Quy chế tự kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật mới

Quy chế tự kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật mới. (Ảnh minh họa)

Phó Thủ tướng Hồ Quốc Dũng đã thay mặt Chính phủ ký ban hành Quyết định số 50/2025/QĐ-TTg, chính thức thiết lập hệ thống quy định về nguyên tắc, trách nhiệm và quy trình tự kiểm tra các văn bản quy phạm pháp luật.

Quy chế này tập trung vào các văn bản do Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ ban hành hoặc liên tịch ban hành, dựa trên các căn cứ pháp lý từ Nghị định số 79/2025/NĐ-CP và các sửa đổi bổ sung liên quan.

Việc tự kiểm tra văn bản phải tuân thủ nghiêm ngặt các nguyên tắc đảm bảo tính kịp thời, chất lượng và đúng thời hạn.

Quy chế đặc biệt nhấn mạnh sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan, đơn vị trong suốt quá trình kiểm tra và xử lý văn bản, nhằm đảm bảo mọi văn bản ban hành đều phù hợp với quy định pháp luật hiện hành.

Đối tượng thuộc diện tự kiểm tra bao gồm các nghị định, nghị quyết của Chính phủ và quyết định của Thủ tướng Chính phủ còn hiệu lực hoặc đã ký ban hành nhưng chưa có hiệu lực.

Đặc biệt, quy chế cũng kiểm soát các văn bản có dấu hiệu chứa quy phạm pháp luật nhưng không được ban hành đúng thẩm quyền, hình thức hay trình tự thủ tục, cùng các văn bản hướng dẫn áp dụng luật theo quy định.

Về thời hạn thực hiện, đối với văn bản ban hành theo trình tự thông thường, việc tự kiểm tra phải hoàn thành trong 45 ngày kể từ ngày ban hành.

Với các văn bản rút gọn hoặc trường hợp đặc biệt, thời hạn này rút ngắn xuống còn 05 ngày làm việc.

Trường hợp nhận được kiến nghị hoặc chỉ đạo từ cấp trên, các đơn vị có tối đa 30 ngày để thực hiện, hoặc tuân thủ theo thời hạn trên Hệ thống thông tin tiếp nhận phản ánh kiến nghị.

Trong cơ chế thực thi, Bộ trưởng và Thủ trưởng cơ quan ngang bộ đóng vai trò chủ chốt khi chịu trách nhiệm giúp Chính phủ kiểm tra các văn bản do đơn vị mình chủ trì soạn thảo.

Song song đó, Bộ trưởng Bộ Tư pháp có nhiệm vụ kiểm tra các văn bản có dấu hiệu trái pháp luật hoặc khi nhận được phản ánh sau khi các bộ ngành khác đã kiểm tra.

Văn phòng Chính phủ cũng tham gia hỗ trợ kiểm tra các văn bản do Bộ Tư pháp chủ trì soạn thảo hoặc theo chỉ đạo trực tiếp từ Thủ tướng.

Quy trình tự kiểm tra được thực hiện bài bản qua nhiều bước từ tổ chức kiểm tra, họp lấy ý kiến, cung cấp hồ sơ tài liệu đến báo cáo và công bố kết quả xử lý.

Việc minh bạch hóa quy trình này được kỳ vọng sẽ nâng cao chất lượng hệ thống văn bản quy phạm pháp luật, đảm bảo tính thượng tôn pháp luật trong quản lý nhà nước.