Cùng với Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp nước CHXHCN Việt Nam nhằm bảo đảm cơ sở pháp lý cho việc vận hành mô hình CQĐP 2 cấp từ ngày 1/7/2025. Luật đã quy định nhiều nội dung đáng chú ý về phân định thẩm quyền, phân quyền, phân cấp giữa Trung ương với CQĐP, giữa CQĐP cấp tỉnh với CQĐP cấp xã.
Việc phân cấp phải được quy định trong văn bản quy phạm pháp luật
Cụ thể, về phân định thẩm quyền của CQĐP, Luật quy định nhiệm vụ, quyền hạn của CQĐP các cấp được xác định trên cơ sở phân định thẩm quyền giữa các cơ quan nhà nước ở Trung ương và cơ quan nhà nước ở địa phương và của mỗi cấp CQĐP theo hình thức phân quyền, phân cấp.
Việc phân định thẩm quyền của CQĐP phải bảo đảm các nguyên tắc sau đây: Xác định rõ nội dung và phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn mà CQĐP được quyết định, tổ chức thực hiện và chịu trách nhiệm về kết quả; Đẩy mạnh phân quyền, phân cấp các nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan nhà nước ở Trung ương cho CQĐP; phân định rõ giữa thẩm quyền của UBND và thẩm quyền của Chủ tịch UBND cấp tỉnh, cấp xã; bảo đảm không trùng lặp, chồng chéo về nhiệm vụ, quyền hạn giữa các cơ quan nhà nước ở Trung ương và địa phương, giữa CQĐP các cấp và giữa các cơ quan, tổ chức thuộc CQĐP; Phù hợp với đặc điểm nông thôn, đô thị, hải đảo, đơn vị hành chính (ĐVHC) - kinh tế đặc biệt và khả năng, điều kiện thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của CQĐP các cấp.
Cơ quan, tổ chức, cá nhân được giao thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan nhà nước cấp trên được bảo đảm các điều kiện cần thiết để thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn đó;
Những vấn đề liên quan đến phạm vi từ 2 ĐVHC cấp xã trở lên thì thuộc thẩm quyền giải quyết của CQĐP cấp tỉnh, những vấn đề liên quan đến phạm vi từ 2 ĐVHC cấp tỉnh trở lên thì thuộc thẩm quyền giải quyết của cơ quan nhà nước ở Trung ương, trừ trường hợp luật, nghị quyết của Quốc hội có quy định khác.
 |
| Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà giải trình tiếp thu dự án Luật Tổ chức chính quyền địa phương sửa đổi trước khi Quốc hội biểu quyết thông qua. (Ảnh: Cổng TTĐTQH) |
Căn cứ tình hình thực tiễn, cơ quan nhà nước có thẩm quyền ở Trung ương giao cho CQĐP của một trong các ĐVHC cấp tỉnh có liên quan chủ trì giải quyết những vấn đề liên quan đến phạm vi từ 2 ĐVHC cấp tỉnh trở lên; CQĐP cấp tỉnh giao cho CQĐP của một trong các ĐVHC cấp xã có liên quan chủ trì giải quyết những vấn đề liên quan đến phạm vi từ 2 ĐVHC cấp xã trở lên bảo đảm phát huy hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước và phục vụ người dân, doanh nghiệp tốt hơn…
Về phân quyền, Luật nêu rõ, việc phân quyền cho CQĐP các cấp phải được quy định trong luật, nghị quyết của Quốc hội, trong đó xác định rõ chủ thể thực hiện, nội dung, phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn, bảo đảm các nguyên tắc phân định thẩm quyền và phù hợp với nhiệm vụ, quyền hạn của CQĐP các cấp quy định tại Luật này.
CQĐP tự chủ trong việc ra quyết định, tổ chức thi hành và tự chịu trách nhiệm trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn được phân quyền; được phân cấp, ủy quyền thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn được phân quyền theo quy định tại Điều 13 và Điều 14 của Luật này, trừ trường hợp luật, nghị quyết của Quốc hội quy định không được phân cấp, ủy quyền.
UBND cấp tỉnh được đề xuất với Chính phủ đề nghị Quốc hội phân quyền cho cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền ở địa phương thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn phù hợp với khả năng và điều kiện thực tiễn của địa phương.
Chính phủ có trách nhiệm xem xét, giải quyết đề xuất của UBND cấp tỉnh; trường hợp không đồng ý thì phải trả lời bằng văn bản và nêu rõ lý do…
Về phân cấp, theo quy định của Luật, HĐND cấp tỉnh phân cấp cho UBND cùng cấp hoặc HĐND cấp xã; UBND cấp tỉnh, Chủ tịch UBND cấp tỉnh phân cấp cho cơ quan chuyên môn, tổ chức hành chính khác thuộc UBND cấp mình, UBND, Chủ tịch UBND cấp xã thực hiện liên tục, thường xuyên một hoặc một số nhiệm vụ, quyền hạn mà mình được giao theo quy định của pháp luật, trừ trường hợp pháp luật quy định không được phân cấp.
UBND cấp tỉnh, Chủ tịch UBND cấp tỉnh phân cấp cho đơn vị sự nghiệp công lập thuộc phạm vi quản lý thực hiện liên tục, thường xuyên một hoặc một số nhiệm vụ mà mình được giao theo quy định của pháp luật để tăng quyền tự chủ cho các đơn vị sự nghiệp công lập trong việc quản trị đơn vị và cung ứng dịch vụ công, trừ trường hợp pháp luật quy định không được phân cấp. Việc phân cấp phải được quy định trong văn bản quy phạm pháp luật của cơ quan, cá nhân phân cấp.
Cơ quan, cá nhân phân cấp chịu trách nhiệm bảo đảm các điều kiện cần thiết để thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn phân cấp, trừ trường hợp cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân được phân cấp có đề nghị và tự bảo đảm điều kiện thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn được phân cấp…
Không để đình trệ, ùn tắc giải quyết công việc, thủ tục hành chính
Trước khi Quốc hội thông qua, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà đã trình bày Báo cáo tóm tắt tiếp thu, chỉnh lý và hoàn thiện dự thảo Luật Tổ chức CQĐP (sửa đổi) về phân định thẩm quyền, phân quyền, phân cấp, ủy quyền.
Bộ trưởng Bộ Nội vụ nhấn mạnh, để thể chế hóa các quan điểm, chỉ đạo của Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, dự thảo Luật đã hoàn thiện các nguyên tắc phân định thẩm quyền, phân quyền, phân cấp giữa Trung ương với CQĐP, giữa CQĐP cấp tỉnh với CQĐP cấp xã một cách khoa học, đồng bộ, thống nhất; phân định rõ thẩm quyền giữa tập thể UBND và cá nhân Chủ tịch UBND, tạo điều kiện thực hiện cơ chế điều hành linh hoạt, hiệu quả, khuyến khích tính chủ động, sáng tạo của người đứng đầu cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương.
Đồng thời, tiếp thu ý kiến của các vị đại biểu Quốc hội, Chính phủ đã chỉnh lý, bổ sung hoàn thiện các quy định về phân định thẩm quyền, phân quyền, phân cấp và ủy quyền.
Cụ thể là: Bổ sung chủ thể phân cấp là HĐND và Chủ tịch UBND cấp tỉnh; (2) Bổ sung cơ chế theo dõi, đánh giá và giám sát để điều chỉnh kịp thời các nội dung phân quyền, phân cấp; Trao quyền cho Chủ tịch UBND cấp tỉnh trực tiếp chỉ đạo, điều hành việc giải quyết những vấn đề thuộc nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan chuyên môn, tổ chức hành chính khác thuộc cấp mình và của UBND, Chủ tịch UBND cấp xã, không để việc giải quyết công việc, thủ tục hành chính đối với người dân, doanh nghiệp bị đình trệ, ùn tắc, kém hiệu quả…
19 °C
19 °C
23 °C
17 °C
