Vào năm 2016, TP Hà Nội từng ban hành quy định mới về cải tạo hè phố, đặt mục tiêu đến năm 2020, vỉa hè của hơn 900 tuyến đường tại 12 quận nội thành được thay thế từ gạch truyền thống sang đá tự nhiên, có kết cấu bền vững với tuổi thọ từ 50 - 70 năm.

Đến thời điểm hiện tại, theo số liệu báo cáo của UBND các quận, huyện, thị xã, hiện nay trên địa bàn thành phố Hà Nội có khoảng 255 tuyến phố được lát đá tự nhiên. Trong đó, riêng quận Hoàn Kiếm đã hoàn thành việc lát đá vỉa hè 100% các tuyến phố.

Trái với những kỳ vọng ban đầu, khi hoàn tất thi công và đưa vào sử dụng, vỉa hè lát loại đá này không kéo dài như mong đợi mà xuống cấp nhanh chóng, thậm chí nứt vỡ nham nhở chỉ trong vài năm đưa vào sử dụng ở Thủ đô.

Khảo sát tại nhiều tuyến phố đã được lát đá tự nhiên trên địa bàn Hà Nội như Trần Phú (Hà Đông), Nguyễn Trãi (Thanh Xuân), Vạn Bảo, Liễu Giai (Ba Đình)... không khó để bắt gặp những đoạn lởm chởm các vết nứt vỡ, lồi lõm, thậm chí tạo thành những hố nhỏ gây khó khăn cho việc đi lại của người dân.

Phóng viên Pháp luật Plus đã có mặt tại những tuyến phố đã được UBND TP Hà Nội lát đá tự nhiên để ghi nhận thực tế.

Đơn cử tại tuyến đường Vạn Bảo (Ba Đình), dù mới được thay mới đá lát vỉa hè trong gần 2 năm qua nhưng nhiều đoạn đá lát bị nứt vỡ, gập ghềnh, bong tróc.

Tại đường Trần Duy Hưng, Lê Văn Lương, Khuất Duy Tiến... nhiều vỉa hè lát đá cũng bị nứt vỡ, xuống cấp nghiêm trọng, nhiều đoạn bị sụt lún sâu so với mặt vỉa hè.

Đặc biệt, tại tuyến đường Nguyễn Trãi (quận Thanh Xuân), cả một tuyến vỉa hè dài được lát đá "có độ bền 50 - 70 năm" gần như bị vỡ nát, nứt toác như đồng ruộng gặp hạn hán kéo dài.

Ông Hoàng Văn Minh (58 tuổi, sống ở Quận Thanh Xuân, Hà Nội) chia sẻ: "Vỉa hè đường Nguyễn Trãi từng được lật lên rồi lát lại cách đây ít năm, lúc mới hoàn thiện rất đẹp và thuận tiện cho người dân đi bộ. Thế nhưng bây giờ rất nhiều chỗ đã nứt toác, không khác gì hư ruộng gặp hạn hán, thậm chí cản trở giao thông, làm mất mỹ quan".

Một trong những nguyên nhân khiến vỉa hè bị xuống cấp có thể kể đến đó là việc quản lý, sử dụng mặt hè không đúng công năng sử dụng, mục tiêu đầu tư và thiết kế phê duyệt.

Theo đó, tình trạng các phương tiện cơ giới như ô tô, xe máy… đi lên vỉa hè chỉ dành cho người đi bộ, thậm chí là tận dụng thành các điểm trông giữ xe cũng có thể là một trong những nguyên nhân gây hư hỏng, xuống cấp mặt hè. Điều này đã khiến cho rất nhiều người dân sinh sống ở các khu vực có vỉa hè xuống cấp bức xúc.

Theo ghi nhận của phóng viên, trong khi vỉa hè nhiều tuyến phố ở Hà Nội xuống cấp chỉ sau vài năm hoàn thành việc lát đá, thì tại nhiều tuyến phố khác, việc lát đá, lát vật liệu giả đá đang tiếp tục được triển khai dịp cuối năm.

Trước đó Sở Xây dựng Hà Nội đã có báo cáo đánh giá về thực trạng cũng như đề xuất giải pháp để quản lý, đầu tư, cải tạo vỉa hè một cách khoa học hơn.

Theo báo cáo, các dự án lát đá vỉa hè thời gian qua được giao cho các quận, huyện làm chủ đầu tư. Trong giai đoạn 2016 - 2017, việc triển khai cải tạo, chỉnh trang một số tuyến phố như: Nguyền Trãi (quận Thanh Xuân), phố Trần Phú (quận Hà Đông), phổ Nguyễn Đình Chiếu (quận Hai Bà Trưng)....có lát hè bằng đá tự nhiên.

Việc lát đá tự nhiên giai đoạn này tại các quận, huyện còn một số nội dung tồn tại trong việc khảo sát thiết kể, thi công, quản lý, sử dụng sau đầu tư. Những bất cập này đã được Thanh tra thành phố chỉ ra tại Kết luận số 637/KL-TTTP-P2 ngày 13/02/2018 như: chất lượng mặt hè và các lớp kết cấu chưa đảm bảo theo hồ sơ thiết kế, thiết kế vỉa hè các tuyến phố chưa có sự thống nhất, việc khớp nối hạ tầng kỹ thuật, hạ ngầm chưa đồng bộ, chưa đảm bảo về mỹ quan đô thị; quản lý, sử dụng vỉa hè sau đầu tư tại một số tuyến phố còn chưa đúng mục đích, bảo hành, bảo trì chưa được thường xuyên, kịp thời;.....

Chiều 2/12/2022, HĐND TP Hà Nội đã tổ chức họp báo thông tin trước kỳ họp thứ 10 sẽ diễn ra trong tháng 12.

Trả lời câu hỏi liên quan đến chủ trương lát đá vỉa hè đang được thực hiện trên nhiều tuyến phố nhưng chất lượng không đảm bảo, vài năm đã vỡ nát gây lãng phí lớn, Trưởng ban Đô thị HĐND TP Hà Nội Nguyễn Nguyên Quân cho biết Ban đã có kiến nghị thành phố rà soát, đánh giá lại việc này.

UBND TP Hà Nội cũng đã ban hành bộ quy chuẩn về lát đá vỉa hè, tuy nhiên, gần đây có những tuyến đường có vỉa hè bị hư hỏng.

"Vỉa hè có 2 dạng, một là theo tiêu chuẩn cũ, hai là vỉa hè đang lát đá theo tiêu chuẩn mới. Theo dư luận phản ánh thì mặc dù lát theo tiêu chuẩn mới nhưng vẫn chưa đảm bảo.

Ban Đô thị đã giám sát vấn đề này, đồng thời có kiến nghị trong báo cáo thẩm tra để UBND TP Hà Nội trong năm 2023 cần đánh giá hiệu quả của chủ trương, đánh giá cả về chất lượng. Từ đó, xem xét hiệu quả đến đâu, chất lượng thế nào, có tiếp tục thực hiện lát đá vỉa hè nữa hay không", ông Nguyễn Nguyên Quân thông tin.

Ông Nguyễn Ngọc Việt, Chánh Văn phòng HĐND TP Hà Nội, cho biết thêm, HĐND TP Hà Nội đồng tình với những phản ánh của báo chí.

Theo Chánh Văn phòng HĐND TP Hà Nội, đây là một trong những kênh để cơ quan sẽ có đề xuất trong việc thực hiện chức năng giám sát.

Ngoài ra, việc chọn nội dung giám sát ở kỳ tới sẽ được tổng hợp trên cơ sở ý kiến, kiến nghị của cử tri, ý kiến của đại biểu HĐND thành phố, của các tổ ứng cử trên các quận, huyện... những vấn đề dân sinh bức xúc.

Về việc có giám sát nội dung lát đá vỉa hè hay không, giám sát nội dung gì trong năm 2023, sẽ được tổng hợp báo cáo tại kỳ họp và đại biểu HĐND sẽ bấm nút, chọn các nội dung giám sát.

Mới đây nhất, ông Dương Đức Tuấn, Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội đã có ý kiến chỉ đạo các Sở, ngành, quận, huyện trên địa bàn thành phố tăng cường quản lý các dự án lát đá vỉa hè.

Cụ thể, Phó Chủ tịch UBND thành phố yêu cầu các đơn vị khẩn trương kiểm tra đánh giá, thực hiện các giải pháp đồng bộ để khắc phục tình trạng hỏng hóc, xuống cấp của vỉa hè, đảm bảo an toàn cho người dân.

Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội yêu cầu các đơn vị khẩn trương kiểm tra đánh giá, thực hiện các giải pháp đồng bộ để khắc phục tình trạng hỏng hóc, xuống cấp của vỉa hè, đảm bảo an toàn cho người dân, phương tiện khi tham gia giao thông và mỹ quan đô thị.

UBND thành phố Hà Nội giao Sở Xây dựng Hà Nội căn cứ chức năng, nhiệm vụ được giao và chỉ đạo của UBND thành phố tại văn bản số 1385 để phối hợp với các sở, ngành thành phố và đơn vị liên quan tăng cường kiểm tra, kiểm soát, hướng dẫn UBND các quận, huyện, thị xã trong việc sử dụng vật liệu lát hè, vỉa hè, kết cấu hè và thẩm định, quy trình kỹ thuật trong thi công xây dựng, quản lý chất lượng xây dựng công trình theo phân cấp, đảm bảo phù hợp với quy chuẩn, tiêu chuẩn kỹ thuật hiện hành.

Lê Hải - Như Trường