Làm thế nào để quản lý quỹ tài chính ngoài ngân sách một cách có hiệu quả, không còn tình trạng cha chung… ai khóc?
Cần quy trách nhiệm cụ thể để giám sát, quản lý
Theo báo cáo giám sát của Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội, bên cạnh những đóng góp tích cực của các quỹ tài chính ngoài ngân sách, vẫn còn nhiều vấn đề tồn tại phải giải quyết.
Trong đó, điển hình là nhiều quỹ được thành lập với mục tiêu ngoài ngân sách, nhưng thực tế lại dựa vào nguồn ngân sách nhà nước cấp hằng năm, khiến nguồn lực ngân sách bị phân tán.
Việc nhiều bộ, ngành được giao quản lý quỹ ngoài ngân sách (có những bộ có 2-3 quỹ), khiến Bộ Tài chính cũng khó nắm rõ bức tranh tổng thể hoạt động tài chính của các quỹ này.
Vì vậy, khi bàn thảo và thông qua Luật Ngân sách nhà nước 2015, Quốc hội đã bổ sung quy định hạn chế lập thêm các quỹ tài chính ngoài ngân sách mới.
Tuy nhiên, thực tế, khi Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa (2017) được Quốc hội thông qua vẫn có thêm 2 quỹ mới (Quỹ Bảo lãnh tín dụng và Quỹ Phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa).
Có quỹ không hoạt động theo quy định của Luật Ngân sách mà theo các quy định riêng, thực tế này dẫn tới khó khăn trong hoạt động, quản lý nhà nước với các quỹ, hạn chế tính đầy đủ, chính xác của việc đánh giá chi tiêu”, tỉnh An Giang đánh giá.
Tỉnh này cũng kiến nghị không nên thành lập mới các quỹ không có khả năng tài chính độc lập, đặc biệt hạn chế lập quỹ có nguồn tài trợ từ ngân sách.
Trong khi đó, nhiều địa phương trong nhiều năm không dám chi lương, thưởng cho cán bộ quản lý quỹ, do chưa có quy định rõ ràng.
Cùng đó, nhiều quỹ có chức năng hoạt động trùng với chức năng của ngân sách nhà nước. Trong nhiều trường hợp, bộ máy quản lý các quỹ chủ yếu là cán bộ quản lý nhà nước chuyển sang, trong khi đây là các tổ chức tài chính phi ngân hàng, đòi hỏi nghiệp vụ quản lý tài chính rất cao và sâu, nên năng lực quản lý, điều hành quỹ còn hạn chế, kém hiệu quả.
Ngoài ra, cơ chế kiểm soát quỹ còn yếu kém, việc kiểm tra, giám sát chưa thường xuyên, hiệu quả, chưa phân rõ trách nhiệm quản lý quỹ.
 |
| ĐBQH Nguyễn Văn Thân, Chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam. |
Trả lời câu hỏi của PV Phapluatplus.vn, về việc, làm thế nào để giám sát, quản lý quỹ ngoài ngân sách có hiệu quả, Đại biểu Quốc hội (ĐBQH) Nguyễn Văn Thân, Chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam cho biết: “Nếu là quỹ của các tỉnh, quỹ bảo lãnh cho doanh nghiệp nhỏ và vừa là quỹ không nằm trong ngân sách Nhà nước.
Bao giờ cũng phải có người đại diện cho doanh nghiệp nhỏ và vừa, là hiệp hộ doanh nghiệp trong thành phần quản lý quỹ đó.
Và họ có quyền cho vay, vì quỹ đó do họ phụ trách. Nếu để tỉnh quản lý thì việc giám sát về những doanh nghiệp khó khắn hay vướng mắc về vốn thì phía tỉnh nắm không được sát. Đồng nghĩa với việc đồng vốn, quỹ sẽ không thực sự đến tay doanh nghiệp đang gặp khó khăn về vốn…
Không thể mãi của người...phúc ta
Theo LS Hoàn Minh Hiển, đoàn LS Hà Nội, vấn đề tài chính luôn luôn cần sự minh bạch rõ ràng, càng minh bạch rõ ràng càng thúc đẩy sự phát triển của các doang nghiệp.
Việc các doanh nghiệp góp quỹ vào quỹ tài chính ngoài ngân sách thì họ có quyền được tham gia, giám sát việc sử dụng quỹ này. Không thể góp quỹ vào rồi giao toàn bộ quyền hạn... cho đơn vị khác quản lý đó là điều phi lý.
| Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ: Yêu cầu các Bộ ngành tăng cường giám sát công khai.. Bộ Tài chính đã có kiến nghị Thủ tướng về việc sáp nhập, hợp nhất các quỹ tài chính có mục tiêu hoạt động tương tự nhau để giảm bộ máy, nâng cao năng lực và hiệu quả hoạt động. Tuy vậy, Bộ Tài chính cũng thừa nhận, việc này không dễ, do nhiều quỹ thành lập theo các luật chuyên ngành, muốn thay đổi phải sửa luật. Thực tế các bộ ngành đều có xu hướng muốn thành lập các quỹ tài chính do mình quản lý. Điều này được lý giải là tài chính của các quỹ được dùng chi cho các bộ, ngành, địa phương khác, nên qua đó các bộ quản lý quỹ sẽ có quyền ban phát, thay vì xin ngân sách nhà nước. Mới đây, Văn phòng Chính phủ đã có văn bản truyền đạt ý kiến của Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ yêu cầu: Các bộ, ngành được giao xây dựng các luật quản lý chuyên ngành không được kèm theo quy định về việc thành lập quỹ tài chính ngoài ngân sách. Trường hợp cần thiết thành lập quỹ tài chính mới phải đảm bảo có khả năng tài chính độc lập; nguồn thu, nhiệm vụ chi không trùng với ngân sách nhà nước. Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cũng yêu cầu các bộ, ngành, địa phương tăng cường giám sát, công khai, minh bạch nguồn tài chính của các quỹ, xử lý nghiêm vi phạm. |
