

Sáng 27/11, UBND tỉnh Đồng Tháp tổ chức Hội nghị triển khai các quyết định về công tác cán bộ. Chủ tịch UBND tỉnh Phạm Thành Ngại đã trao quyết định bổ nhiệm ông Trần Ngô Minh Tuấn giữ chức Chánh Thanh tra tỉnh, thời hạn 5 năm.
tong bi thu to lam lam viec voi 2 tinh an giang kien giang

Tổng Bí thư Tô Lâm làm việc với 2 tỉnh An Giang, Kiên Giang

Ngày 4/6, Tổng Bí thư Tô Lâm và Đoàn công tác Trung ương đã có buổi làm việc với Ban Thường vụ Tỉnh ủy Kiên Giang và Thường trực Tỉnh ủy An Giang về tình hình triển khai các nghị quyết, kết luận của Trung ương; công tác tổ chức bộ máy; quốc phòng, an ninh
tien giang dieu tra vu chu doanh nghiep gao nghi bi lua hon 420 ty dong

Tiền Giang: Điều tra vụ chủ doanh nghiệp gạo nghi bị lừa hơn 420 tỷ đồng

Công an tỉnh Tiền Giang đang tiến hành điều tra, làm rõ vụ một chủ doanh nghiệp kinh doanh lúa gạo nghi bị lừa đảo trên không gian mạng với số tiền trên 420 tỷ đồng.
quang ninh can canh xe tai cho dat chay ram rap suot ngay dem dan lo hong duong o nhiem

Quảng Ninh: Cận cảnh xe tải chở đất chạy rầm rập suốt ngày đêm, dân lo hỏng đường, ô nhiễm

Gần 1 tháng nay trên tuyến tỉnh lộ 337 và Quốc lộ 279 đoạn từ xã Thống Nhất đến cảng Làng Khánh (TP Hạ Long), thường xuyên xuất hiện hàng chục xe tải lớn chở đất chạy rầm rập suốt ngày đêm, cuốn theo bụi mù mịt.
trao quyet dinh bo nhiem thu truong bo tu phap nguyen thanh tu

Trao quyết định bổ nhiệm Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tú

Chiều 17/3, Bộ Tư pháp tổ chức Hội nghị công bố quyết định của Thủ tướng Chính phủ về việc bổ nhiệm đồng chí Nguyễn Thanh Tú, Vụ trưởng Vụ Pháp luật Dân sự - Kinh tế giữ chức Thứ trưởng Bộ Tư pháp.
cong nhan tp phu quoc la do thi loai i truc thuoc tinh kien giang

Công nhận TP Phú Quốc là đô thị loại I trực thuộc tỉnh Kiên Giang

Ngày 21/1, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà vừa ký quyết định về việc công nhận TP Phú Quốc là đô thị loại I trực thuộc tỉnh Kiên Giang.