“Mọi lời nói của anh đều có thể được sử dụng để chống lại anh trước tòa”. Do đó hãy tránh xa mọi lời nói có khả năng bị buộc tội”- Luật sư Nguyễn Văn Thái.
Dư luận vẫn chưa nguôi ngoai chuyện hai cán bộ ở An Giang bị phạt 10 triệu đồng, bởi lời bình luận trên Facebook về chủ tịch tỉnh An Giang: “Mặt kênh kiệu, xa dân nhất trong các đời chủ tịch tỉnh”.
Trước phản ứng nhiều chiều của dư luận, báo giới, ngày 19/11, Chủ tịch tỉnh An Giang đã nghe các sở, ban ngành báo cáo lại vụ phạt gây “ầm ĩ” này.
Trước đó, Sở Thông tin Truyền thông tỉnh Cà Mau cũng xử phạt hành chính ông Huỳnh Kim Hải- Hội viên Hội Nhiếp ảnh Việt Nam, chi hội Cà Mau, đã đăng trên Facebook thông tin sai sự thật về cuộc thi ảnh Thời sự - nghệ thuật tỉnh Cà Mau lần thứ 22.
Công an Bến Tre cũng đã xử phạt hành vi hành chính một thanh niên đã đưa ảnh tai nạn giao thông lên Facebook không đúng sự thật, với những lời bình xúc phạm danh dự, nhân phẩm người thi hành công vụ.
Bốn thanh niên ở huyện Duy Xuyên, Quảng Nam xử phạt 6 triệu đồng vì hành động giết động vật hoang dã, khoe “chiến tích” trên Facebook.
Tuy số bị phạt vì “Phây” chưa phải là nhiều, nhưng sau vụ hai cán bộ ở An Giang bị phạt, gióng lên lời cảnh tỉnh với những người hay “lỡ miệng, sảy tay” trên “Phây”.
Báo Giao thông đăng tải nhìn nhận của luật sư Nguyễn Văn Thái với bài viết “Bình phẩm người khác dễ bị buộc tội”, cung cấp cho bạn đọc cái nhìn “toàn cảnh” để “chơi Phây” không bị “dính” luật.
Đó là câu chuyện một nữ luật sư nước Anh đã cáo buộc đồng nghiệp nam, chỉ vì anh này gửi tin nhắn cho nữ luật sư khen “tuyệt đẹp. Nên nhớ đây là lời “khen”, chứ không chê nhé. Nhưng nữ luật sư vẫn khởi kiện, cho rằng đồng nghiệp nam chỉ quan tâm tới vẻ bên ngoài mà không quan tâm tới năng lực của mình.
Ối giời ơi! Chuyện đó mà xảy ra ở nước mình thì cộng đồng mạng, báo chí “chém” tơi bời, thậm chí còn bày tỏ nghi ngờ, rằng thần kinh của nữ luật sư này không bình thường.
Nhưng ở nước Anh vẫn thụ lý đơn khởi kiện dân sự của nữ luật sư. Luật sư Thái cho biết, vụ kiện trên chỉ là một trong số hàng nghìn vụ kiện dân sự mỗi năm trên toàn thế giới, liên quan đến đến các nhận xét, bình phẩm mỗi năm giữa các cá nhân.
“Có một sự thật hiển nhiên là việc đưa ra những lời nói không làm hài lòng người khác, đều có nguy cơ bị cáo buộc như một tội và có thể bị xử lý ở nhiều mức độ”- lời LS Thái.
Cuộc tranh cãi chưa có hồi kết, rằng tỉnh An Giang phạt như vậy có đúng luật không? Nặng hay nhẹ? Nhưng dưới góc nhìn của con mắt của “thày cãi”, LS Thái cho rằng: Chưa xét tới góc độ đúng sai của quyết định này, chỉ làm một phép so sánh với luật pháp các nước, hẳn nhiều công dân xứ người phải thốt lên rằng, tại sao ở Việt Nam, một vấn đề dân sự lại phải xử lý bằng một quyết định nặng tính quyền lực Nhà nước?
“Đó là một sự khác biệt lớn trong hệ thông pháp luật VN và các nước phát triển trên thế giới”- nhận định của LS Thái.Vậy, “xử” vụ việc” chê” chủ tịch tỉnh theo quyết định xử phạt hành chính hay đưa ra tòa án, căn theo Điều 37 Bộ luật Dân sự- chưa ngã ngũ trong dư luận.
Luật sư Thái đưa ra lời cảnh tỉnh, chắc hẳn không thừa:Internet trở thành nơi phát ngôn tự do nhất của con người. Tại Việt Nam, người dân dường như đã bạo dạn hơn khi đưa ra các quan điểm, góc nhìn về mọi vấn đề trong xã hội và đều được tôn trọng nếu nó không vi phạm pháp luật và đạo đức xã hội.
Cùng với sự phát triển bộc phát và thiếu kiến thức pháp luật, rất nhiều cá nhân không biết rằng, việc dẫn chiếu các hình ảnh cá nhân khác, hoặc gắn tên tuổi của một người có thật với những bình luận thiếu khách quan, phản cảm, tổn thương hoặc vu khống người khác, gây ảnh hưởng tới trật tự, xã hội…lại là hành vi có thể bị xử phạt, thậm chí là bỏ tủ vì làm nhục người khác, theo quy định tại Điều 121 Bộ luật Hình sự.
Ngay cả việc cổ súy cho hành vi đó ( like) cũng không nằm ngoài các chế tài pháp luật.Nếu áp dụng chế tài hành chính phù hợp sẽ tác dụng như một lời cảnh báo tới những phát ngôn viên tự do trên internet rằng: Mọi lời nói của anh đều có thể được sử dụng để chống lại anh trước tòa”.
Do đó hãy tránh xa mọi lời nói có khả năng bị buộc tội. Tiếc thay, việc xử phạt hành chính với bà Trang vừa qua chưa khiến dư luận nhìn nhận đúng bản chất, người dân có cảm giác họ đang bị bóp chặt quyền tự do ngôn luận và bày tỏ chính kiến của mình theo quy định tại Điều 25 Hiến pháp năm 2013, thay vì làm họ hiểu rõ giới hạn những gì mình được làm trên internet.
Nhân ngày Việt Nam kết nối internet ( 19.11) và Ngày toàn cầu vì Hòa bình và An ninh trên internet (12.12), Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng có lời kêu gọi “Vì một môi trường internet tinh khiết và trong sạch”.
Thông điệp Thủ tướng đưa ra là: Mọi người hãy là những công dân có trách nhiệm cao khi sử dụng mạng xã hội và internet. Hãy đưa thông tin, hình ảnh số liệu một cách có ý thức, có trách nhiệm và chia xẻ thông tin, hình ảnh, số liệu cũng với ý thức và trách nhiệm cao. Các “công dân mạng” hãy cùng nhau đấu tranh vì lẽ phải, công bằng và những giá trị cao đẹp, để thiết lập, duy trì và phát triển môi trường inter văn minh ở Việt Nam.
