Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan khảo sát tiến độ Dự án đường Hồ Chí Minh đoạn qua An Giang, Cà Mau

Sáng 2/8, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan cùng Đoàn công tác của Thường trực Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường đã có chuyến khảo sát thực địa dự án đường Hồ Chí Minh đoạn Rạch Sỏi - Bến Nhất và Gò Quao - Vĩnh Thuận, đi qua các tỉnh An Giang và Cà Mau. Đây là một trong những dự án hạ tầng trọng điểm, từng được Quốc hội thông qua tại Nghị quyết số 66/2013/QH13.

Đồng hành cùng Đoàn công tác còn có ông Lê Quang Huy - Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường; các Phó Chủ nhiệm Trần Văn Khải, Nguyễn Minh Sơn; Thứ trưởng Bộ Xây dựng Phạm Minh Hà; cùng lãnh đạo Đoàn đại biểu Quốc hội và UBND hai tỉnh An Giang, Cà Mau.

Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan nghe chủ đầu tư thuyết minh về dự án xây dựng đường Hồ Chí Minh, đoạn qua Rạch Sỏi – Bến Nhất và Gò Quao – Vĩnh Thuận

Dự án đoạn Rạch Sỏi - Bến Nhất và Gò Quao - Vĩnh Thuận có chiều dài gần 52 km, quy mô đường cấp II đồng bằng, tổng mức đầu tư hơn 4.100 tỷ đồng từ vốn ngân sách. Giai đoạn hoàn chỉnh dự kiến mở rộng lên 4 làn xe. Hiện giá trị sản lượng lũy kế đạt hơn 1.100/2.800 tỷ đồng, tương đương 42,4%, chậm gần 10% so với kế hoạch. Nguyên nhân chủ yếu do thiếu nguồn cát san lấp và vướng mắc trong công tác giải phóng mặt bằng.

Tại công trường, Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan đã thăm hỏi, tặng quà động viên cán bộ, công nhân và lắng nghe chủ đầu tư báo cáo chi tiết. Đến nay, địa phương mới bàn giao được 95,3% mặt bằng, vẫn còn hơn 2,4 km, một vị trí cầu, 9 vị trí đường điện và đoạn đường ống cấp nước chưa thể di dời. Việc thi công cũng gặp khó do mặt bằng được giao “xôi đỗ”, không liên tục.

Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan thăm hỏi và tặng quà cán bộ, công nhân đang làm việc tại công trình.

Một vấn đề lớn khác là thiếu nguồn vật liệu cát đắp nền. Ban Quản lý dự án đường Hồ Chí Minh cho biết, dù tỉnh Đồng Tháp đã cấp mỏ Hòa Hưng 1, trữ lượng hơn 1,8 triệu m³, nhưng công suất khai thác chỉ đạt 650.000 m³/năm. Đến nay mới khai thác được khoảng 40.000 m³, số còn lại buộc phải mua cát thương mại, chi phí vượt dự toán.

Dự kiến dự án còn cần hơn 1,2 triệu m³ để kịp tiến độ. Tuy nhiên, việc tìm nguồn cung ứng đang gặp nhiều thách thức khi cùng lúc nhiều công trình trọng điểm khác tại địa phương cũng cần cát san lấp.

Ban Quản lý dự án đường Hồ Chí Minh cho biết, từ nay đến cuối năm sẽ tập trung hoàn thành cơ bản các hạng mục cầu không vướng mặt bằng và 8,1 km tuyến trùng Quốc lộ 61, đoạn qua xã Gò Quao, An Giang. Tuy nhiên, việc hoàn thành toàn bộ dự án trong năm 2025 vẫn khó khả thi do thời gian xử lý nền đất yếu, chờ lún kéo dài 10-12 tháng và chậm trễ bàn giao mặt bằng.

Từ khi khởi công tháng 3/2024, dự án chỉ còn 22 tháng thi công, song phải xử lý nền đất yếu trên phạm vi lớn. Dự kiến đến tháng 6/2026 mới có thể dỡ tải đoạn cuối cùng, chậm hơn mốc kế hoạch.

Về công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và phân bổ, cung cấp vật liệu phục vụ Dự án đầu tư xây dựng đường Hồ Chí Minh qua địa bàn tỉnh An Giang, ông Lê Hữu Toàn, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh An Giang cho biết tính đến thời điểm báo cáo, đã có 1.754 hộ dân được chi trả tiền bồi thường với tổng số tiền hơn 536 tỷ đồng, đạt 83,9% kế hoạch.

Ông Lê Hữu Toàn, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh An Giang phát biểu tại buổi làm việc

.Quá trình thực hiện dự án gặp một số khó khăn, đặc biệt là việc chưa có sẵn khu tái định cư do tính cấp bách của dự án. Việc đầu tư xây dựng khu tái định cư phải tiến hành song song với công tác giải phóng mặt bằng, dẫn đến việc bố trí chỗ ở cho người dân chưa kịp thời, ảnh hưởng đến tiến độ, nhất là tại xã Vĩnh Tuy. Ngoài ra, có một trường hợp kinh doanh xăng dầu (cây xăng Kim Phượng) bị ảnh hưởng bởi việc thu hồi đất.

Trong thời gian tới, Trung tâm Phát triển quỹ đất sẽ tiếp tục phối hợp với UBND xã Vĩnh Tuy hoàn thiện khu tái định cư, đảm bảo bố trí kịp thời cho người dân. Đồng thời, đề nghị UBND cấp xã, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc và các cơ quan liên quan phối hợp tuyên truyền, vận động các hộ dân chưa nhận tiền bồi thường và chưa bàn giao mặt bằng (71 trường hợp).

Đối với các trường hợp đang tranh chấp và được tòa án thụ lý, Trung tâm sẽ phối hợp với chính quyền địa phương vận động người dân bàn giao mặt bằng. Tiền bồi thường sẽ được gửi vào ngân hàng với lãi suất không kỳ hạn cho đến khi có kết quả xử lý từ cơ quan có thẩm quyền.

Về nguồn vật liệu phục vụ dự án, UBND tỉnh đã chấp thuận chủ trương cấp mỏ vật liệu san lấp từ biển ven Bãi Bắc, xã Lai Sơn, huyện Kiên Hải, với quy hoạch khai thác 100 ha để phục vụ nền đường theo cơ chế đặc thù. Ban Quản lý dự án đường Hồ Chí Minh đã cho phép các nhà thầu hoàn tất thủ tục pháp lý khai thác mỏ cát biển tại xã Lai Sơn, với trữ lượng hơn 9,6 triệu m³.

Tại buổi làm việc, ông Giang Thanh Khoa, Phó Chủ tịch UBND tỉnh An Giang, cho biết thời gian qua, tỉnh đã nỗ lực chỉ đạo đẩy nhanh công tác giải phóng mặt bằng, di dời hạ tầng kỹ thuật và xây dựng khu tái định cư, phấn đấu đến ngày 15/8/2025 sẽ bàn giao toàn bộ mặt bằng dự án cho chủ đầu tư.

Ông Giang Thanh Khoa, Phó Chủ tịch UBND tỉnh An Giang phát biểu tại buổi làm việc

Tuy nhiên, đoạn tuyến đường Hồ Chí Minh qua địa bàn tỉnh còn khoảng 13km đi trên nền quốc lộ 61 đã khai thác hơn 10 năm, mặt đường hư hỏng nhiều, lưu lượng phương tiện tăng cao, kinh phí duy tu, bảo dưỡng không đáp ứng, gây mất an toàn giao thông.

UBND tỉnh đã nhiều lần có văn bản kiến nghị bộ xây dựng sớm cân đối, bố trí vốn để nâng cấp, cải tạo đoạn tuyến này, nhưng việc cân đối vốn của bộ còn gặp khó khăn. vì vậy, tỉnh mong đoàn công tác quốc hội quan tâm, thống nhất chủ trương bổ sung vốn đầu tư hoặc cho phép sử dụng vốn bảo trì đường bộ năm 2025, 2026 để cải tạo, nâng cấp đoạn tuyến, đảm bảo đồng bộ và an toàn giao thông trên toàn tuyến đường Hồ Chí Minh.

Ông Giang Thanh Khoa cũng đề nghị bộ xây dựng và ban quản lý dự án đường Hồ Chí Minh xem xét điều chỉnh cống hộp tại km59+482,76 thành cầu, nhằm phù hợp thực tế, đảm bảo thoát lũ, giảm thiểu ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp và đời sống người dân trong vùng dự án.

Phát biểu tại buổi làm việc, Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan nhấn mạnh, đây là công trình có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, kết nối khu vực Tây Nam Bộ với cả nước. Ông đề nghị các bộ, ngành, địa phương và chủ đầu tư phối hợp chặt chẽ, tháo gỡ khó khăn để sớm đưa dự án về đích, góp phần phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng, an ninh cho vùng Đồng bằng sông Cửu Long.

Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan nhấn mạnh, dự án đường Hồ Chí Minh có ý nghĩa rất lớn, không chỉ về mặt kinh tế - xã hội mà còn về quốc phòng, an ninh và kết nối vùng. Tuy nhiên, để đưa dự án về đích đúng tiến độ, yếu tố con người - nhất là sự đồng thuận của người dân có đất bị thu hồi – là rất quan trọng.

Ông đề nghị Bộ Xây dựng, Ban Quản lý dự án đường Hồ Chí Minh và UBND hai tỉnh An Giang, Cà Mau cần có sự phối hợp nhịp nhàng, đồng bộ hơn trong quá trình thực hiện. Đặc biệt, cần mềm mỏng hơn trong công tác đền bù, giải phóng mặt bằng; lắng nghe kỹ và tìm hiểu thấu đáo các khiếu nại, vướng mắc của người dân, từ đó có phương án giải quyết phù hợp, đảm bảo quyền lợi chính đáng của từng hộ dân bị ảnh hưởng.

Phó Chủ tịch Quốc hội lưu ý, quá trình thực hiện không chỉ cần tuân thủ pháp luật, đúng quy định mà còn cần chú trọng yếu tố tình cảm, sự chia sẻ với người dân. Chỉ khi tạo được sự đồng thuận từ cơ sở, dự án mới có thể triển khai thông suốt, giảm thiểu phát sinh và về đích đúng như kỳ vọng. Ông khẳng định quan trọng nhất là làm sao để người dân hiểu, tin và đồng hành cùng dự án.

Đường Hồ Chí Minh là dự án giao thông huyết mạch, nối dài từ Pác Bó (Cao Bằng) đến Đất Mũi (Cà Mau) với chiều dài toàn tuyến hơn 2.744 km, được Quốc hội khóa XI thông qua chủ trương đầu tư tại Nghị quyết số 38/2004/QH11. Đến nay, đã hoàn thành khoảng 90% tổng chiều dài.

Tại Kỳ họp thứ Ba, Quốc hội khóa XV tiếp tục khẳng định mục tiêu cơ bản nối thông đường Hồ Chí Minh vào năm 2025. Tuy vậy, riêng đoạn Rạch Sỏi - Bến Nhất, Gò Quao - Vĩnh Thuận cùng đoạn Chợ Chu - Ngã ba Trung Sơn đang đứng trước nguy cơ chậm tiến độ, do vướng mắc về giải phóng mặt bằng và thiếu hụt vật liệu.