Bắc Giang: Hàng loạt Doanh nghiệp bị xử phạt vì gây ô nhiễm môi trường

Trong số hàng chục Doanh nghiệp bị xử phạt vì hành vi gây ô nhiễm môi trường trên địa bàn tỉnh Bắc Giang nói chung và trong các KCN nói riêng thì Công ty TNHH Italisa Việt Nam (có Nhà máy sản xuất tại KCN Song Khê – Nội Hoàng, huyện Yên Dũng, tỉnh Bắc Giang) là nổi bật nhất.

Công ty Italisa Việt Nam.

Nguyên nhân là bởi từ khi đi vào hoạt động cho tới nay, Công ty này liên tục bị các cơ quan chức năng của tỉnh Bắc Giang cũng như các cơ quan Trung ương như C49 (Bộ Công an) và Tổng cục Môi trường (Bộ Tài nguyên và Môi trường) ra quyết định xử phạt hàng tỷ đồng nhưng vẫn chứng nào tật nấy. Thậm chí cứ xử phạt xong thì lại vi phạm nghiêm trọng hơn.

Theo giới thiệu trên website: http://italisa.vn của Công ty này thì Công ty TNHH Italisa Việt Nam được thành lập vào năm 2008 với tên gọi Công ty TNHH vật liệu hợp kim Powerway (Việt Nam). Đến năm 2010 thì được đổi tên thành Công ty TNHH Italisa Việt Nam và hiện được đầu tư bởi Tập đoàn Boway, chuyên sản xuất thiết bị vệ sinh nhà tắm – nhà bếp cao cấp với tổng vốn đầu tư lên đến 20 triệu USD trên tổng diện tích 15 ha với hơn 1100 nhân viên.

Công ty TNHH Italisa Việt Nam tự hào sở hữu một dây chuyền sản xuất sen vòi – phụ kiện nhà tắm, nhà bếp ngũ kim đồng bộ. Toàn bộ quá trình sản xuất đều được tích hợp trong nhà máy của Italisa bao gồm thiết kế, tạo khuôn ngoài, tạo lõi khuôn cát, đúc thân, gia công, đánh bóng, mạ điện, thí nghiệm tính năng, lắp ráp hoàn thiện.

Đặc biệt, Italisa đưa các thiết bị tiên tiến nhất trên thế giới vào sản xuất bao gồm máy đúc trọng lực IMR nhập khẩu từ Italy, máy đúc áp lực thấp, dây chuyền gia công BROTHER nhập khẩu từ Nhật Bản, dây chuyền mạ điện 104 giàn nhập khẩu từ Đài Loan, thiết bị quang phổ SPEAK nhập khẩu từ Đức... Chủ tịch HĐQT hiện tại là ông Tạ Thức Tài, còn Tổng giám đốc là ông Trần Kiến Quân.

Tuy được giới thiệu hoành tráng từ công nghệ cho tới dây truyền sản xuất như vậy nhưng trên thực tế ngay từ năm 2013, khi tiến hành kiểm tra sự chấp hành pháp luật về bảo vệ môi trường đối với Công ty TNHH Italisa Việt Nam thì Đội 2, Phòng 2, Cục Cảnh sát phòng chống tội phạm về môi trường (C49 - Bộ Công an) đã phát hiện tại khu sản xuất mạ sản phẩm có 1 đường ống đường kính khoảng 76mm, dài 15m được đấu nối từ bể mạ không qua hệ thống xử lý nước thải của Doanh nghiệp mà xả thẳng ra hố ga của hệ thống nước thải sinh hoạt rồi xả ra ngoài môi trường.

Công ty TNHH Italisa nhiều lần bị các cơ quan chức năng xử phạt vì hành vi xả nước thải không đạt chuẩn ra môi trường.

Đến ngày 19/01/2015, C49 - Bộ Công an đã ra quyết định xử phạt hành chính với Công ty TNHH Italisa Việt Nam với hành vi xả thải vượt tiêu chuẩn, quy chuẩn cho phép ra môi trường (từ 5 đến dưới 10 lần trong trường hợp nước thải từ 200m3 ngày đêm đến dưới 400m3 ngày đêm). Mức phạt cho hành vi này là 310 triệu đồng, đồng thời yêu cầu công ty này khắc phục ngay vi phạm.

Mới đây nhất, ngày 21/3/2016, Tổng cục Môi trường (Bộ Tài nguyên và Môi trường) tiếp tục có Quyết định xử phạt vi phạm hành chính về bảo vệ môi trường với Công ty TNHH Italisa Việt Nam do có hàng loạt hành vi "bức tử" môi trường. Mức phạt cho các hành vi này lên tới hơn 650 triệu đồng. Tổng cục Môi trường yêu cầu công ty này dừng ngay việc xả thải không đạt quy chuẩn kỹ thuật ra môi trường, nâng cấp các trạm xử lý nước thải theo quy chuẩn, công ty phải quản lý các chất thải rắn phát sinh, phải dừng ngay hoạt động tái chế chất thải không đúng quy định…

Ngay sau đó, UBND tỉnh Bắc Giang cũng đã có chỉ đạo yêu cầu Sở TN&MT phải trực tiếp giám sát quá trình xử lý, khắc phục vi phạm của Công ty TNHH Italisa Việt Nam, tránh tình trạng “nhờn” luật đối với Doanh nghiệp nổi tiếng vi phạm pháp luật bảo vệ môi trường nhiều năm liền tại KCN Song Khê – Nội Hoàng này.

Mặc dù bị các cơ quan chức năng liên tục xử phạt nhưng có một điều lạ là ngoài Công ty TNHH Italisa Việt Nam ngang nhiên phớt lờ các quy định trong lĩnh vực bảo vệ môi trường trên địa bàn tỉnh Bắc Giang thì còn rất nhiều Doanh nghiệp khác như thường xuyên gây ô nhiễm môi trường dưới hình thức xả thải vượt tiêu chuẩn cho phép như: Công ty CP Habada; Công ty TNHH khoa học kỹ thuật năng lượng mặt trời Bo Viet; Công ty TNHH cơ khí mạ Thiên Đông; Công ty TNHH linh kiện điện tử Sanyo OTP Việt Nam; Công ty TNHH MTV Việt Pan Pacific World; Công ty TNHH Nichirin Việt Nam…

Không chỉ vậy, mới đây Sở TNMT Bắc Giang đã Thanh tra toàn diện Trung tâm quan trắc vì có dấu hiệu sai phạm.

Ngày 06/9/2016, ông Lê Hồng Sơn - Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bắc Giang đã ban hành Quyết định số 399/QĐ-TNMT về việc thành lập Đoàn kiểm tra với nhiệm vụ kiểm tra việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ của Trung tâm này.

Theo đó, Đoàn kiểm tra gồm 6 người do ông Vũ Văn Tưởng - Phó Giám đốc Sở TN&MT tỉnh Bắc Giang làm Trưởng đoàn; ông Lâm Xuân Thủy - Chánh Thanh tra sở là Phó trưởng đoàn cùng một số thành viên khác. Đoàn kiểm tra có nhiệm vụ kiểm tra việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ của Trung tâm Quan trắc Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bắc Giang (Trung tâm Quan trắc) trong giai đoạn từ 01/01/2010 đến 31/12/2015. Thời gian kiểm tra 45 ngày (ngày làm việc), kể từ ngày công bố Quyết định kiểm tra.

Trước đó, như Phapluatplus.vn đã thông tin, ngân sách Nhà nước trong việc đấu thầu mua bán trang thiết bị đã được Trung tâm quan trắc môi trường tỉnh Bắc Giang đưa vào dưới hình thức đấu thầu công khai. Chỉ tính riêng năm 2011, gói thầu mua sắm trang thiết bị của trung tâm được Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang phê duyệt lên tới hơn 2 tỷ đồng lấy từ nguồn kinh phí sự nghiệp môi trường.

Ngày 13/6/2011, Giám đốc trung tâm quan trắc là ông Vũ Đức Phượng đã có Quyết định số 15/QĐ-TTQT thành lập tổ chuyên gia, tư vấn đầu thầu mua sắm trang thiết bị năm 2011 do bà Tạ Thị Minh Tâm - Phó giám đốc Trung tâm làm tổ trưởng.

Các trang thiết bị được đưa ra mua sắm đầu thầu gồm: 1 máy quy ly tâm; 1 bộ đo khí phát thải; 1 bộ máy chưng cất đạm tự động; 1 máy chưng cất chân không; 1 bộ máy chưng cất cổ quay và 1 tủ lưu mẫu.

Mặc dù là hình thức đấu thầu công khai nhằm chọn được nhà thầu chất lượng có mức giá bán tối ưu nhất nhằm tiết kiệm, bảo vệ nguồn ngân sách nhà nước. Thế nhưng, Trung tâm quan trắc môi trường tỉnh Bắc Giang lại đưa ra những giới hạn rất khó hiểu. Cụ thể, tại “biểu phạm vi cung cấp hàng hoá” trong Hồ sơ mời thầu năm 2011, cơ quan này đưa ra những mô tả rất cụ thể về những trang thiết bị sẽ trúng thầu như:

Bộ máy cất đạm tự động, hãng sản xuất VELP - Ý, Moden: UDK149; Bộ phân huỷ mẫu, hãng sản xuất VELP - Italia, Moden: SMS; Bộ hút tuần hoàn (sử dụng cho bộ lọc khí), hãng sản xuất VELP - Italia, Moden: JP; Máy cắt quay chân không, hãng sản xuất IKA - Đức; Moden: JRV control V…

Như vậy, Trung tâm quan trắc môi trường tỉnh Bắc Giang đấu thầu công khai về mặt hình thức nhưng bản chất lại đi khu biệt các thiết bị trúng thầu. Cũng tại hồ sơ mời thầu này, điều lạ là phần mô tả “Thông số kỹ thuật hệ thống chưng cất chân không Ilmdest” nhưng không thể hiện được thông số kỹ thuật mà chỉ thể hiện quảng bá của nhà phân phối, bán sản phẩm.

Với việc đấu thầu chỉ là hình thức như vậy nên gói thầu hơn 2 tỷ đồng từ ngân sách đã tìm được đơn vị trung thầu là Công ty cổ phần thiết bị khí tượng thuỷ văn và môi trường Việt Nam - Hymetco có địa chỉ tại ngõ 62/23 đường Nguyễn Chí Thanh - Đống Đa (Hà Nội).

Sau khi có kết quả đấu thầu thành công tốt đẹp, ngày 25/8/2011, Trung tâm quan trắc môi trường và Công ty Hymetco đã bàn giao thiết bị, thanh toán tiền.

Nhiều kết quả quan trắc lạ kỳ được dư luận yêu cầu làm rõ như kết quả với Công ty TNHH linh kiện điện tử Sanyo OTP Việt Nam, Công ty TNHH Nichirin Việt Nam tại KCN Quang Châu (Việt Yên - Bắc Giang); Công ty TNHH MTV Việt Pan Pacific World; Nhà máy điện phân chì thuộc Công ty CP kim loại màu Bắc Bộ tại huyện Cao Lộc (Lạng Sơn)…