TS Ngọ Văn Nhân: "Đời sống riêng tư, bí mật cá nhân, bí mật gia đình là bất khả xâm phạm"

Khánh Hòa: Cần xử lý hình sự vụ giang hồ đập phá tan hoang cơ sở du lịch để tránh tiền lệ xấu

Nâng điểm, chạy trường: Không chỉ công khai danh tính mà còn phải truy cứu trách nhiệm hình sự

“Đại gia” Bình Dương làm phim Cảnh sát hình sự “bom tấn”

Tạm giữ hình sự người cha có hành vi giết 2 con trai

Dư luận trong mạng xã hội “dậy sóng” khi xuất hiện một đoạn clip nóng; nhân vật nữ chính trong clip được cho là có nhiều nét tương đồng với hot girl World Cup Trâm Anh.

Áp lực từ dư luận xã hội mạnh đến nỗi Trâm Anh đã khoá chức năng bình luận trên trang Facebook, lặng lẽ ẩn các bài đăng trong năm 2019.

Hiện Công an Hà Nội đã vào cuộc truy tìm xem ai là người đã tung đoạn clip trên lên mạng xã hội và tung lên với động cơ, mục đích gì?

TS Ngọ Văn Nhân - Phó Trưởng khoa, phụ trách Khoa Lý luận chính trị Đại học Luật Hà Nội.

Xã hội phát triển, mưu cầu cũng như quyền con người được pháp luật bảo vệ và tôn trọng. Sự việc Trâm Anh bị lộ clip "nóng", được Tiến sĩ Ngọ Văn Nhân (Phó Trưởng khoa, phụ trách Khoa Lý luận chính trị Đại học Luật Hà Nội. ) phân tích tỉ mỉ dưới góc độ pháp lý- Xã hội học.

Theo TS Ngọ Văn Nhân: "Trâm Anh hay bất kỳ một cá nhân nào khác cũng đều là con người; cô ấy có quyền có đời sống riêng tư, bí mật cá nhân và bí mật gia đình; tự quyết định và tự chịu trách nhiệm về những hành vi, việc làm của bản thân miễn là hành vi, việc làm đó không trái với các quy định của pháp luật.

Đó là một trong những quyền con người. Điều 21 Hiến pháp năm 2013 quy định:

“1. Mọi người có quyền bất khả xâm phạm về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân và bí mật gia đình; có quyền bảo vệ danh dự, uy tín của mình.

Thông tin về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân, bí mật gia đình được pháp luật bảo đảm an toàn.

2. Mọi người có quyền bí mật thư tín, điện thoại, điện tín và các hình thức trao đổi thông tin riêng tư khác.

Không ai được bóc mở, kiểm soát, thu giữ trái luật thư tín, điện thoại, điện tín và các hình thức trao đổi thông tin riêng tư của người khác”.

Điều 38 Bộ luật Dân sự năm 2015 cũng quy định:

“1. Đời sống riêng tư, bí mật cá nhân, bí mật gia đình là bất khả xâm phạm và được pháp luật bảo vệ.

2. Việc thu thập, lưu giữ, sử dụng, công khai thông tin liên quan đến đời sống riêng tư, bí mật cá nhân phải được người đó đồng ý, việc thu thập, lưu giữ, sử dụng, công khai thông tin liên quan đến bí mật gia đình phải được các thành viên gia đình đồng ý, trừ trường hợp luật có quy định khác.

3. Thư tín, điện thoại, điện tín, cơ sở dữ liệu điện tử và các hình thức trao đổi thông tin riêng tư khác của cá nhân được bảo đảm an toàn và bí mật.

Việc bóc mở, kiểm soát, thu giữ thư tín, điện thoại, điện tín, cơ sở dữ liệu điện tử và các hình thức trao đổi thông tin riêng tư khác của người khác chỉ được thực hiện trong trường hợp luật quy định”.

Như vậy, ai cũng có đời sống riêng tư, bí mật cá nhân, bí mật gia đình. Xét về nội dung, có thể nội dung những videoclip, hình ảnh cá nhân mà Trâm Anh lưu giữ bị nhiều người phê phán, chỉ trích, cho rằng cô ấy còn trẻ mà đã theo đòi lối sống buông thả, phóng túng... Song, phải khẳng định rằng, việc Trâm Anh lưu giữ những videoclip, hình ảnh cá nhân là thuộc về quyền của cô ấy; không một ai được xâm phạm, khai thác, sử dụng khi không được sự cho phép của cô ấy.

Việc cá nhân nào đó đã làm lộ, tung videoclip nóng, hình ảnh nhạy cảm của Trâm Anh lên mạng xã hội là một việc làm sai trái về mặt đạo đức xã hội, là hành vi vi phạm pháp luật về mặt pháp luật, xâm phạm trực tiếp tới quyền cá nhân đối với hình ảnh của cá nhân quy định tại khoản 1 Điều 32 Bộ luật Dân sự năm 2015:

“1. Cá nhân có quyền đối với hình ảnh của mình.

Việc sử dụng hình ảnh của cá nhân phải được người đó đồng ý.

Việc sử dụng hình ảnh của người khác vì mục đích thương mại thì phải trả thù lao cho người có hình ảnh, trừ trường hợp các bên có thỏa thuận khác”.

Cũng theo quy định tại khoản 3 Điều 32, việc sử dụng hình ảnh mà vi phạm quy định tại Điều này thì người có hình ảnh có quyền yêu cầu Tòa án ra quyết định buộc người vi phạm, cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan phải thu hồi, tiêu hủy, chấm dứt việc sử dụng hình ảnh, bồi thường thiệt hại và áp dụng các biện pháp xử lý khác theo quy định của pháp luật.

Như vậy, khi quyền và lợi ích hợp pháp của Trâm Anh bị xâm phạm thì cô ấy có quyền khởi kiện yêu cầu Tòa án giải quyết. Theo quy định tại Điều 592 Bộ luật Dân sự năm 2015 về bồi thường thiệt hại do danh sự, nhân phẩm, uy tín bị xâm phạm được quy định như sau:

“1. Thiệt hại do danh dự, nhân phẩm, uy tín bị xâm phạm bao gồm:

a) Chi phí hợp lý để hạn chế, khắc phục thiệt hại;

b) Thu nhập thực tế bị mất hoặc bị giảm sút;

c) Thiệt hại khác do luật quy định.

2. Người chịu trách nhiệm bồi thường trong trường hợp danh dự, nhân phẩm, uy tín của người khác bị xâm phạm phải bồi thường thiệt hại theo quy định tại khoản 1 Điều này và một khoản tiền khác để bù đắp tổn thất về tinh thần mà người đó gánh chịu.

Mức bồi thường bù đắp tổn thất về tinh thần do các bên thỏa thuận; nếu không thỏa thuận được thì mức tối đa cho một người có danh dự, nhân phẩm, uy tín bị xâm phạm không quá mười lần mức lương cơ sở do Nhà nước quy định”.

Khi Công an Hà Nội tìm ra người đã tung videoclip mà nội dung của đoạn videoclip là “nóng”, “nhạy cảm” thì hành vi của người này có thể bị xem xét trách nhiệm hình sự nếu đủ yếu tố cấu thành tội phạm quy định tại Điều 326. Tội truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy của Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017):

“1. Người nào làm ra, sao chép, lưu hành, vận chuyển, mua bán, tàng trữ nhằm phổ biến sách, báo, tranh, ảnh, phim, nhạc hoặc những vật phẩm khác có nội dung khiêu dâm, đồi trụy hoặc hành vi khác truyền bá vật phẩm đồi trụy thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:

a) Dữ liệu được số hóa có dung lượng từ 01 gigabyte (GB) đến dưới 05 gigabyte (GB);

b) Ảnh có số lượng từ 100 ảnh đến dưới 200 ảnh;

c) Sách in, báo in hoặc vật phẩm khác có số lượng từ 50 đơn vị đến dưới 100 đơn vị;

d) Phổ biến cho từ 10 người đến 20 người...”.

Mọi người có quyền bất khả xâm phạm về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân và bí mật gia đình; có quyền bảo vệ danh dự, uy tín của mình. Việc thu thập, lưu giữ, sử dụng, công khai thông tin liên quan đến đời sống riêng tư, bí mật cá nhân phải được người đó đồng ý.

Sự việc ai đó đã tự ý làm lộ, phát tán clip nóng được cho là có nhiều nét tương đồng với hot girl Trâm Anh trên mạng xã hội, dù với động cơ nào, cũng là hành vi sai trái, vi phạm pháp luật, thậm chí có thể phải chịu trách nhiệm hình sự.

Nguyên nhân dẫn tới hành vi này rất có thể là do người vi phạm thiếu kiến thức, hiểu biết pháp luật. Đây cũng không phải sự việc lần đầu tiên xảy ra. Qua sự việc này, bài học rút ra cho mọi người là:

1) Vẫn biết ai cũng có quyền về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân, song mỗi người hãy hết sức thận trọng, cân nhắc lưu giữ những gì và không lưu giữ những gì thuộc về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân.

Nếu đã quyết định lưu giữ những gì thật cần thiết thù hãy lưu ý chế độ bảo mật sao cho người khác không thể xâm phạm, truy cập, sao chép... Đừng để danh dự, nhân phẩm, uy tín bị tổn hại chỉ vì sự sơ suất, bất cẩn.

2) Ai đó vô tình hoặc bằng cách nào đó có/biết được thông tin, hình ảnh, clip thuộc về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân hợp pháp của người khác thì hãy tôn trọng quyền riêng tư, bí mật cá nhân của họ; không nên tự ý sao chép, lưu giữ, phát tán trên mạng xã hội;

Đừng để bản thân dính líu vào hành vi vi phạm pháp luật chỉ vì thiếu hiểu biết pháp luật".