Đơn giản hoá thủ tục hành chính dựa trên dữ liệu: Quy định đảm bảo chặt chẽ, khả thi

Báo cáo tại cuộc họp, Phó Chánh Văn phòng Bộ Tư pháp Lê Thái Phương cho biết, Bộ Tư pháp đã chủ trì, phối hợp các Bộ, ngành liên quan xây dựng dự thảo Nghị quyết của Chính phủ quy định xử lý khó khăn, vướng mắc trong đơn giản hóa TTHC dựa trên dữ liệu theo Nghị quyết số 206/2025/QH15 của Quốc hội về cơ chế đặc biệt xử lý khó khăn, vướng mắc do quy định của pháp luật (sau đây gọi tắt là Nghị quyết).

Dự thảo Nghị quyết đã được Ban Thường vụ Đảng uỷ Bộ Tư pháp cho ý kiến, thống nhất trước khi gửi xin ý kiến góp ý của các Bộ, ngành.

Bộ Tư pháp cũng đã tổ chức họp thẩm định dự thảo Nghị quyết và đang tiếp tục rà soát, tiếp thu các ý kiến để đảm bảo trình Chính phủ trước ngày 15/11.

Về việc xây dựng Báo cáo tổng thể về việc thực hiện cắt giảm, đơn giản hóa TTHC (sau đây gọi tắt là Báo cáo), trên cơ sở báo cáo của các Bộ, ngành, Bộ Tư pháp đã xây dựng dự thảo Báo cáo; gửi xin ý kiến của các Bộ, cơ quan ngang Bộ.

Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tịnh – Tổ phó Tổ Công tác cũng đã chủ trì họp, làm việc với 16 Bộ, ngành để thống nhất ý kiến về kết quả rà soát, cắt giảm, đơn giản hoá TTHC dựa trên dữ liệu cũng như dự thảo Nghị quyết.

Tại cuộc họp, các thành viên Tổ Công tác tập trung thảo luận về một số nội dung tại dự thảo Nghị quyết, trong đó có quy định, trường hợp các thông tin đã được yêu cầu thay thế, khai thác trên các cơ sở dữ liệu (CSDL) nhưng không thể khai thác được hoặc thông tin khai thác được không đầy đủ, chưa bảo đảm chính xác thì cơ quan, người có thẩm quyền tiếp nhận, giải quyết TTHC có thể đề nghị cá nhân, tổ chức cung cấp tài liệu để giải quyết TTHC và chịu trách nhiệm về đề nghị của mình.

Cho rằng quy định này có thể bị lạm dụng để yêu cầu người dân cung cấp giấy tờ bản giấy khi thực hiện TTHC, các ý kiến đã kiến nghị một số phương án nhằm hướng tới quy định phù hợp, cụ thể để vừa tránh được việc lạm dụng, ảnh hưởng trực tiếp tới việc thực hiện TTHC của người dân; vừa đảm bảo khả thi, hiệu quả khi triển khai thực hiện, bảo đảm việc giải quyết TTHC cho tổ chức, cá nhân luôn được thông suốt, không bị ách tắc.

Bộ trưởng Nguyễn Hải Ninh chủ trì cuộc họp.

Cùng với đó, các thành viên Tổ Công tác cũng thảo luận về quy định về thời điểm hoàn thành các CSDL để phục vụ việc thực hiện cắt giảm, đơn giản hoá TTHC dựa trên dữ liệu. Khẳng định “đầu ra” của TTHC chính là “đầu vào” của CSDL, nhiều ý kiến nhấn mạnh, cần có quy định yêu cầu cán bộ khi phát hiện sai sót trong CSDL thì phải cập nhật vào hệ thống, phục vụ cho việc xây dựng CSDL đáp ứng yêu cầu “đúng - đủ - sạch - sống - thống nhất - dùng chung”.

Phát biểu tại cuộc họp, Thứ trưởng Bộ Công an Nguyễn Văn Long nhấn mạnh, sự "trưởng thành" của dữ liệu sẽ kéo theo việc các Bộ, ngành tiếp tục phải rà soát, tái cấu trúc TTHC của Bộ, ngành mình. Do đó, cần quy định các Bộ, ngành cần công bố ngay các CSDL đã đủ khả năng khai thác để thay thế cho thông tin dữ liệu đang yêu cầu các tổ chức, cá nhân cung cấp trong quá trình thực hiện TTHC.

Đồng thời, cần quy định về việc theo dõi, đôn đốc cũng như thời hạn các Bộ, ngành phải hoàn thiện việc tái cấu trúc TTHC khi CSDL liên quan đã hoàn thành; quy định nhiệm vụ rà soát, tái cấu trúc TTHC là nhiệm vụ thường xuyên, liên tục gắn với quản trị dữ liệu để có sự kiểm tra, đôn đốc.

Vụ trưởng Vụ Cải cách hành chính, Bộ Nội vụ Phạm Minh Hùng nhận định, khi triển khai thực hiện Nghị quyết sẽ đổi mới căn bản quy trình giải quyết TTHC cho người dân. Nhấn mạnh về tầm quan trọng của tính khả thi của các quy định, ông Phạm Minh Hùng đề nghị có quy định thống nhất về quy trình, khai thác sử dụng dữ liệu trong giải quyết TTHC để bảo đảm sự thống nhất trong các Bộ khi thực hiện.

Phát biểu tại cuộc họp, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tịnh nhấn mạnh nguyên tắc “có dữ liệu đến đâu thì thực hiện cắt giảm thành phần hồ sơ TTHC đến đó” để đảm bảo tính khả thi của Nghị quyết. Đồng thời, Thứ trưởng cũng nêu rõ tinh thần, không thể cầu toàn nhưng “không đi thì không đến”, trong thời gian đầu thực hiện có thể có trường hợp phải yêu cầu người dân cung cấp giấy tờ bản giấy.

Kết luận cuộc họp, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh nhấn mạnh, việc ban hành Nghị quyết là cần thiết để tạo cơ sở pháp lý cho việc triển khai thực hiện đơn giản hoá TTHC dựa trên dữ liệu.

Nhấn mạnh việc ban hành Nghị quyết có tác động rất sâu rộng tới việc thực hiện TTHC của người dân và doanh nghiệp cũng như việc thực hiện trách nhiệm của cán bộ giải quyết TTHC. Do vậy, cần phải rà soát, có sự thống nhất rất cao giữa các Bộ, cơ quan.

Trên tinh thần đó, Bộ trưởng yêu cầu các Bộ, cơ quan tiếp tục phối hợp chặt chẽ để hoàn thiện dự thảo Nghị quyết với chất lượng cao nhất. Theo Bộ trưởng, quy định tại dự thảo Nghị quyết phải đảm bảo chặt chẽ, mạch lạc, thống nhất về cách hiểu để tạo thuận lợi cho việc triển khai thực hiện.

Nêu một số nội dung cụ thể, về phạm vi điều chỉnh của Nghị quyết, Bộ trưởng đề nghị tính toán, bổ sung để bao quát hết các tình huống có thể phát sinh. Về nguyên tắc thực hiện, cần quy định tách bạch trách nhiệm của cơ quan, cá nhân, người có thẩm quyền xử lý TTHC khi giải quyết TTHC dựa trên dữ liệu khi CSDL đã đảm bảo thay thế cho thông tin dữ liệu đang yêu cầu tổ chức, cá nhân cung cấp trong quá trình thực hiện TTHC.

Cùng với đó, Bộ trưởng cũng có chỉ đạo về một số nội dung như quy trình xử lý trong trường hợp CSDL thiếu thông tin hoặc thông tin chưa chính xác; rà soát, bảo đảm tính chính xác của tên gọi các loại giấy tờ; hiệu lực thi hành; tổ chức thực hiện…