Tác hại của khói thuốc lá và hướng tiếp cận giảm tác hại

Do vậy, nhiều thập kỷ qua, các chính sách trên toàn cầu được áp dụng với mong muốn triệt tiêu khói thuốc lá trong đời sống.

Phe cho rằng việc cai bỏ hoàn toàn thuốc lá điếu phần lớn đều cần có sự hỗ trợ - Ảnh minh hoạ

Các hướng tiếp cận loại bỏ khói thuốc lá

Cho đến nay, vấn đề loại bỏ khói thuốc lá được thực thi theo hướng khuyến nghị ưu tiên đó là cai bỏ hoàn toàn thuốc lá. Điều này không chỉ cải thiện chất lượng cuộc sống cho người đã từng hút thuốc mà còn tạo ra môi trường trong lành, an toàn đối với người xung quanh.

Thế nhưng, trên thực tế, việc nghiện nicotine khiến người dùng tự cai bằng ý chí là điều khó khăn và khó đạt được theo số đông.

Nicotine là một ancaloit thực vật có trong thuốc lá. Mặc dù nicotine được tìm thấy tự nhiên trong nhiều loại cây thuộc họ cà độc dược (Solanaceae), nhưng phần lớn chỉ có thuốc lá chứa nicotine (~2% trọng lượng khô) đủ để gây ra tác dụng dược lý. Khi nicotine được hấp thụ sẽ khiến cho não giải phóng chất dopamine đem lại cảm giác hạnh phúc, tăng sự tập trung và nguồn năng lượng. Tuy vậy, khi nồng độ nicotine trong cơ thể giảm, não sẽ thèm nhiều dopamine hơn. Khi đó, người hút thuốc sẽ trở nên bồn chồn, lo lắng, cáu kỉnh vì thiếu nicotine.

Nhưng để hít nicotine, hàng nghìn năm nay người hút thuốc chỉ dùng một cách duy nhất đó là đốt cháy, gây phát sinh hàng nghìn chất độc hại ảnh hưởng đến tim, phổi và các cơ quan khác.

Trên cơ sở đó, việc cai bỏ hoàn toàn thuốc lá điếu phần lớn đều cần có sự hỗ trợ. Website của Cơ quan Y tế Công cộng Anh - PHE (trực thuộc Chính phủ) công bố: 2/3 người hút thuốc muốn bỏ thuốc, nhưng hầu hết chỉ cố gắng tự cai mà không có biện pháp hỗ trợ, trong khi đây lại là cách kém hiệu quả nhất. Theo đó, PHE công bố tỷ lệ các biện pháp cai thuốc thành công cao hơn, bao gồm được bác sỹ tư vấn, hỗ trợ điều trị cai thuốc, sử dụng các sản phẩm thay thế nicotine như miếng dán, kẹo ngậm nicotine hoặc kể cả sử dụng các sản phẩm thay thế với nguyên lý chỉ làm nóng, không tạo khói thay vì đốt cháy như thuốc lá điếu.

Nghiên cứu đăng trên Bài trên Tạp chí The New England Jounal of Medicine.png - Ảnh chụp màn hình

Dữ liệu khoa học đối với các sản phẩm không khói thay thế thuốc lá

Viện Nghiên cứu Sản phẩm Thuốc lá Thế hệ mới Thượng Hải, phối hợp cùng Trường Kỹ thuật Hóa chất và Môi trường đã thực hiện nghiên cứu tại 4 thành phố lớn của Trung Quốc để điều tra về những thay đổi của dấu ấn sinh học (được cho là có hại trong thuốc lá điếu) khi người dùng chuyển đổi sang các sản phẩm không khói.

Kết quả cho thấy sau khi chuyển sang sử dụng thuốc lá không đốt cháy trong 2 tuần, dư lượng 9 dấu ấn sinh học trong mẫu nước tiểu của người dùng thấp hơn từ 5,2 - 5,4 lần so với những người tiếp tục hút thuốc lá điếu, đặc biệt là 3 hợp chất hữu cơ dễ bay hơi (VOC). Kết quả này gợi ý rằng việc chuyển đổi sang thuốc lá không khói có tiềm năng trong việc giảm nguy cơ sức khoẻ cho người dùng.

Bên cạnh đó, thuốc lá không khói còn được chứng minh về việc hỗ trợ người dùng trong việc cai nghiện nicotine. Nghiên cứu đăng trên Tạp chí “The New England Jounal of Medicine” kết luận, việc bổ sung thuốc lá không khói vào nội dung tư vấn cai thuốc sẽ đem lại tỷ lệ cai thuốc lá cao hơn so với việc chỉ áp dụng dịch vụ hỗ trợ tư vấn cai thuốc lá bằng hành vi.

Cụ thể, có 1.246 người tham gia được chọn ngẫu nhiên, được chia thành 2 nhóm: Nhóm can thiệp nhận được thuốc lá không khói và tư vấn cai thuốc lá theo tiêu chuẩn chăm sóc và liệu pháp thay thế nicotine tùy chọn. Nhóm đối chứng nhận được dịch vụ tư vấn theo chuẩn kèm với phiếu quà tặng mà họ có thể sử dụng để mua bất kỳ sản phẩm hỗ trợ cai thuốc nào, bao gồm cả liệu pháp thay thế nicotine dược phẩm. Kết quả, tỷ lệ người tham gia cai thuốc lá liên tục được xác nhận là 28,9% ở nhóm can thiệp (được dùng thuốc lá không khói) và chỉ 16,3% ở nhóm đối chứng.

Hiện các nghiên cứu tương tự vẫn đang được nhiều quốc gia, các nhà khoa thực hiện. Chính phủ các nước kỳ vọng rằng việc loại bỏ hoàn toàn thuốc lá điếu cần được thực hiện đa dạng bằng các giải pháp hỗ trợ kết hợp hơn là để người hút thuốc đơn độc trong việc tự cai. Đồng thời, các giải pháp này phải được người người hút thuốc chủ động đón nhận vì càng thúc ép, sẽ càng khiến họ tìm cách thỏa mãn nhu cầu nicotine - không phải từ con đường hợp pháp, mà từ thị trường chợ đen.