Ngành y thì cho rằng vắc xin miễn phí tốt hơn dịch vụ. Người dân thì vẫn tìm đến với vắc xin không "tốt hơn". Vì sao?
Mấy hôm nay, dư luận đâu đâu cũng bàn tán chuyện tiêm cho con vắc xin nào là an toàn: Quinvaxem (miễn phí) hay Petaxim (dịch vụ)?
Trước cơn sốt vắc xin Petaxim, Bộ Y tế lại một lần rơi vào lo lắng thảm cảnh người dân “nói không” với Quinvaxem. Dịch bệnh lại bùng phát bất cứ lúc nào. Nguy cơ đối mặt như đại dịch sởi từng xảy ra vào đầu năm 2014 là bài học nhãn tiền.
|
Vắc xin Quinvaxem. (Ảnh internet) |
Để chấn an dư luận, Bộ Y tế đã tổ chức họp báo ngay sau “đêm kinh hoàng” dẫn đến vỡ trận của cơn khát vắc xin dịch vụ Petaxim ở Hà Nội. Ông Trần Đắc Phu, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) nói lời khuyên với bậc phụ huynh: "Không nên quá kỳ vọng, chờ đợi vào Petaxim, vì rất nguy hiểm đến sức khỏe của con trẻ, nếu không tiêm hoặc không được tiêm đầy đủ.
Ông Phu cũng bày tỏ sự lo lắng :“Tình hình này, dịch bệnh bùng phát thì chết chúng tôi”.
Thế nhưng, đại diện ngành y tế càng giải thích thì người dân lại càng hoang mang, khi “mỗi ông” nói một kiểu.
Đơn cử như Ông Trần Đắc Phu cho hay: Quinvaxem chứa thành phần ho gà toàn tế bào nên dễ gây phản ứng sau tiêm, Petaxim chứa thành phần ho gà vô bào ít gây phản ứng sau tiêm. Quinvaxem miễn dịch tốt hơn. Ông Phu lo ngại, nếu tỷ lệ sử dụng vắc xin dịch vụ tăng lên 60-70% thì miễn dịch cộng đồng sẽ kém, khả năng bùng phát bệnh dịch sẽ cao.
Tuyệt nhiên, câu hỏi mà người dân chờ đợi chính là, vì sao Hàn Quốc, nơi sản xuất Quinvaxem mà đến nay họ lại không dùng mà chuyển sang sử dụng vắc xin chứa thành phần ho gà vô bào, lại chẳng có câu trả lời.
Nếu như ông Phu lo ngại tỷ lệ sử dụng vắc xin vô bào gia tăng, nguy cơ bùng phát dịch cao. Vậy tại sao ngành y lại đang thử nghiệm vắc xin Haxaxim (6 trong 1) cũng chứa thành phần vô bào và sẽ triển khai tại Việt Nam trong thời gian tới và đang kỳ vọng sẽ cứu cánh cho cơn khát vắc xin dịch vụ?
Xin nói để Cục trưởng Cục Y tế dự phòng Trần Đắc Phu hay rằng, đã có 80 nước trên thế giới đang sử dụng vắc xin chứa thành phần ho gà vô bào? Chẳng lẽ các quốc gia đã đang sử dụng vắc xin vô bào, họ lại không lo lắng là sẽ bùng phát dịch bởi vắc xin vô bào kháng thể miễn dịch kém hơn vắc xin toàn tế bào, như nỗi lo ở Việt Nam. Nỗi lo của các vị không chính là nỗi lo…sợ trách nhiệm.
Singgapore đã sử dụng Petaxim (vô bào) trong chương trình tiêm chủng mở rộng, chẳng lẽ nước này cũng không sợ dịch bùng phát?
Sau khi Bộ Y tế có lệnh ngừng sử dụng Quinvaxem vào tháng 5/2013 vì có một số trẻ đã tử vong sau khi tiêm, chờ kết luận của WHO, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến đã cho hay: Một số nước phát triển, có điều kiện kinh tế như Hàn Quốc, Mỹ, Nhật… đã chuyển sang sử dụng vắc xin có chứa kháng nguyên ho gà vô bào, nên ít tai biến hơn.
Nếu nói như Cục trưởng Cục Y tế dự phòng thì Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến nói không chuẩn về vắc xin vô bào hay sao?
Người dân không thể không hoang mang, lo lắng trước câu hỏi, vì sao các nước phát triển lại đang hướng tới vắc xin chứa kháng nguyên vô bào, trong khi nước ta lại vẫn “ca ngợi” vắc xin chứa kháng nguyên ho gà toàn tế bào tốt hơn?
Phải chăng, “việc thay thế vắc xin là cả một chiến lược”- lời ông Trần Đắc Phu- mà VN vẫn cứ lựa chọn Quinvaxem tiên chủng trong chương trình mở rộng?
Phải chăng vì Liên minh toàn cầu về vắc xin và tiêm chủng hỗ trợ Quinvaxem cho Việt Nam, lời GS Đặng Đức Anh, Viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ TƯ, nên chúng ta vẫn phải “Quinvaxem” tốt hơn Petaxim?
Tai biến trong y học là điều không tránh khỏi, nhưng nếu cứ viện dẫn rằng tai biến, tử vong do tiêm Quinvaxem vẫn thấp, nằm trong khung khuyến cáo của WHO và nhà sản xuất thì người dân không chịu đâu, thưa các Giáo sư, Tiến sĩ.
TS Trương Quốc Cường- Cục trưởng Cục Dược tiết lộ: Cách đây hơn 1 năm, Bộ Y tế cũng đã có phương án thay thế Quinvaxem, nhưng lúc đó có có nhiều thông tin cho rằng miễn dịch của Quinvaxem cao hơn. Nếu thay thế vắc xin mới, tiêm xong vẫn xảy ra sự cố, ai chịu trách nhiệm.
Thế là đã rõ vì sao mà Quinvaxem vẫn được sử dụng trong tiêm chủng mở rộng.
Thế là đã rõ, người ta sợ trách nhiệm khi thay thế vắc xin mới.
Xin thưa với lãnh đạo ngành y rằng, các bé tử vong sau tiêm chủng thì chỉ có gia đình các bé là đau đớn, là thiệt thòi. Các bé mất trong im lặng, mất đi với một kết luận “sốc phản vệ, không rõ nguyên nhân, là số phận, là kém may mắn…”. Đau lắm. Đau không nói được thành lời. Đau không ai có thể gánh thay.
Vậy nên, để đánh đổi sự an toàn cho con cái, nhiều gia đình đã chấp nhận vắc xin vô bào, cho dù được ngành y khuyến cáo miễn dịch kém hơn vắc xin toàn tế bào.