Nỗ lực bảo tồn loài Voọc mũi hếch ở rừng đặc dụng Du Già

Theo đó, Voọc mũi hếch là một trong những loài linh trưởng quý hiếm nhất trên thế giới hiện nay và là loài đặc hữu của Việt Nam. Hiện, trên thế giới chỉ còn khoảng 200 cá thể Voọc mũi hếch, riêng tỉnh Tuyên Quang đã có khoảng 180 cá thể. Năm 2002, một quần thể Voọc mũi hếch khoảng 60 con được phát hiện tại khu rừng Khau Ca, hiện nay là rừng đặc dụng Du Già (thuộc tỉnh Hà Giang cũ).

Dự án bảo tồn Voọc mũi hếch được triển khai dưới sự hỗ trợ của Tổ chức Bảo tồn động, thực vật hoang dã Quốc tế (FFI) giúp loài vật này thoát khỏi nguy cơ tuyệt chủng.

Voọc mũi hếch là một trong những loài linh trưởng quý hiếm nhất trên thế giới. (Ảnh: Kiểm lâm Tuyên Quang).

Đây là loài linh trưởng được cả thế giới quan tâm, bảo vệ, đang có địa bàn sinh sống liên quan đến khu vực Công viên Địa chất toàn cầu UNESCO Cao nguyên đá Đồng Văn, một địa điểm du lịch và nghiên cứu khoa học nổi tiếng không chỉ riêng của Việt Nam.

Ông Vương Đình Lương – Giám đốc Ban quản lý rừng đặc dụng Du Già cho biết, đơn vị thường xuyên nắm chắc tình hình địa bàn, tổ chức tuần tra, kiểm tra theo kế hoạch và đột xuất trong khu rừng đặc dụng được giao quản lý, đảm bảo công tác quản lý bảo vệ rừng và phòng cháy chữa cháy.

“Thực hiện thu thập thông tin phục vụ xây dựng Dự án hỗ trợ hoạt động phát triển kinh tế của các hộ gia đình trong vùng đệm và vùng lõi trong địa bàn rừng đặc dụng được giao quản lý”, ông Lương cho biết thêm.

Theo đó, riêng khu bảo tồn Khau Ca có 13 thành viên gồm: 5 trợ lý nghiên cứu, 6 giám sát Voọc và 3 quản lý dự án.

6 tháng đầu năm 2025, đoàn kiểm tra của khu bảo tồn phối hợp với kiểm lâm địa bàn, công an xã tuần tra khu vực rừng được quy hoạch bảo tồn. Kết quả không phát hiện cháy rừng, không phát hiện các trường hợp vi phạm.

Để ngăn ngừa tình trạng săn bắt động vật quý hiếm, tổ tuần tra còn phối hợp gỡ bẫy, phối hợp với Tổ chức Tác động bảo tồn thực hiện chương trình “Chương trình nâng cao nhận thức về rừng” cho các em học sinh tại các trường tiểu học thuộc 3 xã Tùng Bá, Yên Định, Minh Sơn.

Tỉnh Tuyên Quang may mắn có loài linh trưởng này sinh sống. (Ảnh: Kiểm lâm Tuyên Quang).

Triển khai mô hình chăn nuôi Lợn bản địa tại xã Tùng Bá, tập huấn sử dụng phần mềm SMART cho tổ tuần rừng (điều chỉnh lại hoạt động và kế hoạch tuần tra của nhóm), tổ chức khảo sát/đánh giá hiện trạng 2 loài lan hài tại Khau Ca.

Báo cáo của Chi cục Kiểm lâm tỉnh Tuyên Quang 6 tháng đầu năm về kết quả giám sát các loài động vật nguy cấp, quý, hiếm cho thấy: Ngày 7/6/2025 đoàn kiểm tra phát hiện 10 cá thể voọc mũi hếch tại khu vực thuộc xã Tùng Bá; Ngày 15/6/2025 đoàn kiểm tra quan sát thấy 5 cá thể khỉ mặt đỏ; ngày 16/6/2025 đoàn kiểm tra quan sát thấy 9 cá thể voọc mũi hếch.

Nhằm bảo tồn và phát triển loài Voọc mũi hếch, thời gian tới lực lượng kiểm lâm sẽ tiếp tục triển khai, thực hiện các nội dung của quy chế phối hợp về công tác bảo vệ rừng đặc dụng và Voọc mũi hếch tại Khu rừng Khau Ca (Vườn Quốc Gia Du Già Cao Nguyên Đá Đồng Văn).

Qua đó, nâng cao năng lực quản lý, bảo vệ của lực lượng chuyên trách, bán chuyên trách (người dân địa phương tham gia bảo vệ, bảo tồn); hỗ trợ xây dựng và thực hiện các kế hoạch quản lý cảnh quan đa dạng sinh học; tổ chức đợt kiểm tra, điều tra, giám sát số lượng Voọc hiện có tại địa bàn.