Đa số lãnh đạo của VNR có liên quan đã nghỉ hưu nên rất khó xử lý trách nhiệm.
Thanh tra Chính phủ ngày 1-9 đã công bố kết luận thanh tra số 2222/KL-TTCP sau hai năm (kể từ ngày 19-9-2014) tiến hành thanh tra về việc chấp hành quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng vốn, tài sản tại Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam (VNR).
Chọn nhà thầu Trung Quốc sai quy định
Theo kết luận thanh tra, VNR đã thiếu trách nhiệm trong việc quyết định và quản lý thực hiện các dự án đầu tư máy móc, thiết bị, gây lãng phí. Trong đó có ba dự án mua sắm máy móc, thiết bị với tổng giá trị 408 tỉ đồng trong giai đoạn 2003-2009.
Sai phạm thứ hai được Thanh tra Chính phủ chỉ ra là VNR phê duyệt giá không đúng thẩm quyền, sai căn cứ, làm giảm hiệu quả đầu tư, lãng phí ngân sách. Trong đó, dự án mua gần 8.000 thanh ray để bảo trì, sửa chữa đường sắt bằng nguồn vốn vay của chính phủ Áo với giá cao bất thường, gây thất thoát hàng tỉ đồng. Cụ thể, giá mua thanh ray của Áo là hơn 34 triệu đồng/tấn, trong khi thanh ray cùng loại của Nga chỉ có giá hơn 26 triệu đồng/tấn, của Trung Quốc hơn 24 triệu đồng/tấn. Ngoài ra, sau khi mua số thanh ray của Áo, VNR đã làm trái quy định của Nhà nước khi bán lại cho các công ty con mà không qua đấu thầu.
Thanh tra Chính phủ cũng chỉ ra tại dự án đóng mới 300 đầu máy toa xe, VNR đã lựa chọn nhà cung cấp thiết bị tổng thành, phụ kiện phục vụ lắp ráp là Công ty Đầu máy Tư Dương (Trung Quốc) với giá trị 14,5 triệu USD nhưng không có kế hoạch đấu thầu.
Ngoài ra, theo Thanh tra Chính phủ, VNR đã làm trái các quy định của Nhà nước khi góp vốn kinh doanh ngoài ngành bằng quyền thuê đất và tài sản gắn liền với đất tại 80 Lý Thường Kiệt và 22 Phan Bội Châu. “VNR đã xem thường lợi ích nhà nước, của doanh nghiệp, lợi dụng thủ tục góp vốn và thực hiện việc góp vốn trái chủ trương quy định để hợp thức hóa việc chuyển nhượng tài sản có giá trị lớn không qua đấu giá, đấu thầu” - kết luận thanh tra nêu.
|
Việc VNR mua thanh ray của Áo đã gây thất thoát hàng tỉ đồng. Ảnh minh họa: NGUYÊN VŨ. |
Bộ GTVT phải xử lý trách nhiệm
Trước hàng loạt sai phạm của VNR, Thanh tra Chính phủ đề nghị Bộ GTVT kiểm điểm và xử lý trách nhiệm đối với những tập thể, cá nhân liên quan. Đặc biệt, cần làm rõ trách nhiệm liên quan đến gói thầu EP (dự án nâng cao an toàn cầu đường sắt) và góp vốn kinh doanh ngoài ngành bằng quyền thuê đất và tài sản gắn liền với đất tại 80 Lý Thường Kiệt và 22 Phan Bội Châu. Bộ GTVT cũng phải chịu trách nhiệm về quản lý, giám sát VNR trong việc góp vốn bằng tài sản và quyền thuê đất.
Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Tài chính xem xét để xử lý các khoản tiền có tính sai phạm theo kết luận thanh tra (với tổng số tiền 131 tỉ đồng); rà soát, lập phương án sử dụng đất tại hai địa chỉ trên nhằm đảm bảo sử dụng có hiệu quả, đúng pháp luật, không để thất thoát, lãng phí tài sản nhà nước.
Sẽ làm rõ các tổ chức, cá nhân để xảy ra sai phạm Trao đổi với Pháp Luật TP.HCM, ông Đoàn Duy Hoạch, Phó Tổng Giám đốc VNR, cho biết đơn vị nhận được kết luận của Thanh tra Chính phủ. Sáng 1-9, lãnh đạo tổng công ty đã tổ chức họp và giao các đơn vị liên quan làm rõ, thực hiện theo các nội dung đã được nêu trong kết luận của Thanh tra Chính phủ. VNR sẽ xử lý, thu hồi số tiền sai phạm theo kiến nghị của thanh tra. Cũng theo ông Hoạch, trước đó tổng công ty đã có giải trình và báo cáo Thủ tướng Chính phủ về một số vấn đề mà Thanh tra Chính phủ cho rằng có sai phạm. “Riêng phần kiến nghị của thanh tra, chúng tôi sẽ nghiêm túc thực hiện ngay trong năm nay...” - ông Hoạch nói. Một lãnh đạo VNR nói thêm, những sai phạm trên chủ yếu xảy ra vào những năm 2003-2009, đa số lãnh đạo trong thời kỳ này đã nghỉ hưu nên rất khó xử lý trách nhiệm. VIẾT LONG |