Ông Phan Hồng Phương (ngụ ấp Phước Thuận, xã Phước Thạnh, TP Mỹ Tho, Tiền Giang) có đơn phản ánh đến Pháp luật Plus về việc ông nhiều lần gửi đơn khiếu nại đến TAND Cấp cao tại TP HCM yêu cầu được giải quyết bồi thường vì TAND tỉnh Tiền Giang ra bản án trái pháp luật trong vụ án “Tranh chấp di sản thừa kế”, gây ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của gia đình ông, nhưng đến nay vẫn chưa được giải quyết.
Tòa lập luận “tự suy diễn”
Theo đơn trình bày của ông Phan Hồng Phương, cha ông là cụ Phan Văn Thao (SN 1919-2014) có mảnh đất 1.770m2, thửa số 1786, tờ bản đồ số 02, tại ấp 4 Phước Thuận, xã Phước Thạnh, TP Mỹ Tho, Tiền Giang. Cụ Thao trải qua 2 đời vợ. Năm 1946, cụ sống với cụ Nguyễn Thị Chi và đến năm 1949 có con là bà Phan Thị Hơn. Năm 1951 thì cụ Chi qua đời.
Sau khi cụ Chi chết, cụ Thao sống với cụ Nguyễn Thị Ba và có với nhau 5 người con chung là ông Phương, bà Phan Kim Châu, ông Phan Hồng Đức, bà Phan Kim Yến và ông Phan Hoàng Oanh.
|
Bản án sơ thẩm của TAND TP Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang bị ông Phương cho rằng HĐXX tự suy diễn vụ việc khi xử án |
Ngày 20/5/1997, cụ Thao được UBND huyện Châu Thành cấp GCN QSDĐ cho phần đất nêu trên. Đến năm 2004, cụ Ba (mẹ ông Phương) qua đời.
Ông Phương cho biết, năm 2005, lợi dụng cụ Thao không còn minh mẫn, vợ chồng ông Phan Hoàng Oanh tự ý làm giấy sang tên GCN QSDĐ mang tên cụ Thao sang cho ông Oanh. Ông Oanh sau đó được cấp GCN QSDĐ mới.
Khi ông Phương biết được sự việc và phản ứng thì vợ chồng ông Oanh mới lập hợp đồng tặng cho ông Phương 107,2m2 với điều kiện chỉ được quyền sử dụng, không được chuyển nhượng, cầm cố.
Cho rằng việc ông Oanh làm thủ tục sang tên GCN là tài sản chung của cha mẹ nhưng không được sự đồng ý của các đồng thừa kế là trái pháp luật, ông Phương và các chị em trong gia đình thống nhất khởi kiện ông Oanh yêu cầu chia di sản của mẹ là cụ Nguyễn Thị Ba để lại.
Ngày 13/8/2012, TAND TP Mỹ Tho đưa vụ án tranh chấp “Di sản thừa kế” trên ra xét xử và bản án đã quyết định bác yêu cầu khởi kiện của ông Phương. Lý do được nêu ra với lập luận “tự suy diễn” (chữ do ông Phương dùng) rằng, nguồn gốc đất là do cụ Sâm cho ông Thao. Trong quá trình chung sống với bà Ba, ông Thao không đồng ý nhập phần diện tích đất được cho này vào khối tài sản chung của vợ chồng, cho nên khi cấp GCN QSDĐ, cơ quan Nhà nước chỉ cấp cho cá nhân ông Thao. Do đó, TAND TP Mỹ Tho cho rằng diện tích đất tranh chấp 880,8m2 không phải là di sản thừa kế của bà Nguyễn Thị Ba để lại.
|
Hàng loạt đơn khiếu nại, tố cáo, kêu cứu của vợ chồng ông Phương gửi các cơ quan chức năng sau 6 năm đeo đuổi vụ kiện |
Ông Phương tiếp tục làm đơn kháng cáo lên TAND tỉnh Tiền Giang để đòi lại công bằng. Ngày 28/01/2013, TAND tỉnh Tiền Giang mở phiên xét xử phúc thẩm.
Tại phiên tòa này, cũng với lập luận toàn bộ phần đất trên là tài sản của cá nhân ông Thao, không phải là di sản thừa kế của bà Nguyễn Thị Ba để lại, TAND tỉnh Tiền Giang đã quyết định không chấp nhận yêu cầu kháng cáo của ông Phương, giữ nguyên quyết định của bản án sơ thẩm.
Kiệt quệ vì ròng rã đi tìm công công lý
Sau khi nhận được bản án phúc thẩm, một lần nữa ông Phương làm đơn kháng nghị Giám đốc thẩm lên TAND Tối cao tại Hà Nội.
Ngày 03/3/2015, Chánh án TAND Tối cao có Quyết định số 39/2015/KN-DS kháng nghị giám đốc thẩm, đề nghị Tòa Dân sự TAND Tối cao xét xử giám đốc thẩm hủy 2 bản án dân sự sơ thẩm và phúc thẩm của TAND TP Mỹ Tho và TAND tỉnh Tiền Giang.
Đến ngày 23/01/2016, Ủy ban Thẩm phán TAND Cấp cao tại TP HCM có Quyết định giám đốc thẩm số 20/2016/DS-GĐT chấp nhận kháng nghị của Chánh án TAND Tối cao, hủy 2 bản án dân sự sơ thẩm và phúc thẩm nêu trên; đồng thời, giao hồ sơ vụ án về TAND TP Mỹ Tho xét xử sơ thẩm lại theo đúng quy định của pháp luật.
|
Quyết định giám đốc thẩm của Ủy ban Thẩm phán TAND Cấp cao tại TP HCM |
Ngày 18 và 24/01/2017, TAND TP Mỹ Tho đã tiến hành xét xử sơ thẩm lại vụ án. Tại bản án số 07/2017/DSST, TAND TP Mỹ Tho đã quyết định chấp nhận yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn là ông Phan Hồng Phương, đồng thời công nhận ông Phương (cùng 3 đồng thừa kế khác) được hưởng quyền sử dụng 707,56m2 đất trong 884,45m2 đất thuộc quyền sử dụng của mẹ ông là cụ Nguyễn Thị Ba, còn 176,9m2 đất được chia thừa kế cho bị đơn là ông Phan Hoàng Oanh sử dụng.
Công bằng đã được lập lại. Tuy nhiên, ông Phương cho biết, để có được kết quả cuối cùng phải mất 6 năm trời (từ 2012 đến 2017), gia đình ông đã chịu đựng nhiều khổ cực, tổn thất về tinh thần, vật chất rất lớn. Theo ông Phương, vợ chồng ông phải vay nợ đến hơn 1 tỷ đồng để xử lý công việc, do đó khiến gia đình hiện tại lâm vào cảnh khốn cùng, kiệt quệ.
Chính vì vậy, ông Phương đã làm đơn khiếu nại, yêu cầu TAND tỉnh Tiền Giang phải có trách nhiệm bồi thường Nhà nước cho gia đình ông là 1.144.882.522 đồng.
Ngày 11/9/2017, TAND tỉnh Tiền Giang đã chuyển đơn khiếu nại của ông Phương lên TAND Cấp cao tại TP HCM để giải quyết.
|
Biên nhận đơn của TAND Cấp cao tại TP HCM đối với khiếu nại của vợ chồng ông Phương |
Trao đổi với phóng viên, bà Đinh Thị Như Mai (vợ ông Phương) cho biết: “Vợ chồng tôi đã nhiều lần làm đơn khiếu nại, tố cáo và cả kêu cứu gửi đến TAND Cấp cao tại TP HCM để yêu cầu được giải quyết bồi thường. Tuy nhiên, đã nhiều tháng trôi qua nhưng sự việc vẫn chưa được giải quyết. Chúng tôi mong muốn quý lãnh đạo, quý cơ quan chức năng sớm giải quyết bởi gia đình tôi đã lâm vào kiệt quệ, khốn cùng vì đi khiếu kiện rồi”.
Liên quan vụ việc, phóng viên chuyển nội dung phản ánh của vợ chồng ông Phương đến TAND Cấp cao tại TP HCM để giải quyết theo quy định.
Trong trường họp này, bản án phúc thẩm của tòa án tỉnh Tiền Giang có hiệu lực pháp luật bị coi là trái pháp luật vì đã bị bản án của tòa án Cấp cao hủy về nội dung. Cho nên người bị thiệt hại có quyền khiếu nại đến TAND tỉnh Tiền Giang. TAND tỉnh Tiền Giang có trách nhiệm: Tiếp nhận, thụ lý đơn yêu cầu bồi thường của người bị thiệt hại; Xác minh thiệt hại, thương lượng với người bị thiệt hại, giải quyết khiếu nại, tố cáo liên quan đến việc giải quyết bồi thường theo quy định của pháp luật. Theo đó, trách nhiệm của tòa án trong hoạt động tố tụng dân sự được quy định như sau: Tòa án cấp sơ thẩm có trách nhiệm bồi thường trong trường hợp ra bản án, quyết định sơ thẩm đã có hiệu lực pháp luật (Tuy nhiên, do bản án sơ thẩm của TAND TP Mỹ Tho chưa có hiệu lực nên không xét vì đã bị kháng cáo). Tòa án cấp phúc thẩm có trách nhiệm bồi thường trong trường hợp ra bản án, quyết định phúc thẩm đã có hiệu lực pháp luật mà bị hủy theo thủ tục giám đốc thẩm hoặc tái thẩm Đối với trường hợp này đã và đang được Tòa án Cấp cao thụ lý xem xét giải quyết thì hãy chờ kết quả giải quyết của Tòa án Cấp cao. Luật sư Võ Tiến Long, Trưởng Văn phòng Luật sư Long & Công sự |