Vụ án “Gây rối trật tự công cộng” xảy ra năm 2022 tại Phường 12, quận Bình Thạnh (nay là phường Bình Thạnh, TP HCM) đã bị TAND TP HCM tuyên hủy toàn bộ bản án sơ thẩm để điều tra, xét xử lại vì có nhiều “bất thường” mà cấp sơ thẩm chưa được làm rõ.
Nhiều thanh niên vướng lao lý vì một mâu thuẫn nhỏ!
Hồ sơ thể hiện, vào lúc 22h ngày 05/4/2022, bà C.T.N.V (SN 1963, đã nhậu say) dẫn chó đi dạo ở đầu hẻm số 142 đường Phan Văn Trị, Phường 12, quận Bình Thạnh (nay là phường Bình Thạnh, TP HCM). Lúc này, Lê Khang (SN 1998) đang ngồi chơi ở ghế đá trước nhà cùng bạn thì bị chó bà V. chạy tới ngửi vào chân, sợ chó cắn nên Khang dùng chân đá lại con chó dẫn đến giữa Khang và bà V. mâu thuẫn, xô xát nhau. Bà V. về nhà nói cho Bùi Châu Hòa (con của bà V) biết sự việc.
Khoảng 22h30 cùng ngày, Lê Khang đi cùng Phạm Trương Anh Duy và Lê Nguyễn Thiện Chí đến nhà Dương Lương Thành Đạt (SN 2003 ở Phường 13, quận Bình Thạnh cũ). Trên đường đi, Khang gọi cho Nguyễn Mạnh Cường nhờ giải quyết mâu thuẫn và hẹn gặp nhạu tại nhà Đạt.
 |
| Bản án phúc thẩm số 97/2025/HS-PT ngày 4/3/2025 HĐXX TAND TP Hồ Chí Minh tuyên huỷ toàn bộ bản án sơ thẩm, chuyển hồ sơ vụ án về cấp sơ thẩm để điều tra xét xử lại. |
Khi nhóm Khang, Cường đến nhà Đạt thì thấy có mặt nhiều thanh niên cả nam và nữ (trong đó có nhiều sinh viên) như: Nguyễn Trọng Tín, Nguyễn Trọng Khang, Lê Hoàng Cao Minh… đang ngồi chơi. Tại đây, Lê Khang kể việc mâu thuẫn với bà V. và nhờ Cường đứng ra giải quyết. Cường về nhà lấy 01 khẩu súng dạng công cụ hỗ trợ bắn đạn cao su quay lại nhà Đạt.
Lúc này, Đạt nhớ cách đó 01 tuần có người bạn tên Tý (không rõ lai lịch) quen ngoài xã có mang một bao đàn đến nói bên trong có “đồ”, nhờ Đạt cất ở dưới gầm cầu thang trong nhà nên Đạt vào nhà mang ra thì thấy bên trong có nhiều hung khí như: dao, kiếm, dũ ba khúc và nói mọi người lấy “đồ”. Riêng Đạt lấy 01 cây súng bút và 01 cây dũ ba khúc bỏ vào túi áo rồi cả nhóm đi đến đầu hẻm 142 đường Phan Văn Trị để giải quyết mâu thuẫn giúp Lê Khang.
Khi đến nơi, cả nhóm còn đang đứng thì Hòa (con bà V.) từ trong hẻm chạy ra, trên tay cầm 02 con dao, xông đến chém Khang, thấy vậy Cường lấy khẩu súng bắn 03 phát xuống đất, Đạt cũng lấy cây súng bút trong người bắn hướng xuống đất để dọa, ngăn Hòa không chém Lê Khang.
Nghe tiếng súng nổ, Hòa bỏ chạy vào trong hẻm. Sau đó, cả nhóm Khang lên xe quay về nhà Đạt, đưa hung khí cho Đạt cất rồi mọi người giải tán. Riêng Cường mang khẩu súng vứt xuống sông.
Ngày 30/5/2023, CQĐT Công an quận Bình Thạnh (cũ) đã ra quyết định khởi tố bị can đối với Cường, Lê Khang, Đạt, Duy, Minh, Trọng Khang, Tín, Hòa, về tội “Gây rối trật tự công cộng”. Sau đó, VKS cùng cấp đã ra cáo trạng truy tố các bị cáo trên.
Tại bản án sơ thẩm số 281/2024/HSST ngày 18/12/2024 của TAND quận Bình Thạnh (cũ) tuyên bị cáo Dương Lương Thành Đạt, Nguyễn Trọng Tín 24 tháng tù. Bị cáo Cường, Lê Khang, Duy 19 tháng tù. Bị cáo Hòa gần 18 tháng tù (trả tự do tại tòa). Các bị cáo Lê Hoàng Cao Minh, Nguyễn Trọng Khang 18 tháng tù (cho hưởng án treo). Cho rằng mức án quá cao, không công bằng nên Đạt đã kháng cáo.
Ngày 04/3/2025, tại phiên tòa phúc thẩm, bị cáo Đạt và luật sư bào chữa đề nghị xem xét lại vai trò đồng phạm của bị cáo trong vụ án vì cho rằng, bản thân bị cáo Đạt lúc đó đang là sinh viên, là người được rủ rê, lôi kéo phạm tội, không mang theo súng bút, không phải là người đóng vai trò chính, nhưng lại tuyên bị cáo mức án cao hơn các bị cáo khác là không đúng quy định của pháp luật và đã được HĐXX cấp phúc thẩm chấp nhận một phần.
Theo đó, tại bản án phúc thẩm số: 97/2025/HS-PT ngày 04/3/2025, TAND TP HCM nhận định: Bị cáo Lê Khang ngoài vai trò là người khởi xướng thì bị cáo còn là người chở Nguyễn Mạnh Cường đến địa điểm thực hiện hành vi phạm tội. Bị cáo Cường giữ vai trò là người thực hành tích cực, nổ 03 phát súng nhằm uy hiếp tinh thần của bị cáo Hòa. Tuy nhiên, Tòa cấp sơ thẩm lại đánh giá các bị cáo Cường, Khang giữ vai trò đồng phạm giúp sức không đáng kể để áp dụng khoản 2 Điều 54 của BLHS, quyết định mức hình phạt dưới mức thấp nhất của khung hình phạt được áp dụng đối với các bị cáo Cường, Khang là không đúng với tính chất, vai trò của các bị cáo Cường, Khang. Từ đó, bản án phúc thẩm số 97/2025/HS-PT tuyên: Hủy toàn bộ Bản án sơ thẩm số 281/2024/HSST để xét xử lại theo thủ tục chung.
Nhiều vấn đề cần được làm rõ
Ngoài bị truy tố về tội “Gây rối trật tự công cộng” thì trong vụ án này, bị cáo Đạt còn bị khởi tố thêm hành vi “Tàng trữ, sử dụng trái phép vũ khí quân dụng” theo quy định tại khoản 1 Điều 304 BLHS 2015, nhưng tách thành một vụ án khác. Tuy nhiên sau khi có bản án phúc thẩm, cơ quan chức năng đã tiến hành nhập thành một vụ án.
Về vụ án này, Luật sư Trần Thanh Tuấn - Đoàn Luật sư TP HCM phân tích, trong hồ sơ vụ án không có chứng cứ trực tiếp nào chứng minh được bị cáo Đạt bắn 01 phát đạn bằng súng bút vào hướng chân bị cáo Hòa. Chỉ có 3 tiếng súng nổ tại hiện trường, cơ quan chức năng cũng chỉ thu giữ được 03 vỏ đạn và các vỏ đạn này đều được bắn ra từ khẩu súng của bị cáo Cường.
 |
| Luật sư Trần Thanh Tuấn (Đoàn Luật sư TP Hồ Chí Minh). |
Ngoài ra, camera của người dân tại hiện trường ghi lại file video và nội dung mô tả trong Quyết định trưng cầu giám định số 690/QĐ-CSHS ngày 26/10/2022 của CQĐT công an quận Bình Thạnh cũng chỉ ghi nhận có 03 tiếng súng. Vậy phát súng thứ tư như truy tố từ đâu ra, nó có trên thực tế hay chỉ là từ lời khai của một số bị cáo trong vụ án? Tình tiết này cần được làm sáng tỏ.
Liên quan đến tội danh “Tàng trữ, sử dụng trái phép vũ khí quân dụng”, luật sư Tuấn cho rằng, ngày 04/5/2022, Phòng kỹ thuật hình sự (PC 09) - Công an TP HCM có kết luận các vật chứng đem đi giám định là: “công cụ hỗ trợ”, “vũ khi thể thao”, “vũ khí có tính năng, tác dụng tương tự như vũ khi thể thao”. Tại thời điểm này, cơ quan Công an cũng đã lập biên bản vi phạm hành chính đối với hành vi của Đạt về tàng trữ, sử dụng các loại vũ khi được kết luận nêu trên. Nội dung kết luận giám định này xác định các vật chứng thu giữ được tại nhà bị cáo Đạt không phải là vũ khí quân dụng phù hợp với quy định tại Điều 3 Luật Quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ 2017.
Tuy nhiên, ngày 02/4/2024 Phòng kỹ thuật hình sự Công an TP HCM lại có Kết luận số 1539/KL-KTHS với nội dung: “Căn cứ công văn số 3145/C09-P3 ngày 07/11/2023 của Viện khoa học hình sự - Bộ Công an thì đối tượng gửi đi giám định là vũ khí quân dụng”. Ngày 08/8/2025 Phân viện khoa học hình sự tại TP HCM có Kết luận số 3477/KL-KTHS xác định: “Cây súng bút nêu trên thuộc vũ khí quân dụng”. Vậy, tại sao cùng là những vật chứng đó, cùng được điều chỉnh bởi Luật Quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ 2017 nhưng lại có những kết quả giám định khác nhau? Thiết nghĩ điều này cũng cần được làm sáng tỏ để có bản án đúng người, đúng tội... Luật sư Trần Thanh Tuấn nêu quan điểm.
Luật sư Tuấn cũng nêu lên một số vấn đề như: các tài liệu, hồ sơ vụ án thể hiện, bị cáo Đạt có 3 dạng chữ ký hoàn toàn khác biệt nhau, nhưng chưa được tiến hành trưng cầu giám định. Cụ thể: Chữ ký tại Biên bản thực nghiệm điều tra ngày 12/01/2024 là một kiểu; Chữ ký tại Biên bản lấy lời khai ngày 12/4/2024, Bản tự khai tại bút lục 132 và Biên bản lấy lời khai ngày 06/4/2024 là một kiểu; Chữ ký tại Bản tự khai ngày 6/4/202, Biên bản ghi lời khai ngày 7/4/2022 một kiểu. Vậy, tại sao lại có 03 dạng chữ ký khác nhau? Chữ ký nào mới là chữ ký đúng của bị cáo Đạt?
Bên cạnh đó, luật sư Tuấn cũng đặt vấn đề, ai là người đưa 01 cây súng bút cho bị cáo Đạt, vì có khi Đạt khai là của người này, có khi là của người kia? Lúc đầu Đạt khai của một người tên Tý ở Quận 7, sau đó Đạt khai súng đó của Khang, có lúc Đạt lại súng đó là của người tên Hữu Anh... Tại sao có sự bất nhất trong lời khai này? Liệu bị cáo Đạt có bị chịu áp lực nào đó mà buộc phải đưa ra lời khai bất nhất vậy không? Nội dung này cũng cần được điều tra xác minh làm rõ…
Ngoài ra, Luật sư Tuấn cũng chỉ ra, còn có những sai sót trong hồ sơ vụ án như: cùng một thời điểm nhưng bị can Đạt lại có hai biên bản đối chất khác nhau với hai bị can khác do hai điều tra viên khác nhau tiến hành... Những vấn đề này cũng cần được làm rõ để vụ án được giải quyết công minh, khách quan, đúng pháp luật./.