Hướng dẫn chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của Sở Tư pháp

Hướng dẫn chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của Sở Tư pháp. (Ảnh minh họa)

Theo Thông tư quy định, Sở Tư pháp đóng vai trò là cơ quan chuyên môn đặc biệt quan trọng, trực thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh/thành phố trực thuộc Trung ương.

Với tư cách pháp nhân độc lập, sở này có con dấu và tài khoản riêng, đồng thời chịu sự chỉ đạo toàn diện về tổ chức, biên chế từ Ủy ban nhân dân cấp tỉnh và sự hướng dẫn, kiểm tra chuyên môn, nghiệp vụ của Bộ Tư pháp.

Sở Tư pháp giữ vai trò nòng cốt trong việc tham mưu và hỗ trợ Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quản lý nhà nước trên nhiều lĩnh vực then chốt, bao gồm: xây dựng pháp luật, tổ chức thi hành pháp luật, hành chính tư pháp, bổ trợ tư pháp, công tác pháp chế, và các công tác tư pháp khác theo quy định của pháp luật.

Điều này khẳng định tầm quan trọng của Sở Tư pháp trong việc đảm bảo hệ thống pháp luật được vận hành trơn tru và hiệu quả ở địa phương.

Một trong những nhiệm vụ trọng tâm của Sở Tư pháp là công tác xây dựng pháp luật. Sở chịu trách nhiệm trình Ủy ban nhân dân cấp tỉnh các dự thảo nghị quyết của Hội đồng nhân dân cấp tỉnh và dự thảo quyết định của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh liên quan đến lĩnh vực tư pháp.

Đồng thời, Sở còn xây dựng dự thảo kế hoạch phát triển, các chương trình, và biện pháp cụ thể để triển khai nhiệm vụ ngành tư pháp tại địa phương.

Đặc biệt, Sở Tư pháp còn đóng góp vào việc thực hiện xã hội hóa các hoạt động cung ứng dịch vụ sự nghiệp công trong ngành tư pháp, phù hợp với thẩm quyền của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh. Sở cũng có trách nhiệm trình Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh dự thảo quyết định quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của các đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc.

Trong vai trò quản lý công tác xây dựng pháp luật tại địa phương, Sở Tư pháp chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan để lập và đề xuất danh mục nghị quyết, quyết định nhằm cụ thể hóa các văn bản quy phạm pháp luật từ cấp trên, góp phần tạo nên một hành lang pháp lý đồng bộ và chặt chẽ.

Sở Tư pháp đóng vai trò không thể thiếu trong việc đảm bảo pháp luật được thi hành nghiêm túc và hiệu quả. Sở giúp Ủy ban nhân dân cấp tỉnh theo dõi, hướng dẫn chuyên môn, nghiệp vụ, và kiểm tra các công tác như: theo dõi việc thi hành văn bản quy phạm pháp luật, kiểm tra, rà soát, hệ thống hóa và xử lý văn bản quy phạm pháp luật, phổ biến giáo dục pháp luật, hòa giải ở cơ sở, và chuẩn tiếp cận pháp luật.

Ngoài ra, Sở còn trực tiếp tổ chức thi hành các văn bản quy phạm pháp luật, triển khai các quy hoạch, kế hoạch, chương trình, đề án, dự án trong lĩnh vực tư pháp đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt.

Công tác theo dõi việc thi hành văn bản quy phạm pháp luật cũng được Sở thực hiện một cách chặt chẽ, bao gồm đôn đốc, kiểm tra, sơ kết, tổng kết và báo cáo định kỳ, từ đó giúp Ủy ban nhân dân cấp tỉnh xây dựng và thực hiện hiệu quả kế hoạch theo dõi.

Trong lĩnh vực hành chính tư pháp, Sở Tư pháp giúp Ủy ban nhân dân cấp tỉnh chỉ đạo, theo dõi, hướng dẫn chuyên môn, nghiệp vụ và kiểm tra các công tác quan trọng như: hộ tịch, quốc tịch, nuôi con nuôi, đăng ký biện pháp bảo đảm và bồi thường nhà nước tại địa phương.

Đặc biệt, về hộ tịch, quốc tịch, nuôi con nuôi, Sở Tư pháp khai thác và sử dụng hiệu quả Cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử để cấp bản sao Giấy khai sinh, bản sao trích lục hộ tịch, và xác nhận thông tin hộ tịch. Sở cũng quản lý, sử dụng và lưu trữ các sổ sách, biểu mẫu liên quan đến hộ tịch và nuôi con nuôi.

Trong trường hợp cần thiết, Sở Tư pháp có thẩm quyền đề nghị Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định thu hồi, hủy bỏ giấy tờ hộ tịch hoặc nội dung đăng ký hộ tịch cấp hoặc đăng ký trái pháp luật (trừ trường hợp kết hôn trái pháp luật), góp phần bảo đảm tính chính xác và hợp pháp của các thông tin hộ tịch.

Với những chức năng và nhiệm vụ đa dạng, Sở Tư pháp không chỉ là cầu nối quan trọng giữa các cấp quản lý nhà nước mà còn là đơn vị tiên phong trong việc kiến tạo một môi trường pháp lý minh bạch và công bằng tại địa phương, phục vụ hiệu quả cho người dân và doanh nghiệp.