Dựa trên kết quả khai quật giới chuyên môn đã xác định được vị trí, quy mô, kết cấu mặt bằng của kiến trúc chùa Linh Nhân Tư Phúc.
Bảo tàng Lịch sử quốc gia, Sở VH, TT Hà Nội và Ban quản lý Di tích và Danh thắng Hà Nội vừa phối hợp tổ chức Hội nghị Báo cáo sơ bộ kết quả khai quật lần III - năm 2015 tại di tích Đền - Chùa Bà Tấm (Đền thờ Nguyên phi Ỷ Lan tên chữ là chùa Linh Nhân Tự Phúc).
Trước đó Bộ VH, TT và DL yêu cầu chậm nhất ba tháng sau khi kết thúc đợt khai quật, Sở VH, TT Hà Nội và Bảo tàng Lịch sử Quốc gia phải có báo cáo sơ bộ, sau một năm phải có báo cáo khoa học gửi về Cục Di sản văn hóa. Thời gian tiến hành khai quật từ 20/5 đến 20/11/2015, diện tích khai quật trên 600 m2.
|
Hố khai quật tại di tích chùa Bà Tấm, xã Dương Xá, huyện Gia Lâm, Hà Nội. Ảnh: Internet |
Dựa trên kết quả sau một thời gian khai quật tại 18 hố đào, các nhà khoa học đã xác định được vị trí, quy mô, kết cấu mặt bằng của kiến trúc chùa Linh Nhân Tư Phúc qua 5 giai đoạn xây dựng, trùng tu, tôn tạo: thời Lý, thời Trần, thời Lê trung hưng và giai đoạn thời Nguyễn.
Riêng trong thời Nguyễn, chùa lại được xây dựng, trùng tu trong hai giai đoạn khác nhau, giai đoạn sớm vào đầu thế kỷ XIX và giai đoạn muộn là vào nửa đầu thế kỷ XX.
Bên cạnh đó, trong cuộc khai quật lần này, các nhà khảo cổ cũng đã thu thập được một khối lượng đáng kể các loại hình di vật, gồm vật liệu và trang trí kiến trúc, đồ gốm sứ. Đặc biệt là các bộ phận trang trí của các tháp đất nung thời Lý, Trần và Lê - Mạc…
Những hiện vật thu được trong quá trình khai quật phải tạm nhập vào Bảo tàng Hà Nội để giữ gìn, bảo quản, báo cáo Bộ trưởng Bộ VH, TT và DL phương án bảo vệ, phát huy giá trị hiện vật.
|
Thành bậc sấu đá và chim phượng thế kỷ XI -XII, tại chùa Bà Tấm, Gia Lâm, Hà Nội. Ảnh: Internet |
Cụm di tích đền - chùa Bà Tấm thuộc địa phận xã Dương Xá, huyện Gia Lâm, ngoại thành Hà Nội, cách khu vực trung tâm Hà Nội gần 20km về phía Đông, trên Quốc lộ 5 đi Hải Phòng. Đền - Chùa Bà Tấm là tên gọi phổ biến trong nhân dân để chỉ khu di tích tưởng niệm về một nhân vật nổi danh của lịch sử dân tộc ở thời Lý. Đền còn có tên gọi theo địa danh là đền Dương Xá, hay đền Ỷ Lan, chùa có tên chữ Linh Nhân Tư Phúc tự.
Theo sử sách và truyền thuyết dân gian, chùa Bà Tấm được xây dựng từ thời Lý. Sự ra đời của ngôi chùa gắn với Nguyên phi - Hoàng thái Hậu Ỷ Lan - một nhân vật nổi tiếng của vương triều nhà Lý. Nguyên phi Ỷ Lan giỏi việc trị nước đã hai lần nhiếp chính, khiến nhân tâm hoà hợp, đất nước thanh bình, nhân dân sùng Phật, tôn bà là Phật Bà Quan Âm. Bà được dân gian gọi là bà Tấm - là hiện thân của lòng bao dung, đức độ và những điều tốt lành.
Hiện nay, chùa còn lưu giữ nhiều di vật quý mang ý nghĩa lịch sử - văn hóa như là 2 tượng sư tử (bệ thờ), kích thước rất lớn, tạo bằng đá liền khối cao 1,2m rộng 1,36m trong tư thế phủ phục, đường nét đặc biệt mềm mại.
|
Tượng sư tử bằng đá thế kỷ XI - XII tại chùa Bà Tấm, Dương Xá, Gia Lâm, Hà Nội. Ảnh: Internet |
Sư tử ở đền Ỷ Lan đang vờn hòn ngọc, trên trán có trổ chữ Vương khẳng định vị trí chúa tể muôn loài, đồng thời cũng thể hiện uy quyền của vương triều. Trong đền còn có một thành bậc bằng đá chạm nổi rồng và lân đang chạy xuống. Thành đá dài 1,3m cao 0,8m. Nhiều di vật đất nung trang trí kiến trúc thời Lý đang được lưu giữ tại di tích.