Thực tế hiện nay, có nhiều vụ án mà cơ quan tố tụng phải trả hồ sơ nhiều lần, xử đi xử lại, thay đổi tội danh, có tội lại không có tội... được gọi là những kỳ án, kéo dài trong nhiều năm gây bức xúc trong dư luận, làm giảm niềm tin của người dân vào công lý. Và hiện trạng này ngày càng gia tăng, phức tạp. Dưới đây là những minh chứng cụ thể.
Mới đây, ngày 29/10/2019, TAND cấp cao tại Đà Nẵng mở phiên tòa phúc thẩm vụ án "lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ, thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng" xảy ra tại dự án xây dựng đường Hồ Chí Minh, đoạn qua tỉnh Kon Tum.
Theo hồ sơ, năm 2000, Ban quản lý (BQL) dự án đường Hồ Chí Minh ký hợp đồng với Tổng công ty Xây dựng công trình giao thông 6 để thi công đoạn Đăk Zôn - Đăk Pô Cô. Sau đó Công ty công trình khai thác đá 621 (trực thuộc Tổng công ty 6) thi công.
Công ty 621 hợp đồng để Công ty TNHH Thanh Nam thi công nổ mìn phá đá đoạn nằm dưới đường dây 500kV.
Do phải đảm bảo tuyệt đối an toàn cho đường dây 500kV, Bộ GTVT đã giao BQL dự án phải có phương án nổ mìn ở các vị trí đặc biệt này. Quá trình thi công, kỹ sư Bùi Hải Nhân thuộc Công ty 621 đã cải tiến thi công bằng cách khoan sâu và nổ mìn. Vẫn phải dùng thuốc nổ, kíp và tấm che chắn theo phương án được duyệt.
Việc cải tiến này đã hoàn thành toàn bộ khối lượng thi công, chất lượng công trình, tiến độ sớm hơn quy định và đảm bảo an toàn cho đường dây 500kV.
Do có cải tiến phương pháp nổ mìn nên Bùi Hải Nhân đã làm lại các hộ chiếu nổ mìn cho đúng với phương án đã được phê duyệt. Năm 2003, Bộ GTVT có quyết định duyệt dự toán xây lắp bổ sung. Và các bên đã tạm thanh toán số tiền hơn…14 tỉ đồng.
Năm 2005, trong công văn trả lời Cơ quan CSĐT Bộ Công an, Viện kinh tế xây dựng (Bộ Xây dựng) xác định các hạng mục công trình khoảng 10 tỉ đồng.
Cơ quan CSĐT cho rằng việc thi công không theo phương án được phê duyệt nhưng lại thanh toán theo phương án được phê duyệt gây thiệt hại tài sản của Nhà nước nên đã khởi tố vụ án tham ô tài sản. Sau đó, đổi sang tội danh khác...".
Hay như kỳ án "Gỗ trắc" cũng kéo dài cả chục năm, hiện chưa có hồi kết. Cũng có những vụ án được cho là bỏ lọt tội phạm hoặc khung hình phạt không tương xứng, như vụ : "Vợ cũ của bác sĩ Chiêm Quốc Thái thuê người chém ở phố đi bộ.". Và còn nhiều vụ án khác, xử đi xử lại, kéo dài, thay đổi tội danh, thậm chí bỏ lọt tội phạm. Dư luận đặt câu hỏi, làm thế nào để khắc phục tình trạng này?.
Nhiều ý kiến của chuyên gia pháp lý cho rằng, trả hồ sơ đi trả lại có một phần do năng lực của Điều tra viên yếu kém về chuyên môn, cũng có ý kiến cho rằng còn có lý do khác?.
Phó giáo sư -Tiến sĩ Luật, Trung tướng Trần Văn Độ trả lời phỏng vấn PV Phapluatplus.vn.
t
Làm thế nào tránh việc chỉnh sửa bản án?
Liên quan tới những vụ án bị trả hồ sơ nhiều lần, kéo dài trong nhiều năm, phóng viên Phapluatplus.vn đã có cuộc trao đổi nhanh với Trung tướng Trần Văn Độ, (Phó giáo sư -Tiến sĩ Luật, Cựu Chánh án tòa án Quân sự Trung ương, Phó chánh án TAND tối cao) để cùng tìm hiểu nguyên nhân cũng như biện pháp khắc phục tình trạng nêu trên.
Trung tướng Trần Văn Độ cho hay: "Cần phải nói thẳng là, Cơ chế tố tụng hiện nay có vấn đề. Với những nguyên tắc cứng nhắc, nên ai làm cũng sợ sai và sai phải bồi thường... Có một sự thật là, nếu đã khởi tố rồi, đặc biệt là khởi tố bị can rồi, do tâm lý sợ bị oan sai nên điều tra viên gắng ép bằng được là có tội, dẫn tới việc làm sai lệch hồ sơ vụ án...
Để khắc phục tình trạng kéo dài trong tố tụng, tránh oan sai cho công dân, tổ chức, cần nâng cao trình độ, năng lực của Điều tra viên, Kiểm sát viên, Thẩm phán. Đặc biệt, khi điều tra vụ án phải khách quan, toàn diện, tôn trọng sự thật, đó là điều quan trọng nhất.
Nếu Điều tra viên có sai sót thì Kiểm sát viên phải là người mạnh dạn đưa ra quan điểm ý kiến của mình, để thể hiện năng lực, trình độ, chính kiến của Kiểm sát viên trong điều tra, truy tố, xét xử.
Tránh việc cấp trên "bảo vệ" "bao che" cho cấp dưới. Đồng thời tăng cường mối quan hệ phối hợp giữa các cơ quan tố tụng với nhau (Viện - Tòa - công an) để giải quyết các vụ án được thấu tình đạt lý..".
Luật Sư Nguyễn Mạnh Thuật, đoàn LS Hà Nội cho rằng: "Việc trả hồ sơ đi trả lại, thay đổi tội danh có một phần vì lý do khách quan, khi có xuất hiện tình tiết mới làm thay đổi bản chất vụ án. Nhưng cũng phải nói thẳng, có những vụ án do năng lực hạn chế của người tiến hành tố tụng và cả yếu tố không vô tư nữa.
Để giảm thiểu, khắc phục tình trạng trên, ngoài việc nâng cao kiến thức chuyên môn, còn yếu tố quan trọng khác đó là tính minh bạch, công khai trong tố tụng; công khai, niêm yết bản án, tránh việc chỉnh sửa bản án"./.
UBND TP Hà Nội cho phép HTX Nông nghiệp Phú Chuyên được sử dụng địa danh "Chuyên Mỹ" để đăng ký nhãn hiệu tập thể "Khảm trai, ốc - sơn mài Chuyên Mỹ - Hà Nội" cho sản phẩm và các dịch vụ mua bán sản phẩm khảm trai, ốc, sơn mài.
Trung tâm phục vụ hành chính công TP Hà Nội vừa có Thông cáo báo chí về việc tổ chức Hội nghị đối thoại “Từ thủ tục liên thông đến an cư: Tháo gỡ khó khăn cho người dân mua nhà ở xã hội trên địa bàn thành phố Hà Nội".
Trong hai ngày 10 và 11/11, đoàn công tác của Báo Pháp luật Việt Nam (PLVN) do nhà báo Trần Ngọc Hà – Phó Tổng Biên tập - dẫn đầu cùng các cán bộ, phóng viên đã trực tiếp đến thăm hỏi, động viên và trao quà cứu trợ cho các hộ dân bị thiệt hại nặng trong trận lũ lịch sử tại TP Huế.
Ngày 8/11, Tổng biên tập Báo Pháp luật Việt Nam, cùng các cán bộ, phóng viên, nhà tài trợ, tiếp tục đến với xã Liên Minh - Phú Thọ, để trao tặng hai căn nhà cho hộ dân còn gặp nhiều khó khăn trong cuộc sống.
Quảng Ninh tổ chức Lễ mít tinh hưởng ứng Ngày Pháp luật Việt Nam 2025, đẩy mạnh tuyên truyền và thực hành pháp luật gắn với đổi mới công tác xây dựng, thi hành pháp luật.
Học viện Ngân hàng vừa tổ chức chung kết Cuộc thi "Spirit of Law năm 2025" nhằm chào mừng Ngày Pháp luật Việt Nam 9/11 với chủ đề “Pháp luật tài chính - ngân hàng với mục tiêu phát triển bền vững”
Theo cơ quan công, Trịnh Bá Thảo vừa chấp hành xong án phạt tù trở về địa phương vào tháng 10/2025, lại “ngựa quen đường cũ” gây ra hoàng loạt vụ trộm cắp.
Phó Thủ tướng Mai Văn Chính ký Quyết định số 2640/QĐ-TTg ban hành Kế hoạch triển khai thực hiện Kết luận số 84-KL/TW ngày 21/6/2024 của Bộ Chính trị tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 23-NQ/TW ngày 16/6/2008 của Bộ Chính trị (khóa X) về “tiếp tục xây dựng v
Công an tỉnh An Giang cho biết đã tống đạt Quyết định tạm giam đối với Nguyễn Thanh Duy để điều tra về hành vi “Tổ chức cho người khác xuất cảnh trái phép”.
An Giang đã hưởng ứng mạnh mẽ Phong trào thi đua “Chung tay xóa nhà tạm, nhà dột nát trên phạm vi cả nước trong năm 2025” với tinh thần trách nhiệm và quyết tâm cao độ.
Theo cơ quan công, Trịnh Bá Thảo vừa chấp hành xong án phạt tù trở về địa phương vào tháng 10/2025, lại “ngựa quen đường cũ” gây ra hoàng loạt vụ trộm cắp.
Công an tỉnh Bắc Ninh đã phối hợp với Văn phòng Cơ quan Cảnh sát điều tra, Bộ Công an bàn giao một đối tượng truy nã đỏ của Interpol cho cơ quan chức năng Hàn Quốc.
Hành vi vi phạm pháp luật của Khoan bị phát hiện khi cơ quan chức năng kiểm tra, đối chiếu dữ liệu liên quan đến tài khoản Quỹ Cứu trợ của xã Phan Sơn.
Công an tỉnh Thanh Hóa vừa triệt xóa đường dây tội phạm hoạt động trên không gian mạng với quy mô đặc biệt lớn, xuyên quốc gia, do Mai Văn Tới (SN 2001, trú tại xã Nga Sơn, tỉnh Thanh Hoá) cầm đầu.
Bộ Công an cho biết Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an đã chính thức ra Quyết định truy nã đối với bị can Nguyễn Văn Đài sau khi hoàn tất các thủ tục khởi tố theo quy định của pháp luật.
Ngày 04/12/2025, Cơ quan An ninh điều tra Công an tỉnh An Giang cho biết đã tống đạt Quyết định tạm giam đối với Nguyễn Thanh Duy để điều tra về hành vi “Tổ chức cho người khác xuất cảnh trái phép”.
Tại phiên xét xử Cao Văn Hùng - kẻ đổ xăng đốt quán cà phê khiến 11 người tử vong xuất hiện thêm tình tiết mới nên Hội đồng xét xử quyết định hoãn phiên tòa, trả hồ sơ điều tra bổ sung.
Ngày 4/6, Tổng Bí thư Tô Lâm và Đoàn công tác Trung ương đã có buổi làm việc với Ban Thường vụ Tỉnh ủy Kiên Giang và Thường trực Tỉnh ủy An Giang về tình hình triển khai các nghị quyết, kết luận của Trung ương; công tác tổ chức bộ máy; quốc phòng, an ninh
Công an tỉnh Tiền Giang đang tiến hành điều tra, làm rõ vụ một chủ doanh nghiệp kinh doanh lúa gạo nghi bị lừa đảo trên không gian mạng với số tiền trên 420 tỷ đồng.
Gần 1 tháng nay trên tuyến tỉnh lộ 337 và Quốc lộ 279 đoạn từ xã Thống Nhất đến cảng Làng Khánh (TP Hạ Long), thường xuyên xuất hiện hàng chục xe tải lớn chở đất chạy rầm rập suốt ngày đêm, cuốn theo bụi mù mịt.
Chiều 17/3, Bộ Tư pháp tổ chức Hội nghị công bố quyết định của Thủ tướng Chính phủ về việc bổ nhiệm đồng chí Nguyễn Thanh Tú, Vụ trưởng Vụ Pháp luật Dân sự - Kinh tế giữ chức Thứ trưởng Bộ Tư pháp.
