Người đốt, phá rừng trái phép có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự

Thời gian qua, nhiều vụ cháy rừng đã diễn ra ở Tuyên Quang, Thái Nguyên, Hà Giang khiến nhiều diện tích rừng biến mất.

Đặc biệt, vụ cháy rừng nghiêm trọng xảy ra đêm 21, rạng sáng 22/3 tại xã Hoàng Khai, huyện Yên Sơn (Tuyên Quang) đã khiến 1 người thiệt mạng, hơn 20 ha rừng bị thiệt hại.

Nguyên nhân bắt nguồn từ việc người dân đốt thực bì để làm nương, rẫy sau đó để xảy ra cháy rừng, phóng viên Báo Pháp luật Việt Nam đã có cuộc trao đổi với Luật sư Nguyễn Văn Nguyên - Công ty Luật Hưng Nguyên, Đoàn luật sư Hà Nội về góc độ pháp lý liên quan đến các hành vi đốt rừng, phá rừng trái pháp luật.

Luật sư Nguyễn Văn Nguyên - Giám đốc Công ty Luật Hưng Nguyên, Đoàn Luật sư Thành phố Hà Nội.

Theo ông Nguyên, cháy rừng là một vấn đề nghiêm trọng, không chỉ gây thiệt hại lớn về tài nguyên thiên nhiên mà còn ảnh hưởng đến môi trường và đời sống của người dân.

Trước tình hình nguy cơ cháy rừng ngày càng gia tăng, pháp luật Việt Nam đã có những quy định chặt chẽ nhằm xử lý nghiêm các hành vi vi phạm.

Cụ thể, căn cứ khoản 5, điều 16 Nghị định 35/2019/NĐ-CP ngày 25/4/2019 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực lâm nghiệp (sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 07/2022/NĐ-CP), những hành vi như: sử dụng lửa không đúng quy định của pháp luật trong phân khu bảo vệ nghiêm ngặt của rừng đặc dụng; đốt lửa, sử dụng lửa để săn bắt động vật rừng, lấy mật ong, lấy phế liệu chiến tranh; không bảo đảm an toàn về phòng cháy và chữa cháy rừng khi sử dụng nguồn lửa, nguồn nhiệt ở những công trình, công trường và nhà ở được phép bố trí ở trong rừng; không thực hiện đúng quy định pháp luật về sử dụng lửa khi đốt nương, rẫy, đồng ruộng, đốt thực bì để chuẩn bị đất trồng rừng và làm giảm vật liệu cháy trong rừng,... bị xử phạt hành chính với mức phạt tiền từ 1.500.000 đồng đến 3.000.000.

Nếu những hành vi vi phạm trên dẫn đến cháy rừng, người vi phạm sẽ bị xử phạt hành chính theo điều 17 Nghị định 35/2019/NĐ-CP nghiệp (sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 07/2022/NĐ-CP) với mức xử phạt từ 1.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, tùy vào quy mô và diện tích rừng bị thiệt hại.

Ngoài ra, người nào đốt, phá rừng trái phép hoặc có hành vi khác hủy hoại rừng, có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo điều 243 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) về tội hủy hoại rừng, với mức phạt tù lên đến 15 năm.

Đối với pháp nhân thương mại phạm tội có thể bị xử phạt với mức phạt tiền cao nhất là 5.000.000.000 đồng đến 7.000.000.000 đồng hoặc đình chỉ hoạt động có thời hạn từ 06 tháng đến 03 năm.

Theo ông Nguyên, để giảm thiểu nguy cơ cháy rừng, các cơ quan chức năng cần thực hiện đồng bộ các giải pháp như: Tăng cường tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người dân về công tác phòng cháy, chữa cháy rừng; Tăng cường kiểm tra, giám sát tại các khu vực có nguy cơ cháy cao; Xử lý nghiêm các hành vi vi phạm, tạo tính răn đe mạnh mẽ.

Huy động sự tham gia của cộng đồng, phát triển các mô hình bảo vệ rừng hiệu quả.