Cùng với khó khăn do dịch COVID-19 mang lại, càng gần thời điểm Tết Nguyên đán, tội phạm càng gia tăng các hành vi lừa đảo trên mạng và người dùng mất cảnh giác cũng bị mắc bẫy lừa đảo nhiều hơn.
Ảnh minh họa. (Nguồn: tribuneindia.com)
Theo thống kê của Cục An ninh mạng và Phòng chống tội phạm công nghệ cao, Bộ Công an, trong năm 2021, cả nước xảy ra gần 2.500 vụ lừa đảo trên không gian mạng, trong đó có hơn 520 vụ đối tượng giả danh cơ quan tư pháp để lừa đảo, chiếm đoạt tài sản của người dân.
Tội phạm mạng lợi dụng không gian mạng, sự nhẹ dạ, cả tin của người sử dụng, để thực hiện nhiều chiêu thức lừa đảo ngày càng tinh vi hơn.
Điều đáng nói là cùng với khó khăn do dịch COVID-19 mang lại, càng gần thời điểm Tết Nguyên đán, tội phạm càng gia tăng các hành vi lừa đảo trên mạng và người dùng mất cảnh giác cũng bị mắc bẫy lừa đảo nhiều hơn.
Lừa đảo ngày càng tinh vi
Theo phản ánh trên các trang mạng xã hội, thời gian gần đây, nhiều vụ tấn công lừa đảo có tên thương hiệu, hoặc tin nhắn gửi tới điện thoại của người sử dụng, mời chào tìm việc với mức lương cao, kiếm tiền tại nhà... Khi người sử dụng chỉ cần nhấn (click) vào các đường dẫn (link) gửi tới, hoặc cài những ứng dụng kiếm tiền đối tượng lừa đảo gửi tới, sẽ bị dẫn dụ đến những trang web lừa đảo, có thể chiếm đoạt tiền của người sử dụng.
Bà Trần Thị Phượng (quận Ba Đình, Hà Nội) chia sẻ: "Tôi nhận được tin nhắn đến điện thoại với nội dung cảnh báo là đang tiêu dùng ở nước ngoài. Nếu không phải là tôi đang giao dịch, thì nhấn vào đường link của ngân hàng đó, để hủy giao dịch thanh toán. Tôi tưởng thật, làm theo và sau đó thì không vào được tài khoản của tôi."
Bà Phượng có sử dụng thêm mật mã xác thực 1 lần (OTP) nên dù chiếm được tài khoản ngân hàng của bà Phượng, nhưng kẻ xấu đã không thực hiện được hành vi lấy cắp tiền trong tài khoản.
Khi thấy tin nhắn cảnh báo gửi về điện thoại, bà Phượng phải gọi điện khẩn đến ngân hàng báo khóa tài khoản, sau đó lại phải trực tiếp đến ngân hàng để xác minh và mở lại tài khoản. Dù không mất tiền, nhưng bà Phượng cảm thấy lo lắng, bất an và mất thời gian để giải quyết sự cố của 1 cú "click" thiếu cân nhắc.
Chị Nguyễn Thị Sáu (huyện Sóc Sơn, Hà Nội) tìm kiếm việc làm thêm trên mạng xã hội. Những ngày sau đó, chị Sáu liên tiếp nhận được rất nhiều quảng cáo mời cài đặt ứng dụng kiếm tiền trực tuyến. “Nội dung quảng cáo rất hấp dẫn, chỉ ở nhà cũng có thể nhận được ít nhất là 800.000 đồng mỗi ngày. Có cả thông tin tuyển dụng việc làm Tết, với mức lương 300.000 đồng một ngày,” chị Sáu cho biết.
Tuy nhiên, khi đăng ký việc làm hướng dẫn lại nhận được yêu cầu nộp phí đảm bảo lên tới 2 triệu đồng. Mặc dù cần việc làm nhưng theo lời khuyên của gia đình, chị Sáu đã không đăng ký công việc theo quảng cáo vì chưa hề biết mình sẽ làm việc gì thì đã bị yêu cầu nộp tiền.
Anh Chu Long Phi (thành phố Vĩnh Yên, tỉnh Vĩnh Phúc) nhận được điện thoại xưng danh là nhân viên ngân hàng, mời mở thẻ tín dụng để tiện việc chi tiêu, thanh toán. Để hoàn thành thủ tục, anh Phi chỉ cần chụp ảnh căn cước công dân và hộ khẩu, cung cấp qua số zalo và đợi cấp thẻ.
Anh Phi nghi ngờ nên muốn được đến điểm giao dịch ngân hàng để trực tiếp gặp mặt và làm hồ sơ thẻ thì đối tượng hẹn sẽ gọi lại để thông báo thời gian, địa điểm gặp. Tuy nhiên, đối tượng không gọi lại cho anh Phi.
[Cảnh báo lừa nâng cấp SIM chiếm đoạt tiền tài khoản ngân hàng]
Những hình thức lừa đảo trên mạng vốn đã đa dạng nhưng trong dịp sát Tết Nguyên đán lại càng gia tăng về số lượng và độ tinh vi khiến người dân không cẩn trọng có thể bị mắc bẫy. Ông Nguyễn Thành Phúc, Cục trưởng Cục An toàn Thông tin, Bộ Thông tin và Truyền thông cho biết: Qua theo dõi của Cục An toàn Thông tin, có hơn 1 triệu người Việt Nam, tương đương khoảng 16% người dùng internet ở Việt Nam truy nhập tới các trang web lừa đảo, độc hại. Các hình thức lừa đảo ngày càng tinh vi và người dùng dễ bị mắc bẫy.
Trong năm 2021, thế giới có 2.000.000 trang web lừa đảo, Việt Nam đã có tới 816 website lừa đảo giả mạo ngân hàng. Ông Phúc cũng cảnh báo về việc việc lọt lộ, mất dữ liệu cá nhân làm gia tăng lừa đảo trực tuyến và mất tiềm tin của người dân trên môi trường số.
Lời khuyên của chuyên gia
Để tạo một trang web giả mạo, gửi kèm đường dẫn (link) có địa chỉ trang web này cho người sử dụng, đối tượng lừa đảo chỉ cần bỏ ra 150.000 đồng là có thể lấy được thông tin nếu người sử dụng click vào đường link đính kèm. Các gói cung cấp dịch vụ hoàn chỉnh, như tạo website giả mạo, với tên miền có sẵn, trang quản lý thông tin của nạn nhân, thậm chí cả công cụ giúp ẩn danh, xóa dấu vết.
Ông Nguyễn Minh Đức, Giám đốc điều hành Công ty Cổ phần an toàn thông tin Cyradar cho biết, thực tế các kịch bản lừa đảo trên mạng được thay đổi liên tục. Hàng loạt tấn công lừa đảo từ những tin nhắn SMS có hiển thị nguồn gửi từ ngân hàng nhưng thực tế lại là tin nhắn giả mạo có chứa nội dung tài chính và đường dẫn để dẫn dụ người dùng click vào các đường link để khai thác thông tin. Một trong số những cách để nhận diện trang web giả mạo là những trang web chỉ có thể vào bằng điện thoại và không vào được bằng máy tính.
Ảnh minh họa. (Nguồn: TTXVN)
Nội dung trong trang thông tin lừa đảo rất đa dạng nên nhận diện trang thông tin giả mạo là không đơn giản. Tội phạm lừa đảo chủ động tạo và đăng ký trang web có tên miền giống với tên ngân hàng, tổ chức tài chính uy tín, vì vậy nguyên tắc quan trọng là khi click vào một đường link mà được yêu cầu nhập mật khẩu, thông tin cá nhân, thông tin tài khoản thì nên dừng mọi thao tác, thoát khỏi trang web đó.
Khi chiếm đoạt được tài khoản ngân hàng hoặc tài khoản trên mạng xã hội, kẻ xấu gửi tin nhắn với nội dung vay mượn, đề nghị chuyển tiền... hòng chiếm đoạt tiền từ những người quen trên mạng xã hội, hoặc trực tiếp lấy cắp tiền từ tài khoản ngân hàng của tài khoản bị lộ.
Trong trường hợp kẻ xấu lừa đảo thành công, người dùng không chỉ bị tổn hại về kinh tế, mà còn có thể bị mất uy tín, tổn hại danh tiếng và gián tiếp làm hại người khác.
Để đảm bảo an toàn thông tin cá nhân trên môi trường mạng, ông Nguyễn Minh Đức đưa ra lời khuyên: Mọi người tuyệt đối tuân thủ các nguyên tắc bảo mật được chuyên gia an ninh mạng khuyến cáo. Ngoài ra, người dùng nên lưu ý cân nhắc khi đăng tải những thông tin cá nhân trên mạng, ví dụ như khoe thông tin vé máy bay đi chơi, thông tin vừa mua hàng trực tuyến, tiêm chủng... để tránh bị kẻ xấu lợi dụng.
Khi mua bán trên mạng, giao kết hợp đồng được yêu cầu cung cấp thông tin cá nhân, xác thực, mọi người cần lưu ý và cẩn trọng, cân nhắc vì thông tin này có thể bị mua bán hoặc bị trôi nổi trên mạng và để lại hậu quả lâu dài. Đặc biệt, người dùng chủ động thiết lập an toàn cho các loại tài khoản bằng cách đặt mật khẩu đủ khó đủ dài, sử dụng bảo mật 2 lớp gửi đến tin nhắn điện thoại, thư điện tử, mã OTP...
Các thiết bị có kết nối mạng internet như máy tính, máy tính bảng, máy tính xách tay cần được cài đặt phần mềm chống virus có bản quyền, được cập nhật bản mới thường xuyên.
Bên cạnh đó, chuyên gia công nghệ cũng khuyến cáo, người dùng hạn chế sử dụng mạng wifi công cộng để đăng nhập vào các tài khoản cá nhân; việc đăng nhập email hoặc tài khoản cá nhân ở những nơi phát wifi công cộng đồng nghĩa với việc thông tin cá nhân của người dùng rất dễ bị các tin tặc khai thác.
Hạn chế sử dụng những thiết bị công cộng như máy tính, điện thoại để truy cập vào các tài khoản cá nhân và luôn đăng xuất hoặc sử dụng chế độ ẩn danh khi bắt buộc phải sử dụng các thiết bị này.
Không cho người khác sử dụng thiết bị cá nhân có chứa nhiều thông tin quan trọng và cân nhắc thận trọng các trường hợp phải cung cấp thông tin tài khoản cá nhân cho người khác trong những giao dịch trên mạng./.
Ngày 9/12, tiếp tục Kỳ họp thứ 10, Quốc hội (QH) thảo luận ở hội trường về các báo cáo công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật; công tác phòng, chống tham nhũng năm 2025; kết quả giám sát việc giải quyết kiến nghị của cử tri gửi đến Kỳ họp thứ 9, QH khóa XV...
Chuyên gia pháp lý nhận định, các đối tượng lừa đảo hiện nay không chỉ lợi dụng sơ hở pháp lý, mà còn đánh trúng vào lòng tham, tâm lý sợ hãi, thiếu bình tĩnh, sự thiếu hiểu biết về công nghệ... của nhiều người để lừa đảo, chiếm đoạt tài sản.
Ngày 9/9, Cơ quan CSĐT Bộ Công an cho biết, đã khởi tố bị can đối với 23 đối tượng về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” do Trần Quang Đạo cầm đầu lừa đảo hàng trăm nghìn người già, người nghèo.
Các đối tượng sử dụng nhiều thủ đoạn như lợi dụng các lỗ hổng bảo mật để tạo ra các công cụ phần mềm tự động thu thập thẻ thanh toán ngân hàng quốc tế của người nước ngoài nhằm chiếm đoạt tài sản.
Ngày 17/4, Phòng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, Công an thành phố Hà Nội đã xử phạt 2 trường hợp đăng tải video clip có nội dung đánh bạc trên mạng xã hội Facebook.
Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đang lấy ý kiến về dự thảo Thông tư sửa đổi 3 thông tư liên quan công bố thông tin, giao dịch và hoạt động công ty chứng khoán.
Thông tin từ Văn phòng Quản lý Đường bộ I.1 (Khu Quản lý Đường bộ I – Cục Đường bộ Việt Nam) cho biết: Khoảng 15 giờ chiều 14/12, tại km 124+300 trên Quốc lộ 6 đoạn qua xã Mai Châu, tỉnh Phú Thọ (khu vực bên phải taluy dương, hướng Sơn La đi Hà Nội).
Nhằm né trách lực lượng kiểm tra nồng độ cồn, đối tượng đã điều khiển phương tiện tông vào một Thiếu tá CSGT khiến vị cán bộ này bị thương phải nhập viện.
Sau chỉ gần 2 giờ xác minh, truy tìm, Công an phường phường Đăk Bla, Công an tỉnh Quảng Ngãi đã xác định 2 thiếu niên có hành vi chém người, đưa về trụ sở làm việc và thu giữ toàn bộ hung khí, phương tiện.
Hoàng điều khiển xe, tông trực diện vào nơi vị trí của những người này đang đứng, khiến xe bị lật nghiêng trên vỉa hè đường Lê Hồng Phong, 4 người bị xe tông bị thương phải đi cấp cứu.
Cục Cảnh sát Điều tra tội phạm về ma tuý (C04) vừa triệt phá thành công chuyên án ma tuý cực khủng, thu giữ khối lượng lớn ma tuý, bắt giữ nhiều đối tượng.
Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an Thành phố đã tạm giữ hình sự Đặng Từ Thịnh (SN 1977; trú tại: xã Phượng Dực, TP Hà Nội) để điều tra về hành vi giết người.
Công an xã Cẩm Xuyên phối hợp Phòng nghiệp vụ Công an tỉnh Hà Tĩnh đã kịp thời ngăn chặn một vụ đe dọa chiếm đoạt 4 tỷ đồng bằng thủ đoạn kết bạn, làm quen và tạo mối quan hệ tình cảm ảo trên mạng xã hội, sau đó tống tình.
Ngày 4/6, Tổng Bí thư Tô Lâm và Đoàn công tác Trung ương đã có buổi làm việc với Ban Thường vụ Tỉnh ủy Kiên Giang và Thường trực Tỉnh ủy An Giang về tình hình triển khai các nghị quyết, kết luận của Trung ương; công tác tổ chức bộ máy; quốc phòng, an ninh
Công an tỉnh Tiền Giang đang tiến hành điều tra, làm rõ vụ một chủ doanh nghiệp kinh doanh lúa gạo nghi bị lừa đảo trên không gian mạng với số tiền trên 420 tỷ đồng.
Gần 1 tháng nay trên tuyến tỉnh lộ 337 và Quốc lộ 279 đoạn từ xã Thống Nhất đến cảng Làng Khánh (TP Hạ Long), thường xuyên xuất hiện hàng chục xe tải lớn chở đất chạy rầm rập suốt ngày đêm, cuốn theo bụi mù mịt.
Chiều 17/3, Bộ Tư pháp tổ chức Hội nghị công bố quyết định của Thủ tướng Chính phủ về việc bổ nhiệm đồng chí Nguyễn Thanh Tú, Vụ trưởng Vụ Pháp luật Dân sự - Kinh tế giữ chức Thứ trưởng Bộ Tư pháp.
