Hầm đường bộ qua Đèo cả được thông xe nhưng còn nhiều vướng mắc, khó khăn, quan ngại về các chính sách đầu tư chưa được thống nhất, luôn bị thay đổi.
Ngày 31/7 vừa qua, Bộ Giao thông Vận tải và Cty CP Đầu tư Đèo Cả tổ chức thông hầm Đèo Cả với sự tham dự của Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng, cùng lãnh đạo các tỉnh thành, bộ ngành… Đây là sự có ý nghĩa to lớn đối với chủ đầu tư, ngành giao thông, chính quyền và nhân dân khu vực Nam Trung Bộ.
Tuy nhiên, bên cạnh những thành quả đạt được, vẫn còn nhiều vướng mắc, khó khăn mà chủ đầu tư băn khoăn, quan ngại do các chính sách đầu tư chưa được thống nhất, luôn bị thay đổi.
Mô hình mẫu cho hình thức PPP
Dự án Hầm đường bộ qua Đèo Cả (DA) là DA trọng điểm quốc gia do Cty CP đầu tư Đèo Cả làm Chủ đầu tư (CĐT), nằm trên Quốc lộ 1A nối tỉnh Phú Yên với Khánh Hòa, có chiều dài 13,4km , gồm hầm Cổ Mã (đã thông xe kỹ thuật vào giữa năm 2015) và hầm Đèo Cả.
Hầm Đèo Cả gồm 2 ống hầm song song, chiều dài mỗi ống là 4.125m. đường kính 9,75m. Tổng đầu tư ban đầu là 15.603 tỷ đồng, nhờ thay đổi thiết kế nhưng vẫn bảo đảm chất lượng, công trình đã tiết giảm được 4.000 tỷ đồng. Nguồn vốn dôi dư này được đem xây dựng Hầm đường bộ qua đèo Cù Mông hồi tháng 9/2015, nối 2 tỉnh Phú Yên và Bình Định.
DA Đèo Cả vinh dự được nhiều lãnh đạo Đảng, Nhà nước đến thăm và chỉ đạo: Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng (tháng 5/2016); Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khi còn là Phó Thủ tướng (tháng 9/2014); Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải (tháng 7/2015) – hiện là Bí thư Thành ủy TP.Hà Nội; Bộ trưởng Bộ GTVT Đinh La Thăng (Tết 2015), nay là Bí thư Thành ủy TP.HCM… Có thể nói đây là nguồn động viên to lớn, cũng như tiếp thêm sức mạnh làm cho CĐT, các nhà thầu, tập thể người lao động vượt qua khó khăn, thách thức, làm việc không ngừng nghỉ để thông hầm Đèo Cả sớm hơn dự kiến 2 tháng.
Phát biểu tại Lễ thông hầm, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng chúc mừng và đánh giá cao CĐT cùng nhiều nhà thầu đã phấn đấu, nỗ lực suốt 5 năm qua nhằm hoàn thành việc thông hầm Đèo Cả, cũng là thông toàn tuyến DA Đèo Cả, là tiền đề quan trọng để sớm đưa DA vào khai thác vận hành trong năm 2017.
Phó Thủ tướng khẳng định: “DA Đèo Cả có vai trò rất quan trọng trong việc thúc đẩy phát triển kinh tế khu vực miền Trung. Thành công của DA đã khẳng định chủ trương đúng đắn của Đảng và Nhà nước trong việc huy động các nguồn lực xã hội để phát triển kinh tế, xây dựng hạ tầng giao thông. Trong đó, DA Đèo Cả được đánh giá là mô hình mẫu cho hình thức DA đối tác công – tư (PPP)”.
Thứ trưởng Bộ GTVT Lê Đình Thọ cho rằng, đây là DA hầm đường bộ đầu tiên ở nước ta do người Việt Nam chủ động thực hiện. Từ CĐT, nguồn vốn, nhà thầu đều của Việt Nam. Điều này khẳng định sự trưởng thành và lớn mạnh của CĐT, nhà thầu trong nước trong việc phát huy nội lực, đảm đương những công trình có quy mô lớn, công nghệ hiện đại phức tạp.
Chính sách chưa “thông”
Ông Hồ Minh Hoàng (Tổng Giám đốc Cty Đèo Cả), cho biết: “Ý nghĩa của DA này vượt ra ngoài những số đo và suy nghĩ thông thường của các phép tính lợi ích kinh tế. Đây là công trình minh chứng cho khát vọng cống hiến và quyết tâm của chúng tôi để đem đến một điều có ý nghĩa xã hội lớn lao cho nhân dân, đất nước”.
Bên cạnh những thành quả tốt đẹp, những thuận lợi mà DA Đèo Cả có được ở hiện tại, thì vẫn còn đó những vướng mắc, khó khăn ở phía trước.
Vì thế, phát biểu tại buổi lễ, ông Hồ Minh Hoàng thẳng thắn bày tỏ và mong muốn được Chính phủ, các bộ ngành quan tâm, sớm có biện pháp xử lý, tháo gỡ những vấn đề đang khiến CĐT quan ngại như: “Những quy định mới về mức thu phí, các quy định về lãi vay không phù hợp, các ưu đãi trong đầu tư chưa có sự đảm bảo và kế thừa, tính minh bạch trong đầu tư hiện nay chưa thực sự thuyết phục, đồng thời có sự thay đổi liên tục của chính sách.
Ngoài ra, chúng tôi còn lo lắng quan điểm trong việc kiểm soát DA BOT chưa thống nhất, điển hình như Quyết định số 4255/2015/QĐ-BGTVT ngày 1/12/2015 quy định về nhiệm vụ, quyền hạn của Ban quản lý DA đối với các DA đầu tư theo hình thức đối tác công – tư do Bộ GTVT quản lý hiện có nhiều bất cập, không đúng với tinh thần Nghị định 15/2015/NĐ-CP ngày 14/2/2015 về đầu tư theo hình thức đối tác công – tư và Luật Đầu tư, Luật Đấu thầu”.
“Việc sớm đưa DA vào sử dụng là mục tiêu hàng đầu của chúng tôi, nhưng cần được sự đồng lòng của xã hội, đảm bảo điều kiện pháp lý, đáp ứng được yêu cầu nghiệm thu quyết toán công trình, thực hiện đúng các cam kết với ngân hàng, phụ thuộc chính vào sự chia sẻ và đồng hành của các bộ ngành, ngân hàng…”, ông Hoàng nhấn mạnh.
Trước những lo lắng và kiến nghị của CĐT, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng chỉ đạo: “Để sớm đưa toàn bộ DA vào khai thác, vận hành đúng tiến độ, đề nghị Bộ GTVT và Cty Đèo Cả khẩn trương hoàn tất các thủ tục cần thiết để đẩy nhanh tiến độ triển khai các hạng mục quan trọng khác liên quan đến DA. Bộ GTVT, CĐT chủ động làm việc với các bộ ngành và địa phương liên quan, Vietinbank, khẩn trương tập trung tháo gỡ các vướng mắc về phương án tài chính tổng thể, cơ chế giải phóng mặt bằng, điều chỉnh tín dụng, hợp đồng DA, đảm bảo để CĐT triển khai và hoàn thành DA có hiệu quả…”.
Thứ trưởng Lê Đình Thọ yêu cầu CĐT phối hợp với các cơ quan quản lý Nhà nước tập trung tháo gỡ và hoàn tất các thủ tục đầu tư theo quy định. Ông Thọ cho biết đây là DA có quy mô lớn, kỹ thuật phức tạp và rất nhiều thủ tục yêu cầu phải thực hiện đúng quy định của Nhà nước, ông đề nghị các cơ quan tham mưu của bộ cùng với CĐT tập trung rà soát các thủ tục, hoàn thiện và bổ sung theo đúng quy định.
Hy vọng với những chỉ đạo quyết liệt như trên, trong thời gian không xa nữa, mọi vướng mắc, bất cập của DA Đèo Cả sẽ được các cơ quan chức năng xem xét, giải quyết, tạo điều kiện thuận lợi cho DA sớm hoàn thành đưa vào sử dụng, nhằm chấm dứt một thực trạng không hay: Hầm đã thông nhưng chính sách chưa thông!
