Cấp ủy, chính quyền địa phương phải sát dân hơn, chủ động kiến tạo, phục vụ Nhân dân

Sáng 14/6, Ủy viên Bộ Chính trị, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì, phát biểu tại Hội nghị trực tuyến tập huấn chuyên môn, nghiệp vụ liên quan đến công tác tổ chức xây dựng Đảng, quản lý nhà nước, tổ chức và hoạt động của Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể chính trị ở cấp xã (mới).

Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh những vấn đề quan trọng cần quán triệt liên quan cuộc cách mạng về tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, trong đó có việc sắp xếp địa giới hành chính các cấp và tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp.

Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu tại Hội nghị.

Vấn đề thứ nhất, chúng ta xác định đây là cuộc cách mạng về tổ chức bộ máy trong hệ thống chính trị, phải làm rất quyết tâm, quyết liệt, đồng lòng, đồng chí, đồng bộ, đồng loạt, đồng thời.

Theo Thủ tướng, đã là cách mạng thì có những thuận lợi, phải phát huy tối đa để tạo sức mạnh cộng hưởng, tạo động lực, truyền cảm hứng; đồng thời cũng không ít khó khăn, vướng mắc, vì chuyển từ trạng thái này sang trạng thái kia cần độ trễ, thời gian, sự thích ứng, thích nghi nên phải kiên trì, kiên định để làm, vừa làm vừa rút kinh nghiệm, mở rộng dần, không cầu toàn, không nóng vội, khi có cơ hội thì thúc đẩy với tinh thần “thần tốc, táo bạo hơn nữa”, nhưng đã làm là chắc thắng, không nửa vời.

Vấn đề thứ hai, Thủ tướng nhắc lại ý kiến phát biểu của Tổng Bí thư Tô Lâm: Chúng ta làm cách mạng tổ chức bộ máy lần này không chỉ tạo ra không gian phát triển mới, động lực phát triển mới, với phạm vi, đối tượng rộng hơn, lớn hơn, mạnh mẽ hơn, toàn diện hơn; mà quan trọng nhất là chuyển đổi trạng thái của bộ máy chính trị (cả cơ quan Đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội) từ thụ động tiếp nhận, giải quyết các vấn đề của người dân, doanh nghiệp sang kiến tạo, chủ động phục vụ, giải quyết các công việc, vấn đề của người dân và doanh nghiệp.

“Phải quán triệt tinh thần này sâu sắc hơn, bởi vì người dân náo nức mong đợi, bạn bè quốc tế cũng rất quan tâm cuộc cách mạng này, trong bối cảnh đất nước ta chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày nay. Tất nhiên chúng ta phải khiêm tốn, chờ đợi hiệu quả mang lại của cuộc cách mạng này tác động tới kinh tế-xã hội”, Thủ tướng nói.

Thủ tướng cho biết cuộc cách mạng cũng là một giải pháp, cùng với các giải pháp khác như triển khai “bộ tứ trụ cột” để góp phần thúc đẩy tăng trưởng từ 8% trong năm nay và 2 con số trong những năm tới, thực hiện 2 mục tiêu 100 năm đã đề ra. Đây cũng là những giải pháp được bổ sung so với Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng.

Thủ tướng bày tỏ mong đợi chính quyền địa phương 2 cấp sẽ thực sự chuyển đổi trạng thái như vậy, đồng thời cho biết Trung ương tất nhiên phải chuyển đổi. Các bộ, ngành, cơ quan ở Trung ương giữ vai trò kiến tạo, không làm công việc cụ thể mà tập trung thực hiện các nhóm nhiệm vụ quản lý nhà nước: xây dựng chiến lược, quy hoạch, kế hoạch; xây dựng thể chế, pháp luật để quản lý và kiến tạo phát triển; xây dựng cơ chế, chính sách huy động nguồn lực để phát triển; thiết kế công cụ để kiểm tra, giám sát, kiểm soát quyền lực; đánh giá, tổng kết thực tiễn, đúc rút kinh nghiệm, xây dựng lý luận, nhân rộng các mô hình hay, cách làm tốt và tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc; thực hiện công tác thi đua khen thưởng, xử lý kỷ luật kịp thời, chính xác, công bằng, hợp lý, hiệu quả.

Vấn đề thứ ba, Thủ tướng nhấn mạnh yêu cầu đẩy mạnh phân cấp, phân quyền cho địa phương, đi đôi với phân bổ nguồn lực, nâng cao năng lực thực thi và tăng cường giám sát, kiểm tra, thực hiện “biết thì mới quản, không biết thì không quản”, xóa bỏ cơ chế xin cho. Thủ tướng lấy ví dụ, trong đánh giá tác động môi trường, một cục ở Bộ mà xem xét tất cả các dự án trên toàn quốc thì sẽ dẫn tới chậm trễ, kéo dài, thậm chí tiêu cực.

Thủ tướng cho biết, qua rà soát tổng số 5.076 văn bản quy phạm pháp luật, có 152 nhiệm vụ Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ phân cấp cho chính quyền địa phương, 913 nhiệm vụ cấp bộ, Bộ trưởng phân cấp cho chính quyền địa phương và 1.248 nhiệm vụ, thẩm quyền được xác định để phân định thẩm quyền.

Trên cơ sở đó, các bộ, cơ quan ngang bộ đã trình Chính phủ ban hành 28 Nghị định về phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền theo ngành, lĩnh vực, gắn với bảo đảm nguồn lực, cải cách thủ tục hành chính mạnh mẽ, cùng với Nghị định về trung tâm dịch vụ hành chính công; phân định rạch ròi giữa chức năng quản lý nhà nước ở Trung ương và chức năng tổ chức thực hiện ở địa phương. Sắp tới, sẽ tiếp tục rà soát để tiếp tục phân cấp, phân quyền, tăng cường hậu kiểm, giảm tiền kiểm, giảm phiền hà, sách nhiễu, xin cho.

Quang cảnh Hội nghị. (Ảnh: VGP)

Vấn đề thứ tư, Thủ tướng cho rằng khi từ 63 tỉnh, thành phố còn 34 tỉnh, thành phố với dân số mỗi địa phương cơ bản trên 2 triệu người và thực hiện chính quyền 2 cấp, bỏ cấp huyện thì công việc nhiều hơn, đối tượng, phạm vi quản lý rộng hơn, tính chất phức tạp hơn, nên các cấp ủy, chính quyền cần phát huy tinh thần chủ động, sáng tạo, linh hoạt, trách nhiệm phải cao, sát dân hơn, chủ động kiến tạo, phục vụ nhân dân, cố gắng nhiều hơn.

Thủ tướng lấy ví dụ, cơ quan chủ quản, chủ đầu tư các dự án phải quyết định việc đấu thầu, chỉ định thầu hay giao nhiệm vụ, như vậy thì bộ máy mới chạy, mới tinh giản được biên chế và hướng tới cơ sở, hướng tới người dân. “Bây giờ phân cấp, phân quyền rồi, giao quyền cho, giao trách nhiệm cho anh phải làm”, Thủ tướng nói.

Vấn đề thứ năm, Thủ tướng cho rằng các cơ quan, cấp ủy, chính quyền phải chủ động kiểm tra, giám sát, tinh thần là giám sát diện rộng, kiểm tra có trọng tâm, trọng điểm.

Vấn đề thứ sáu là vấn đề liên quan đến mối quan hệ của các cơ quan trong hệ thống chính trị; mối quan hệ giữa Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, nhân dân làm chủ, đặc biệt là ở cấp cơ sở phải thực sự là một mối quan hệ gắn bó, máu thịt, chặt chẽ, thông suốt.

Theo Thủ tướng, cấp ủy vừa phải cụ thể hóa các chủ trương, đường lối ở cấp trên, vừa phải chủ động, linh hoạt, sáng tạo, phù hợp với điều kiện cụ thể để bổ sung những vấn đề mới, xử lý những vấn đề nảy sinh, những vấn đề mới, vấn đề khó, vấn đề mà nhân dân mong muốn và yêu cầu. Với những vấn đề chưa có quy định, hoặc có quy định rồi nhưng bị thực tiễn vượt qua thì phải linh hoạt, sáng tạo, giải quyết theo thẩm quyền hoặc báo cáo cấp có thẩm quyền.

Thủ tướng đề nghị cấp ủy Đảng, chính quyền các cấp và Mặt trận Tổ quốc, đoàn thể chính trị-xã hội, nhất là người đứng đầu, đặc biệt là cấp cơ sở phải hết sức lắng nghe tiếng nói của người dân, doanh nghiệp, bám sát thực tiễn, tăng cường đi thực tế, hướng về cơ sở và giải quyết các vấn đề thực tiễn.

“Nhà nước quản lý thì phải chặt chẽ nhưng phải kiến tạo, kiến tạo để phát triển, giảm phiền hà cho người dân nhưng vẫn phải quản lý được. Và càng kiến tạo được bao nhiêu, càng xây dựng được thể chế bao nhiêu thì việc quản lý của chúng ta càng nhàn hơn vì người dân sẽ tham gia giám sát”, Thủ tướng nói.

Ông lấy ví dụ, nếu địa phương có trung tâm triển lãm quy hoạch thì người dân sẽ giám sát việc thực hiện quy hoạch sẽ tốt hơn. Đồng thời, Thủ tướng yêu cầu phải cầu thị lắng nghe các ý kiến để mạnh dạn sửa đổi, hoàn thiện thể chế, với mục tiêu từ nay đến cuối năm phải cơ bản tháo gỡ các vướng mắc thể chế.

Thủ tướng cũng lưu ý công tác thông tin, tuyên truyền, với yêu cầu các cơ quan báo chí - truyền thông phải vào cuộc làm tốt nhiệm vụ này với các chuyên đề, chuyên mục liên quan. Thủ tướng lưu ý một số nội dung cụ thể: Hướng dẫn về các quy định của Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc; những điểm mới, điểm cần lưu ý, điểm khó để toàn dân biết, thực hiện; tiếp nhận thông tin, giải thích những nội dung được người dân quan tâm hoặc người dân chưa hiểu. Trong đó, Thủ tướng lưu ý phát huy vai trò của Cổng Thông tin điện tử Chính phủ và Cổng Pháp luật quốc gia.

Thủ tướng chỉ đạo các cấp ủy, chính quyền, cơ quan tập trung thực hiện nghiêm túc, đồng bộ, quyết liệt chỉ đạo tại Kết luận số 167-KL/TW ngày 13/6/2025 của Bộ Chính trị, Ban Bí thư về chủ trương thực hiện sắp xếp tổ chức bộ máy và đơn vị hành chính, đưa vào hoạt động đồng thời cấp tỉnh, cấp xã từ ngày 1/7/2025; với tinh thần đã nói là làm, đã cam kết là phải thực hiện, đã làm, đã thực hiện là phải có sản phẩm cụ thể, cân, đong, đo, đếm được, lượng hóa được, coi trọng thời gian, quý trọng trí tuệ, sự quyết đoán đúng lúc.

Nhấn mạnh Đảng ta không có mục tiêu nào khác ngoài mục tiêu giành độc lập, tự do cho dân tộc, bảo vệ chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ đất nước và mang lại cuộc sống ấm no, hạnh phúc cho nhân dân, Thủ tướng tin tưởng với khí thế, động lực, nguồn lực đang rất mạnh mẽ hiện nay thì chính quyền 2 cấp sẽ đi vào vận hành thông suốt, trơn tru, mang lại lợi ích cho Nhân dân.