Theo tiến sĩ, luật sư Đặng Văn Cường: Đây là một vụ án mạng thương tâm, gây mất an ninh trật tự những nguyên nhân của nó lại là vấn đề rất đáng suy nghĩ về sự công bằng trong việc áp dụng pháp luật. Từ vụ tai nạn giao thông khiến cháu bé 14 tuổi tử vong dẫn đến vụ cha của cháu bé dùng súng bắn người lái xe ô tô gây tai nạn rồi tự tử là vụ án mạng kinh hoàng... Vụ việc vừa đau đớn, xót xa vừa gây ra hoang mang, bất an trong xã hội khi cái đúng, cái sai chưa được phân định rõ ràng.
Ngày 2/5, Bộ Công an cho biết, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã khẩn trương kiểm tra toàn bộ hồ sơ giải quyết vụ tai nạn giao thông xảy ra ngày 04/9/2024 tại ấp Vĩnh Lợi, xã Vĩnh Xuân, huyện Trà Ôn, tỉnh Vĩnh Long làm cháu Nguyễn Ngọc Bảo Tr. (SN 2010, trú tại ấp Bang Chang, xã Trà Côn, huyện Trà Ôn, tỉnh Vĩnh Long) tử vong.
Kết quả kiểm tra, có căn cứ xác định hành vi điều khiển xe ô tô BKS: 84C - 102.77 của Nguyễn Văn Bảo Trung (SN 1992, ngụ tại xã Tam Ngãi, huyện Cầu Kè, tỉnh Trà Vinh) có dấu hiệu phạm tội “Vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ” quy định tại khoản 1 Điều 260 Bộ luật Hình sự năm 2015.
Do quyết định không khởi tố vụ án hình sự của Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an huyện Trà Ôn, các quyết định giải quyết khiếu nại của Viện kiểm sát nhân dân huyện Trà Ôn và Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Vĩnh Long đã có hiệu lực pháp luật.
Để giải quyết vụ việc khách quan, toàn diện, triệt để, xử lý nghiêm người vi phạm đúng quy định của pháp luật, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã có văn bản đề nghị đồng chí Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao: ra Quyết định hủy bỏ và chỉ đạo huỷ bỏ các quyết định giải quyết khiếu nại liên quan đến vụ việc; hủy bỏ Quyết định không khởi tố vụ án hình sự số 73/QĐ-ĐTTH ngày 23/01/2025 của Thủ trưởng Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an huyện Trà Ôn, tỉnh Vĩnh Long.
 |
| Hiện trường vụ tai nạn giao thông khiến cháu Tr. tử vong. |
Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an yêu cầu Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Vĩnh Long khẩn trương tiến hành kiểm tra, xác minh giải quyết vụ tai nạn giao thông nêu trên theo quy định của pháp luật.
Bộ Công an giao Văn phòng Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ công an tiếp tục theo dõi, chỉ đạo, hướng dẫn Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Vĩnh Long kịp thời kiểm tra, xác minh giải quyết vụ việc khách quan, toàn diện, triệt để, xử lý nghiêm các cá nhân vi phạm theo đúng quy định của pháp luật; yêu cầu Công an tỉnh Vĩnh Long khẩn trương rà soát, xử lý nghiêm cán bộ vi phạm, sai phạm trong quá trình xử lý vụ việc theo quy định của pháp luật và của ngành Công an.
Đối với vụ việc nổ súng xảy ra tại Vĩnh Long sáng 28/4/2025, ngày 29/4/2025, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Vĩnh Long đã ra quyết định khởi tố vụ án hình sự “Giết người” để điều tra, xử lý theo quy định của pháp luật.
Liên quan đến sự việc trên, trao đổi với PV báo Pháp luật Việt Nam TS.LS Đặng Văn Cường, Trưởng Văn phòng Luật sư Chính pháp, Đoàn Luật sư TP Hà Nội cho biết: Đây là một vụ án mạng thương tâm, gây mất an ninh trật tự những nguyên nhân của nó lại là vấn đề rất đáng suy nghĩ về sự công bằng trong việc áp dụng pháp luật. Từ vụ tai nạn giao thông khiến cháu bé 14 tuổi tử vong dẫn đến vụ cha của cháu bé dùng súng bắn vào đầu người lái xe ô tô gây tai nạn rồi tự tử là vụ án mạng kinh hoàng cho thấy thái độ mất niềm tin của người đàn ông này vào cơ quan tiến hành tố tụng địa phương và là sự phản ứng tiêu cực của người cha thương con. Vụ việc vừa đau đớn, xót xa vừa gây ra hoang mang, bất an trong xã hội khi cái đúng, cái sai chưa được phân định rõ ràng.
"Pháp luật bảo vệ tính mạng, sức khỏe của mọi công dân, bảo vệ trật tự an toàn xã hội. Mọi hành vi vi phạm pháp luật đều phải bị xử lý, bất kỳ người thực hiện hành vi vi phạm pháp luật đó là ai. Pháp luật cũng không cho phép sử dụng một hành vi vi phạm pháp luật để đáp trả lại một hành vi vi phạm pháp luật theo kiểu “tự xử”. Tuy nhiên, với mỗi sự kiện pháp lí xảy ra thì ngoài việc làm chủ thể, diễn biến hành vi, hậu quả, yếu tố lỗi và các vấn đề có liên quan thì việc làm rõ nguyên nhân cũng là vấn đề quan trọng để thực hiện các giải pháp phòng ngừa, đảm bảo trật tự, an toàn xã hội", TS.LS Đặng Văn Cường nói.
Cũng theo TS.LS Đặng Văn Cường, nếu kết quả xác minh của cơ quan chức năng cho thấy chỉ vì không hài lòng, bất bình với kết quả giải quyết vụ tai nạn giao thông trước đó mà người đàn ông này đã phản ứng tiêu cực, một cách vô cùng cực đoan là dùng súng tự chế để trả thù người lái xe tải thì đây là câu chuyện hết sức đau lòng, người cha đánh đổi cả mạng sống của mình với suy nghĩ là để “đòi công lý” cho con gái là câu chuyện khiến nhiều người cảm thông, đau xót.
 |
| TS.LS Đặng Văn Cường, Trưởng Văn phòng Luật sư Chính pháp, Đoàn Luật sư TP Hà Nội. |
Hành động của người cha có thể vì thương con, vì mất niềm tin vào công lý, bất bình với người tiến hành tố tụng nơi đây nhưng đó là hành vi này là vi phạm pháp luật và không được khuyến khích. Hành vi của người đàn ông như vậy có lẽ cũng thể hiện sự bất lực và mất niềm tin vào cơ quan bảo vệ pháp luật ở địa phương này nên đã “tự xử” và tự kết liễu đời mình để cơ quan chức năng vào cuộc, để cơ quan tố tụng xem xét lại vụ việc… ?! Nếu đúng là như vậy thì cái giá phải trả để đánh đổi lấy sự công bằng, để có được công lý và rất đắt, không được phép xảy ra trong bối cảnh xã hội ngày nay.
Cũng theo TS.LS Đặng Văn Cường, đây là vấn đề rất nghiêm trọng, có thể gây ảnh hưởng đến uy tín của cơ quan tiến hành tố tụng, nếu việc giải quyết vụ tai nạn giao thông không đúng thì cũng có dấu hiệu của hành vi xâm phạm hoạt động tư pháp nên cơ quan điều tra của Viện kiểm sát nhân dân tối cao có thể sẽ vào cuộc xác minh làm rõ có hành vi bỏ lọt tội phạm, làm sai lệch hồ sơ vụ án hay không để xử lý những người vi phạm theo quy định của pháp luật.
Bộ luật Hình sự có một số tội danh có thể xem xét xử lý trong trường hợp này nếu Cơ quan điều tra của Viện kiểm sát tối cao xác định việc xác minh tin báo trong vụ tai nạn giao thông có vi phạm phải có dấu hiệu bỏ lọt tội phạm như: tội làm sai lệch hồ sơ vụ án, vụ việc theo quy định tại điều 375 bộ luật hình sự, theo đó điều luật quy định: Điều tra viên, Kiểm sát viên, Thẩm phán, Hội thẩm, Thư ký Tòa án, người khác có nhiệm vụ, quyền hạn trong hoạt động tư pháp, người bào chữa, người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của bị hại, đương sự thêm, bớt, sửa đổi, đánh tráo, hủy hoặc làm hư hỏng tài liệu, vật chứng của vụ án, vụ việc hoặc bằng thủ đoạn khác nhằm làm sai lệch nội dung vụ án, vụ việc thì bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm.
| Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 05 năm đến 10 năm: Có tổ chức; Dẫn đến việc giải quyết vụ án, vụ việc bị sai lệch; Gây thiệt hại từ 500.000.000 đồng đến dưới 1.000.000.000 đồng. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 10 năm đến 15 năm: Dẫn đến việc kết án oan người vô tội, bỏ lọt tội phạm hoặc người phạm tội; Làm người bị bắt, người bị tạm giữ, bị can, bị cáo, người bị kết án, người phải chấp hành án, người bị hại, đương sự tự sát; Gây thiệt hại 1.000.000.000 đồng trở lên. Người phạm tội còn bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm. Ngoài ra, Điều 369 Bộ luật Hình sự cũng quy định về tội "Không truy cứu trách nhiệm hình sự người có tội" như sau: Người nào có thẩm quyền mà không truy cứu trách nhiệm hình sự người mà mình biết rõ là có tội, thì bị phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm: Không truy cứu trách nhiệm hình sự người thực hiện tội phạm rất nghiêm trọng; Đối với 02 người đến 05 người; Người không bị truy cứu trách nhiệm hình sự bỏ trốn hoặc thực hiện hành vi cản trở điều tra, truy tố, xét xử hoặc tiếp tục thực hiện tội phạm ít nghiêm trọng hoặc tội phạm nghiêm trọng; Dẫn đến việc người không bị truy cứu trách nhiệm hình sự trả thù người tố giác, báo tin về tội phạm, người bị hại, nhân chứng; Gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 12 năm: Đối với 06 người trở lên; Không truy cứu trách nhiệm hình sự người phạm tội xâm phạm an ninh quốc gia hoặc tội khác là tội phạm đặc biệt nghiêm trọng; Người không bị truy cứu trách nhiệm hình sự tiếp tục thực hiện tội phạm rất nghiêm trọng hoặc tội phạm đặc biệt nghiêm trọng; Làm người bị hại tự sát. Người phạm tội còn bị cấm đảm nhiệm chức vụ nhất định từ 01 năm đến 05 năm. |
TS.LS Đặng Văn Cường cũng cho hay: Bởi vậy, trường hợp Cơ quan điều tra Viện kiểm sát tối cao và cuộc mà xác định có hành vi làm sai lệch hồ sơ vụ việc hoặc không truy cứu trách nhiệm hình sự người có tội thì có thể sẽ xử lý với người tiến hành tố tụng trong vụ việc tai nạn giao thông trước đó đồng thời sẽ xử lý người điều khiển xe ô tô tải về tội vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ theo điều 260 bộ luật hình sự.
Theo quy định của pháp luật thì người điều khiển phương tiện giao thông chỉ được vượt xe khác cùng chiều khi đảm bảo an toàn. Nếu mà xe không đảm bảo an toàn gây tai nạn giao thông chết người thì người điều khiển phương tiện giao thông sẽ bị xử lý hình sự về tội vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ theo Điều 260 bộ luật hình sự.
Thời điểm xảy ra vụ tai nạn giao thông là thời điểm đang áp dụng Luật Giao thông đường bộ. Theo đó, Điều 14, Luật Giao thông đường bộ quy định về vượt xe như sau: Xe xin vượt phải có báo hiệu bằng đèn hoặc còi; trong đô thị và khu đông dân cư từ 22 giờ đến 5 giờ chỉ được báo hiệu xin vượt bằng đèn.
“2. Xe xin vượt chỉ được vượt khi không có chướng ngại vật phía trước, không có xe chạy ngược chiều trong đoạn đường định vượt, xe chạy trước không có tín hiệu vượt xe khác và đã tránh về bên phải.”.
Khi có xe xin vượt, nếu đủ điều kiện an toàn, người điều khiển phương tiện phía trước phải giảm tốc độ, đi sát về bên phải của phần đường xe chạy cho đến khi xe sau đã vượt qua, không được gây trở ngại đối với xe xin vượt.
Như vậy, theo quy định của pháp luật thì khi có chướng ngại vật ở phía trước và có xe chạy phía chía chiều ngược lại (phần đường ngược chiều) ở đoạn đường định vượt thì nghiêm cấm người điều khiển phương tiện giao thông vừa xe. Thông tin bước đầu cho thấy người điều khiển chiếc xe ô tô tải này đã vượt xe khi có xe ô tô khác đang dừng đỗ phía trước và có 2 cháu bé học sinh lớp 9 đi xe đạp điện đang đi chiều ngược lại ở phần đường định vượt nên đây là trường hợp “cấm vượt” theo quy định của pháp luật, người thực hiện hành vi bị cấm gây tai nạn giao thông thì sẽ bị xử lý hình sự theo Điều 260 Bộ luật Hình sự.
Nếu thông tin bước đầu là đúng, xe tải vượt xe không đảm bảo an toàn, lấn gần hết phần đường ngược chiều, thiếu chú ý quan sát, không làm chủ tốc độ gây tai nạn giao thông chết người ở phần đường vượt xe thì có dấu hiệu của Tội vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ, quy định tại Điềy 14 Luật Giao thông được bộ.
Ngoài ra, cũng theo TS.LS Đặng Văn Cường: Trong tình huống này vị trí va chạm giữa 2 xe đạp điện và vị trí xe ô tô cán qua người cháu bé là vấn đề rất quan trọng trên hiện trường, làm căn cứ xác định lỗi thuộc về bên nào. Nếu trong trường hợp hai bên đều có lỗi thì người lái xe tải này sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự (Theo nguyên tắc người thực hiện hành vi vi phạm pháp luật có lỗi, gây hậu quả nghiêm trọng làm bị xử lý hình sự, không phụ thuộc vào mức độ lỗi bao nhiêu), chỉ trường hợp lỗi hoàn toàn thuộc về nạn nhân thì kết quả sẽ giống như Kết luận của cơ quan điều tra công an huyện này về sự việc.
Tuy nhiên, với diễn biến ban đầu cho thấy cháu bé đi xe đạp điện đi đúng phần đường, việc cháu bé đi xe đạp phía trước phanh đột ngột là do xe tải này vượt ẩu dẫn đến nạn nhân đã va vào xe đạp điện ngã ra. Khi đó nếu người điều khiển xe tải có chú ý quan sát, làm chủ tốc độ và vượt xe trong tình huống an toàn thì vụ tai nạn đã không xảy ra.
Trong trường hợp này, người điều khiển xe ô tô tải không được phép vượt và nếu trong phần đường vượt xe không có chướng ngại vật thì vẫn phải chú ý quan sát, làm chủ tốc độ khi vượt xe, những yêu cầu này của pháp luật đã không được đáp ứng nên vụ tai nạn xảy ra, có căn cứ xác định người điều khiển xe tải có lỗi với các thông tin ở trên. Vấn đề này cơ quan điều tra của Viện kiểm sát nhân dân tối cao sẽ làm rõ, xem xét đầy đủ các chứng cứ để chứng minh hiện trường vụ việc, khả năng quan sát và làm chủ tốc độ của người điều khiển chiếc xe ô tô tải này để kết luận người này có lỗi hay không, nếu có lỗi thì sẽ xử lý hình sự và xem xét trách nhiệm của cơ quan tố tụng.
Nếu quá trình xác minh vụ việc này, trên cơ sở hồ sơ giải quyết tin báo mà cơ quan điều tra của Viện kiểm sát nhân dân tối cao xác định đã có hành vi bỏ lọt tội phạm, làm sai lệch hồ sơ vụ án thì sẽ khởi tố vụ án hình sự, khởi tố bị can để xử lý đối với các cán bộ có liên quan về tội danh xâm phạm hoạt động tư pháp theo quy định của bộ luật hình sự.
"Trong những vụ án, vụ việc có dấu hiệu oan sai, xâm phạm hoạt động tư pháp thì vai trò của cơ quan điều tra viện kiểm sát nhân dân tối cao là rất quan trọng, cơ quan này giải quyết sẽ đảm bảo được sự khách quan, nghiêm minh và công bằng. Hi vọng vụ việc này sẽ sớm được làm sáng tỏ để giải tỏa những nghi ngờ, băn khoăn của dư luận xã hội về một vụ tai nạn giao thông và một vụ án mạng không đáng có.
Những người lãnh đạo trong cơ quan tiến hành tố tụng cũng sẽ rất trăn trở đối với những vụ việc như thế này, chủ trương của Đảng, Nhà nước ta là kiên quyết không để ai, đặc biệt là những người yếu thế trong xã hội phải lấy tính mạng của mình ra để đánh cược với công lý, không để hành vi tự xử của đương sự xảy ra khi cơ quan tố tụng không mang lại được niềm tin cho họ. Nếu cơ quan tiến hành tố tụng cấp dưới sai phạm, bỏ lọt tội phạm thì cơ quan tiến hành tố tụng cấp trên sẽ xử lý và phát huy vai trò của Viện kiểm sát trong việc thực hành công tố và giám sát việc thực hiện pháp luật của các cơ quan tiến hành thủ tục để không oan sai, không bỏ lọt tội phạm", TS.LS Đặng Văn Cường nói.