Hành vi thao túng tâm lý được xem là chiêu thức lừa đảo phổ biến trong xã hội hiện nay mà người dân cần cảnh giác.
Thao túng tâm lý hiện nay được sử dụng trong nhiều lĩnh vực, bao gồm cả chính trị, kinh doanh, và quan hệ cá nhân. Trong một số hoàn cảnh, thao túng tâm lý có thể được sử dụng để giúp người khác đạt được mục tiêu hoặc cải thiện cuộc sống của họ. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, thao túng tâm lý lại được sử dụng để lợi dụng hoặc kiểm soát người khác, nó cũng có thể có tác động tiêu cực nếu không được sử dụng một cách có trách nhiệm. Vậy pháp luật có quy định như thế nào về hành vi thao túng tâm lý? Thao túng tâm lý có vi phạm pháp luật không? Chế tài xử lý ra sao?
 |
| Thao túng tâm lý người khác, phạm tội gì? (Hình minh hoạ) |
Thao túng tâm lý là gì?
Thao túng tâm lý là hình thức lạm dụng tâm lý, ảnh hưởng quá mức tới người khác thông qua việc bóp méo tinh thần và bạo hành tâm lý, cảm xúc với mục đích chiếm lấy quyền lực, quyền kiểm soát, lợi ích hoặc đặc quyền của nạn nhân. Đây được xem là hành vi kiểm soát tâm lý của người khác, buộc họ phải thuận theo suy nghĩ và mong muốn của mình.
Thao túng tâm lý là một loại ảnh hưởng xã hội nhằm mục đích thay đổi hành vi hoặc nhận thức của người khác thông qua các chiến thuật gián tiếp, lừa đảo hoặc âm thầm. Bằng cách thúc đẩy lợi ích của người thao túng, thường bằng chi phí của người khác, các phương pháp như vậy có thể bị coi là bóc lột và sai lệch.
Điển hình nhất về hành vi thao túng tâm lý hiện nay là nhằm mục đích lừa đảo, chiếm đoạt tài sản. Các đối tượng đã sử dụng việc thao túng tâm lý để thực hiện các hành vi tiêu cực như mê hoặc, lừa dối lòng tin của đối phương và hướng tới mục tiêu chiếm đoạt tài sản của đối phương. Pháp luật đã có quy định nghiêm cấm đối với hành vi này.
Thao túng tâm lý để lừa đảo chiếm đoạt tài sản, hình phạt là gì?
Hiện nay đã xuất hiện một số thủ đoạn lừa đảo chiếm đoạt tài sản phổ biến khiến nhiều người mắc bẫy như lừa đảo qua mạng: tuyển cộng tác viên shopee trên Facebook, Zalo; tuyển người like, thả tim Tiktok...; lừa đảo qua điện thoại: Gọi điện giả làm Công an, kiểm sát viên, người của ngân hàng... yêu cầu chuyển tiền nộp phạt; gửi tin nhắn tuyển người làm việc nhẹ, lương cao...; lừa đảo qua app: có khá nhiều loại lừa đảo app vay tiền online trá hình như cho vay nặng lãi; lừa tải app làm nhiệm vụ nhận hoa…
Điều 174 Bộ luật hình sự 2015 quy định về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản; việc thao túng tâm lý để thực hiện hành vi Lừa đảo chiếm đoạt tài sản:
“Điều 174. Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản
1. Người nào bằng thủ đoạn gian dối chiếm đoạt tài sản của người khác trị giá từ 2.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng hoặc dưới 2.000.000 đồng nhưng thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:
a) Đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi chiếm đoạt tài sản mà còn vi phạm;
b) Đã bị kết án về tội này hoặc về một trong các tội quy định tại các điều 168, 169, 170, 171, 172, 173, 175 và 290 của Bộ luật này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm;
c) Gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội;
d) Tài sản là phương tiện kiếm sống chính của người bị hại và gia đình họ; tài sản là kỷ vật, di vật, đồ thờ cúng có giá trị đặc biệt về mặt tinh thần đối với người bị hại.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm:
a) Có tổ chức;
b) Có tính chất chuyên nghiệp;
c) Chiếm đoạt tài sản trị giá từ 50.000.000 đồng đến dưới 200.000.000 đồng;
d) Tái phạm nguy hiểm;
đ) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn hoặc lợi dụng danh nghĩa cơ quan, tổ chức;
e) Dùng thủ đoạn xảo quyệt;
g) Chiếm đoạt tài sản trị giá từ 2.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng nhưng thuộc một trong các trường hợp quy định tại các điểm a, b, c và d khoản 1 Điều này.
3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm:
a) Chiếm đoạt tài sản trị giá từ 200.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng;
b) Chiếm đoạt tài sản trị giá từ 50.000.000 đồng đến dưới 200.000.000 đồng nhưng thuộc một trong các trường hợp quy định tại các điểm a, b, c và d khoản 1 Điều này;
c) Lợi dụng thiên tai, dịch bệnh.
4. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm hoặc tù chung thân:
a) Chiếm đoạt tài sản trị giá 500.000.000 đồng trở lên;
b) Chiếm đoạt tài sản trị giá từ 200.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng nhưng thuộc một trong các trường hợp quy định tại các điểm a, b, c và d khoản 1 Điều này;
c) Lợi dụng hoàn cảnh chiến tranh, tình trạng khẩn cấp.
5. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.”
Như vậy, tùy theo số tiền mà đối tượng lừa đảo chiếm đoạt được khi thực hiện hành vi của mình, cơ quan tiến hành tố tụng sẽ có quyết định khung hình phạt cho các đối tượng này. Hành vi thao túng tâm lý được xem là chiêu thức lừa đảo chiếm đoạt tài sản phổ biến trong xã hội hiện nay mà người dân cần cảnh giác.
