Sau 54 ngày xét xử và nghị án vụ thất thoát 9.000 tỷ đồng xảy ra tại Ngân hàng Xây dựng Việt Nam (VNCB), hôm qua (9/9), TAND TP HCM quyết định tuyên án với các bị cáo.
 |
| Bị cáo Danh và các đồng phạm nghe tòa tuyên án. |
Theo điều tra, Phạm Công Danh (51 tuổi, nguyên Chủ tịch HĐQT VNCB, Chủ tịch HĐTV kiêm Tổng Giám đốc Công ty TNHH Tập đoàn Thiên Thanh) mua lại và tái cơ cấu Ngân hàng Đại Tín, sau đó đổi tên thành VNCB.
Khoảng tháng 5/2013, Danh chỉ đạo các thuộc cấp tại VNCB nâng cấp hệ thống CoreBanking để rút hơn 63 tỷ đồng, nâng tỷ lệ mua sắm tài sản của Ngân hàng vượt quá 50% vốn điều lệ, rút tiền trên 5 tỷ đồng từ VNCB mà không báo cáo Tổ giám sát - Ngân hàng Nhà nước (NHNN).
Ngoài ra, Danh chỉ đạo cấp dưới lập hồ sơ khống thuê trụ sở tại 268 Tô Hiến Thành và 816 Sư Vạn Hạnh (quận 10, TP HCM) để chuyển 581 tỉ đồng từ VNCB ra ngoài. Danh còn được xác định đã rút 5.490 tỉ đồng từ tiền gửi của khách hàng vào VNCB mà không có chữ ký của khách hàng là bà Trần Ngọc Bích, gây thiệt hại cho VNCB. Tổng thiệt hại ở các hành vi trên của Phạm Công Danh là hơn 7.000 tỉ đồng. Ngoài khoản thiệt hại trên, từ 12/2012 đến 3/2014, Danh chỉ đạo cấp dưới sử dụng pháp nhân của 12 công ty thuộc Tập đoàn Thiên Thanh và hai pháp nhân của công ty đối tác làm hồ sơ mua bán nguyên vật liệu khống, phương án trả nợ khống, lập các biên bản họp HĐQT khống, định giá nâng giá các lô đất đem thế chấp vay 5.000 tỷ đồng của VNCB. Từ nhưng phi vụ này, Danh gây thiệt hại thêm khoảng hơn 2.000 tỷ cho VNCB. Như vậy, chỉ tính riêng trong vụ án này, Danh và các đồng phạm đã gây ra thiệt hại hơn 9.000 tỷ đồng cho VNCB.
Với các hành vi nêu trên, Danh bị truy tố với vai trò chủ mưu về các tội: Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng; Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng. Ba thuộc cấp của Danh tại VNCB gồm: Phan Thành Mai, Mai Hữu Khương, Hoàng Đình Quyết bị truy tố với vai trò đồng phạm giúp sức tích cực cho Danh. Ngoài ra, còn có 32 bị cáo khác nguyên là cán bộ VNCB và lãnh đạo, nhân viên nhiều công ty thuộc Tập đoàn Thiên Thanh và các công ty đối tác của VNCB cũng bị truy tố trước tòa.
Sau 54 ngày xét xử và nghị án, HĐXX nhận định, từ năm 2011 Danh chưa chính thức nắm giữ Ngân hàng Đại Tín nhưng đã từng bước đưa người của mình vào hoạt động trong Ngân hàng có hành vi cố ý làm trái. Danh lập ra hàng loạt công ty con để tìm cách rút tiền ra khỏi ngân hàng đã vi phạm quy định cho vay của Nhà nước. Các bị cáo Mai, Khương, Quyết bị truy tố với vai trò đồng phạm giúp sức tích cực cho Danh là đúng pháp luật.
Khi bắt tay vào tái cơ cấu lại ngân hàng, Danh dù biết rõ ngân hàng Đại Tín đang bị đặt dưới sự kiểm soát đặc biệt, nhưng dưới áp lực thanh khoản, Danh đã sử dụng các thủ đoạn như nâng khống hợp đồng thuê mặt bằng, ký các ủy nhiệm chi trái pháp luật gây thất thoát lớn cho VNCB.
Việc thuê mặt bằng tại địa chỉ 816 Sư Vạn Hạnh và 286 Tô Hiến Thành là trái quy định vì thời điểm thuê, VNCB đang thua lỗ. Về số tiền 5.190 tỷ đồng mà Danh chuyển ra khỏi ngân hàng không có chữ ký của bà Bích là vi phạm pháp luật. Những nhân viên tín dụng khi xem xét hồ sơ vay vốn của những công ty con của Danh mà không thẩm định khả năng thu hồi vốn của các công ty đã cho phép những công ty này vay vốn là vi phạm quy định pháp luật, đủ căn cứ khẳng định các bị cáo thuộc nhóm này vi phạm quy định cho vay.
Theo HĐXX, Danh chỉ đạo nâng khống hệ thống Corebanking, rút trái phép 63 tỷ đồng từ CB (thời điểm Danh và các đồng phạm phạm tội là VNCB, nay đổi thành Ngân hàng Xây dựng - CB) nên buộc Danh phải bồi thường cho CB số tiền này. HĐXX cũng buộc Danh phải trả lại cho CB 200 tỷ đồng là tiền Danh sử dụng công ty con, khai khống hồ sơ thuê mặt bằng để chiếm đoạt.
Công ty Quỹ Lộc Việt rút 900 tỷ ra khỏi ngân hàng bằng việc ủy thác đầu tư, nay phải bồi thường lại toàn bộ số tiền này. Số tiền hơn 800 tỷ Danh đã chuyển cho bà Hứa Thị Phấn là trái pháp luật nên buộc bà Phấn phải giao nộp lại.
Số tiền 5.190 tỷ đồng mà Danh chuyển ra khỏi ngân hàng không có chữ ký của bà Bích là vi phạm pháp luật. Số tiền này là vật chứng của vụ án, cần thu hồi lại cho CB. Do đây là vật chứng của vụ án nên Danh đang nợ của ông Thanh số tiền 5.190 tỷ đồng.
Từ những nhận định nêu trên, HĐXX quyết định tuyên phạt Danh 18 năm tù về tội “Cố ý làm trái quy định của Nhà nước gây hậu quả nghiêm trọng”; 20 năm tù về tội “Vi phạm quy định cho vay trong hoạt động tổ chức tín dụng”, tổng hợp hình phạt Danh phải chịu là 30 năm tù (theo quy định tù có thời hạn không quá 30 năm tù). Các bị cáo Mai bị tuyên phạt 22 năm tù, Khương 20 năm tù, Quyết 19 năm tù. Các bị cáo còn lại bị tuyên phạt từ án treo tới 16 năm tù.
Ngoài ra, HĐXX đã tuyên phần bồi thường nghĩa vụ dân sự; quyết định khởi tố tại tòa hàng loạt vụ án liên quan tới Danh và đồng phạm. Theo đó, HĐXX quyết định khởi tố Phạm Thùy Trang (tức Trang phố núi, đã định cư ở nước ngoài) về hành vi cố ý làm trái; khởi tố ông Hoàng Văn Toàn - cựu Chủ tịch Đại Tín do có dấu hiệu vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng. HĐXX cũng kiến nghị tiếp tục điều tra làm rõ hành vi của ông Nguyễn Việt Hà và Quỹ Lộc Việt trong hành vi nhận ủy thác đầu tư trái phiếu.
