Quốc hội thống nhất đánh thuế tiêu thụ đặc biệt xăng, nước ngọt, điều hòa

Sáng 14/6, Quốc hội thông qua Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt sửa đổi với 448/454 đại biểu có mặt bấm nút tán thành (93,72% tổng số đại biểu Quốc hội).

Luật sửa đổi bổ sung một số mặt hàng thuộc diện chịu thuế tiêu thụ đặc biệt, trong đó có điều hòa nhiệt độ công suất trên 24.000 BTU đến 90.000 BTU, nước giải khát có đường, xăng, dầu…

Trình bày báo cáo giải trình tiếp thu trước đó, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho biết điều hòa nhiệt độ là mặt hàng tiêu thụ năng lượng điện lớn, cũng là một trong những tác nhân khiến trái đất nóng lên, ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường và khí hậu, cần định hướng sản xuất và điều tiết tiêu dùng để góp phần bảo vệ môi trường.

Các đại biểu Quốc hội bấm nút thông qua Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt sửa đổi (Ảnh: Phạm Thắng).

Dù vậy, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đồng ý với quan điểm “nhu cầu sử dụng các thiết bị lạnh và điều hòa không khí đã trở nên phổ biến”, nên thống nhất quy định điều hòa nhiệt độ có công suất trên 24.000 BTU đến 90.000 BTU mới phải chịu thuế tiêu thụ đặc biệt.

Điều hòa nhiệt độ có công suất từ 24.000 BTU trở xuống và loại có công suất trên 90.000 BTU không bị đánh thuế tiêu thụ đặc biệt.

Nước giải khát theo Tiêu chuẩn Việt Nam có hàm lượng đường trên 5g/100ml cũng là một hàng hóa mới thuộc diện chịu thuế tiêu thụ đặc biệt (không bao gồm các đồ uống như sữa và sản phẩm từ sữa; thực phẩm dạng lỏng dùng với mục đích dinh dưỡng; nước khoáng thiên nhiên và nước uống đóng chai; nước rau, quả nguyên chất…).

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Ngân sách Phan Văn Mãi (Ảnh: Phạm Thắng).

Ông Mãi nhấn mạnh các sản phẩm như nước trái cây tự nhiên, nước dừa, sản phẩm từ sữa, thực phẩm dạng lỏng dùng với mục đích dinh dưỡng… không thuộc đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt.

Theo Ủy ban Thường vụ Quốc hội, đánh thuế tiêu thụ đặc biệt với nước giải khát có đường là cần thiết và phù hợp với thông lệ quốc tế nhằm góp phần định hướng sản xuất, tiêu dùng, mở rộng cơ sở thuế.

Nhưng tiếp thu ý kiến đề nghị đánh giá kỹ hơn tác động từ việc áp thuế với mặt hàng nước giải khát có đường để có biện pháp thực hiện hoặc lộ trình phù hợp, Luật nêu rõ chưa áp dụng thuế tiêu thụ đặc biệt với mặt hàng nước giải khát có đường trong năm 2026. Việc áp thuế với mặt hàng này với thuế suất 8% từ năm 2027 và 10% từ 1/1/2028.

Bên cạnh đó, Luật vừa được Quốc hội thông qua “chốt” vẫn đánh thuế tiêu thụ đặc biệt với mặt hàng xăng. Trước đó, một số ý kiến đề nghị không đưa xăng vào diện chịu thuế tiêu thụ đặc biệt, trong trường hợp cần tăng thuế để bảo vệ môi trường thì tăng mức thuế bảo vệ môi trường với xăng.

“Về lâu dài, cần nghiên cứu phương án sửa đổi một cách đồng bộ cả thuế tiêu thụ đặc biệt lẫn thuế bảo vệ môi trường để có thể đánh thuế đối với mặt hàng này một cách hợp lý, phù hợp với thông lệ quốc tế”, ông Mãi nêu quan điểm của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Tuy nhiên, trong bối cảnh cần triển khai đồng bộ các giải pháp để thực hiện hiệu quả cam kết của Chính phủ Việt Nam tại Hội nghị COP26, cùng với quy định thu thuế bảo vệ môi trường, ông nhấn mạnh việc thu thuế tiêu thụ đặc biệt với xăng trong giai đoạn hiện nay vẫn là cần thiết.

Với lập luận này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xin giữ vẫn thu thuế tiêu thụ đặc biệt với mặt hàng xăng.

Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt sửa đổi 11 điều, có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2026.