Thực tế hiện nay, có nhiều vụ án mà cơ quan tố tụng phải trả hồ sơ nhiều lần, xử đi xử lại, thay đổi tội danh, có tội lại không có tội... được gọi là những kỳ án, kéo dài trong nhiều năm gây bức xúc trong dư luận, làm giảm niềm tin của người dân vào công lý. Và hiện trạng này ngày càng gia tăng, phức tạp. Dưới đây là những minh chứng cụ thể.
Mới đây, ngày 29/10/2019, TAND cấp cao tại Đà Nẵng mở phiên tòa phúc thẩm vụ án "lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ, thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng" xảy ra tại dự án xây dựng đường Hồ Chí Minh, đoạn qua tỉnh Kon Tum.
Theo hồ sơ, năm 2000, Ban quản lý (BQL) dự án đường Hồ Chí Minh ký hợp đồng với Tổng công ty Xây dựng công trình giao thông 6 để thi công đoạn Đăk Zôn - Đăk Pô Cô. Sau đó Công ty công trình khai thác đá 621 (trực thuộc Tổng công ty 6) thi công.
Công ty 621 hợp đồng để Công ty TNHH Thanh Nam thi công nổ mìn phá đá đoạn nằm dưới đường dây 500kV.
Do phải đảm bảo tuyệt đối an toàn cho đường dây 500kV, Bộ GTVT đã giao BQL dự án phải có phương án nổ mìn ở các vị trí đặc biệt này. Quá trình thi công, kỹ sư Bùi Hải Nhân thuộc Công ty 621 đã cải tiến thi công bằng cách khoan sâu và nổ mìn. Vẫn phải dùng thuốc nổ, kíp và tấm che chắn theo phương án được duyệt.
Việc cải tiến này đã hoàn thành toàn bộ khối lượng thi công, chất lượng công trình, tiến độ sớm hơn quy định và đảm bảo an toàn cho đường dây 500kV.
Do có cải tiến phương pháp nổ mìn nên Bùi Hải Nhân đã làm lại các hộ chiếu nổ mìn cho đúng với phương án đã được phê duyệt. Năm 2003, Bộ GTVT có quyết định duyệt dự toán xây lắp bổ sung. Và các bên đã tạm thanh toán số tiền hơn…14 tỉ đồng.
Năm 2005, trong công văn trả lời Cơ quan CSĐT Bộ Công an, Viện kinh tế xây dựng (Bộ Xây dựng) xác định các hạng mục công trình khoảng 10 tỉ đồng.
Cơ quan CSĐT cho rằng việc thi công không theo phương án được phê duyệt nhưng lại thanh toán theo phương án được phê duyệt gây thiệt hại tài sản của Nhà nước nên đã khởi tố vụ án tham ô tài sản. Sau đó, đổi sang tội danh khác...".
Hay như kỳ án "Gỗ trắc" cũng kéo dài cả chục năm, hiện chưa có hồi kết. Cũng có những vụ án được cho là bỏ lọt tội phạm hoặc khung hình phạt không tương xứng, như vụ : "Vợ cũ của bác sĩ Chiêm Quốc Thái thuê người chém ở phố đi bộ.". Và còn nhiều vụ án khác, xử đi xử lại, kéo dài, thay đổi tội danh, thậm chí bỏ lọt tội phạm. Dư luận đặt câu hỏi, làm thế nào để khắc phục tình trạng này?.
Nhiều ý kiến của chuyên gia pháp lý cho rằng, trả hồ sơ đi trả lại có một phần do năng lực của Điều tra viên yếu kém về chuyên môn, cũng có ý kiến cho rằng còn có lý do khác?.
Phó giáo sư -Tiến sĩ Luật, Trung tướng Trần Văn Độ trả lời phỏng vấn PV Phapluatplus.vn.
t
Làm thế nào tránh việc chỉnh sửa bản án?
Liên quan tới những vụ án bị trả hồ sơ nhiều lần, kéo dài trong nhiều năm, phóng viên Phapluatplus.vn đã có cuộc trao đổi nhanh với Trung tướng Trần Văn Độ, (Phó giáo sư -Tiến sĩ Luật, Cựu Chánh án tòa án Quân sự Trung ương, Phó chánh án TAND tối cao) để cùng tìm hiểu nguyên nhân cũng như biện pháp khắc phục tình trạng nêu trên.
Trung tướng Trần Văn Độ cho hay: "Cần phải nói thẳng là, Cơ chế tố tụng hiện nay có vấn đề. Với những nguyên tắc cứng nhắc, nên ai làm cũng sợ sai và sai phải bồi thường... Có một sự thật là, nếu đã khởi tố rồi, đặc biệt là khởi tố bị can rồi, do tâm lý sợ bị oan sai nên điều tra viên gắng ép bằng được là có tội, dẫn tới việc làm sai lệch hồ sơ vụ án...
Để khắc phục tình trạng kéo dài trong tố tụng, tránh oan sai cho công dân, tổ chức, cần nâng cao trình độ, năng lực của Điều tra viên, Kiểm sát viên, Thẩm phán. Đặc biệt, khi điều tra vụ án phải khách quan, toàn diện, tôn trọng sự thật, đó là điều quan trọng nhất.
Nếu Điều tra viên có sai sót thì Kiểm sát viên phải là người mạnh dạn đưa ra quan điểm ý kiến của mình, để thể hiện năng lực, trình độ, chính kiến của Kiểm sát viên trong điều tra, truy tố, xét xử.
Tránh việc cấp trên "bảo vệ" "bao che" cho cấp dưới. Đồng thời tăng cường mối quan hệ phối hợp giữa các cơ quan tố tụng với nhau (Viện - Tòa - công an) để giải quyết các vụ án được thấu tình đạt lý..".
Luật Sư Nguyễn Mạnh Thuật, đoàn LS Hà Nội cho rằng: "Việc trả hồ sơ đi trả lại, thay đổi tội danh có một phần vì lý do khách quan, khi có xuất hiện tình tiết mới làm thay đổi bản chất vụ án. Nhưng cũng phải nói thẳng, có những vụ án do năng lực hạn chế của người tiến hành tố tụng và cả yếu tố không vô tư nữa.
Để giảm thiểu, khắc phục tình trạng trên, ngoài việc nâng cao kiến thức chuyên môn, còn yếu tố quan trọng khác đó là tính minh bạch, công khai trong tố tụng; công khai, niêm yết bản án, tránh việc chỉnh sửa bản án"./.
Sáng 17/6, đồng chí Lại Xuân Môn, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Trưởng ban Thường trực Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương đã đến thăm và chúc mừng Báo Pháp luật Việt Nam nhân dịp kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 – 21/6/2025).
Pháp luật có thể đưa ra những phép tính rõ ràng, nhưng tình thân thì không thể quy đổi bằng con số. “Di chúc của cha – Giọt nước mắt của mẹ” không chỉ là vụ việc chia thừa kế đơn thuần, mà là lời nhắc nhở: Trong mọi quyết định liên quan đến tài sản, hãy dành chỗ cho sự lắng nghe, chia sẻ và tình thương giữa những người ruột thịt.
Chiều 10/6, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Đặng Hoàng Oanh chủ trì Hội đồng thẩm định dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về cơ chế xử lý khó khăn, vướng mắc do quy định của pháp luật (Nghị quyết).
Ngày 28/5, Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước cho biết, lực lượng Quản lý thị trường (QLTT) thành phố Hà Nội kiểm tra và phát hiện một kho lớn chứa hàng nghìn chai nước hoa có dấu hiệu giả mạo các thương hiệu nổi tiếng tại phố Hàng Giấy, phường Đồng Xuân, quận Hoàn Kiếm, TP Hà Nội.
Vụ việc một người đàn ông leo lên ngai vàng triều Nguyễn tại điện Thái Hòa, Đại nội Huế làm gãy phần tựa phía trước gây xôn xao dư luận. Theo luật sư, hành vi phá hoại bảo vật quốc gia có thể bị xử lý hình sự. Tuy nhiên, việc xử lý còn phụ thuộc vào mức độ thiệt hại, tình trạng sức khỏe tâm thần của đối tượng để đảm bảo đúng quy định của pháp luật.
Ngày 22/6/2025, Công an tỉnh An Giang phối hợp Công ty cổ phần Thép Miền Tây tổ chức tiêu hủy hơn 1.500 công cụ hỗ trợ và vũ khí thô sơ các loại đã tiếp nhận, vận động thu gom, thu hồi trên địa bàn. Thừa ủy quyền Ban Giám đốc Công an tỉnh An Giang, Thượng
Ngày 22/6, tại TP Hà Tiên (tỉnh Kiên Giang) đã diễn ra Lễ khởi công Dự án Đường dẫn ra Cảng tổng hợp thành phố Hà Tiên – một công trình có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với sự phát triển của thành phố Hà Tiên nói riêng và tỉnh Kiên Giang nói chung.
Các tập thể và cá nhân đã có thành tích xuất sắc trong Phong trào thi đua “Cả nước chung sức xây dựng nông thôn mới” giai đoạn 2021- 2025, góp phần vào sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc”.
“Bộ tứ trụ cột” đặt ra những định hướng và nhiệm vụ cấp thiết để đưa đất nước tiến bước vững vàng trong kỷ nguyên hội nhập sâu rộng và chuyển đổi toàn diện.
Liên quan đến việc hơn 1.000 chai nước mắm bị vứt bỏ ở tỉnh Quảng Nam, Sở Nông nghiệp và Môi trường Thanh Hóa sẽ phối hợp với chính quyền kiểm tra xưởng sản xuất của Công ty CP chế biến thủy sản T.H.
Theo thống kê sơ bộ của Văn phòng Thường trực Ban chỉ huy về phòng, chống thiên tai tỉnh Bắc Kạn, đến 17h ngày 20/6, tổng thiệt hại do mưa lũ ở địa phương này ước tính khoảng 7,42 tỷ đồng.
Tiếp tục điều tra mở rộng chuyên án ma túy cần sa trên không gian mạng, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Quảng Ninh đã khởi tố, bắt giữ tổng số 26 đối tượng trong đường dây với số lượng ma túy cần sa mua bán, tiêu thụ đặc biệt lớn.
Công an thành phố Hà Nội khuyến cáo người dân cần nêu cao tinh thần cảnh giác, tuyên truyền cho người thân, bạn bè về phương thức, thủ đoạn của loại tội phạm này.
Cơ quan Cảnh sát điều tra (Phòng Cảnh sát hình sự) - Công an TP Đà Nẵng vừa ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can và lệnh bắt tạm giam 8 đối tượng về tội “gây rối trật tự công cộng”.
Bước đầu, Định khai nhận, trong khoảng thời gian từ ngày 17/5 đến ngày 08/6, lợi dụng lúc đêm khuya đối tượng gây ra hàng loạt vụ trộm ở các đình chùa trên địa bàn tỉnh Hải Dương...
Đại tá Ngô Thanh Bình, Cục trưởng Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy, Bộ Công an đã có cuộc gặp xã giao trực tuyến với Ngài Đại tướng Khing Sà-rạt, Cục trưởng Cục Chống tội phạm ma túy, Tổng cục Công an quốc gia, Bộ Nội vụ Vương quốc Campuchia.
Ngày 4/6, Tổng Bí thư Tô Lâm và Đoàn công tác Trung ương đã có buổi làm việc với Ban Thường vụ Tỉnh ủy Kiên Giang và Thường trực Tỉnh ủy An Giang về tình hình triển khai các nghị quyết, kết luận của Trung ương; công tác tổ chức bộ máy; quốc phòng, an ninh
Công an tỉnh Tiền Giang đang tiến hành điều tra, làm rõ vụ một chủ doanh nghiệp kinh doanh lúa gạo nghi bị lừa đảo trên không gian mạng với số tiền trên 420 tỷ đồng.
Gần 1 tháng nay trên tuyến tỉnh lộ 337 và Quốc lộ 279 đoạn từ xã Thống Nhất đến cảng Làng Khánh (TP Hạ Long), thường xuyên xuất hiện hàng chục xe tải lớn chở đất chạy rầm rập suốt ngày đêm, cuốn theo bụi mù mịt.
Chiều 17/3, Bộ Tư pháp tổ chức Hội nghị công bố quyết định của Thủ tướng Chính phủ về việc bổ nhiệm đồng chí Nguyễn Thanh Tú, Vụ trưởng Vụ Pháp luật Dân sự - Kinh tế giữ chức Thứ trưởng Bộ Tư pháp.
