Nhiều bất cập tại Dự án Cụm công nghiệp Thuỵ Lâm

Hạ tầng chưa hoàn thiện đã xuất hiện hai trạm trộn bê tông không phép

Theo tìm hiểu của phóng viên, ngày 5/9/2023, huyện Đông Anh (cũ) phối hợp với các đơn vị liên quan khởi công dự án xây dựng hạ tầng kỹ thuật Cụm công nghiệp Thụy Lâm.

Dự án này có diện tích 17ha, tổng vốn đầu tư hơn 326 tỷ đồng, do Công ty TNHH Tập đoàn Xây dựng Thanh Bình làm chủ đầu tư. Ngành nghề thu hút chủ yếu là: chế biến gỗ, mộc dân dụng, chạm khắc mỹ nghệ, sơn mài... và các ngành công nghiệp không gây ô nhiễm.

Sau gần 2 năm khởi công, hạ tầng kỹ thuật của dự án Cụm công nghiệp Thụy Lâm vẫn đang dang dở, vắng bóng máy móc và công nhân xây dựng.

Tuy nhiên, theo người dân phản ánh và thực tế ghi nhận thì thời điểm hạ tầng kỹ thuật của cụm còn đang trong quá trình xây dựng, hai trạm trộn bê tông (xi măng và bê tông nhựa) đã được triển khai lắp đặt chỉ cách khu dân cư khoảng 150m.

Trong đó, trạm trộn bê tông tươi với gần chục thùng chứa đã đi vào hoạt động lâu nay. Hàng ngày xe bồn bê tông ra vào thường xuyên cả ngày lẫn đêm, tiếng ồn, khói bụi làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống của người dân.

Qua tìm hiểu, phóng viên được biết, trước đây, UBND xã Thuỵ Lâm (cũ) đã yêu cầu đình chỉ hoạt động xây dựng trạm trộn của Công ty TNHH Tập đoàn Xây dựng Thanh Bình tại Cụm công nghiệp Thụy Lâm. Yêu cầu công ty bổ sung giấy phép xây dựng hạng mục trạm trộn tại Cụm công nghiệp Thụy Lâm theo quy định.

Tiếp đó, ngày 13/3/2025, tại biên bản làm việc giữa UBND xã Thụy Lâm (cũ) với Công ty TNHH Tập đoàn Xây dựng Thanh Bình về nội dung đơn thư kiến nghị phản ánh của công dân, công ty này vẫn chưa có giấy phép theo quy định. UBND xã Thụy Lâm (cũ) đãyêu cầu tháo dỡ, thời gian thực hiện trước ngày 20/2/2025.

Tuy nhiên, đến nay, qua quan sát thực tế, hai trạm trộn bê tông này vẫn chưa được tháo dỡ và vẫn đang hoạt động sản xuất bê tông bình thường.

Trạm trộn bê tông vẫn hoạt động dù chưa được cấp phép.

Cụm công nghiệp chưa xong hạ tầng kỹ thuật đã chuẩn bị mở rộng?

Như đã nêu ở trên, mặc dù hạ tầng Cụm công nghiệp Thụy Lâm vẫn dang dở nhưng UBND huyện Đông Anh (cũ) đã có thông báo về việc công khai tiếp nhận hồ sơ đề nghị làm chủ đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật mở rộng cụm công nghiệp này.

Cụ thể, theo thông báo này, UBND huyện Đông Anh (cũ) cho biết dự án mở rộng Cụm công nghiệp Thụy Lâm có diện tích khoảng 9,8ha.

Phía Đông giáp huyện Yên Phong, tỉnh Bắc Ninh; phía Tây giáp đường gom cao tốc Hà Nội - Thái Nguyên; phía Nam giáp Cụm công nghiệp Thụy Lâm hiện có; phía Bắc giáp đất nông nghiệp xã Thụy Lâm.

Văn bản nêu rõ việc "phát triển mở rộng Cụm công nghiệp Thụy Lâm theo quy hoạch phục vụ di dời, mở rộng sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp nhỏ và vừa, hợp tác xã, tổ hợp tác, cơ sở sản xuất hộ gia đình, cá nhân trong xã Thụy Lâm và khu vực dân cư lân cận nhằm khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường, nguy cơ cháy nổ trong khu dân cư, phát triển nghề, làng nghề ở địa phương, nâng cao hiệu quả sử dụng đất và chuyển đổi nghề".

Theo huyện Đông Anh (cũ), dự án nhằm xây dựng đồng bộ kết cấu hạ tầng kỹ thuật, cảnh quan Cụm công nghiệp Thụy Lâm, đáp ứng yêu cầu về hạ tầng kỹ thuật và môi trường theo quy định; ưu tiên phát triển mở rộng mô hình cụm công nghiệp theo hướng hiện đại, mô hình xanh, sinh thái, tuần hoàn, công nghệ cao.

Tuy nhiên, trước đề xuất mở rộng dự án, nhiều người dân và đặc biệt là HTX Nông nghiệp Học đường Văn Hiến đều không đồng tình.

Cụ thể, theo ý kiến của bà Nguyễn Thị Tuất - Đại diện HTX Nông nghiệp Học đường Văn Hiến (HTX) cho rằng, phần đất dự kiến mở rộng dự án cụm công nghiệp sẽ lấy đi toàn bộ phần đất mà HTX đang sử dụng vào mục đích sản xuất nông nghiệp sạch và HTX đang hoạt động, đã có hạ tầng phục vụ trẻ em và người dân mô hình nông nghiệp sinh thái tổng hợp, trải nghiệm đào tạo kỹ năng cho trẻ em đã được duyệt từ trước năm 2023.

Chia sẻ với phóng viên, bà Tuất cho biết: Trước năm 2023 “Trên nền đất từng bị bỏ hoang, ô nhiễm bởi rác thải công nghiệp, đồng ruộng ngập úng, không thể canh tác, HTX đã đầu tư nhiều vốn, công sức để cải tạo thành mô hình này, tạo vùng canh tác sạch, bền vững và hoạt động lợi ích cộng đồng.

Từ mô hình của Hợp tác xã Văn Hiến, Thành viên HTX là Công ty TNHH Sản xuất và Chế biến Nông sản Thụy Lâm (APCO) ra đời với kỳ vọng phát triển nhà máy chế biến sản phẩm gạo “nếp cái hoa vàng” – đặc sản OCOP địa phương – phục vụ xuất khẩu.

Tuy nhiên, khi chưa kịp hoàn tất giai đoạn đầu tư, doanh nghiệp này đã phải đối mặt với nguy cơ bị loại khỏi khu đất đang sản xuất do bất cập từ thông tin quy hoạch mở rộng cụm công nghiệp Thụy Lâm giai đoạn II mở rộng”

Bà Tuất cho biết thêm, mô hình HTX đang phát triển theo đúng quy hoạch phát triển kinh tế nông nghiệp địa phương, Hơn nữa mô hình HTX đã được thẩm định của huyện Đông Anh (cũ), và cũng hoàn toàn phù hợp với quy hoạch mới “Cụm công nghiệp làng nghề” tầm nhìn 2025 của Huyện Đông Anh, đặc biệt hơn nữa dự án nhằm sơ chế, chế biến nông sản là ngành nghề ưu tiên, góp phần giải quyết việc làm và đóng góp vào phát triển nông thôn mới, công nghiệp hóa nông thôn, bảo vệ môi trường.

Về thực tại hiện nay, chính quyền huyện Đông Anh (cũ) lại ra quyết định cưỡng chế, phá dỡ toàn bộ công trình phục vụ sản xuất (bao gồm nhà xưởng, máy sấy, kho xay xát nông sản xuất khẩu, kho bảo quản...), dù HTX đang có quyền sử dụng đất hợp pháp lâu dài, đúng quy hoạch, hơn nữa chưa có kế hoạch sử dụng đất, lại đúng với ngành nghề được khuyến khích và ưu đãi đầu tư là hoàn toàn không phù hợp.

Cùng với đó, việc UBND huyện Đông Anh cũ chỉ trong vòng 15 ngày từ khi có Thông báo số 6584/TB-UBND ngày 6/5/2025 của UBND huyện Đông Anh, toàn bộ khu vực mở rộng đã được mời gọi đầu tư mà thiếu minh bạch thông tin.

Không công bố đầy đủ trên cổng thông tin điện tử, nơi tiếp nhận hồ sơ sai địa chỉ,không có cán bộ hướng dẫn, các phòng ban chức năng không nắm rõ quá trình triển khai.

Ngoài những bất cập trên, theo phản ánh, cụm công nghiệp này đã từng tồn tại nhiều vi phạm trước đó như san lấp bằng phế thải xây dựng khi chưa có quyết định giao đất, rất nhiều đơn thư khiếu kiện trong quá trình đền bù giải phóng mặt bằng.

Nghị quyết 198/2025/QH15 – được Quốc hội thông qua ngày 17/5/2025 – đã thể hiện rõ tinh thần đổi mới, nhằm tạo cơ chế đặc thù hỗ trợ doanh nghiệp tư nhân, nhất là doanh nghiệp nhỏ, vừa và doanh nghiệp do phụ nữ làm chủ.

Cụ thể, doanh nghiệp được ưu tiên tiếp cận đất đai, tín dụng, đấu thầu và các chính sách ưu đãi đầu tư. Tuy nhiên, hiệu quả của nghị quyết sẽ phụ thuộc hoàn toàn vào khâu thực thi ở cấp địa phương.

Để bảo vệ doanh nghiệp nhỏ và vừa – xương sống của nền kinh tế – cần sự đồng hành thực chất từ chính quyền các cấp, đặc biệt là Mô hình chính quyền hai cấp vừa được triển khai bắt đầu từ ngày 1/7/2025, hy vọng cuộc cách mạng thay đổi thể chế lần này sẽ đem lại sự công bằng xã hội hơn, không để lặp lại những bất công, tước đoạt quyền sử dụng đất, quyền tài sản, quyền sản xuất của một tổ chức đang hoạt động kinh doanh chân chính trên chính phần đất họ đã dày công khai phá và đầu tư.