Sử dụng ngân sách để chi cho đi “học tập” kinh nghiệm, “tài trợ”..., vẫn đang âm ỉ diễn ra tại một số địa phương, đặc biệt, trước giai đoạn thực hiện tinh gọn bộ máy, sắp xếp sáp nhập, không chỉ gây lãng phí, mà còn gây mất niềm tin, dư luận không tốt trong nhân dân.
Thực hành chống lãng phí, tiết kiệm là một chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước. Trong bài viết “Chống lãng phí” của Tổng Bí thư Tô Lâm nêu rõ, công tác phòng, chống lãng phí đang đứng trước những yêu cầu, nhiệm vụ mới rất khẩn trương, cấp bách. “Để thực hành chống lãng phí, tiết kiệm, cần phải tập trung tuyên truyền sâu rộng, nâng cao ý thức, trách nhiệm trong cán bộ, đảng viên và người lao động, trước hết là sự nêu gương của người đứng đầu tại từng cơ quan, tổ chức, cá nhân khu vực công, khu vực tư về ý nghĩa, tầm quan trọng và trách nhiệm thực hành tiết kiệm, chống lãng phí”.
Trong bối cảnh toàn hệ thống chính trị đang khẩn trương thực hiện sắp xếp tổ chức bộ máy tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, từng cán bộ lãnh đạo phải thực sự là tấm gương đi đầu trong tiết kiệm, kỷ luật và tinh thần phục vụ nhân dân.
Tuy nhiên, đâu đó, ở một số địa phương, bộ phận công chức, cán bộ, cơ quan hành chính vẫn còn những cá nhân chưa thực sự làm gương, đề cao kỷ cương bản thân, lợi dụng lúc “tranh tối tranh sáng” để tư lợi việc gây lãng phí ngân sách, mất niềm tin của nhân dân về đạo đức, kỷ luật cán bộ, công chức...
 |
| (ảnh minh họa). |
Đi “học tập” kinh nghiệm trước sáp nhập?
Những ngày gần đây, dư luận xôn xao thông tin trước việc một số địa phương dùng tiền ngân sách tổ chức cho cán bộ, viên chức... đi tham quan, “học tập” kinh nghiệm ở các địa phương khác, mà thực chất là kết hợp du lịch, nghỉ dưỡng; trong khi cả nước đang bước vào giai đoạn cao điểm thực hiện chủ trương tinh gọn bộ máy, sắp xếp lại đơn vị hành chính nhằm tiết kiệm ngân sách.
Đơn cử như Ban Tổ chức Tỉnh ủy Quảng Trị có văn bản xin ý kiến, tổ chức đoàn công tác đi học tập kinh nghiệm ở các tỉnh phía Nam. Thành phần tham dự đoàn gồm: Các cán bộ là ủy viên Ban Thường vụ, tỉnh ủy viên nghỉ hưu năm 2024, 2025; các tỉnh ủy viên không đủ tuổi tái cử cấp ủy cấp tỉnh nhiệm kỳ 2025 - 2030 theo chỉ thị số 45-CT/TW của Bộ Chính trị; đủ tuổi tái cử cấp ủy nhiệm kỳ 2025 - 2030 nhưng có nguyện vọng nghỉ hưu trước tuổi. Sau đó, sự việc tạo “tiếng vang” không tốt trước dư luận xã hội nên Ban Tổ chức Tỉnh ủy Quảng Trị đã phải thu hồi văn bản nêu trên.
 |
| Văn bản xin ý kiến về chuyến công tác đi học tập kinh nghiệm ở các tỉnh phía Nam của Ban Tổ chức Tỉnh ủy Quảng Trị |
Hoặc Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Vĩnh Cửu (Đồng Nai) lên kế hoạch để lãnh đạo, chuyên viên phụ trách bậc học và các bộ phận liên quan của phòng; các hiệu trưởng, phó hiệu trưởng các trường mầm non, mẫu giáo, trung học cơ sở trên toàn huyện tới Hà Giang học tập kinh nghiệm chuyển đổi số. Thời gian đi là 5 ngày, từ ngày 3 -7/6 (cả thời gian đi và về). Về kinh phí thực hiện chi trả nguồn ngân sách UBND huyện Vĩnh Cửu.
Hay như đoàn đại biểu HĐND Huyện Phú Tân (tỉnh Cà Mau) nhiệm kỳ 2021-2026, cũng vừa tổ chức đi học hỏi kinh nghiệm về phát triển du lịch tâm linh tại huyện Côn Đảo (tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu). Tiếp đó, cũng tại huyện này, Hội Liên hiệp phụ nữ cũng có chuyến đi về nguồn giáo dục truyền thống tại đảo Phú Quốc (tỉnh Kiên Giang). Đoàn có 27 người, trong đó đúng thành phần là 9 người (sử dụng 30 triệu từ nguồn kinh phí vì sự tiến bộ phụ nữ của huyện).
Phung phí ngân sách cho “thần y” khám chữa bệnh, trách nhiệm thuộc về ai?
Cũng liên quan đến việc sử dụng tùy tiện tiền ngân sách chi không đúng mục đích, một điển hình khác, Báo PLVN từng phản ánh, UBND huyện Bình Sơn (Quảng Ngãi) đã dùng ngân sách huyện, chi 200 triệu đồng cho hoạt động khám chữa bệnh của “thần y” Võ Hoàng Yên và cộng sự trong năm 2020.
Tuy nhiên, thực tế kiểm tra xác minh, Sở Y tế tỉnh Quảng Ngãi kết luận, trong số 770 người được khám, chữa bệnh đều không khỏi bệnh.
Sở Y tế Quảng Ngãi cũng kết luận đoàn ông Yên khám, chữa bệnh là hoạt động nhân đạo từ thiện, miễn phí. Việc huyện Bình Sơn sử dụng ngân sách Nhà nước để chi cho hoạt động này là không phù hợp.
Do đó, bên cạnh việc thu hồi lại số tiền ngân sách chi sai, dư luận cũng đề nghị huyện Bình Sơn phải xem xét kỷ luật những đơn vị, cá nhân mời ông Yên về khám, chữa bệnh cũng như người quyết định duyệt chi số tiền ngân sách nói trên.
 |
| UBND tỉnh Quảng Ngãi thu hồi quyết định khen thưởng với ông Võ Hoàng Yên vì dư luận không tốt do hám chữa bệnh không hiệu quả |
Về việc này, thời điểm đó, Ban Thường vụ Huyện ủy Bình Sơn thống nhất rà soát và yêu cầu thu hồi hoàn trả các khoản chi sai nêu trên. Đồng thời, “Các thành viên Ban Thường vụ Huyện ủy Bình Sơn cũng nghiêm túc rút kinh nghiệm sau vụ việc này”. Do gây ra dư luận không tốt từ việc chữa bệnh không hiệu quả, vào 4/2021, UBND tỉnh Quảng Ngãi cũng đã thu hồi bằng khen đối với cá nhân ông Võ Hoàng Yên.
Ở địa phương khác, cũng liên quan đến ông Võ Hoàng Yên, theo Báo Lao động đăng tải, từ năm 2012 đến năm 2016, Sở Tài chính Hà Tĩnh ra quyết định cấp hơn 500 triệu đồng hỗ trợ kinh phí cho Trung tâm Võ Hoàng Yên (ở xã Cẩm Vịnh, TP Hà Tĩnh) hoạt động. Cụ thể, năm 2012 hỗ trợ 200 triệu đồng mua sắm một số phương tiện, thiết bị phục vụ khám, chữa bệnh. Năm 2014, hỗ trợ 150 triệu đồng mua sắm vật tư phục vụ khám chữa bệnh. Năm 2015, hỗ trợ 100 triệu đồng mua vật tư, tu sửa nhà làm việc, nhà nghỉ cho bệnh nhân. Năm 2016, hỗ trợ 56 triệu đồng thuê bảo vệ quản lý tài sản. Đến nay, chưa có thông tin chính thức về việc Hà Tĩnh có thu hồi tiền chi cho ông Võ Hoàng Yên như Quảng Ngãi hay chưa?
Ngoài ra, Hà Tĩnh còn giao hơn 2ha đất, vốn là trường học cũ trên địa bàn xã Cẩm Vịnh cho ông Yên sử dụng để làm nơi khám, chữa bệnh. Sau đó, đã trả lại cho địa phương vào năm 2016, từ đó đến nay, cơ sở này bỏ hoang gây lãng phí.
Được biết, ông Võ Hoàng Yên còn là “nhân vật” chính, trong “lùm xùm” khám chữa bệnh cũng không có hiệu quả tại Bình Thuận, do bà Nguyễn Phương Hằng – CEO Công ty Đại Nam tố cáo.
Vậy, cá nhân, tổ chức nào phải chịu trách nhiệm việc chi sai nguyên tắc cho ông Võ Hoàng Yên để gây thất thoát lãng phí như trên?
Hành vi lãng phí bị xử lý như thế nào?
Cần khẳng định để xảy ra các chuyến đi không phù hợp, chi tiêu sai mục đích như vậy, trước hết là trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan, đơn vị.
Chính phủ đã ban hành Nghị định số 63/2019/NĐ-CP, ngày 11/07/2019, Quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực quản lý, sử dụng tài sản công; thực hành tiết kiệm, chống lãng phí; dự trữ quốc gia; kho bạc nhà nước.
Theo Nghị định, hình thức xử phạt chính quy định bao gồm: Cảnh cáo và phạt tiền. Mức phạt tiền tối đa trong lĩnh vực quản lý, sử dụng tài sản công; dự trữ quốc gia; kho bạc nhà nước là 50 triệu đồng đối với cá nhân và 100 triệu đồng đối với tổ chức; trong lĩnh vực thực hành tiết kiệm, chống lãng phí là 100 triệu đồng đối với cá nhân và 200 triệu đồng đối với tổ chức.
Tùy theo tính chất, mức độ vi phạm, tổ chức, cá nhân vi phạm còn bị áp dụng hình thức xử phạt bổ sung là tịch thu tang vật, phương tiện được sử dụng để thực hiện hành vi vi phạm hành chính.
 |
| Trung tâm khám chữa bệnh Võ Hoàng Yên ở xã Cẩm Vịnh, Hà Tĩnh bị bỏ hoang từ năm 2016, gây thất thoát lãng phí |
Cụ thể, trong lĩnh vực thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, Nghị định quy định phạt tiền từ 1 triệu đồng đến 2 triệu đồng đối với hành vi sử dụng phương tiện thông tin liên lạc, điện, nước, xăng, dầu, sách báo, văn phòng phẩm, tổ chức hội nghị, hội thảo, chi phí tiếp khách, đi công tác trong và ngoài nước bằng kinh phí ngân sách nhà nước vượt tiêu chuẩn, định mức do cơ quan có thẩm quyền ban hành.
Đối với hành vi vi phạm quy định của pháp luật thực hành tiết kiệm, chống lãng phí trong quản lý, sử dụng quỹ có nguồn gốc từ ngân sách nhà nước, Nghị định quy định phạt tiền từ 20 triệu đồng đến 30 triệu đồng đối với các hành vi: Sử dụng quỹ có nguồn gốc từ ngân sách nhà nước sai mục đích, tôn chỉ của quỹ do cấp có thẩm quyền ban hành; sử dụng quỹ có nguồn gốc từ ngân sách nhà nước không đúng quy chế hoạt động, cơ chế tài chính của quỹ được cấp có thẩm quyền ban hành.
Đối với hành vi gây lãng phí trong sử dụng vốn đầu tư không đúng tiêu chuẩn, quy chuẩn, vượt định mức, đơn giá theo quy định của pháp luật bị phạt tiền từ 50 đến 60 triệu đồng.
Nghị định nêu rõ tổ chức, cá nhân bị xử phạt vi phạm hành chính theo quy định tại Nghị định này không được sử dụng tiền ngân sách nhà nước hoặc tiền có nguồn gốc từ ngân sách nhà nước để nộp phạt và khắc phục hậu quả do hành vi vi phạm của mình gây ra.
Trường hợp xử phạt tổ chức thì sau khi chấp hành quyết định xử phạt, tổ chức bị xử phạt xác định cá nhân có lỗi gây ra vi phạm hành chính để xác định trách nhiệm pháp lý, bao gồm cả việc nộp lại khoản tiền phạt và khắc phục hậu quả do hành vi vi phạm của mình gây ra tương ứng với mức độ vi phạm của cá nhân đó theo quy định của pháp luật và Quy chế quản lý, sử dụng tài sản công của tổ chức.
