“Duy trì những lễ hội như vậy khác nào cổ xúy cho một xã hội bạo lực, trái ngược mục tiêu hướng đến một xã hội văn minh, nhân ái…”.
Tin nên đọc
Đêm hội trăng rằm – Đưa Trung thu về với biển, đảo
Khám phá bánh trung thu của các nước Châu Á
Bánh Trung thu hand-made lạ mắt hút người tiêu dùng
Găng Tay Đỏ có thể là bộ phim điện ảnh cuối cùng của Ninh Dương Lan Ngọc
Nhiều lần kiến nghị trên diễn đàn Quốc hội về loại bỏ những lễ hội có yếu tố hiến sinh, bạo lực, bà có thể chia sẻ nhìn nhận của mình về những lễ hội này trong bối cảnh xã hội hiện nay, nhất là khi chúng ta đang trong quá trình hội nhập toàn cầu?
- ĐBQH Trần Thị Quốc Khánh: Trước hết tôi muốn nói đến thực trạng tình hình vi phạm pháp luật hiện nay được thể hiện trong các báo cáo của Chính phủ với hiện tượng bạo lực trong nhà trường, xã hội ngày càng gia tăng. Học sinh đánh nhau, đâm chém ngay trong trường học, ra ngoài đường động một chút cũng gây gổ, xô xát, thậm chí chém giết lẫn nhau…
Lý do có thể do giáo dục chưa đến nơi đến chốn, nhưng cũng không loại trừ nguyên nhân vì môi trường xã hội ngày càng xuất hiện nhiều hình ảnh phản cảm, bạo lực, mang tính kích động. Lễ hội văn hóa vốn là không gian linh thiêng, tôn nghiêm, nhưng cũng lan tràn các hình ảnh bạo lực, vô cùng phản cảm. Chém lợn, đâm trâu, đập đầu trâu, chọi trâu... mô tả những hành vi hung bạo, hoàn toàn đi ngược dòng chảy của một xã hội văn minh, nhất là trong bối cảnh toàn cầu hóa hiện nay. Theo tôi, vấn đề thực tế này đòi hỏi các nhà quản lý văn hóa phải có giải pháp quyết liệt, đồng bộ để giảm thiểu yếu tố bạo lực trong lễ hội.
 |
| Tại “Hội thi trâu khỏe” (?!) của huyện Phúc Thọ, HN vừa diễn ra, đến trọng tài cũng bị trâu húc. Ảnh: Vnexpress. |
Hệ thống văn bản quản lý trong lĩnh vực lễ hội đã quy định không tổ chức các lễ hội kích động bạo lực, truyền bá hành vi tội ác, trái với truyền thống yêu hòa bình và nhân ái của dân tộc Việt Nam… Tuy nhiên trong thực tế, một số địa phương lại “vin” vào yếu tố truyền thống như một lý lẽ biện minh cho việc tổ chức lễ hội có yếu tố bạo lực. Bà có suy nghĩ gì?
- Làng Ném Thượng (Khắc Niệm, TP Bắc Ninh) có lễ hội với hủ tục chém lợn giữa sân đình; Tam Nông (Phú Thọ) có lễ hội Cầu trâu với nghi thức đập đầu trâu; lễ hội chọi trâu Đồ Sơn (Hải Phòng) và hàng loạt các lễ hội đâm trâu ở Tây Nguyên… đều “vin” vào cái gọi là truyền thống để gọi là bản sắc.
Nhưng xin thưa, xã hội bây giờ là xã hội văn minh và chúng ta đang sống trong thời đại hội nhập, với tinh thần “thượng tôn pháp luật”. Không chỉ ở các văn bản quản lý về lễ hội, trong các quy định của Luật Thú y, rồi Luật Chăn nuôi sắp tới cũng đều có những điều khoản nghiêm cấm hành vi tàn sát với các loài vật. Luật pháp quốc tế càng rõ ràng hơn với các nội dung khuyến khích con người yêu thương loài vật.
Việt Nam đang mạnh mẽ hội nhập quốc tế, vậy tại sao vẫn duy trì những hành vi bạo lực trong lễ hội? Tôi cho rằng không thể vin vào bất cứ lý do gì để nói các cảnh tượng đâm chém, gây nên chết chóc và thương tích là văn hóa mà phải khẳng định, đó là bạo lực, không phù hợp với cuộc sống đương đại.
Trong “thế giới phẳng” mà chúng ta đang sống, cộng đồng quốc tế luôn lên án những hành vi đối xử dã man với động vật. Bởi thế, những hình ảnh như chém lợn tàn bạo ngay giữa sân đình, đập đầu trâu hay kích động để các cặp trâu chiến đấu cho đến chết… đang khiến cho cách nhìn nhận của thế giới về văn hóa truyền thống của chúng ta có phần trở nên sai lệch.
Gần đây cũng xuất hiện hàng loạt hội chọi trâu mang tính thương mại mà ở đó cũng có vô số hình ảnh bạo lực, phản cảm như chúng ta đang đề cập. Người ta còn nói rằng đó là một cách để giới thiệu tiềm năng văn hóa và quảng bá hình ảnh địa phương…
- Việt Nam đang hội nhập và với những tiềm năng, bản sắc văn hóa khắp các vùng miền, chúng ta có nhiều cách để thu hút bạn bè năm châu đến để khám phá một đất nước bình yên, yêu chuộng hòa bình. Nhưng nếu cứ để du khách quốc tế chứng kiến những hình ảnh bạo lực, phản cảm trong các lễ hội như vậy thì họ sẽ suy nghĩ như thế nào về văn hóa, con người Việt Nam?
Thực tế, thời gian gần đây xuất hiện ngày càng nhiều các hội chọi trâu thương mại tại một số địa phương, không chỉ đi ngược lại tinh thần chỉ đạo trong các Chỉ thị, Công điện, Thông tư của Ban Bí thư, Thủ tướng Chính phủ và Bộ VHTTDL về lễ hội mà ở một khía cạnh khác, đó còn là sự kích động, cổ xúy cho một xã hội bạo lực rất cần thiết phải lên án.
 |
| Những hành vi đối xử dã man với động vật luôn bị lên án. |
Với tiếng nói của một đại biểu Quốc hội luôn tâm huyết với mục tiêu xây dựng những giá trị văn hóa tốt đẹp, bà có niềm tin như thế nào về các chuyển biến của bức tranh lễ hội trong thời gian tới, khi hệ thống văn bản pháp luật ngày càng hoàn thiện, đồng bộ và tích cực “gạn đục, khơi trong”?
- Trong gia đình và nhà trường, chúng ta thường giáo dục con em bài học về lòng nhân ái, yêu thương con người và các loài vật. Nhưng thực tế trong thời gian qua, con em chúng ta lại bị nhồi nhét vào đầu những hình ảnh bạo lực ngay ở các lễ hội, rất phản tác dụng.
Những hành vi bạo lực có thể nói là mông muội, dã man đó không thể tiếp tục tồn tại trong một xã hội văn minh. Các quy định pháp luật cần rà soát, điều chỉnh và loại bỏ chúng một cách đồng bộ.
Khi pháp luật nghiêm cấm thì tôi tin rằng, các lễ hội ở Việt Nam sẽ không tái diễn những hành vi bạo lực một cách công khai nữa. Mỗi lễ hội sẽ thực sự trở thành một không gian giáo dục truyền thống, góp phần giáo dục đạo đức, xây dựng xã hội nhân văn và một cuộc sống hội tụ đầy đủ các giá trị văn hóa, yêu chuộng hòa bình.
Xin trân trọng cảm ơn bà!
18 °C
25 °C
19 °C
