Hà Nội 23 °C
TP Hồ Chí Minh 27 °C
Hải Phòng 24 °C
Đà Nẵng 26 °C
Yên Bái 18 °C
  • Hà Nội Hà Nội 23°C
  • TP Hồ Chí Minh Hà Nội 27°C
  • Hải Phòng Hà Nội 24°C
  • Đà Nẵng Hà Nội 26°C
  • Yên Bái Hà Nội 18°C

Giấy Bãi Bằng - quyển vở bìa xanh với cậu bé cưỡi trâu, một huyền thoại kinh tế quốc doanh vật lộn với thua lỗ

Pháp luật về kinh tế
21/08/2020 13:50
Hoàng Thư
aa
Không còn ai dùng quyển vở bìa xanh với cậu bé cưỡi trâu nữa. Chúng đã bị thay thế bởi nhiều quyển vở đẹp đẽ, bìa bóng, in hình ca sĩ, cầu thủ, nhân vật hoạt hình…


Chung tình cảnh với giày Thượng Đình, xe đạp Thống Nhất…, tên tuổi “vang bóng một thời” của ngành giấy Việt Nam - giấy Bãi Bằng dần mất đi vị trí độc tôn. Để thích ứng với thị trường sôi động hiện tại, thương hiệu lâu năm này đang phải loay hoay tồn tại khi những đối thủ trong ngành đã tiến lên phía trước rất xa.

Bầu trời ký ức của thế hệ học sinh 7X, 8X

Tháng 9/1969, Bộ trưởng Cơ khí luyện kim Nguyễn Văn Kha sang thăm Thụy Điển, phía Việt Nam đề xuất hỗ trợ xây dựng một nhà máy giấy. Chưa đầy nửa năm sau đó, nhóm chuyên gia lâm nghiệp Thụy Điển đầu tiên đến Việt Nam khảo sát các cánh rừng phía Bắc.

Và đến đầu năm 1975, một nhà máy giấy được khởi công ở Phù Ninh, Phú Thọ, tọa lạc trên diện tích gần 100ha, là một biểu tượng cho sự hợp tác hữu nghị Việt Nam - Thụy Điển với tổng số vốn là 2,5 tỷ SEK (tương đương với 415 triệu USD) bằng tiền viện trợ không hoàn lại do Chính phủ và nhân dân Thụy Điển giúp đỡ.

Nhà máy Giấy Bãi Bằng được xây dựng với quy mô lớn và hiện đại lúc bấy giờ, có công suất thiết kế là 55.000 tấn/năm. Trong đó 50.000 tấn là giấy viết và giấy in tẩy trắng, 5.000 tấn là giấy bao gói tự dùng.

Một góc Nhà máy giấy Bãi Bằng cũ kỹ, hoang tàn (ảnh chụp năm 2019)
Một góc Nhà máy giấy Bãi Bằng cũ kỹ, hoang tàn (ảnh chụp năm 2019)

Cuối năm 1980, cuộn giấy Bãi Bằng đầu tiên ra lò. Cuộn giấy nặng gần 5 tấn, dài 3,8 mét hoàn thành lúc 11h30. Hai năm sau, vào cuối năm 1982, Nhà máy Giấy Bãi Bằng mới chính thức thành lập với sự giúp đỡ tài chính và kỹ thuật công nghệ của các chuyên gia Thụy Điển. Sau 15 năm xây dựng, đào tạo và chuyển giao, năm 1990, toàn bộ đoàn chuyên gia Thụy Điển rời khỏi Việt Nam.

Năm 2004, 16 lâm trường cung cấp nguyên liệu làm bột giấy vốn trước kia thuộc Công ty Nguyên liệu giấy Vĩnh Phú được sáp nhập vào Bãi Bằng. Công ty còn sản xuất cả phân bón vi sinh từ phế thải của quá trình sản xuất giấy. Năm 2006, Công ty Giấy Bãi Bằng trở thành một thành viên của Tổng công ty Giấy Việt Nam, đóng góp hơn 50% sản lượng giấy in và giấy viết của Tổng công ty này.

Vào những năm tháng đó, quyển vở giấy Bãi Bằng với hình ảnh cậu bé cưỡi trâu đã là vật phẩm quen thuộc, thân thương, là vật bất ly thân của của các cô, cậu nhóc những năm 1970, 1980, dù chất lượng giấy không cao, vở cũng không dày. Bây giờ thì các loại vở có chất giấy tốt hơn, bắt mắt hơn song không thể nào khiến người ta hoài niệm được như vở giấy Bãi Bằng.

Không chỉ được đánh giá cao trong nước, giấy Bãi Bằng còn được phân phối khắp trên toàn lãnh thổ Việt Nam và xuất khẩu sang các nước như Singapore, Malaysia, Thái Lan, Myanmar, Lào, Hong Kong…

Câu hỏi khó dành cho Bãi Bằng

Vài năm gần đây, Công ty Giấy Bãi Bằng đang phải vật lộn với những khoản thua lỗ. Trong một lần trả lời báo chí, ông Mạc Mạnh Đang, Phó tổng giám đốc đương nhiệm Tổng công ty Giấy Việt Nam (Vinapaco), thừa nhận khó khăn lớn nhất mà Vinapaco và Nhà máy Giấy Bãi Bằng đang đối mặt chính là việc không thoát khỏi các di sản thời trước Đổi mới: từ dây chuyền sản xuất cho đến cây giống đều là sản vật từ 30 - 40 năm trước.

Năm 2006, Giấy Bãi Bằng trở thành một thành viên của Tổng công ty Giấy Việt Nam, đóng góp hơn 50% sản lượng giấy.
Năm 2006, Giấy Bãi Bằng trở thành một thành viên của Tổng công ty Giấy Việt Nam, đóng góp hơn 50% sản lượng giấy.

Chỉ trong vòng 2 năm 2014 - 2015, Công ty Giấy Bãi Bằng lỗ 255 tỷ đồng, trong khi vốn chủ sở hữu chỉ có 218,5 tỷ. Trong báo cáo tài chính gần nhất của Vinapaco, cái tên Bãi Bằng chỉ xuất hiện nổi bật ở phần nợ xấu với 37 tỷ chưa thể thu hồi. Năm 2017, hiện trạng của công ty này được cho là một trong những lý do chính khiến Tổng giám đốc Vinapaco bị thay thế.

Nhìn lại hai thập niên qua, ngoại trừ vàng mã, phần lớn nhu cầu liên quan đến giấy của người Việt đều tăng. Tổng lượng tiêu thụ giấy của Việt Nam tăng với tỷ lệ hai con số trong suốt 10 năm qua, giờ đã đạt gần 5 triệu tấn một năm. Nhưng Vinapaco và Nhà máy Giấy Bãi Bằng nằm ngoài bức tranh sôi động ấy - một kịch bản thường thấy dành cho nhiều huyền thoại kinh tế quốc doanh khác.

Thị trường giấy Việt Nam hiện do các doanh nghiệp FDI dẫn dắt. Một thực tế đáng buồn đã được thừa nhận rằng khả năng “làm ra tiền” của doanh nghiệp nhà nước luôn thấp hơn các doanh nghiệp tư nhân hoặc FDI. Một trong những lý do được nêu ra là phương pháp quản lý của doanh nghiệp nhà nước mang những đặc thù riêng.

Ông Trần Ngọc Quế, nguyên Phó Tổng giám đốc Vinapaco từng chia sẻ “số phận” những đề xuất đổi mới của mình sau năm 90. Năm 1994, Giấy Bãi Bằng đệ trình kế hoạch nâng công suất gấp đôi, 100.000 tấn mỗi năm. Ông Quế đưa ra ý tưởng mua công nghệ xeo giấy của Nhật, còn công nghệ xử lý bột của Thụy Điển, đắt hơn 25% so với dự toán ban đầu, nhưng “tận dụng được cái tốt của cả hai nước”.

Ông Quế cùng lúc hứng chịu chỉ trích từ Bộ Khoa học & Công nghệ, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính và cả Văn phòng Chính phủ.

"Cái rẻ không làm, tự dưng muốn làm cái tốn tiền tốn của", nhà máy bị mắng.

Bốn năm sau đó là quãng thời gian "không thể áp lực hơn" với lãnh đạo nhà máy. Điều này chỉ kết thúc khi cố Thủ tướng Phan Văn Khải chủ trì một cuộc họp đủ các bên. Nhưng cũng mất thêm 5 năm nữa, kế hoạch tăng năng suất mới được thực hiện. Chiến lược cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước đã được Chính phủ thực hiện gấp rút trong thập kỷ qua.

Nhưng Tổng công ty Giấy Việt Nam vẫn chưa nằm trong danh sách. Thế hệ lãnh đạo mới của Vinapaco đang loay hoay tìm cách “đổi mới” trên nền tảng các di sản đó trước khi quá muộn. Họ tìm cách đầu tư công nghệ mới, chủ động nhập giống cây trồng mới, cho ra các sản phẩm mới phù hợp hơn với thị trường sôi động hiện nay.

Tuy nhiên, cũng như thời ông Quế, vai trò của các lãnh đạo doanh nghiệp nhà nước vẫn phải thiên về tư cách "cán bộ nhà nước" hơn tư cách "doanh nhân", tức là các sáng kiến đều phải vượt qua thử thách báo cáo và giải trình nhiều cấp trước khi được đưa vào thực nghiệm.

Không còn ai dùng quyển vở bìa xanh với cậu bé cưỡi trâu nữa. Chúng đã bị thay thế bởi nhiều quyển vở đẹp đẽ, bìa bóng, in hình ca sĩ, cầu thủ, nhân vật hoạt hình…

Thời điểm hiện tại, việc thương hiệu Bãi Bằng sẽ còn tồn tại bao lâu vẫn là câu hỏi khó trả lời trước sự cạnh tranh quyết liệt của hàng loạt tên tuổi giấy ngoại nhập.

bài liên quan
Thu hồi Giấy chứng nhận kinh doanh dược của Công ty Cổ phần Tập đoàn Y dược Công nghệ cao T&T

Thu hồi Giấy chứng nhận kinh doanh dược của Công ty Cổ phần Tập đoàn Y dược Công nghệ cao T&T

Bộ Y tế vừa thông báo thu hồi Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh dược của Công ty Cổ phần Tập đoàn Y dược Công nghệ cao T&T.
Báo Pháp luật Việt Nam tiếp tục mang mái ấm đến với người dân Phú Thọ

Báo Pháp luật Việt Nam tiếp tục mang mái ấm đến với người dân Phú Thọ

Ngày 8/11, Tổng biên tập Báo Pháp luật Việt Nam, cùng các cán bộ, phóng viên, nhà tài trợ, tiếp tục đến với xã Liên Minh - Phú Thọ, để trao tặng hai căn nhà cho hộ dân còn gặp nhiều khó khăn trong cuộc sống.
Thượng tôn pháp luật – Động lực của đổi mới và phát triển

Thượng tôn pháp luật – Động lực của đổi mới và phát triển

Trong kỷ nguyên hội nhập sâu rộng, thượng tôn pháp luật không chỉ là nền tảng của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, mà còn là động lực thúc đẩy đổi mới, kiến tạo phát triển bền vững.
LỜI TRI ÂN NHÂN KỶ NIỆM 10 NĂM RA MẮT CHUYÊN TRANG TRUYỀN THÔNG PHÁP LUẬT PLUS

LỜI TRI ÂN NHÂN KỶ NIỆM 10 NĂM RA MẮT CHUYÊN TRANG TRUYỀN THÔNG PHÁP LUẬT PLUS

Tối qua ngày 5/11/2025, Lễ kỷ niệm 10 năm ra mắt Chuyên trang truyền thông Pháp luật + (Pháp luật Plus) – Báo Pháp luật Việt Nam đã diễn ra tại Trung tâm Hội nghị Quốc tế, Ba Đình (Hà Nội) trong không khí trang trọng, ấm áp và đầy cảm xúc.
Bộ Xây dựng trả lời về nguyên nhân và giải pháp chấm dứt tình trạng ngập úng tại các đô thị trên cả nước

Bộ Xây dựng trả lời về nguyên nhân và giải pháp chấm dứt tình trạng ngập úng tại các đô thị trên cả nước

Bộ Xây dựng vừa có văn bản trả lời Đại biểu Quốc hội về nguyên nhân và giải pháp chấm dứt tình trạng ngập úng tại các đô thị trên cả nước.
Tăng cường quản lý, kiểm soát hóa chất hạn chế sản xuất, kinh doanh trong lĩnh vực công nghiệp

Tăng cường quản lý, kiểm soát hóa chất hạn chế sản xuất, kinh doanh trong lĩnh vực công nghiệp

Theo Cục Hóa chất (Bộ Công thương), nhiều quy định pháp lý và giải pháp kỹ thuật mới đã được xây dựng, thực hiện để nâng cao hiệu lực quản lý hóa chất nguy hiểm.
Mới nhất
Đọc nhiều
Kim ngạch xuất khẩu cá tra Việt Nam vượt mốc 1,8 tỷ USD

Kim ngạch xuất khẩu cá tra Việt Nam vượt mốc 1,8 tỷ USD

Trong 10 tháng đầu năm 2025, kim ngạch xuất khẩu cá tra đã vượt mốc 1,8 tỷ USD, tăng 9% so với cùng kỳ năm 2024.
Nestlé trao tặng phòng máy tính giúp học sinh tiếp cận công nghệ

Nestlé trao tặng phòng máy tính giúp học sinh tiếp cận công nghệ

Nestlé đã trao tặng 3 phòng máy tính cho các trường tiểu học tại tỉnh Nghệ An và Ninh Bình giúp học sinh và giáo viên tiếp cận công nghệ và nâng cao kỹ năng.
Bộ Y tế đưa ra khuyến cáo người dân không tự ý mua và sử dụng thuốc kháng virus cúm

Bộ Y tế đưa ra khuyến cáo người dân không tự ý mua và sử dụng thuốc kháng virus cúm

Bộ Y tế cũng đề nghị các đơn vị rà soát, đảm bảo đầy đủ hậu cần, kinh phí, thuốc, sinh phẩm, vật tư, hóa chất, trang thiết bị... sẵn sàng cho các tình huống dịch bệnh.
Tin bài khác
Kim ngạch xuất khẩu cá tra Việt Nam vượt mốc 1,8 tỷ USD

Kim ngạch xuất khẩu cá tra Việt Nam vượt mốc 1,8 tỷ USD

Trong 10 tháng đầu năm 2025, kim ngạch xuất khẩu cá tra đã vượt mốc 1,8 tỷ USD, tăng 9% so với cùng kỳ năm 2024.
Cà Mau bàn giải pháp liên kết chuỗi, bảo vệ thương hiệu cua

Cà Mau bàn giải pháp liên kết chuỗi, bảo vệ thương hiệu cua

Ngày 17/11, trong khuôn khổ chuỗi sự kiện Ngày hội Cua Cà Mau lần thứ II năm 2025, UBND tỉnh Cà Mau phối hợp Hội Thủy sản Việt Nam tổ chức Hội nghị “Liên kết chuỗi trong sản xuất – tiêu thụ sản phẩm của tỉnh Cà Mau năm 2025”.
Giá dầu thô liên tục biến động trái chiều

Giá dầu thô liên tục biến động trái chiều

Giá dầu thô là tâm điểm của thị trường năng lượng khi liên tục biến động trái chiều dưới ảnh hưởng từ yếu tố vĩ mô và cung – cầu toàn cầu.
Unilever Việt Nam: “30 năm phụng sự, vì Việt Nam là nhà”

Unilever Việt Nam: “30 năm phụng sự, vì Việt Nam là nhà”

Vừa qua Unilever Việt Nam đã long trọng tổ chức Lễ kỷ niệm 30 năm hoạt động với chủ đề “30 năm phụng sự, vì Việt Nam là nhà”.
Cục Thuế kêu gọi hiệp hội, đại lý thuế và hộ kinh doanh cùng vào cuộc

Cục Thuế kêu gọi hiệp hội, đại lý thuế và hộ kinh doanh cùng vào cuộc

Theo đó, Cục Thuế phát hành Thư ngỏ đề nghị các hiệp hội, đại lý thuế và cộng đồng hộ kinh doanh cùng phối hợp để chiến dịch 60 ngày đạt kết quả thực chất, minh bạch và hiệu quả.
Phấn đấu khởi công dự án trục đại lộ cảnh quan sông Hồng tại Hà Nội vào 19/12

Phấn đấu khởi công dự án trục đại lộ cảnh quan sông Hồng tại Hà Nội vào 19/12

Ngày 15/11, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì cuộc họp của Thường trực Chính phủ xem xét Đồ án quy hoạch trục đại lộ cảnh quan sông Hồng và Khu đô thị thể thao Olympic, Thủ đô Hà Nội.
Cảnh sát giao thông bắt giữ taxi chở gần 1.500 bao thuốc lá nhập lậu

Cảnh sát giao thông bắt giữ taxi chở gần 1.500 bao thuốc lá nhập lậu

Qua kiểm tra, lực lượng chức năng phát hiện trên xe chở 20 cây thuốc lá Jet và 128 cây Hero, tổng cộng gần 1.500 bao thuốc lá điếu ngoại không có hóa đơn, chứng từ chứng minh nguồn gốc.
TP Hà Nội phê duyệt phương án tuyến cầu Lê Thanh vượt sông Đáy

TP Hà Nội phê duyệt phương án tuyến cầu Lê Thanh vượt sông Đáy

UBND TP Hà Nội vừa ban hành quyết định phê duyệt phương án tuyến cầu Lê Thanh vượt sông Đáy và đường giao thông hai bên cầu tại các xã Hồng Sơn, Vân Đình (TP Hà Nội).
Công an Lâm Đồng triệt phá đường dây khai thác vàng trái phép, thu giữ 700g vàng

Công an Lâm Đồng triệt phá đường dây khai thác vàng trái phép, thu giữ 700g vàng

Lợi dụng thời điểm địa phương đang cơ cấu lại tổ chức hành chính, nhóm này đã bí mật dựng điểm khai thác tại khu vực K71, thôn Ma Bó – vùng rừng núi hẻo lánh của tỉnh.
Dành khoảng 95 nghìn tỷ đồng ngân sách cho khoa học - công nghệ trong năm 2026

Dành khoảng 95 nghìn tỷ đồng ngân sách cho khoa học - công nghệ trong năm 2026

Đó là một trong những nội dung quan trọng được Thủ tướng Chính phủ nêu rõ tại phiên họp thứ 5 Ban Chỉ đạo của Chính phủ về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và Đề án 06.
tong bi thu to lam lam viec voi 2 tinh an giang kien giang

Tổng Bí thư Tô Lâm làm việc với 2 tỉnh An Giang, Kiên Giang

Ngày 4/6, Tổng Bí thư Tô Lâm và Đoàn công tác Trung ương đã có buổi làm việc với Ban Thường vụ Tỉnh ủy Kiên Giang và Thường trực Tỉnh ủy An Giang về tình hình triển khai các nghị quyết, kết luận của Trung ương; công tác tổ chức bộ máy; quốc phòng, an ninh
tien giang dieu tra vu chu doanh nghiep gao nghi bi lua hon 420 ty dong

Tiền Giang: Điều tra vụ chủ doanh nghiệp gạo nghi bị lừa hơn 420 tỷ đồng

Công an tỉnh Tiền Giang đang tiến hành điều tra, làm rõ vụ một chủ doanh nghiệp kinh doanh lúa gạo nghi bị lừa đảo trên không gian mạng với số tiền trên 420 tỷ đồng.
quang ninh can canh xe tai cho dat chay ram rap suot ngay dem dan lo hong duong o nhiem

Quảng Ninh: Cận cảnh xe tải chở đất chạy rầm rập suốt ngày đêm, dân lo hỏng đường, ô nhiễm

Gần 1 tháng nay trên tuyến tỉnh lộ 337 và Quốc lộ 279 đoạn từ xã Thống Nhất đến cảng Làng Khánh (TP Hạ Long), thường xuyên xuất hiện hàng chục xe tải lớn chở đất chạy rầm rập suốt ngày đêm, cuốn theo bụi mù mịt.
trao quyet dinh bo nhiem thu truong bo tu phap nguyen thanh tu

Trao quyết định bổ nhiệm Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tú

Chiều 17/3, Bộ Tư pháp tổ chức Hội nghị công bố quyết định của Thủ tướng Chính phủ về việc bổ nhiệm đồng chí Nguyễn Thanh Tú, Vụ trưởng Vụ Pháp luật Dân sự - Kinh tế giữ chức Thứ trưởng Bộ Tư pháp.
cong nhan tp phu quoc la do thi loai i truc thuoc tinh kien giang

Công nhận TP Phú Quốc là đô thị loại I trực thuộc tỉnh Kiên Giang

Ngày 21/1, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà vừa ký quyết định về việc công nhận TP Phú Quốc là đô thị loại I trực thuộc tỉnh Kiên Giang.