Kỳ 2 - Vụ thu hồi ngôi Từ đường 113 năm tuổi: Người giữ hộ bàn giao cho chính quyền mà chủ không biết?

Kỳ 1 - TP HCM: Thu hồi ngôi từ đường 113 năm tuổi với lý do... “nhà vắng chủ”

Vụ Hội sở Ngân hàng ACB 442 Nguyễn Thị Minh Khai: Có hay không chủ Ngân hàng ACB mua nhà gian dối?

Kỳ 3 - Vụ Luật gia thắng kiện 55 tỷ: Lấy ý kiến các đồng thừa kế để trả thưởng là thiếu căn cứ?

Kỳ 2 - Vụ Luật gia thắng kiện 55 tỷ đồng: Kiến nghị bác bỏ kháng nghị của TAND Tối cao

Vụ Luật gia thắng kiện 55 tỷ đồng: Bất thường từ bản kháng nghị giám đốc thẩm

Tiếp nhận Từ đường từ người trông hộ rồi thu hồi

Theo các đại diện dòng họ Đỗ Hữu, vào năm 1964, bà Trần Thị Điều, cố góa phụ của ông Đỗ Hữu Phương có đứng bộ làm chủ hai bất động sản, trong đó có mãnh đất là Đỗ Hữu Từ Đường.

Sau khi bà Điều mất đi, các thừa kế của bà và ông Đỗ Hữu Phương có lập hai bất động sản nói trên làm của hương hỏa.

Sau đó, do cần tiền nên gia tộc đã đồng ưng thuận phá bỏ hương hỏa hai bất động sản nói trên với dự định bán đi. Quyết định trên của gia tộc cũng đã được Tòa sơ thẩm Sài Gòn phê chuẩn vào năm 1964.

Tuy nhiên, thực tế theo đại diện dòng họ Đỗ Hữu thì kể từ đó đến nay, cả dòng tộc chưa một lần dám phá bỏ hương hỏa. Ngôi Từ đường vẫn là nơi thờ tự trang nghiêm và hàng năm con cháu vẫn thường xuyên tụ hội về cúng viếng.

Con cháu dòng họ Đỗ Hữu bên bịa mộ tổ tiên tại Từ đường.

Điều quan trọng, đại diện dòng họ Đỗ Hữu cho biết, sau năm 1975, mọi người trong dòng họ đã thống nhất thuê ông Đặng Bân làm người trông coi Từ đường, hàng ngày trông coi việc hương khói. Đến năm 2002 ông Bân mất, mọi người tiếp tục thuê ông Trần Quốc Bá thay thế công việc của ông Bân.

Ngoài ra, đại diện dòng họ Đỗ Hữu cũng đưa ra những bằng chứng để chứng minh rằng, trước khi bị đập phá vào năm 2009, trong Từ đường có nhiều bộ hài cốt, lăng, bia đá, hoành phi, câu đối, gia phả… được dòng tộc Đỗ Hữu giữ gìn trên cả trăm năm qua.

Không chỉ vậy, đại diện dòng họ Đỗ Hữu cũng khẳng định cho đến năm 2000, trên bản đồ địa chính được lập cùng năm này và được các cơ quan chuyên môn của thành phố phê duyệt vẫn còn ghi rõ thửa đất thuộc khuôn viên Đỗ Hữu Từ Đường là "Đình".

Bà Vũ Thị Kim Hương, một đại diện của dòng họ Đỗ Hữu nói: “Từ nhiều chứng lý nêu trên, việc áp đặt nơi thờ tự tâm linh của cả dòng tộc trên 100 năm qua thuộc diện “nhà vắng chủ” là thiếu cơ sở và không thuyết phục”.

Theo đại diện dòng họ Đỗ Hữu thì ông Bân chỉ là người được thuê trông coi, thế nhưng, tại một số văn bản, thông báo của các cơ quan chức năng quận 3 cũng như TP HCM lại cho biết, sau ngày 30/4/1975, ông Đặng Bân giao căn nhà này (Đỗ Hữu Từ Đường) cho UBND phường 1 quản lý và đưa vào diện “nhà vắng chủ” là không phù hợp với quy định của pháp luật.

Ngôi Từ đường 113 năm tuổi của dòng họ Đỗ Hữu bị chính quyền thu hồi với lý do "nhà vắng chủ".

Bà Vũ Thị Kim Hương, một đại diện của dòng họ Đỗ Hữu bức xúc: “Từ sự bàn giao trái quy định của “người làm thuê”, các cơ quan chức năng Quận 3 và TP HCM đã thu hồi Đỗ Hữu Từ Đường giao cho UBND Phường 1 xây dựng trụ sở làm việc liệu có hợp tình và đúng lý?”.

Quy trình tiếp nhận, thu hồi Từ đường có dấu hiệu sai trái

Sau khi ngôi Từ đường bị thu hồi với lý do “nhà vắng chủ”, đại diện dòng họ Đỗ Hữu đã khiếu nại đến các cơ quan chức năng quận 3 và Thành phố.

Ngày 11/9/2007, UBND quận 3 có Công văn số 1752/UBND trả lời khiếu nại của các đại diện dòng họ Đỗ Hữu với nội dung: “Căn nhà số 611C Điện Biên Phủ thuộc diện vắng chủ, không thuộc diện bảo tồn theo di tích lịch sử, văn hóa, đã được quản lý bố trí sử dụng và được Ủy ban nhân dân Thành phố xác lập sở hữu Nhà nước theo Quyết định số 296/QĐ-UB ngày 06 tháng 4 năm 2000.

Căn cứ điều 01 Nghị quyết 23/2003/QH11 ngày 26 tháng 11 năm 2003 của Quốc hội quy định: Nhà nước không xem xét lại chủ trương, chính sách và việc thực hiện các chính sách về quản lý nhà đất và chính sách cải tạo xã hội chủ nghĩa liên quan đến nhà đất đã ban hành trước ngày 01 tháng 7 năm 1991; Nhà nước không thừa nhận việc đòi lại nhà đất mà nhà nước đã quản lý, bố trí sử dụng trong quá trình thực hiện các chính sách về quản lý nhà đất và chính sách cải tạo xã hội chủ nghĩa liên quan đến nhà đất”.

Công văn của Thanh tra Bộ Xây Dựng khẳng định quyền thừa quyền thừa kế và đủ tư cách khiếu nại của các ông, bà: Vụ Thị Kim Hương, Hồ Thị Thanh Hương, Đỗ Thị Hữu Phước, Đỗ Hữu Florence, Hồ Đắc Hoài.

Tiếp đó,ngày 02/6/2008, UBND Thành phố có Công văn số 3401/UBND-PCNC trả lời việc các đương sự xin được giữ lại ngôi Đền thờ họ Tổng đốc Chợ Lớn Đỗ Hữu Phương tọa lạc tại số 611C Điện Biên Phủ, Quận 3 là không có cơ sở xem xét, giải quyết.

Theo Luật sư Trần Minh Hùng, Trưởng Văn phòng Luật sư Gia Đình, Đoàn Luật sư TP HCM phân tích: Đối chiếu theo những quy định của pháp luật và bản án nêu trên. Đỗ Hữu Từ Đường không thể quy vào diện "nhà vắng chủ". Mặc dù năm 1964 đã có phán quyết của Tòa án phá vỡ hương hỏa để mọi người của dòng họ có thể bán. Tuy nhiên, thực tế cho thấy Đỗ Hữu Từ Đường vẫn là Từ đường, là nơi thờ tự của dòng họ Đỗ Hữu. Bằng chứng là trước khi bị đập phá năm 2009, nơi đây vẫn không thay đổi kiến trúc xây dựng vốn là kiến trúc Từ đường để thờ tự. Tuy UBND Quận 3 đã từng giao cho nhiều đơn vị quản lý sử dụng nhưng Kiến trúc Từ đường vẫn vậy.

Ngoài ra, trong Từ đường còn nhiều chứng tích như hài cốt, lăng, bia đá, hoành phi câu đối, gia phả… đã chứng minh những đơn vị kia đã “không dám” sử dụng không gian thờ tự của ngôi Từ đường.

Còn nói "nhà vắng chủ", tại Điều 18 Hiến pháp năm 1959, Quốc hội thông qua ngày 31/12/1959 quy định: "Nhà nước bảo hộ quyền sở hữu của công dân về của cải thu nhập hợp pháp, của cải để dành, nhà ở và các thứ vật dụng riêng khác". Đặc biệt, Điều 23 Hiến pháp năm 1992 cũng nêu: "Tài sản hợp pháp của cá nhân, tổ chức không bị quốc hữu hóa. Trong trường hợp thật cần thiết vì lý do quốc phòng, an ninh và vì lợi ích quốc gia, Nhà nước trưng mua hoặc trưng dụng có bồi thường tài sản của cá nhân hoặc tổ chức theo thời giá thị trường".

Dư luận cũng đặt câu hỏi, tại sao chính quyền lại tiếp nhận một ngôi Từ đường từ người trông hộ, trong khi chủ quyền đang thuộc quản lý và sở hữu của dòng họ Đỗ Hữu? Trong khi người trông hộ không có chức năng định đoạt tài sản của gia chủ. Việc chính quyền thu hồi ngôi từ đường trên với lý do "nhà vắng chủ" liệu có hợp lý?

Pháp luật Plus sẽ tiếp tục thông tin vụ việc tới bạn đọc.