Tháng 8-1945, trước sự tác động thuận lợi của tình hình quốc tế và phong trào cách mạng trong nước dâng cao, Chủ tịch Hồ Chí Minh và Trung ương Đảng thực hiện những quyết định hành động một cách kiên quyết và nhanh chóng để lãnh đạo nhân dân vùng lên giành chính quyền trong toàn quốc. Trong cuộc Tổng khởi nghĩa này, vai trò của Thủ đô Hà Nội là rất quan trọng.
Cuộc mít tinh phát động khởi nghĩa giành chính quyền do Mặt trận Việt Minh tổ chức tại Nhà hát Lớn Hà Nội ngày 19-8-1945. Ảnh tư liệu
1. Ngày 14-8-1945, phát xít Nhật đầu hàng quân đồng minh dẫn đến quân đội của chúng ở Đông Dương mất tinh thần, Chính phủ bù nhìn Trần Trọng Kim hoang mang, tê liệt. Chớp thời cơ, Hội nghị toàn quốc của Đảng đã họp tại Tân Trào (từ ngày 13 đến 15-8-1945) ra quyết định phát động Tổng khởi nghĩa. Ủy ban khởi nghĩa toàn quốc được thành lập để thống nhất chỉ huy cuộc chiến đấu, ra Quân lệnh số 1, hạ lệnh Tổng khởi nghĩa trong cả nước. Chiều 16-8-1945, Quốc dân Đại hội họp ở Tân Trào, nhất trí phát động Tổng khởi nghĩa...
Ngày 15-8-1945, được tin Nhật chính thức đầu hàng, Xứ ủy Bắc Kỳ họp tại Vạn Phúc (Hà Đông) quyết định tiến hành khởi nghĩa giành chính quyền ở các địa phương thuộc Xứ ủy phụ trách. Cùng ngày, Hội nghị cán bộ quân sự bất thường được Thành ủy Hà Nội triệu tập tại chùa Hà để bàn về công tác quân sự chuẩn bị khởi nghĩa giành chính quyền ở Hà Nội.
Ngày 16-8-1945, Thành ủy Hà Nội triệu tập hội nghị cán bộ mở rộng thông báo Quân lệnh số 1 của Ủy ban khởi nghĩa, thành lập Ủy ban Quân sự cách mạng - Ủy ban khởi nghĩa Hà Nội.
Chiều 17-8-1945, tại Quảng trường Nhà hát Lớn, Tổng hội viên chức tổ chức cuộc mít tinh hô hào nhân dân ủng hộ chính quyền bù nhìn Trần Trọng Kim, song đã bị Ủy ban Quân sự cách mạng chiếm lấy diễn đàn để tuyên truyền cách mạng.
Những tổ chiến đấu, những tuyên truyền viên xung phong đã thi hành nhiệm vụ; nhiều lá cờ đỏ sao vàng, trong đó một lá cờ đỏ sao vàng lớn đã phủ kín mặt trước lễ đài; tiếng reo hò của quần chúng ủng hộ Mặt trận Việt Minh lên cao và cuộc mít tinh này đã chuyển sang biểu tình, tuần hành do các đội tự vệ chiến đấu dẫn đầu đi từ Nhà hát Lớn qua các phố trung tâm, với các khẩu hiệu được hô vang: “Ủng hộ Việt Minh”, “Đả đảo bù nhìn”, “Việt Nam độc lập”… Có thể nói, đây chính là những phút giây đầu tiên của cuộc khởi nghĩa giành chính quyền tại Hà Nội.
Sự kiện này khẳng định sự tin tưởng của quần chúng vào ngọn cờ cứu nước của Mặt trận Việt Minh. Trước khí thế cách mạng của quần chúng và tình hình của địch, tối 17-8-1945, Ủy ban Quân sự cách mạng Hà Nội họp hội nghị mở rộng, bàn cụ thể kế hoạch khởi nghĩa và dự kiến tiến hành vào ngày 19-8-1945.
Ngày 18-8-1945, Ủy ban Quân sự cách mạng Hà Nội chuyển vào nội thành. Theo kế hoạch, các đội tuyên truyền xung phong dùng mô tô, xe đạp cắm cờ đỏ sao vàng đi khắp phố phường phát truyền đơn, dán áp phích, kêu gọi nhân dân tham gia khởi nghĩa; các đội tự vệ cùng các tổ chức cứu quốc sẽ chiếm các nơi quan trọng…
Sáng 19-8-1945, từ các cửa ô, quần chúng nhân dân giương cao cờ đỏ sao vàng và biểu ngữ tiến về Nhà hát Lớn và trung tâm thành phố tham gia khởi nghĩa tạo khí thế cách mạng mạnh mẽ. Trưa cùng ngày, cuộc mít tinh trọng thể tại Nhà hát Lớn đã nhanh chóng chuyển thành cuộc biểu tình vũ trang, tuần hành thị uy của gần 20 vạn người.
Quần chúng cách mạng có các đơn vị tự vệ chiến đấu dẫn đầu đã tỏa đi chiếm các cơ quan, công sở trọng yếu của địch theo đúng kế hoạch. Tại Phủ Khâm sai - cơ quan đầu não của chính phủ bù nhìn, quân dân Hà Nội đã tước vũ khí lính bảo an, phân phát cho tự vệ và nhanh chóng làm chủ toàn bộ khu vực này…
2. Nhân việc quân Nhật bất ngờ đem xe tăng bao vây trại Bảo an binh, đòi tước vũ khí của quân ta đề phòng ta sau khi chiếm được trại sẽ tấn công chúng, người của Ủy ban Quân sự cách mạng Hà Nội là đồng chí Lê Trọng Nghĩa và cố vấn Trần Đình Long đã đến cơ quan tham mưu của quân Nhật để đàm phán.
Dù đàm phán diễn ra gay go, song cuối cùng quân Nhật cũng chấp nhận yêu cầu án binh bất động, không can thiệp vào công việc của Việt Minh, chính quyền cách mạng và Việt Minh sẽ không tiến công quân Nhật nếu chúng không can thiệp công việc của ta. Thắng lợi của cuộc đàm phán đã giúp lực lượng khởi nghĩa không phải đối đầu trực tiếp với quân Nhật, góp phần loại trừ các lực lượng chính trị ở Hà Nội đang có ý đồ đảo ngược tình thế cách mạng. Mọi nẻo đường Hà Nội lúc này đều rực rỡ cờ đỏ sao vàng.
Tối 19-8-1945, Ủy ban Quân sự cách mạng Hà Nội họp, quyết định nhiều vấn đề quan trọng; trong đó có thành lập Ủy ban nhân dân lâm thời (ra mắt sáng 20-8-1945 và đã ban bố một số chính sách, đáp ứng yêu cầu của tình hình và nhiệm vụ). Tổng khởi nghĩa tại Hà Nội đã thắng lợi.
Hà Nội khởi nghĩa thành công như một tiếng bom mở đầu, lan nhanh, vang dội đi khắp nơi; có tác động quyết định, cổ vũ và tạo điều kiện để nhân dân các địa phương trên cả nước vùng lên khởi nghĩa giành chính quyền sau đó… Khởi nghĩa giành chính quyền thắng lợi ở Hà Nội - nơi có hơn 1 vạn quân Nhật chiếm đóng, đông nhất so với các thành phố, thị xã ở Bắc Kỳ mà không phải đổ máu đã cho thấy sự cân nhắc kỹ của Xứ ủy Bắc Kỳ và sự chủ động, linh hoạt nhưng chu đáo, cẩn trọng của Ủy ban Quân sự cách mạng Hà Nội trong từng quyết sách.
Việc dự kiến khả năng xấu nếu như quân Nhật gây xung đột vũ trang thì ta kiên quyết đánh, đoạt vũ khí của chúng, củng cố lực lượng, chờ cơ hội tiến công chiếm lại thành phố đã không xảy ra cũng cho thấy sức mạnh của quần chúng được tôi luyện trong đấu tranh cách mạng, được cổ vũ, động viên kịp thời khi thời cơ đến đã trào dâng thành làn sóng, đè bẹp sự kháng cự của kẻ thù.
Việc chiếm đánh "dập đầu" chính quyền địch ở trung tâm thành phố trong điều kiện ta và địch có sự chênh lệch về mặt lực lượng quân sự, nhưng lực lượng chính trị quần chúng của Hà Nội mạnh hơn đã được Ủy ban Quân sự cách mạng - Ủy ban khởi nghĩa Hà Nội khai thác và phát huy kịp thời. Khí thế cách mạng của quần chúng lên cao chưa từng thấy đã lôi cuốn cả những người còn do dự cùng tiến vào đánh chiếm các công sở, giành chính quyền về tay nhân dân.
Hà Nội là thủ phủ của xứ Đông Dương thuộc Pháp, nên khởi nghĩa giành chính quyền tại đây thắng lợi là đòn chí mạng giáng vào chính quyền tay sai Nhật trên cả nước, dẫn đến sự tuyệt vọng, tan rã của chúng và có ý nghĩa tượng trưng cho sự sụp đổ của chế độ thực dân ở nước ta.
Đồng chí Trường Chinh, nguyên Tổng Bí thư của Đảng đánh giá: "Thắng lợi của Hà Nội mở đường cho thắng lợi của cả nước". Cả nước theo gương Hà Nội, vận dụng kinh nghiệm khởi nghĩa ở Hà Nội nên đã nhất tề đứng lên khởi nghĩa thành công, giành được độc lập cho dân tộc. Đồng thời, Hà Nội khởi nghĩa thành công đã tạo điều kiện thuận lợi để chính quyền cách mạng chủ động chuẩn bị cho ngày 2-9-1945 Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc Tuyên ngôn độc lập, khai sinh nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.
Ngày 8/11, Tổng biên tập Báo Pháp luật Việt Nam, cùng các cán bộ, phóng viên, nhà tài trợ, tiếp tục đến với xã Liên Minh - Phú Thọ, để trao tặng hai căn nhà cho hộ dân còn gặp nhiều khó khăn trong cuộc sống.
Trong kỷ nguyên hội nhập sâu rộng, thượng tôn pháp luật không chỉ là nền tảng của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, mà còn là động lực thúc đẩy đổi mới, kiến tạo phát triển bền vững.
Tối qua ngày 5/11/2025, Lễ kỷ niệm 10 năm ra mắt Chuyên trang truyền thông Pháp luật + (Pháp luật Plus) – Báo Pháp luật Việt Nam đã diễn ra tại Trung tâm Hội nghị Quốc tế, Ba Đình (Hà Nội) trong không khí trang trọng, ấm áp và đầy cảm xúc.
Hà Nội thống nhất dừng kế hoạch dẫn nước dọc đường Võ Chí Công, thay vào đó nghiên cứu tuyến bổ cập mới qua trạm bơm Thụy Phương, với tổng chiều dài khoảng 7 km, nhằm cải thiện dòng chảy và giảm ngập khu vực phía Tây Bắc Thủ đô.
Một vụ tai nạn liên hoàn kinh hoàng vừa xảy ra tại Hà Nội vào tối 5/11, khi một ô tô tải lao vào hàng loạt phương tiện tại ngõ 197 đường Hoàng Mai (phường Tương Mai), sau đó cố tình bỏ trốn khỏi hiện trường.
Ngày 10/11/2025, Chính phủ ban hành Nghị định số 293/2025/NĐ-CP quy định mức lương tối thiểu đối với người lao động làm việc theo hợp đồng lao động, có hiệu lực từ ngày 1/1/2026, thay thế Nghị định số 74/2024/NĐ-CP.
Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà vừa ký văn bản số 1444/TTg-CN về việc triển khai Kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về tình hình triển khai thực hiện các Nghị quyết của Quốc hội về các dự án quan trọng quốc gia.
Trong ngày hôm nay 9/11, trên cả nước đã diễn ra sự kiện khởi công xây dựng 72 trường phổ thông nội trú liên cấp tiểu học và trung học cơ sở. Các Lế khởi công được thực hiện trực tuyến.
Không chỉ làm giấy tờ, người dân tham quan, trải nghiệm và nhận quà từ “Gian hàng 0 đồng” đầy ắp yêu thương của các cán bộ, chiến sỹ Công an xã Bằng Thành.
Chiều 8/11, tại đặc khu Phú Quốc, Hiệp hội Du lịch tỉnh An Giang tổ chức hội thảo với chủ đề “Chuyển đổi số - Chuyển đổi xanh doanh nghiệp du lịch An Giang”.
Ngày 09/11 Công an phường Rạch Giá (tỉnh An Giang) cho biết vừa tạm giữ hình sự các đối tượng Quách Nghĩa và Trương Hoàng Kiệt, để điều tra về hành vi tàng trữ trái phép chất ma túy
Một thiếu niên tử vong thương tâm khi đi qua đoạn đường ngập nước trên đường Đề Thám, phường Cầu Ông Lãnh, TP HCM. Nguyên nhân ban đầu được xác định có liên quan đến rò rỉ điện từ khu vực gần tủ điện.
Trong quá trình tuần tra, lực lượng chức năng phát hiện một nhóm người nhảy múa tại 1 đám cưới khi kiểm tra, lực lượng chức năng phát hiện nhóm này sử dụng ma tuý.
VKSND tỉnh Bắc Ninh vừa phê chuẩn khởi tố 35 bị can trong vụ án "Giết người", "Gây rối trật tự công cộng" xảy ra tại tổ dân phố Nếnh, phường Nếnh, tỉnh Bắc Ninh khiến một người tử vong.
Lực lượng chức năng Công an tỉnh Lâm Đồng phối hợp với các cơ quan chức năng khác đang tiến hành điều tra, làm rõ vụ việc hai công nhân tử vong xảy ra tại Công ty cổ phần HC Bảo Lâm.
Ngày 4/6, Tổng Bí thư Tô Lâm và Đoàn công tác Trung ương đã có buổi làm việc với Ban Thường vụ Tỉnh ủy Kiên Giang và Thường trực Tỉnh ủy An Giang về tình hình triển khai các nghị quyết, kết luận của Trung ương; công tác tổ chức bộ máy; quốc phòng, an ninh
Công an tỉnh Tiền Giang đang tiến hành điều tra, làm rõ vụ một chủ doanh nghiệp kinh doanh lúa gạo nghi bị lừa đảo trên không gian mạng với số tiền trên 420 tỷ đồng.
Gần 1 tháng nay trên tuyến tỉnh lộ 337 và Quốc lộ 279 đoạn từ xã Thống Nhất đến cảng Làng Khánh (TP Hạ Long), thường xuyên xuất hiện hàng chục xe tải lớn chở đất chạy rầm rập suốt ngày đêm, cuốn theo bụi mù mịt.
Chiều 17/3, Bộ Tư pháp tổ chức Hội nghị công bố quyết định của Thủ tướng Chính phủ về việc bổ nhiệm đồng chí Nguyễn Thanh Tú, Vụ trưởng Vụ Pháp luật Dân sự - Kinh tế giữ chức Thứ trưởng Bộ Tư pháp.
22 °C
27 °C
23 °C
25 °C
