Cơ quan, tổ chức, cá nhân có quyền khởi kiện vụ án đối với quyết định hành chính, hành vi hành chính, quyết định kỷ luật buộc thôi việc trong trường hợp không đồng ý với quyết định, hành vi đó hoặc đã khiếu nại với người có thẩm quyền giải quyết, nhưng hết thời hạn giải quyết theo quy định của pháp luật mà khiếu nại không được giải quyết hoặc đã được giải quyết nhưng không đồng ý với việc giải quyết khiếu nại về quyết định, hành vi đó.
Tuy nhiên, để yêu cầuTòa án bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình thì đương sự còn gặp rất nhiều khó khăn từ chính khâu tiếp nhận đơn khởi kiện. Trong thời gian qua tình trạng Tòa án các cấp “từ chối” nhận đơn khởi kiện hành chính hay “kéo dài” thụ lý vụ án hành chính diễn ra rất phổ biến. Thực tế này ảnh hưởng rất nghiêm trọng đến việc thực hiện quyền khởi kiện của người khởi kiện; phần nào đã ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp của các đương sự.
Hình minh họa.
Trong phạm vi bài viết này, tác giả thông qua một vụ việc cụ thể về việc Tòa án đã 'từ chối' nhận đơn khởi kiện hành chính của người khởi kiện để có những góc nhìn cơ bản nhất về công tác nhận đơn khởi kiện hành chính của Tòa án hiện nay?
Đó là vụ việc của bà Nguyễn Thị M, sinh ngày 11/10/1959; Hộ khẩu thường trú tại thôn R, xã P, Thị xã T, tỉnh B. Nội dung vụ việc cụ thể như sau: Ngày 30 tháng 05 năm 2018, Ủy ban nhân dân xã P đã lập biên bản vi phạm hành chính số 24/BB-VPHC ngày 30 tháng 05 năm 2018 về việc xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai đối với bà Nguyễn Thị M ở thôn R, xã P, thị xã T, tỉnh B có sự tham gia của cán bộ chuyên môn, lãnh đạo thôn R và bà Nguyễn Thị M.
Theo biên bản vi phạm hành chính hộ bà M đã có hành vi chiếm đất, dựng lán, chuồng trại trên đất của tập thể.
Sau khi tham gia cuộc họp và biết được nội dung biên bản, bà M cho rằng biên bản vi phạm hành chính số 24/BB-VPHC ngày 30 tháng 05 năm 2018 của Ủy ban nhân dân xã P về việc xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai đối với bà đã vi phạm quy định của pháp luật cả về nội dung và hình thức của biên bản theo quy định của pháp luật của Luật Đất đai 2013 và Luật Xử lý vi phạm hành chính nên bà M đã làm đơn khởi kiện đến Tòa án nhân dân thị xã T, tỉnh B.
Chiều ngày 30/5/2019, bà M đến Tòa án nhân dân thị xã T, tỉnh B nộp đơn khởi kiện (kèm theo đơn khởi kiện là giấy tờ tùy thân của bà M; Báo cáo số 149/BC-UBND ngày 15/05/2019 về kết quả xem xét, giải quyết đơn của bà Nguyễn Thị M ở thôn R, xã P, Thị xã T, tỉnh B) nhưng cán bộ nhận đơn khởi kiện của Tòa án đã “từ chối” nhận đơn khởi kiện của bà Nguyễn Thị M với lý do “bà M không có đủ tài liệu chứng cứ kèm theo đơn khởi kiện cụ thể là biên bản vi phạm hành chính số 24/BBVPHC ngày 30 tháng 05 năm 2018 về việc xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai đối với bà Nguyễn Thị M”.
Mặc dù bà M đã trình bày về việc Ủy bân nhân dân xã P đã gây khó khăn khi không lập thành 02 bản biên bản vi phạm hành chính số 24/BB-VPHC ngày 30 tháng 05 năm 2018 và không giao cho bà Nguyễn Thị M 01 bản. Hiện nay bà M có đến Ủy ban nhân dân xã P để xin cấp lại biên bản nhưng cũng chưa được cấp.
Việc “từ chối” nhận đơn khởi kiện của bà M có đúng theo quy định của pháp luật hay không?
Theo quy định Luật Tố tụng hành chính năm 2014 để yêu cầuTòa án bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình, người khởi kiện phải làm đơn khởi kiện và gửi đếnTòa án có thẩm quyền bằng một trong các phương thức sau đây: (i) Nộp trực tiếp tại Tòa án; (2) Gửi qua dịch vụ bưu chính; (3) Gửi trực tuyến qua Cổng thông tin điện tử của Tòa án.
Lưu ý: đơn khởi kiện phải có nội dung theo quy định tại khoản 1 Điều 118 Luật Tố tụng hành chính năm 2014 và có tài liệu, chứng cứ kèm theo chứng minh quyền, lợi ích hợp pháp của người khởi kiện bị xâm phạm.
Tuy nhiên, trong trường hợp vì lý do khách quan mà người khởi kiện không thể nộp đầy đủ các tài liệu, chứng cứ kèm theo đơn khởi kiện thì họ phải nộp tài liệu, chứng cứ hiện có để chứng minh quyền, lợi ích hợp pháp của người khởi kiện bị xâm phạm. Các tài liệu, chứng cứ khác, người khởi kiện phải tự mình bổ sung hoặc bổ sung theo yêu cầu của Tòa án trong quá trình giải quyết vụ án.
Về công tác nhận đơn khởi kiện hành chính: Khi “Tòa án nhận đơn khởi kiện do người khởi kiện nộp trực tiếp tại bộ phận tiếp nhận đơn của Tòa án hoặc gửi qua dịch vụ bưu chính và ghi vào sổ nhận đơn. Trường hợp nhận đơn trực tuyến thì Tòa án in ra bản giấy và ghi vào sổ nhận đơn[…]”.
Như vậy, về nguyên tắc pháp luật không có quy định hạn chế nào về quyền nộp đơn khởi kiện của đương sự và những trường hợp nàoTòa án“từ chối” nhận đơn khởi kiện.
Trong trường hợp bà Nguyễn Thị M, tuy không có biên bản vi phạm hành chính số 24/BB-VPHC ngày 30 tháng 05 năm 2018 để chứng minh quyền và lợi ích hợp pháp của bà bị xâm phạm nhưng bà đã có báo cáo số 149/BCUBND ngày 15/05/2019 về kết quả xem xét, giải quyết đơn của bà Nguyễn Thị M ở thôn R, xã P, thị xã T, tỉnh B trong đó trích rõ nội dung của biên bản vi phạm hành chính với những nội dung bà đã khiếu nại.
Do đó, Tòa án nhân dân thị xã T, tỉnh B phải nhận và không được “từ chối “ nhận đơn khởi kiện của bà Nguyễn Thị M theo đúng quy định của pháp luật.
Trong trường hợp tài liệu, chứng cứ của bà Nguyễn Thị M chưa đầy đủ do Ủy ban nhân dân xã P đã gây khó khăn khi không giao biên bản vi phạm hành chính số 24/BB-VPHC ngày 30 tháng 05 năm 2018 cho bà Nguyễn Thị M thì bà M sẽ bổ sung sau trong quá trình giải quyết vụ án.
Phạm luật, ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp đương sự cần được bảo vệ Như vậy, việc Tòa án nhân dân thị xã T, tỉnh B “từ chối” nhận đơn kiện hành chính của bà Nguyễn Thị M rõ ràng đã vi phạm thủ tục tố tụng hành chính. Điều này ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự, đặc biệt liên quan đến thời hiệu khởi kiện của người khởi kiện.
Nếu vì lý do trên mà Tòa án không nhận đơn thì thời hiệu khởi kiện sẽ hết, người khởi kiện sẽ không thể yêu cầu Tòa án bảo vệ quyền và lợi ích cho mình.
Vụ việc của bà M chỉ là một dấu chấm hỏi nhỏ nhưng điều đó cũng thể hiện phần nào việc vận dụng và áp dụng pháp luật của những người có thẩm quyền trong hệ thống cơ quan tư pháp – cụ thể là Tòa án còn nhiều vấn đề cần đặt ra trong giai đoạn hiện nay?
Khắc phục ra sao?
Theo nhiều tác giả, hơn ai hết, tòa phải thực thi đúng pháp luật. Đồng thời, Tòa án nhân dân tối cao cần thiết xem xét để có hướng dẫn rõ ràng theo hướng: quy định cụ thể những trường hợp Tòa án được “từ chối” nhận đơn khởi kiện, những trường hợp nào Tòa án phải nhận đơn khởi kiện và quy định cụ thể trách nhiệm pháp lý khi những người tiến hành tố tụng có hành vi vi phạm… để khắc phục tình trạng trên.
Ngày 8/11, Tổng biên tập Báo Pháp luật Việt Nam, cùng các cán bộ, phóng viên, nhà tài trợ, tiếp tục đến với xã Liên Minh - Phú Thọ, để trao tặng hai căn nhà cho hộ dân còn gặp nhiều khó khăn trong cuộc sống.
Trong kỷ nguyên hội nhập sâu rộng, thượng tôn pháp luật không chỉ là nền tảng của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, mà còn là động lực thúc đẩy đổi mới, kiến tạo phát triển bền vững.
Tối qua ngày 5/11/2025, Lễ kỷ niệm 10 năm ra mắt Chuyên trang truyền thông Pháp luật + (Pháp luật Plus) – Báo Pháp luật Việt Nam đã diễn ra tại Trung tâm Hội nghị Quốc tế, Ba Đình (Hà Nội) trong không khí trang trọng, ấm áp và đầy cảm xúc.
Ca sĩ Phương Nhung đánh dấu cột mốc 20 năm hoạt động nghệ thuật bằng đêm nhạc mang tên “Mắt Nhung” - nơi đôi mắt như lời tự tình chứa đựng những cung bậc của cảm xúc, dấu ấn và tâm sự của một hành trình dài bền bỉ với âm nhạc.
Không chỉ là dịp nhìn lại chặng đường phát triển đầy nỗ lực của một chuyên trang báo chí trẻ trung, hiện đại mà còn khẳng định vị thế, vai trò và trách nhiệm của Pháp luật Plus trong bối cảnh truyền thông số phát triển mạnh mẽ.
Một người đàn ông vừa bị lừa mất số tiền 600 triệu đồng khi tiến hành đăng ký xuất khẩu lao động trên mạng. Sự việc ngay sau đó đã được người này trình báo Công an.
Ủy ban Quốc gia Phòng, Chống Ma túy Campuchia và Viện Nghiên cứu & Ứng dụng Phòng chống Ma túy PSD vừa ký kết Biên bản ghi nhớ hợp tác giai đoạn 2026–2028, tập trung vào nâng cao nhận thức cộng đồng, đào tạo, truyền thông phòng ngừa và chuyển giao phương
Chính phủ vừa ban hành Nghị quyết số 397/NQ-CP Kế hoạch hành động của Chính phủ về đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ đến năm 2030.
Phó Thủ tướng Mai Văn Chính ký Quyết định số 2640/QĐ-TTg ban hành Kế hoạch triển khai thực hiện Kết luận số 84-KL/TW ngày 21/6/2024 của Bộ Chính trị tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 23-NQ/TW ngày 16/6/2008 của Bộ Chính trị (khóa X) về “tiếp tục xây dựng v
Công an tỉnh An Giang cho biết đã tống đạt Quyết định tạm giam đối với Nguyễn Thanh Duy để điều tra về hành vi “Tổ chức cho người khác xuất cảnh trái phép”.
An Giang đã hưởng ứng mạnh mẽ Phong trào thi đua “Chung tay xóa nhà tạm, nhà dột nát trên phạm vi cả nước trong năm 2025” với tinh thần trách nhiệm và quyết tâm cao độ.
Một người đàn ông vừa trình báo Công an phường Khương Đình, TP. Hà Nội về việc bị lừa mất số tiền gần 600 triệu đồng khi tiến hành đăng ký xuất khẩu lao động trên mạng.
Ủy ban Quốc gia Phòng, chống ma túy Campuchia và Viện Nghiên cứu & Ứng dụng Phòng chống Ma túy PSD vừa ký kết Biên bản ghi nhớ hợp tác giai đoạn 2026–2028, tập trung vào nâng cao nhận thức cộng đồng, đào tạo, truyền thông phòng ngừa và chuyển giao phương pháp điều trị tái nghiện dựa trên liệu pháp tâm lý.
Theo cơ quan công, Trịnh Bá Thảo vừa chấp hành xong án phạt tù trở về địa phương vào tháng 10/2025, lại “ngựa quen đường cũ” gây ra hoàng loạt vụ trộm cắp.
Công an tỉnh Bắc Ninh đã phối hợp với Văn phòng Cơ quan Cảnh sát điều tra, Bộ Công an bàn giao một đối tượng truy nã đỏ của Interpol cho cơ quan chức năng Hàn Quốc.
Hành vi vi phạm pháp luật của Khoan bị phát hiện khi cơ quan chức năng kiểm tra, đối chiếu dữ liệu liên quan đến tài khoản Quỹ Cứu trợ của xã Phan Sơn.
Công an tỉnh Thanh Hóa vừa triệt xóa đường dây tội phạm hoạt động trên không gian mạng với quy mô đặc biệt lớn, xuyên quốc gia, do Mai Văn Tới (SN 2001, trú tại xã Nga Sơn, tỉnh Thanh Hoá) cầm đầu.
Bộ Công an cho biết Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an đã chính thức ra Quyết định truy nã đối với bị can Nguyễn Văn Đài sau khi hoàn tất các thủ tục khởi tố theo quy định của pháp luật.
Ngày 4/6, Tổng Bí thư Tô Lâm và Đoàn công tác Trung ương đã có buổi làm việc với Ban Thường vụ Tỉnh ủy Kiên Giang và Thường trực Tỉnh ủy An Giang về tình hình triển khai các nghị quyết, kết luận của Trung ương; công tác tổ chức bộ máy; quốc phòng, an ninh
Công an tỉnh Tiền Giang đang tiến hành điều tra, làm rõ vụ một chủ doanh nghiệp kinh doanh lúa gạo nghi bị lừa đảo trên không gian mạng với số tiền trên 420 tỷ đồng.
Gần 1 tháng nay trên tuyến tỉnh lộ 337 và Quốc lộ 279 đoạn từ xã Thống Nhất đến cảng Làng Khánh (TP Hạ Long), thường xuyên xuất hiện hàng chục xe tải lớn chở đất chạy rầm rập suốt ngày đêm, cuốn theo bụi mù mịt.
Chiều 17/3, Bộ Tư pháp tổ chức Hội nghị công bố quyết định của Thủ tướng Chính phủ về việc bổ nhiệm đồng chí Nguyễn Thanh Tú, Vụ trưởng Vụ Pháp luật Dân sự - Kinh tế giữ chức Thứ trưởng Bộ Tư pháp.
