Câu chuyện đặc khu kinh tế và việc bùng phát cơn "địa chấn" truyền thông trên mạng xã hội

Với diễn biến qua hơn một tuần được phơi bày trên mạng xã hội về câu chuyện đặc khu chúng ta nhận thấy có sự xung đột về mặt nhận thức giữa một bên là những người có trách nhiệm được giao đồng tác giả của dự luật đơn vị hành chính kinh tế đặc biệt; còn một bên là các nhà nghiên cứu cùng cộng đồng xã hội.

Một bên cho rằng tương lai tươi sáng của đặc khu tạo được đột phá, cú hích mới cho đất nước với nhiều dòng tiền của nước ngoài sẽ chảy về đây do những chính sách, cơ chế, thể chế ưu đãi vượt trội. Còn một bên lo lắng, bức xúc vì tương lai, viễn cảnh được phác hoạ để nhằm đẻ ra luật đặc khu tiềm ẩn nhiều bất ổn.

Có thể nhận thấy, loại trừ những thông tin gây sự hiểu lầm và những nội dung bị xuyên tạc, cường điệu làm phức tạp thêm diễn biến của cuộc khủng hoảng truyền thông hiếm có này, thì việc trình và lý giải luật đặc khu trước Quốc hội cho thấy cơ quan soạn thảo, cơ quan thẩm định dự luật và nhiều đại biểu Quốc hội đã tiếp cận dự thảo luật từ trước không thấy hết thực trạng tình hình chính trị, kinh tế, an ninh của đất nước hiện nay.

Ảnh minh họa (Nguồn: zing.vn).

Đặc biệt là không nhận diện sâu về hiểm hoạ ngoại xâm và sự cuồng vọng của "giăc nội xâm" hoặc vì lý do khác mà những người có trách nhiệm đã "lướt" qua sự phản biện đầy tâm huyết về những vấn đề hệ trọng.

Về sự thành công của đặc khu?

Cần nhận thức rằng, thành công trong triển khai xây dựng đặc khu là thành công toàn diện cả về chính trị, quốc phòng, an ninh, văn hoá, xã hội, đối ngoại, chứ không chỉ là vấn đề kinh tế.

Cơ quan soạn thảo luật và cơ quan thẩm định có thể đã dày công đánh giá sự tác động sau khi dự án luật có hiệu lực. Tuy nhiên với lịch sử quá trình đổi mới trong hơn 30 năm qua, trong đó có việc xây dựng các khu kinh tế được triển khai trên nhiều tỉnh, thành phố, cùng với những tham khảo từ mô hình đặc khu kinh tế của nhiều nước thì xây dựng 3 đặc khu kinh tế Vân đồn, Bắc Vân Phong và Phú Quốc có thành công hay không vẫn là câu hỏi còn... bỏ ngỏ.

Dù có đưa ra nhiều luận chứng để có đặc khu, nhưng niềm tin về sự thành công của đặc khu chưa thể có như là một niềm tin chân lý.

Câu chuyện cho thuê đất 99 năm và yếu tố Trung quốc trên mạng xã hội là sự thể hiện người dân lo lắng về chủ quyền, an ninh đất nước. Cho thuê đất 99 năm hay 70 năm, 50 năm là vấn đề quan trọng và nhạy cảm nhưng không phải là nội dung mấu chốt trong luật đặc khu.

Tuy "bão tố" truyền thông trong tuần qua cuốn theo thời hạn thuê đất. Nhưng sự lý giải về sự thành công của xây dựng đặc khu thì có lẽ Quốc hội phải đặt lên hàng đầu. Cần phải dừng lại sự tranh cãi về chuyện thời hạn thuê đất, vì càng tranh cãi càng gây bất bình cho dân chúng.

Khi thể chế chưa được cải cách, luật pháp còn sơ hở, cơ chế "xin - cho" còn tồn tại, nhóm lợi ích còn có môi trường dung dưỡng, đang tranh tối tranh sáng tung hoành ngang dọc tìm kiếm siêu lợi nhuận từ sự suy thoái của các cơ quan công quyền và sơ hở của pháp luật thì việc thành công trong triển khai xây dựng đặc khu là điều... không tưởng.

Hiểm hoạ ngoại xâm và “lối thoát“ của “giặc nội xâm”

Trung quốc là một nước có nhiều xung đột về chủ quyền lãnh thổ với các nước láng giềng, là nước đã bộc lộ rất rõ tham vọng độc chiếm biển Đông.

Tuy nhiên, một vấn đề đặt ra có tính nguyên tắc đó là không được nhân nhượng, mất cảnh giác về lãnh thổ và chủ quyền, an ninh quốc gia trong bật kỳ hoàn cảnh nào.

Một câu hỏi được đặt ra ở đây là việc triển khai xây dựng 3 đặc khu liệu có tạo thêm thuận lợi cho Trung quốc thực hiện tham vọng gây áp lực, lấn át trên biển đông?

Trả lời câu hỏi này dành cho các nhà quân sự, an ninh và ngoại giao. Ở đây xin nêu lại một thông tin mới, kết hợp với nhiều thông tin về sự hiện diện của Trung quốc trên biển đông để chúng ta suy ngẫm: Ngày 22/5, phát biểu tại phiên họp tổ của Quốc hội, Thượng tướng Lê Chiêm, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, cho biết tình hình an ninh trên biển trong những tháng đầu năm 2018 diễn biến tương đối phức tạp. “ Đặc biệt dưới sự hỗ trợ của lực lượng chuyên trách, ngư dân Trung Quốc đánh bắt sâu trong vùng biển của Việt Nam, cách đảo Lý Sơn chỉ 40-50 hải lý".

Thiết nghĩ, trong khi chưa có bộ COC để vấn đề trên biển Đông có sự ràng buộc pháp lý, cam kết quốc tế thì triển khai xây dựng đặc khu có thể cần được xem xét lại một cách toàn diện và kỹ lưỡng nhất.

Có ý kiến cho rằng thông qua xây dựng đặc khu các doanh nghiệp thân hữu quan chức có quyền lực và những doanh nghiệp có vốn nước ngoài làm ăn ở đặc khu sẽ được hưởng các ưu đãi vượt trội. Theo đó người nhà, người thân của các quan chức có quyền lực sẽ trở thành đối tác của các nhà đầu tư chiến lược, làm ăn tư do ở đặc khu mà không bị các rào cản như ở đơn vị hành chính khác. Ưu đãi vượt trội không chỉ cho nhà đầu tư chiến lược mà còn chia sẻ cho những tổ chức, cá nhân thân hữu trong nước.

Chính vì sự nhìn nhận nêu trên mà trong tuần qua đã có nhiều bài viết phản biện sâu về luật đặc khu. Nhiều bài viết phản ánh ý chí, nghị lực, trí tuệ, bãn lĩnh của nhân dân trước những mối hiểm nguy khôn lường của toàn dân tộc.

“Gốc có vững thì cây mới bền
Xây lầu thắng lợi trên nền nhân dân”

Khi mà sự phản biện không thuận chiều với những lý lẽ để ra đời các dự luật có sức thuyết phục và chiếm được lòng dân và nhiều Đại biểu Quốc hội thì cơ quan được giao soạn thảo, thẩm định, trình dự luật nên tổng hợp thông tin thuận và không thuận gửi cho các Đại biểu Quốc hội. Riêng dự luật đặc khu, trưng cầu ý dân là cách hoá giải tốt nhất.

Nhân dân ta đủ trình độ để phân biệt đâu là ý kiến có trách nhiệm xây dựng, đâu là ý kiến kích động chống phá, đâu là sự hùa theo tâm lý đám đông. Dư luận và phản ứng của nhân dân thường là chuẩn mực hơn so với các kênh thông tin khác, nếu chúng ta biết gạn đục khơi trong từ trong dư luận của nhân dân.

Chính vì vậy mà bài học lấy dân làm gốc của Đảng ta luôn luôn là bài học lớn bao trùm toàn bộ sự nghiệp cách mạng của Đảng. Mà trước hết nhân dân là gốc rễ của tư duy, tư tưởng, quan điểm đường lối, chính sách pháp luật của Đảng và Nhà nước.

Lấy dân làm gốc là nguyên tắc hoạt động của Đảng và Nhà nước trong mọi lúc mọi nơi. Mặt khác, trong lúc các cơ quan công quyền có nhiều công chức suy thoái, tham nhũng, họ đang nắm giữ các vị trí có thể làm khuynh đảo các nội dung văn bản theo ý muốn của họ thì việc lấy dân làm gốc, tạo ra diễn đàn sôi động để lấy ý kiến nhân dân xây dựng pháp luật là vô cùng cần thiết.