Vụ việc triệt phá đường dây sản xuất gần 600 loại sữa bột giả, tiêu thụ suốt 4 năm với doanh thu gần 500 tỷ đồng, đã phơi bày những lỗ hổng đáng lo ngại trong hệ thống quản lý an toàn thực phẩm tại Việt Nam.
Liên quan đến sự việc trên, trao đổi PV báo Pháp luật Việt Nam, dưới góc nhìn pháp lý, luật sư Lê Hằng (chuyên gia tư vấn doanh nghiệp tại TAT Law Firm) phân tích các điểm yếu trong cơ chế giám sát và đề xuất giải pháp nhằm tăng cường hiệu quả quản lý, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và uy tín doanh nghiệp.
Phân cấp quản lý chồng chéo: “Khoảng trống” trách nhiệm
Theo luật sư Lê Hằng: Theo quy định tại Nghị định 15/2018/NĐ-CP, việc quản lý an toàn thực phẩm được phân chia giữa Bộ Y tế, Bộ Công Thương và Ủy ban nhân dân cấp tỉnh.
Tuy nhiên, trong vụ việc này, cả Bộ Y tế và Bộ Công Thương đều cho rằng sản phẩm sữa bột giả không thuộc phạm vi quản lý của mình, dẫn đến tình trạng “đá bóng” trách nhiệm giữa các cơ quan.
Điều này cho thấy sự thiếu rõ ràng trong phân định trách nhiệm, tạo điều kiện cho các hành vi vi phạm kéo dài mà không bị phát hiện.
 |
| Kho chứa các hộp sữa bột giả của nhóm đối tượng (Ảnh: VTV). |
Ngoài ra, Cơ chế tự công bố sản phẩm cho phép doanh nghiệp tự chịu trách nhiệm về chất lượng sản phẩm mà không cần sự kiểm tra, giám sát chặt chẽ từ cơ quan chức năng.
Trong vụ việc này, các doanh nghiệp đã lợi dụng kẽ hở này để sản xuất và phân phối sữa bột giả với số lượng lớn mà không bị phát hiện trong suốt thời gian dài.
Điều này đặt ra câu hỏi về hiệu quả của cơ chế hậu kiểm hiện tại và sự cần thiết phải tăng cường giám sát sau khi sản phẩm được đưa ra thị trường.
 |
| Cơ quan điều tra làm việc với Nguyễn Thành Luân, Giám đốc Công ty Rance Pharma. Ảnh: Báo Công An Nhân Dân. |
Trách nhiệm giám sát an toàn thực phẩm tại địa phương thuộc về các Sở Y tế và Sở Công Thương.
Tuy nhiên, trong vụ việc này, các cơ quan này đã không phát hiện ra hành vi vi phạm trong suốt 4 năm.
Nguyên nhân có thể do thiếu nguồn lực, nhân sự và sự phối hợp giữa các cơ quan chức năng, dẫn đến việc giám sát không hiệu quả.
Điều này cho thấy sự cần thiết phải tăng cường năng lực và trách nhiệm của các cơ quan quản lý địa phương.
Tăng cường hậu kiểm và trách nhiệm liên ngành
Từ những phân tích ở trên, luật sư Lê Hằng đề xuất một số giải pháp nhằm khắc phục những lỗ hổng trong quản lý an toàn thực phẩm:
 |
| Luật sư Lê Hằng - Chuyên gia tư vấn doanh nghiệp tại TAT Law Firm. |
Một là: Tăng cường hậu kiểm, thiết lập cơ chế hậu kiểm hiệu quả, thường xuyên kiểm tra, giám sát các sản phẩm sau khi được đưa ra thị trường.
Hai là: Rà soát cơ chế tự công bố, xem xét lại cơ chế tự công bố sản phẩm, đặc biệt đối với các sản phẩm có ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe người tiêu dùng.
Ba là: Tăng cường phối hợp liên ngành, thiết lập cơ chế phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng từ trung ương đến địa phương để đảm bảo hiệu quả trong việc giám sát và xử lý vi phạm.
Bốn là: Nâng cao năng lực cho cơ quan địa phương, đầu tư nguồn lực, đào tạo nhân sự và cung cấp công cụ hỗ trợ cho các cơ quan quản lý địa phương để nâng cao hiệu quả giám sát.
Ngoài ra, luật sư Lê Hằng nhấn mạnh rằng, bên cạnh trách nhiệm của cơ quan quản lý, doanh nghiệp cũng cần chủ động tuân thủ pháp luật, đảm bảo chất lượng sản phẩm và minh bạch trong hoạt động kinh doanh.
Việc xây dựng hệ thống quản trị pháp lý vững chắc sẽ giúp doanh nghiệp tránh rủi ro pháp lý và bảo vệ uy tín thương hiệu.
"Vụ việc sữa bột giả đã phơi bày những lỗ hổng nghiêm trọng trong hệ thống quản lý an toàn thực phẩm tại Việt Nam.
Để ngăn chặn những vụ việc tương tự, cần có sự vào cuộc quyết liệt từ cả cơ quan quản lý và doanh nghiệp, nhằm xây dựng một hệ thống giám sát hiệu quả, bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng và đảm bảo sự phát triển bền vững của thị trường thực phẩm", luật sư Lê Hằng cho biết.
| Mới đây, cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an cho biết đã triệt phá đường dây sản xuất, buôn bán, tiêu thụ sữa bột giả với số lượng cực lớn trên địa bàn Hà Nội và các tỉnh lân cận. Đồng thời, khởi tố, bắt tạm giam 2 đối tượng chủ mưu cầm đầu đường dây nói trên cùng 6 bị can khác về tội "Sản xuất, buôn bán hàng giả là thực phẩm" và "Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng." Theo cơ quan công an, từ tháng 8/2021, nắm bắt được nhu cầu gia tăng của các sản phẩm dinh dưỡng, sản phẩm thực phẩm bổ sung, sản phẩm dinh dưỡng dạng bột (gọi chung là sữa bột) tại thị trường trong nước, nhóm đối tượng do Vũ Mạnh Cường và Hoàng Mạnh Hà chủ mưu cầm đầu thành lập doanh nghiệp Công ty Rance Pharma địa chỉ tại khu nhà ở Him Lam, Vạn Phúc, Hà Đông, Hà Nội và Công ty Hacofood Group, địa chỉ tại LK52-10, Khu đô thị mới Phú Lương, phường Phú Lương, quận Hà Đông, Hà Nội để trực tiếp tổ chức sản xuất, kinh doanh, tiêu thụ các sản phẩm sữa bột giả. Đến nay, đường dây này đã sản xuất 573 nhãn hiệu sữa bột các loại. Các loại sữa dành cho những người bị tiểu đường, suy thận, trẻ sinh non, thiếu tháng và phụ nữ có thai với các thành phần công bố trên sản phẩm như: chiết xuất tổ yến, đông trùng hạ thảo, bột macca, bột óc chó... nhưng trên thực tế, hoàn toàn không có những chất này. Cơ quan công an xác định, sữa bột có chỉ tiêu chất lượng một số chất đạt dưới 70% so với mức công bố, đủ điều kiện để xác định là hàng giả. Ngoài 2 công ty nói trên được lập để tổ chức sản xuất các sản phẩm sữa bột giả, các đối tượng còn liên doanh, liên kết bằng hình thức góp cổ phần với nhiều đối tượng khác thành lập ra 9 công ty với mục đích để đứng tên hồ sơ công bố các dòng sản phẩm (nhãn thương hiệu sản phẩm) và trực tiếp kinh doanh, phân phối tiêu thụ các sản phẩm được sản xuất tại Nhà máy của Công ty Hacofood và Công ty Rance Pharma. Trong khoảng 4 năm, các đối tượng đã tiêu thụ sữa các loại ra thị trường, mang lại doanh thu gần 500 tỷ đồng. Cuộc điều tra cũng cho thấy toàn bộ hoạt động tài chính, kế toán của Công ty Rance Pharma và Công ty Hacofood đều do Cường và Hà điều hành, trong đó có nhiều dấu hiệu vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng. |
20 °C
27 °C
